Tafakkur - Психология - Презентации

Tafakkur

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1927 KB

АУДИТОР ТОМОНИДАН МЕЪЁРИЙ-ҲУҚУҚИЙ ҲУЖЖАТЛАРГА РИОЯ ҚИЛМАСЛИК ФАКТЛАРИ ТЎҒРИСИДА МАЪЛУМ ҚИЛИНИШИ Tafakkur

Reja : 1.Тафаккур ва унинг нерв-физиологик асоси 2.Тафаккур операциялари 3.Тафаккур шакллари 4.Тафаккур турлари 5.Тафаккур сифатлари

Tavsiya etilgan asosiy adabiyotlar:  Maklakov A.G. Obshaya psixologiya: Uchebnik. – SPb.: Piter, 2010. – 36-51 s.  Nemov R.S. Obshaya psixologiya. Uchebnik. – SPB.: Piter, 2009. – 32- 39 s.  Ibragimov X.I. Pedagogik psixologiya: pedagogika va psixologiya. O’quv qo’llanma. – T.: O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2009. – 20-38 b.  Ivanov, P.I. Umumiy psixologiya: Darslik. O’zROO’MTV. – T.: O’zbekiston faylasuflari milliy jamiyati nashriyoti, 2008. – 15-20 b.  Rubinshteyn S.L. Osnovi obshyey psixologii. – SPb.: Piter, 2008. – 85- 113 s.  Karimova V.M., Hayitov O.E., Akramova F.A., Lutfullayeva N.X. Umumiy psixologiya. Darslik. – T.: TDIU, 20 1 0. – 81 - 96 b.  Karimova V.M. Psixologiya. O’quv qo’llanma. – T.: A.Qodiriy nomidagi xalq merosi nashriyoti, «O’zAJBNT» markazi, 2002. – 205 b.  Karimova V.M., Sunnatova R.I., Tojibayeva R.N. Mustaqil fikrlash. – T.: Sharq, 2000. – 111 b.

TafakkurTafakkur ... – inson inson onginingongining bilish obyektlari hisoblanmish bilish obyektlari hisoblanmish narsa va hodisalar o’rtasida murakkab, har narsa va hodisalar o’rtasida murakkab, har tomonlama aloqalarning bo’lishini ta’minlovchi tomonlama aloqalarning bo’lishini ta’minlovchi umumlashgan hamda mavhumlashgan aks umumlashgan hamda mavhumlashgan aks ettirish shaklidirettirish shaklidir .

TafakkurTafakkur ... • birinchidanbirinchidan , tafakkur va fikrlash jarayonlari – bu , tafakkur va fikrlash jarayonlari – bu bilish jarayonlari;bilish jarayonlari; • ikkinchidanikkinchidan , ular ham shaxs tomonidan borliqni , ular ham shaxs tomonidan borliqni umumlashtirib, bilvosita aks ettirish shakli;umumlashtirib, bilvosita aks ettirish shakli; • uchinchidanuchinchidan , bu jarayonlar ham eksperimental , bu jarayonlar ham eksperimental psixologiya tomonidan o’rganiladi;psixologiya tomonidan o’rganiladi; • to’rtinchidanto’rtinchidan , tafakkur bilishning eng oliy va , tafakkur bilishning eng oliy va yuqori darajadagi shaklidir.yuqori darajadagi shaklidir.

Tafakkur qilishimizni ta’minlovchi organ – bu bizning miyamizmiyamiz .. Kallamizga kelgan barcha o’y- xayollar – bu fikrlardirfikrlardir ..

Normal insonni fikrsiz tasavvur qilib bo’lmaydi, har on, har daqiqada odam miyasi qandaydir fikrlar bilan band bo’ladi. Ularni tartibga solish, keragiga diqqatni qaratish, ichki yoki tashqi nutq vositasida uni yechish – fikrlash jarayonidir PSIXIKAPSIXIKA PSIXIK JARAYONLAR BILISH JARAYONLARI TAFAKKUR4F 64

Insayt – oydinlashuv … Muammoning yechimi ba’zan birdan, yorqin yulduzday yarq etib paydo bo’ladi. Bunday psixologik holat psixologiyada insayt – oydinlashuv deb ataladi160C040206090717070D060E050C0A020418140307 19

TafakkurTafakkur turlariturlari ...... Hayot mobaynida o’qiganlarimiz, ma’lum shart- sharoitlarda konkret dalillar va nazariy bilimlar asosida mushohada qilgan bilim va g’oyalarimiz asosida yuritgan fikrlash jarayoni nazariy nazariy tafakkurdirtafakkurdir . Undan farqli amaliy tafakkur amaliy tafakkur bevosita hayotda va harakatlarimiz mobaynida hosil bo’lgan fikrlarimizga asoslanadigan tafakkurimizdir.

