Ilk bolalik davri - Психология - Презентации

Ilk bolalik davri

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

797.5 KB

Ilk bolalik davriIlk bolalik davri

Reja:Reja: 1. Ilk bolalik davri to’g’risidagi psixik 1. Ilk bolalik davri to’g’risidagi psixik nazariyalar.nazariyalar. 2. Ilk bolalikda jismoniy o’sish.2. Ilk bolalikda jismoniy o’sish. 3. Ilk bolalikda psixik jarayonlarning 3. Ilk bolalikda psixik jarayonlarning o’sishi.o’sishi. 4. “Men o’zim” kontseptsiyasining 4. “Men o’zim” kontseptsiyasining vujudga kelishi.vujudga kelishi.

1. Ilk bolalik davri to’g’risidagi psixik 1. Ilk bolalik davri to’g’risidagi psixik nazariyalar.nazariyalar.  Inson ontogenezida uning 1 Inson ontogenezida uning 1 yoshdan 3 yoshgacha o’sish yoshdan 3 yoshgacha o’sish davri alohida ahamiyat kasb davri alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki bu davrda inson etadi. Chunki bu davrda inson zotiga xos eng muhim sifatlar, zotiga xos eng muhim sifatlar, xarakter hislati, atrof-muhitga, xarakter hislati, atrof-muhitga, o’zgalarga munosabat, xulq-o’zgalarga munosabat, xulq- atvor, tafakkur va ong kabi atvor, tafakkur va ong kabi psixik aks ettirishning turli psixik aks ettirishning turli ko’rinishlari shakllanadi. ko’rinishlari shakllanadi. Bularning barchasi qarama-Bularning barchasi qarama- qarshiliklar kurashi ostida tarkib qarshiliklar kurashi ostida tarkib topadi.topadi.

D.B.elkonin fikricha, bolalarda keng ko’lamli va ko’p D.B.elkonin fikricha, bolalarda keng ko’lamli va ko’p miqdordagi predmetlarni tanish, idrok qilish, ularning miqdordagi predmetlarni tanish, idrok qilish, ularning xususiyatlarini o’zgartirish ehtiyojining ortishi katta xususiyatlarini o’zgartirish ehtiyojining ortishi katta yoshdagi odamlar bilan muloqotga kirishishi mayli, yoshdagi odamlar bilan muloqotga kirishishi mayli, tuyg’usi va istagini kuchaytiradi. Shunday bo’lsada, tuyg’usi va istagini kuchaytiradi. Shunday bo’lsada, bu muammo bola shaxsiy o’yin faoliyatini tashkil bu muammo bola shaxsiy o’yin faoliyatini tashkil qilishda hali kattalarning madadiga va yordamiga qilishda hali kattalarning madadiga va yordamiga muhtojligini ko’rsatadi.muhtojligini ko’rsatadi. Bir yoshli va undan sal oshgan bolaning har xil Bir yoshli va undan sal oshgan bolaning har xil harakatli o’yinlarda muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, harakatli o’yinlarda muvaffaqiyatsizlikka uchrashi, ko’zlagan ishni bajarishdagi noxush kechinmalar ko’zlagan ishni bajarishdagi noxush kechinmalar uning ruhiy dunyosida dastlabki jazava (affektiv) uning ruhiy dunyosida dastlabki jazava (affektiv) tuyg’u va hisni vujudga keltiradi. Shuningdek, o’z tuyg’u va hisni vujudga keltiradi. Shuningdek, o’z faoliyatida uchraydigan ko’ngilsiz voqealarga shaxsiy faoliyatida uchraydigan ko’ngilsiz voqealarga shaxsiy munosabatini bildirish-aks ettirishning yangi shakli munosabatini bildirish-aks ettirishning yangi shakli ta‘sirlanish (reaktsiyaga kirishish) ni tarkib toptiradi.ta‘sirlanish (reaktsiyaga kirishish) ni tarkib toptiradi.

. . 1 1 yasharyashar bo’yi 75 (yiliga 25) bo’yi 75 (yiliga 25) vazni 9 (yiliga 6)vazni 9 (yiliga 6) 2 yashar bo’yi 85 (yiliga 10) vazni 2 yashar bo’yi 85 (yiliga 10) vazni 12,5 (yiliga 3,5)12,5 (yiliga 3,5) 3 yashar bo’yi 92 (yiliga 7) vazni 14 3 yashar bo’yi 92 (yiliga 7) vazni 14 (yiliga 1,5)(yiliga 1,5) Suyaklar qotishi va o’sishi protsessi Suyaklar qotishi va o’sishi protsessi davom etadi. 3 yoshga yetganda davom etadi. 3 yoshga yetganda sut tishlari chiqib bo’ladi. sut tishlari chiqib bo’ladi. Umurtqasi rivojlanib bola Umurtqasi rivojlanib bola gavdasini ko’taradigan bo’ladi. gavdasini ko’taradigan bo’ladi. Ichki organlarda xam o’sadi.Ichki organlarda xam o’sadi. o’pka va yurak xarakatlarining o’pka va yurak xarakatlarining aktivligi xisobiga vazn ortib faolligi aktivligi xisobiga vazn ortib faolligi ortadi. Leykotsit kam bo’lganligi ortadi. Leykotsit kam bo’lganligi uchun yuqumli kasalliklarga tez uchun yuqumli kasalliklarga tez beriluvchan bo’ladi. beriluvchan bo’ladi. Ilk bolalikda jismoniy o’sish.Ilk bolalikda jismoniy o’sish.

