Jamiyatning sotsial strukturasi va strafikatsion jarayonlar - Социология - Презентации

Jamiyatning sotsial strukturasi va strafikatsion jarayonlar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1157 KB

Jamiyatning sotsial Jamiyatning sotsial strukturasi va strukturasi va strafikatsion strafikatsion jarayonlarjarayonlar

Inson va jamiyatInson va jamiyat  Inson va jamiyat - bir-biri bilan uzviy bog'liqdir: Inson va jamiyat - bir-biri bilan uzviy bog'liqdir: inson jamiyatdan tashqarida o'zining haqiqiy inson jamiyatdan tashqarida o'zining haqiqiy mohiyatini yo'qotadi. Biroq jamiyat insonlarning mohiyatini yo'qotadi. Biroq jamiyat insonlarning shunchaki yig'indisidangina iborat emas. shunchaki yig'indisidangina iborat emas. Bundan tashqari, jamiyat odamlar o'rtasida Bundan tashqari, jamiyat odamlar o'rtasida amal qiladigan real munosabatlarni ham amal qiladigan real munosabatlarni ham qamrab oladi; bunday munosabatlar kishilarni qamrab oladi; bunday munosabatlar kishilarni oila, urug', qabila, millat, davlat va nihoyat, oila, urug', qabila, millat, davlat va nihoyat, insoniyat hamjamiyatiga birlashtiradi. insoniyat hamjamiyatiga birlashtiradi.

 Jamiyat tarkibi (strukturasi) ikki Jamiyat tarkibi (strukturasi) ikki o'lchamli emas, balki ko'p o'lchamli emas, balki ko'p o'lchamlidir.Jamiyatni nazariy o'lchamlidir.Jamiyatni nazariy jihatdan tahlil qilish qulay bo'lishi jihatdan tahlil qilish qulay bo'lishi uchungina jamiyat strukturasi ikki uchungina jamiyat strukturasi ikki asosiy elementga bo'linadi. Jonli, asosiy elementga bo'linadi. Jonli, real jamiyat esa juda ko'plab real jamiyat esa juda ko'plab aloqa, munosabat va o'zaro ta'sir aloqa, munosabat va o'zaro ta'sir birligidan iborat bo'lib, ular xilma-xil birligidan iborat bo'lib, ular xilma-xil elementlar majmuasidan yaxlit elementlar majmuasidan yaxlit ijtimoiy organizmni vujudga ijtimoiy organizmni vujudga keltiradi. Jamiyatni yaxlit va bir keltiradi. Jamiyatni yaxlit va bir butun tizim sifatida tushunish butun tizim sifatida tushunish qadimgi dunyo faylasuflari uchun qadimgi dunyo faylasuflari uchun ham xos edi. ham xos edi.

Jamiyat elementlariJamiyat elementlari  Jamiyat elementlari deganda Jamiyat elementlari deganda ijtimoiy tizimning eng kichik qismlari ijtimoiy tizimning eng kichik qismlari tushuniladi. Ijtimoiy munosabatlar - tushuniladi. Ijtimoiy munosabatlar - jamiyatni tashkil etuvchisub'ektlar jamiyatni tashkil etuvchisub'ektlar o'rtasidagi muayyan aloqa va o'rtasidagi muayyan aloqa va bog'liqlikdir. Barqaror va bog'liqlikdir. Barqaror va doimiyravishda takrorlanuvchi doimiyravishda takrorlanuvchi munosabatlar asta-sekin barqaror munosabatlar asta-sekin barqaror ijtimoiyguruhlar, tashkilotlar, ijtimoiyguruhlar, tashkilotlar, institutlarning shakllanishiga olib institutlarning shakllanishiga olib keladi. Jamiyatdagi munosabatlar keladi. Jamiyatdagi munosabatlar qanchalik boy, xilma-xil bo'lsa, bu qanchalik boy, xilma-xil bo'lsa, bu jamiyatning demokratik xarakterga jamiyatning demokratik xarakterga ega ekanligidan, rivojlanganligidan ega ekanligidan, rivojlanganligidan dalolat beradi.dalolat beradi.

Ijtimoiy tizimni boshqa tizimlardan Ijtimoiy tizimni boshqa tizimlardan ajratib turadigan muhim ajratib turadigan muhim xususiyatlar quyidagilardirxususiyatlar quyidagilardir  1) jamiyatni tashkil etadigan 1) jamiyatni tashkil etadigan elementlarning ko'pligi;elementlarning ko'pligi;  2) ijtimoiy tizim elementlarining 2) ijtimoiy tizim elementlarining rang-barangligi, turlicha sifat va rang-barangligi, turlicha sifat va xarakterga ega ekanligi; xarakterga ega ekanligi;  3) ijtimoiy tizimning asosiy 3) ijtimoiy tizimning asosiy elementi va yadrosi bo'lgan elementi va yadrosi bo'lgan insonninginsonning betakrorligi, o'z betakrorligi, o'z faoliyati va xulq-atvorini erkin faoliyati va xulq-atvorini erkin namoyon etishidir.namoyon etishidir.

 Ijtimoiy hayotning mohiyatli asosi Ijtimoiy hayotning mohiyatli asosi bo'lgan inson faoliyatining ro'yberishi bo'lgan inson faoliyatining ro'yberishi uchun quyidagi to'rt element talab uchun quyidagi to'rt element talab etiladi. Birinchi va asosiy element inson, etiladi. Birinchi va asosiy element inson, kishilardir. U faoliyatning faol qismi, kishilardir. U faoliyatning faol qismi, faoliyat sub'ektidir.faoliyat sub'ektidir.