TafakkurTafakkur turlariturlari ...... Ko’rgazmali-harakat tafakkuriKo’rgazmali-harakat tafakkuri amaliy tafakkurga mohiyatan yaqin bo’lib, uning xususiyati shundaki, u ham odamning real predmetlar xususiyatlarini o’rganish, ko’z bilan ko’rib, bevosita his qilish paytidagi fikrlash jarayonini nazarda tutadi. Ko’rgazmali-obrazli tafakkurKo’rgazmali-obrazli tafakkur esa ko’rgan- kechirgan narsalar va hodisalarning konkret obrazlari ko’z oldimizda gavdalangan chog’da ularning mohiyatini umumlashtirib, bilvosita aks ettirishimizdir.

TafakkurTafakkur turlariturlari ...... Mantiqiy tafakkurMantiqiy tafakkur – bu mavhum tafakkur bo’lib, so’zlar, so’zda ifodalangan bilim, g’oya va tushunchalarga tayangan holda bevosita idrokimiz doirasida bo’lmagan narsalar yuzasidan chiqargan hukmlarimiz, mulohazalarimiz bu tafakkurga misol bo’la oladi. Masalan, olam, uning noyob va murakkab hodisalarini falsafiy o’rganish faqat mavhum, abstrakt tafakkur yordamida mumkin bo’ladi.

TafakkurTafakkur turlariturlari ...... Fikrlashimizning yana bir turi reproduktivreproduktiv bo’lib, uning mohiyati – ko’rgan-bilgan narsamizni aynan qanday bo’lsa, shundayligicha, o’zgarishsiz qaytarish va shu asosda fikrlashga asoslanadi. Undan farqli produktivproduktiv yoki yoki ijodiy tafakkurijodiy tafakkur – fikrlash elementlariga yangilik, noyoblik, qaytarilmaslik qo’shilgandagi tafakkurni nazarda tutadi.

TafakkurTafakkur turlariturlari ...... Shunga bog’liq bo’lgan konvergentkonvergent fikrlash masalaning yechimi faqat bitta bo’lgandagi fikrlashni nazarda tutsa, divergent tafakkurdivergent tafakkur – fikrning shunday turiki, u shaxsga bir muammo yoki masala yuzasidan birdaniga bir nechta yechimlar paydo bo’lishini taqozo etadi. Aynan ana shunday ijodiy tafakkur divergent shaklda bo’lsa, u ijodiy parvoz, yangiliklarni kashf etishga asos bo’ladi.

Kreaktivlilik yoki tafakkurning kreaktiv turi … – shundayki, u go’yoki yo’q joyda bor qiladi, ya’ni oddiygina, jo’ngina narsalarga boshqacha, birovlarnikiga o’xshamagan tarzda fikrlashga imkon beradi. Bunday tafakkur turi “ hammaga o’xshab fikrlash” yoki shablonli, zerikarli fikr yuritishdan farq qilib, narsa va hodisalar mohiyatidagi o’ziga xoslik, noyoblik sifatlarini ham anglashga yordam beradi.1A100802130905030A050A051307060D130507 09021202131314100C050C0B07131008021309050307091410050719

UCHAUCHA LALA SINI QO’SHIB, YANGI SINI QO’SHIB, YANGI JUMLALAR TUZISH KERAJUMLALAR TUZISH KERA KK QALAMQALAM KO’L AYIQAYIQ

Tafakkurning predikativ turi … Freyd bunday tafakkur turini mantiqiy tafakkurga qarshi qo’ygan edi. Chunki uning mohiyati quyidagicha: agar ikkita fikrdagi kesim bir xil bo’lsa, ongsiz ravishda shaxs uning egasini bog’lay boshlaydi. Masalan, “Aqlli odamlar yozda ko’k choy ichadilar”. “ Men yozda doimo ko’k choy ichaman”. “ Demak, men aqlli odamman”.01021202131314100C050C0B071B10080E05130209050307091410050719

Sun’iy intellekt yoki tafakkur Bu – inson tafakkuriga o’xshatib, uning ishlash tamoyillariga asoslanib yuratilgan va maxsus kompyuter dasturlari doirasida ko’plab muammolarni hal qilishga qaratilgan intellekt yoki “aql” turidir. Masalan, MYCIN deb nomlanuvchi dastur yuqumli kasalliklarni diagnostika qilishga mo’ljallangan bo’lib, u yuzlab tibbiyot xodimlarining faoliyatiday samara bilan ishlab kelmoqda1C140C1D050607050C09080A0A08130907060D1305070902120213131410