 Ilk bolalik davrida harakatlarning shakllanishi orientirovka Ilk bolalik davrida harakatlarning shakllanishi orientirovka faoliyati xususiyati o’zgarishi bilan uzviy bog’liqdir. Bola u faoliyati xususiyati o’zgarishi bilan uzviy bog’liqdir. Bola u yoki bu harkatni amalga oshirish uchun avval predmet bilan yoki bu harkatni amalga oshirish uchun avval predmet bilan tanishadi: unga ko’z yugurtiradi , qo’liga oladi va hokazo. tanishadi: unga ko’z yugurtiradi , qo’liga oladi va hokazo. Bolaning predmetlarning shakli, rangi, vazni bilan Bolaning predmetlarning shakli, rangi, vazni bilan tanishtirshda kattalar amalga oshrish mo’ljallangan tanishtirshda kattalar amalga oshrish mo’ljallangan harakatning mohiyatini tushuntiradilar va harakatni qay harakatning mohiyatini tushuntiradilar va harakatni qay yo’sinda bajarishni o’rgatadilar: Bolani “Olib kel”, “Joyiga yo’sinda bajarishni o’rgatadilar: Bolani “Olib kel”, “Joyiga qo’y”, “Rasm chiz”, “Ushlab tur” kabi so’z birikmalaridan qo’y”, “Rasm chiz”, “Ushlab tur” kabi so’z birikmalaridan iborat topshiriqning mohiyati bilan tanishtirib, keyin unga iborat topshiriqning mohiyati bilan tanishtirib, keyin unga harakatni bajarish yo’llari (“Qalamni mana bunday ushla”, harakatni bajarish yo’llari (“Qalamni mana bunday ushla”, “Avval qo’lingga ol”, “Oldin o’ng qo’ling bilan tut”, “Qoshiqni “Avval qo’lingga ol”, “Oldin o’ng qo’ling bilan tut”, “Qoshiqni bunday ushlab og’zinga olib bor” deb) ko’rsatiladi. Shuning bunday ushlab og’zinga olib bor” deb) ko’rsatiladi. Shuning uchun ham bolada predmetli harakatni o’stirish murakkab uchun ham bolada predmetli harakatni o’stirish murakkab jarayondir.jarayondir.

 Ilk bolalik amaliy harakat tafakkuri vujudga keladigan Ilk bolalik amaliy harakat tafakkuri vujudga keladigan davr hisoblanib, qo’l qo’l operatsiyalari turli narsalar va davr hisoblanib, qo’l qo’l operatsiyalari turli narsalar va qurilmalar bilan almashinadi. Bola ijtimoiy qurollardan qurilmalar bilan almashinadi. Bola ijtimoiy qurollardan foydalanish usullarini o’zlashtirish natijasida unda foydalanish usullarini o’zlashtirish natijasida unda predmetli harakat ko’nikmasi shakllanadi. Jismlar predmetli harakat ko’nikmasi shakllanadi. Jismlar bilanbilan turli harakatlarni o’zlashtirishda ulardagi muhim va turli harakatlarni o’zlashtirishda ulardagi muhim va o’zgarmas alomatlarni ajratish ko’nikmasi hosil bo’ladi, o’zgarmas alomatlarni ajratish ko’nikmasi hosil bo’ladi, natijada umumlashtirish va umumiy tushunchalarni natijada umumlashtirish va umumiy tushunchalarni o’zlashtirish jarayoni ro’y beradi.o’zlashtirish jarayoni ro’y beradi.

3. Ilk bolalikda psixik jarayonlarning o’sishi.3. Ilk bolalikda psixik jarayonlarning o’sishi. Maktabgacha davrdagi bolalarda Maktabgacha davrdagi bolalarda sezgi. Sezgi bu borliqdagi sezgi. Sezgi bu borliqdagi (real) narsa va hodisalarning (real) narsa va hodisalarning ayrim xususiyatlarini bizga ayrim xususiyatlarini bizga tasiri natijasida ongimizda aks tasiri natijasida ongimizda aks etishidir. Uning fiziologik etishidir. Uning fiziologik asosini Segenov I.M. va asosini Segenov I.M. va Pavlov N.P. lar o’rganishgan Pavlov N.P. lar o’rganishgan va ularni analizatorlar deb va ularni analizatorlar deb atab, 3 ta qismini atab, 3 ta qismini ko’rsatishgan: 1. Rikatorlar. ko’rsatishgan: 1. Rikatorlar. 2. Afferent, efferent, nerv tolalari. 2. Afferent, efferent, nerv tolalari. 3.Bosh miyadagi yoki orqa 3.Bosh miyadagi yoki orqa miyadagi markaziy qism. miyadagi markaziy qism.

