Стрессни бартараф этишга қаратилган тренинглар - Психология - Презентации

Стрессни бартараф этишга қаратилган тренинглар

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

728.724609375 KB

Стрессни бартараф этишга қаратилган тренинглар

Режа: 1.Стресс ҳақида тушунча 2.Стрессни бартараф этишга қаратилган тренинглар ва уларнинг турлари 3.Стрессни бартараф этишга қаратилган тренингларни ташкил қилиш.Тренер шахсига қўйиладиган талаблар

Стресс сўзи инглизчадан олинган бўлиб, унинг босим, зўриқиш маънолари мавжуддир.Стресс бизнинг ҳаётимизнинг ажралмас қисми бўлиб қолган.Йўллардаги тирбандлик, иш жадвалимизнинг шиддатлилиги, қариндошларимиз ва дўстларимиз билан низолар,доимо вақтнинг етишмаслиги- буларнинг барчаси эртами ёки кечми хатто ўта ҳотиржам инсонни ҳам асабийлашишига олиб келади. Стресс инсон организмининг ҳолатларида ҳаддан ташқари зўриқиш натижасида пайдо бўладиган танглик жарааёнидир. Биринчи бўлиб стресс бўйича 1932 йилда физиолог Уолтер Кенон ва 1936 йилда шифокор Ганс Сельелар ўз тадқиқотларини олиб боришган.

Стресс ҳақидаги билимларнинг асосчиси Ганс Селье унга шундай таъриф берган: “Стрессдан қўрқиш керак эмас.Стрессни бошқариш керак. Бошқариладиган стресс ўзида ҳаёт мазмунини ташкил этади.” Стресс кўринишига қараб 2 га бўлинади : 1. Конструктив ( кўпчилик орасида) 2. Деструктив ( якка шахс ўзи билан боғлиқ) Стресссорларнинг( стрессга олиб келувчи омил) характерига ва хусусиятига қараб, стресс физиологик ва психологик турларга бўлинади. Физиологик стресс - бу ўта жисмоний зўриқиш, бирор оғриқ,қўрқув,касалликлар натижасида вужудга келади.

Психологик стресс - одамнинг руҳий ҳолатига воқеаларнинг таъсири туфайли содир бўладиган стресс. Психологик стресс: a) информацион стресс b) эмоционал стресс турларига ажратилади. Информацион стресс - инсонда ҳаддан ташқари ахборотларни кўп қабул қилиш ,инсон олдига қўйган вазифаларни бажаришда бир қанча ечимлар бўлса-да, улардан қайси бирини танлаш, юқори даражадаги шиддат билан қарор қабул қилишда иккиланади. Эмоционал стресс - таъқиқ қилиш,фалокат,ҳаётий ўзгаришлар , кундалик ташвишларда кўринади.

” Стрессни бартараф этишга қаратилган тренинглар ёки стресс-менеджмент ҳозирги кунда энг машҳур тренинглардан биридир. Н.Водопьянова ва Е.Старченкова стресс менеджментни менеджментнинг бир бўлимига киритишади ҳамда уни ташкилотдаги стрессларни бошқарашнинг назарияси ва амалиётига қаратилган бўлади дейишади; шу билан бирга касбий стресснинг профилактикаси ва ишчиларнинг стрессга чидамлилигини оширишга қаратилганлиги ҳам айтиб ўтишган.

 Стресс тушунчасининг кўплаб таърифлари бўлгани каби у билан боғлиқ тренингларни ҳам турлича номлаш мумкин.Тренингнинг асосий мақсад ва вазифаларига мувофиқ стрессни бартарф этувчи тренингларни умумий қилиб антистрессли тренинглар деб ҳам аташ мумкин.  Антистрессли тренинглар бу амалий психологиянинг соҳаси бўлиб, интерактив, аутоактив, психокоррекцион методларга ёндашган ҳолда шахснинг стрессга чидамлилигини ривожлантиришга қаратилган тренинг.

Стрессни бартараф этишга қаратилагн тренингларнинг турли кўринишлари мавжуд. Биринчи навбатда улар мақсадли аудиториясига кўра қуйидагиларга бўлинади:  Раҳбарлар учун ташкил этиладиган тренинглар . Бу тренингларда ташқилотнинг ҳар қандай омади ва омадсизликларига жуда ҳам эмоционал тарзда жавоб қайтарувчи, ўз ишчилари билан мулоқотда “тез ёниб кетувчи” , кўпинча жамоа аъзолари уларни ҳурмат қилмайди балқи фақатгина қўрқади деб ҳисобловчи барча раҳбарлар қатнашишлари керак.Сресс- менеджмент тренинглари раҳбарларга жамоада соғлом муҳитни ташкил этишга ва ҳар қандай иш билан боғлиқ муамммоларни совуққонлик билан енгишга ўргатади.

