Ilmiy tadqiqotda – sinergetika muammosi - Социология - Презентации

Ilmiy tadqiqotda – sinergetika muammosi

Загружено в:

25.01.2024

Скачано:

0

Размер:

3729.16015625 KB

“ Sinergetika” tushunchasi. Sinergetikanin g obyekti, uning pedagogik tadqiqotlar bilan aloqadorligi. Sinergetika va dunyoning ilmiy manzarasi. Sinergetik va dialektik tafakkur uslublarning o‘zaro aloqadorligi. Sinergetika pedagog mutaxassislarnin g turli-tuman bilim sohalarida tabiiy va ijtimoiy jarayonlarning umumiy determinantlarin i kashf etish natijasi.R e ja : .MAVZU: ILMIY TADQIQOTDA – SINERGETIKA MUAMMOSI.

XX asrda yangi nazariy va amaliy fanlar kashf etildi reaktiv aviatsi ya atom va termo yadro energeti kasimoleku lyar genetik a kvant mexa nikasi ,nisbiylik nazariy asi mikro– megafizi ka sun’iy sentetik materiall ar kimyosi kiberneti ka – informat ikainformatsi on texnalogiy alarkosmon avtika

SINERGETIKA XX ASRNING TO‘RTINCHI CHORAGIDA KO‘ZGA KO‘RINA BOSHLADI. SINERGETIKANING ASOSCHISI NOBEL MUKOFOTINING LAURIYATI, BELGIYALIK FIZIK – KIMYOGAR ILYA PRIGOJINDIR Sinergetika atamasi qadimgi yunon tilidan kelib chiqqan bo‘lib, birgalik, birlashgan xolda, hamkorlik, ko‘maklashish, ishtirokchilik yoki ko‘maklashuvchi, yordam beruvchi degan ma’nolarni anglatadi Atamaning qo‘llanilishlarini – Vizantiyadagi mistik oqim faoliyatidan ham topish mumkin. U ilmiy tadqiqotlardan ko‘pincha muvofiqlashtirlgan xarakat, o‘zliksiz xamkorlik, birgalikda foydalanish, degan ma’nolarda qo‘llaniladi . G. Xaken “Sinergetika” asarida u ko‘pgina fanlarda – astralogiyadan tortib to sotsiologiyagacha – tizim alohida qismlarning birlashishi makroskopik tuzulmalar yoki funsiyalarga olib kelinishini kuzatish mumkinligini qayd etadi.

Birinchidan, unda “makroskopik darajada tuzilma va tegishli faoliyatni vujudga keltiradigan ko‘plab kichik tizimlarning birgalikdagi faoliyati tadqiq qilinadi”. Ikkinchidan , tizimlarning o‘z –o‘zini tashkil etish umumiy tamoyillarini topishga u turli fanlarni jalb etadi. Xaken yangi fanni nima uchun “sinergetik a” deb nomlagani ni quyidagich a tushuntirad i

Sinergetika o‘z – o‘zini tashkil etishstixiyali, strukturogen ez, chiziqsizlik ochiq tizimlar singari asosli so‘zlar yordamida tavsiflanadi

axborot almashuvchi modda energiya. Sinergetika ochiq, ya’ni tashqi muhit bilan tizimlarni o‘rganadi

“ Sistema” so‘zi grekcha bo‘lib “butun”, “qo‘shma”, “birlashma”, “yig‘ma”, “uyushma” ma’nolarini anglatadi. Bu oddiy yig‘inda emas, balki o‘zaro bog‘lanishda va o‘zaro ta’sirda bo‘lgan qismlardan, elementlardan tashkil topgan majmuadir. Masalan, dasturxondagi noz – ne’matlar yig‘indisi Sistema emas, ota, ona va farzandlardan tashkil topgan oila sistemadir, chunki ular orasida o‘zaro ta’sir bog‘lanishi bor. “Quyosh sistemasi” ham shunga o‘xshash. Odammiyasi o‘zaro bog‘langan milliardlab nerv xujayralaridan tashkil topgan

Sinergetika har bir narsani sistema deb qaraydi. Sistemani ikki toifaga ajratadi: biri – yopiq sistema, ikkinchisi – ochiq sistema. Olamdagi jonsiz sistemalar yopiq, jonli sistemalar ochiq deb xisoblanadi. O‘z – o‘zidan tashkil topish, tashkillanish, asosan, ochiq sistemaga taalluqli deyiladi. Sinergetikada bu masala tartiblilik va tartibsizlik, chiziqlilik va chiziqsizlik, barqarorlik va beqarorlik, vaqtning orqaga qaytmasligi va qaytishi, befurkatsiya va fluktuatsiya, energiya va entropiya, sababiyat va oqibat, qonuniyat va tasodif, tabiat va jamiyat munosabatlari misollarida bayon etiladi. Sinergetikaning mazmuni shu masalalardani borat.

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N R A H M A T

Похожие

Ilmiy tadqiqotda tushunish va tushuntirishning ahamiyati

Pedagogik tadqiqotlarda ijodning namoyon bo‘lishi. Ilmiy tadqiqotda ratsionallik va irratsionallik

Ilmiy tadqiqotlarni prognozlashtirish. Ilmiy bashorat uning ilmiy tadqiqotdagi o‘rni

Deviant xulq-atvor muammosini o’rganish sotsiologiyasidan ilmiy yo’nalish sifatida

Empirik sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va metodlari