 Maktabgacha davrdagi bolalarda idrok. Idrok qilishda Maktabgacha davrdagi bolalarda idrok. Idrok qilishda narsa va hodisalar yaxshi tarzda aks ettiriladi. Idrok qilish narsa va hodisalar yaxshi tarzda aks ettiriladi. Idrok qilish turmush tajribasiga bog’liq. Shuning uchun bolalarga turmush tajribasiga bog’liq. Shuning uchun bolalarga narsaning nomini va yana uning belgilarini xususiyatlarini narsaning nomini va yana uning belgilarini xususiyatlarini ham aytib berish axamiyatlidir. Ekskursiyalar, xayvonot va ham aytib berish axamiyatlidir. Ekskursiyalar, xayvonot va o’simliklar dunyosi Bilan tanishtirishda bolalar idrokida -- o’simliklar dunyosi Bilan tanishtirishda bolalar idrokida -- sistemasining rolini oshirish kerak. Bu ularda tasavvurni sistemasining rolini oshirish kerak. Bu ularda tasavvurni shakllantiradi. Shakllarni idrok qilish rivojlanadi. Makon va shakllantiradi. Shakllarni idrok qilish rivojlanadi. Makon va zamonni idrok etish qiyinchilik bilan kechadi. Ularga narsa zamonni idrok etish qiyinchilik bilan kechadi. Ularga narsa qanchalik uzoqlashsa u shuncha kichik tuyuladi. Maktabga qanchalik uzoqlashsa u shuncha kichik tuyuladi. Maktabga chiqkanda makon o’lchovlari metr, santimetr, kilometr kabi chiqkanda makon o’lchovlari metr, santimetr, kilometr kabi tushunchalarni o’zlashtiradi. Kecha, bugun, ertaga, indinga, tushunchalarni o’zlashtiradi. Kecha, bugun, ertaga, indinga, avval, keyin oy, yil, ertalab, kun, tun, kechasi peshin kabi avval, keyin oy, yil, ertalab, kun, tun, kechasi peshin kabi tushunchalarni idrok qilishda, tushunishda va aytishda tushunchalarni idrok qilishda, tushunishda va aytishda qiynalishadi. Turmush tajribalari ortishi bilan, bog’chada qiynalishadi. Turmush tajribalari ortishi bilan, bog’chada mashg’ulotlar o’tishi orqali makon va zamonni idrok qilish mashg’ulotlar o’tishi orqali makon va zamonni idrok qilish shakllanadi. shakllanadi.

4. “Men o’zim” kontseptsiyasining 4. “Men o’zim” kontseptsiyasining vujudga kelishi.vujudga kelishi.  Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarning Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarning o’qishga munosabati boshqa guruh o’qishga munosabati boshqa guruh motivlariga ham tayanadi, o’qishning borishi motivlariga ham tayanadi, o’qishning borishi bilan uning qabul qilinishi bilan bog’liq Bu bilan uning qabul qilinishi bilan bog’liq Bu bilishga qiziqish shu yo’ldagi qiyinchiliklarni bilishga qiziqish shu yo’ldagi qiyinchiliklarni yengib o’tish bu ishlarda faollikni ko’rsatish, yengib o’tish bu ishlarda faollikni ko’rsatish, bu guruh motivlarining o’sishi bilishga bu guruh motivlarining o’sishi bilishga ehtiyojlilik darajasiga bog’liq. Bu his bilan ehtiyojlilik darajasiga bog’liq. Bu his bilan bola maktabga keladi. bola maktabga keladi.

1 yoshda o’rgangan so’z 3ta1 yoshda o’rgangan so’z 3ta 1,3 yoshda o’rgangan so’z 19-201,3 yoshda o’rgangan so’z 19-20 1,6 yoshda o’rgangan so’z 25-301,6 yoshda o’rgangan so’z 25-30 1,9 yoshda o’rgangan so’z 1201,9 yoshda o’rgangan so’z 120 2 yoshda o’rgangan so’z 2802 yoshda o’rgangan so’z 280 2,6 yoshda o’rgangan so’z 4502,6 yoshda o’rgangan so’z 450 3 yoshda o’rgangan so’z 800-9003 yoshda o’rgangan so’z 800-900

Похожие

Go’daklik va ilk bolalik davri psixologiyasi

Yetuklik davri psixologiyasi!

O`smirlik davri psixologiyasi

O’smirlar va ilk o’spirin uchun o’quv faoliyatining individual uslubi

Qadimgi ilk psixologik fikirlarning paydo bo’lishi. Qadimgi donishmandlarning fikirlari va munosabati