K.Yung klassifikatsiyasi Intuitiv tiplilar. Intuitiv tiplilar. Bu shunday toifali kishilarki, ularda ko’pincha hissiyotlar mantiqdan ustun keladi va miya faoliyati bo’yicha ham o’ngo’ng yarim sharlar faoliyati chapnikidanchapnikidan ustunroqustunroq bo’ladi. Ko’rib, his qilib, yorqin emo t sional munosabat shakllantirilmaguncha, bunday odamlar biror narsa xususida fikrlarini bayon eta olmaydilar1A151E140C0B 07 130A020404051F130209040506020405

K.Yung klassifikatsiyasi Fikrlovchi tiplar.Fikrlovchi tiplar. Bunday kishilarda doimo mantiq, mulohaza hissiyotlardan ustun bo’ladi va miyasining chapchap tomoni o’ngigao’ngiga nisbatan dominantadominanta (ustun) hisoblanadi. Bundaylar gapira boshlashsa, ko’pincha, “Faysasuf bo’lib ket-e”, deb ham qo’yishadi. Chunki ular o’zlarigacha bo’lgan bilimlar, mantiqiy fikrlash borasidagi yutuqlarga tayanib, doimo to’g’ri gapirishga, doimo fikrlarini mantiqan asoslash – argumenta t siya qilishga harakat qiladilar.1A151E140C0B 07 130A020404051F130209040506020405

Tafakkur qilish tishunchalar xulosalar hukmlarTafakkur qilish jarayonining mahsullari 01021202131314100720050A0504180721021002060D0C050C050C0B0722021804140A0A02100507

Hukm 1- hukm: O’zbekiston – mustaqil davlat. 2-hukm: Qirg’iziston – mustaqil davlat. 3-hukm: Qozog’iston – mustaqil davlat. 4-hukm: Turkmaniston – mustaqil davlat. 5-hukm : Tojikiston – must a qil davlat. Demak, Barcha Markaziy Osiyo davlatlari – mustaqildir.23141322 07

Fikrlash jarayonini ta’minlovchi opera t siyalar klassifika t siyasi 240513100A0204180721021002060D0C050C050709021D22050C0A0D0325180507 0D1B081002 09 040506020A021007130A020404051F1302 09 04050602040507

Fikrlash jarayonini ta’minlovchi opera t siyalar klassifika t siyasi analiz (fikran narsa va hodisalarga taalluqli sifat va xususiyatlarni alohida qilib ajratish, tahlil qilish) 11 22 sintez (analiz jarayonida ajratilgan qismlarni yana fikran birlashtirish, qo’shish) 33 mavhumlashtirish (alohida biror xususiyatni ajratib, boshqa - laridan fikrni chalg’itish, ayrim xossani mavhumlashtirish) 44 taqqoslash (predmetlar va ularga xos bo’lgan xususiyatlarni fikran bir-biriga solishtirish, umumiy va farq qiluvchi jihatlarini topish) umumlashtirish (umumiy va muhim sifatlariga ko’ra predmetlarni guruhlashtirish, umumiylashtirish) 5524 0D1B 09 0405 09 0405

Ma’mulotning anglanganligiMa’mulotning anglanganligi i p i o x o y a s l g

Xotiraning sakkiz qonuniXotiraning sakkiz qonuni ::2727 1111

O’zlashtirilish lozim bo’lgan ma’lumotningO’zlashtirilish lozim bo’lgan ma’lumotning xotirada saqlanish bosqichlarixotirada saqlanish bosqichlari ::291D291D 2A2A 1111

Ortiqchasini ko'rsatingOrtiqchasini ko'rsating … …

Ақлий ҳаракатлар қуйидаги тафаккур жараёнлари орқали амалга ошади Система- лаштириш Классифика- циялаш Мавҳумлаш- тириш Таққослаш Конкрет- лаштириш Умум- лаштириш Синтез Анализ Тафаккур жараёнлари49 50 5350 56 0928 3D 58 53 50 5C4E 50 49 5F

Тушунча Хулоса чиқаришХукм

Yordam olishga ko’nikib qolganlar bir kun kelib ko’rsatma ham olishga ham o’rganadilar.

Похожие

Tafakkur psixologiyasi

Bilish jarayonlari haqida ta’limotlar oliy tafakkurning 3 turi mavjudligi

Xayol haqida tushuncha

Xayol, fantaziya

Xayol