 Inson faoliyatining ikkinchi elementi faoliyat Inson faoliyatining ikkinchi elementi faoliyat ob'ektlaridir. Bu insonfaoliyati yo'naltirilgan ob'ektlaridir. Bu insonfaoliyati yo'naltirilgan narsalargina emas, balki insonning o'zi ham narsalargina emas, balki insonning o'zi ham faoliyat ob'ekti hisoblanadi. Masalan, o'qituvchi, faoliyat ob'ekti hisoblanadi. Masalan, o'qituvchi, vrach faoliyati insonga qaratiladi. Lekin ko'pincha vrach faoliyati insonga qaratiladi. Lekin ko'pincha narsalar faoliyat ob'ekti hisoblanadi. Inson narsalar faoliyat ob'ekti hisoblanadi. Inson faoliyati uchun zarur bo'lgan uchinchi eng muhim faoliyati uchun zarur bo'lgan uchinchi eng muhim element til, nutq, informatsiyadir. Bunday element til, nutq, informatsiyadir. Bunday belgilarsiz inson faoliyatining amalga oshishini belgilarsiz inson faoliyatining amalga oshishini hatto tasavvur etib bo'lmaydi. Ramzlar va belgilar hatto tasavvur etib bo'lmaydi. Ramzlar va belgilar inson ongiga ta'sir etib, faoliyatning uzluksiz inson ongiga ta'sir etib, faoliyatning uzluksiz ravishda amalga oshishini ta'minlaydi. Inson ravishda amalga oshishini ta'minlaydi. Inson faoliyatyning to'rtinchi muhim elementi barqaror faoliyatyning to'rtinchi muhim elementi barqaror aloqa va munosabatlardir. Barqaror munosabatlar aloqa va munosabatlardir. Barqaror munosabatlar inson faoliyati elementlarini harakatga keltiradi.inson faoliyati elementlarini harakatga keltiradi.

Demak, sxemalarda ko'rsatilganidek, ijtimoiy Demak, sxemalarda ko'rsatilganidek, ijtimoiy faoliyatning to'rt asosiy elementiga mos faoliyatning to'rt asosiy elementiga mos ravishda ijtimoiy hayotning quyidagi to'rt ravishda ijtimoiy hayotning quyidagi to'rt sohasi vujudga keladi:sohasi vujudga keladi:  1. 1. MM a'naviy soha,a'naviy soha,  2. 2. MM oddiy soha,oddiy soha,  3. 3. S S iyosiy soha,iyosiy soha,  4. 4. I I jtimoiy soha jtimoiy soha

 Hozirga qadar adabiyotlarda Hozirga qadar adabiyotlarda jamiyatning moddiy va jamiyatning moddiy va ma'naviy sohalari bir-biridan ma'naviy sohalari bir-biridan keskin farqlanar, uning keskin farqlanar, uning moddiy jihatiga ko'proq e'tibor moddiy jihatiga ko'proq e'tibor berilar edi. Xolbuki, berilar edi. Xolbuki, jamiyatning tub mohiyati uni jamiyatning tub mohiyati uni tashkil etuvchi inson mohiyati tashkil etuvchi inson mohiyati bilan uzviy bog'liqdir. Huddi bilan uzviy bog'liqdir. Huddi inson tanasini uning ruhidan inson tanasini uning ruhidan ajratib bo'lmagani singari ajratib bo'lmagani singari jamiyatning moddiy va jamiyatning moddiy va ma'naviy tomonlarini bir-ma'naviy tomonlarini bir- biridan ajratish va ularning biridan ajratish va ularning birini ikkinchisidan ustun birini ikkinchisidan ustun qo'yish ham mantiqqa ziddir. qo'yish ham mantiqqa ziddir.

 Prezident I. A. Karimovning Prezident I. A. Karimovning asarlarida jamiyatning moddiy va asarlarida jamiyatning moddiy va ma'naviy tomonlarini uyg'unlashtirish ma'naviy tomonlarini uyg'unlashtirish ijtimoiy taraqqiyotning asosi ekanligi ijtimoiy taraqqiyotning asosi ekanligi ta'kidlangan. Inson ma'naviyatini ta'kidlangan. Inson ma'naviyatini yuksaltirish orqaligina iqtisodiy yuksaltirish orqaligina iqtisodiy rivojlanishga erishish mumkin. rivojlanishga erishish mumkin. Shuning uchun ham hozirgi davrda Shuning uchun ham hozirgi davrda aholi ma'naviyatini aholi ma'naviyatini yuksaltirishga,milliy g'oya va yuksaltirishga,milliy g'oya va mafkura asoslarini singdirishga katta mafkura asoslarini singdirishga katta e'tibor berilyapti.Insonning haqiqiy e'tibor berilyapti.Insonning haqiqiy mohiyati moddiy ehtiyojlarni mohiyati moddiy ehtiyojlarni madaniy shakllardaqondirilishida madaniy shakllardaqondirilishida yaqqol namoyon bo'ladi yaqqol namoyon bo'ladi

Похожие

Jamiyat sotsial strukturasi stratifikasion jarayonlar

Sorokining jamiyat sotsial strukturasi stratifikasion jarayonlar

Sotsial guruhlar va sotsial institutlar

Sotsial guruhlar va sotsial institutlar

Sotsial munosabatlar