 Ишчилар учун ташкил этиладиган тренинглар. Бу тренингларни доимо ишчилари ўртасида пайдо бўладиган низолари мавжуд ташқилотда ўтказиш керак, чунки ишчилар ўртасидаги низолар ташкилотнинг умумий самараcига путур етказади.Тренинг инсонларда низоли вазиятларни юзага келтирмаслик йўлларини ҳамда барчанинг ўз касбий бурчларига диққатларини қаратишларига ўргатади.

Мактаб битирувчилари ва талабалар учун ташкил этиладиган тренинглар: Бундай тренингларда ёшларга имтихонлардан қўрқмаслик ўргатилади, тингловчиларда имтихонларга тайёрланиш чоғида зўриқишларини пайдо бўлиш даражасини сусайтириш учун экстремал топшириқлар ҳақида ҳикоя қилиб берилади. Шу билан бирга ўз - ўзини назорат қилиш, шиддатли ўқишни соғлиққа негатив таъсирини профилактика қилиш ва енгиш усуллари шакллантирилади.

 Аёллар учун ташкил этиладиган тренинглар. Асосан оилавий ички стрессли вазиятларини енгишга , ўзига бўлган ишончни шакллантиришда, ўз ҳиссиётларини бошқара олиш кўникмаларини эгаллашга ўргатишга қаратилган.

Мутахасслар стрессни бартараф этишга қаратилган тренингларни офисларда ўтказишни тавсия қилинмаслигини таъкидлашади.Тренингга ходимларини юбораётган раҳбар ўз ходимлари ҳақида, уларнинг характери, ким кўпроқ агрессивлигини, нима сабабдан тренингни ташкил қилаётганини тренерга айтиб бериши лозим, шу билан бирга ходимларнинг ёши ва жинси ҳам инобатга олинади .

Cтресс холатини олдини олиш.  Биринчидан, организмдаги ҳиссий зўриқишни фақатгина бақириш билан эмас, балки турли жисмоний машқлар билан ҳам бартараф қилиш мумкин.  Масалан, катта тезликда юқори қаватга кўтарилиш, велосипедда учиш, ўтин ёриш ва ҳок.

 Иккинчидан , салбий кечинмаларни ижобий ҳис –туйғулар билан алмаштириш. Энг осони неврологларнинг маслаҳатига кўра вазиятни жиддий қабул қилмаслик ва бу ҳолатдан кулгили бирор сабабни топиб қаҳ-қаҳ отиб кулиш керак. Бу усул ҳам организмдаги тангликни енгиб ўтишга ёрдам беради.

 Учинчидан совуқ сувда юзни ювиш, муз бўлаги билан юзни артиш ва шу билан бирга совуқ сув ичиш жуда яхши чорадир.

 Исталган тренинг турида психотерапевтик эффект кутилади.Бироқ стрессни бартараф этишга қаратилаган тренингларда психотерапиядан кўпроқ фойдаланилади, чунки иштирокчилар ташкилий, методик саволлардан ташқари шахсий муаммоларини ҳам ечишади.Баъзида айрим иштирокчилар ўз ҳаётларида юз бераётган стрессли вазиятлардан маълум ечимни топмагунча гуруҳий ишга бутунлай қўшила олмайдилар .Ўз навбатида бу қайсидир машқда иштирокчига қаттиқ таъсир қилган кучли эмоцияларни пайдо қилиши мумкин.Агар тренер бундай вазиятларда психологик ёрдам кўрсатишга ўзида кучни етарли деб ҳисобламаса режага эмоционал ёриладиган “кучли” машқларни киритмагани маъқул.

 Аммо кўпинча нейтрал машқлар ҳам алоҳида иштирокчиларда кучли эмоцияларни юзага келтириши мумкин ва тренер бунга тайёр бўлиши лозим.Бундай муаммодан чиқишнинг йўлларидан бири бу ко-тренерликдир, яъни тренингни икки мутахассис томонидан олиб борилишидир.Бу тренерлардан бирини машқларни ўтказишига, иккинчи тренерга эса иштирокчиларнинг реакциясини кузатишга ва керакли вақтда уларга ёрдам бериш имконини беради.Шундай қилиб стрессни бартараф этишга қаратилган тренингнинг бошқарувчисига талаблар алохида аҳамиятлидир. Аввало у мутахассис бўлиши, махсус психологик маълумотга эга бўлиши ва ўзгарувчан шароитга тез жавоб қайтарувчи қобилиятга эга бўлиб гуруҳлар билан ишлашда тажрибага эга бўлиши лозим

Похожие

Глобаллашув шароитида антропологик инқироз ва уни бартараф этиш усуллари

Maktab psixologining kasbga tayyorgarligi

Руҳий ривожланиши сустлашган болалар

Ta`lim deportamentidagi psixolog ishi

Психологик касбда қандай қилиб ўз ўрнини топиш мумкин