Qishloq xo’jalik mahsulotlari tannarxi va uni kamaytirish yo’llari - Сельское и лесное хозяйство - Презентации

Qishloq xo’jalik mahsulotlari tannarxi va uni kamaytirish yo’llari

Загружено в:

19.05.2025

Скачано:

0

Размер:

592.7265625 KB

QISHLOQ XO’JALIK MAHSULOTLARI TANNARXI VA UNI KAMAYTIRISH YO’LLARI

REJA  I BOB. QISHLOQ XO`JALIGI IQTISODIYOTIDA DAVLAT SIYOSATI  II BOB. QISHLOQ XO`JALIK MAHSULOTLARINING TANNARXINI HISOBLASH  III BOB. QISHLOQ XO`JALIK XARAJATLARINI TEJASH VA MAHSULOTLAR TANNARXINI PASAYTIRISH YO`LLARI

Mamlakatimiz qishloq xo‘jaligi tarixida ushbu amaliyot o‘z o‘rniga ega, ya’ni asrlar davomida shakllangan an’anaviy sabzavotchilik va bog‘dorchilik madaniyati mahalliy o‘g‘itlardan foydalanishni ko‘zda tutadigan biologik dehqonchilik tamoyillariga asoslangan. Bu genlarni modifikatsiya qilish texnologiyalarini qo‘llamasdan, ozuqaviy qiymati yuqori, o‘ziga xos ta’m va iste’mol xususiyatlariga ega bo‘lgan organik (ekologik toza) meva va sabzavotlarni yetishtirish imkonini beradi.

 Jahonda kuzatilayotgan moliyaviy inqiroz sharoitida mamlakatni modernizatsiya  qilish va aholi bandligini oshirishning eng muhim omillari sifatida ishlab chiqarish  va ijtimoiy infratuzilmani yanada rivojlantirish, kichik biznes va tadbirkorlik  faoliyatini jadal rivojlantirish mulkdorning o‘rni va ahamiyatini tubdan qayta ko‘rib  chiqish ularning rivojlanishini har tomonlama davlat tomonidan qo‘llab  quvvatlashga yunaltirilgan Qishloq xo‘jaligida innovatsion faoliyatni huquqiy  asoslar asosida uzoq muddatli o‘zaro chuqur bog‘langan chora-tadbirlar keng  kompleksini amalga oshirish davlatimiz tomonidan bugungi kundagi dolzarb  masalalar hisoblanadi.

Qishloq xo‘jaligida innovatsion faoliyatni davlat tomonidan tartibga solish va uni qo‘llab quvvatlashda tajribalar har bir innovatsiya jarayonini tarqali shining muhim omil laridan biri bo‘lib – uni tegishli ijtimoiy- iqtisodiy muhit bilan o‘zaro aloqasini o‘z navbatida bunday muhitning muhim e lementi sifatida raqobatdosh texnologiyalarni ta’kidlab o‘tis h joizligini Y.Shum peterning innovatsiyalar nazariyasiga asosan, innovatsiya diffu ziyasi bu – yuqori daromad olish maqsadida innovatsiyani nova tordan keyin joriy etuvchilar sonining oshish jarayoni hisoblan adi. Tajribalar bo‘yicha innovatsiyaviy jarayon subyektlari quyidagi guruhlarga bo‘linadi: novatorlar, dastlabki retsipiyentlar, dastla bki ko‘pchilik va orqada qolganlar. Novatorlardan boshqa barc ha guruhlar imitatorlar qatoriga kiradi. Y.Shumpeterning fikric ha, yuqori daromadlarni kutish innovatsiyalarni qabul qilishnin g harakatlantiruvchi kuchidir.

Har qanday ishlab chiqarish ma`lum xarajatlar bo`lishini talab qiladi. Boshqacha aytganda, biror bir mahsulotni ishlab chiqarish uchun resurslar sarf qilinadi. Jumladan, kishilar mehnat qiladi va o`z kuchini sarflaydi. Ularning qilgan mehnati uchun xaq to`lanadi. Mehnat uchun to`langan haq va uning qo`shimchalari ishlab chiqarish uchun xarajat hisoblanadi. Qishloq xo`jaligida mahsulot ishlab chiqarish uchun urug`lik, yoqilgi – moylash materallari, o`g`itlar, yem- xashak, ishlab chiqarishni boshqarish bilan bog`liq xarajatlar va boshqa materiallar sarflanadi. Ular ham ma`lum bahoga (qiymatga) ega. Ishlab chiqarish jarayonida asosiy vositalar ishtirok etadi.

Asosiy vositalar jismonan eskiradi. Bu eskirishning miqdori amortizatsiya ajratmasi yordamida aniqlanadi. Amotrtizatsiya xarajatlari ham mahsulot ishlab chiqarish xarajatlari hisoblanadi. Bu tushinchadan “mahsulot tannarxi” tushinchasi kelib chiqadi. Mahsulot tannarxi deganda mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun qilingan xarajatlarning puldagi ifodasi tushuniladi. Mahsulot tannarxi shu mahsulot qiymatining bir qismi hisoblanadi. Mahsulot qiymati bilan tannarxi o`rtasidagi farq umumiy holda foydani ifodalaydi.

Qishloq xo’jalik korxonalari turli mahsulotlar ishlab chiqarish, xizmatlarni bajarish uchun moddiy, pul va mehnat xarajatlarini amalga oshiradilar. Masalan, urug’lik, mineral va mahalliy o’g’itlar, kimyoviy vositalar, yoqilg’i, ehtiyot qismlar, yem-xashaklar, xodimlarning mehnatlariga to’langan haqlar, soliqlar, mahsulotlarni sotish bilan bog’liq bo’lgan xarajatlar va boshqalar. Qishloq xo’jaligi tarmog’ida xarajatlarning turkumlanishi 1999-yil 5-fevralda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 54-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Mahsulot (ishlar, xizmatlar)ni ishlab chiqarish va sotish xarajatlarining tarkibi hamda moliyaviy natijalarni shakllantirish tartibi to’g’risida”gi Nizom asosida amalga oshiriladi.

Похожие

Qishloq xo’jalik hayvonlari oziqlantirish va bonitirovka qilish

Aniq qishloq xo’jalik tizimining mohiyatini bilish

Paxta yetishtirishning iqtisodiy samaradorligi va uni oshirish yo’llari

Qishloq xo’jaligi korxonalarini ixtisoslashtirish va uni takomillashtirish

Fermer xo’jaliklari faoliyati iqtisodiy asoslari va uni takomillashtirish yo’llari