Педагогик технологияларда касбий таълим - тарбия методлари - Педагогиka - Презентации

Педагогик технологияларда касбий таълим - тарбия методлари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1296.5 KB

Педагогик технологияларда касбий таълим - тарбия методлари

ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАРДА КАСБИЙ ТАЪЛИМ - ТАРБИЯ МЕТОДЛАРИ ТАЛАБЛАРНИ БАЖАРИШГА МАШҚ ҚИЛДИРИШБУРЧ ВА ЖАВОБГАРЛИККА РАҒБАТЛАНТИРИШ МЕТОДЛАРИ ЎҚИБ – ЎРГА Н ИШНИНГ МУҲИМЛИГИГА ИШОНТИРИШ ТАЛАБЛАР ҚЎЙИШ РАҒБАРЛАНТИРИШ ВА ЖАЗОЛАШ

ОҒЗАКИ НАЗОРАТ ВА ЎЗ – ЎЗИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ МЕТОДЛАРИ ИНДУВИДУАЛ (ЯККА ТАРТИБДА ) СЎРАШ ЁППАСИГА СЎРАШ ОҒЗАКИ ИМТИҲОН ОҒЗАКИ СИНОВ ДАСТУРЛИ СИНОВ ОҒЗАКИ ЎЗ-ЎЗИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШКАСБИЙ ТАЪЛИМ - ТАРБИЯ МЕТОДЛАРИ

Ёзма назорат ва ўз – ўзини назорат қилиш методлари Ёзма назорат ишлари Ёзма синов ишлари ёзма дастурлаш- тирилган ишларЁзма имтиҳон ишлари КАСБИЙ ТАЪЛИМ - ТАРБИЯ МЕТОДЛАРИ ёзма ўз-ўзини назорат қилиш ишлари

ЛАБОРАТОРИЯ – АМАЛИЙ НАЗОРАТ ВА ЎЗ – ЎЗИНИ НАЗОРАТ ҚИЛИШ КАСБИЙ ТАЪЛИМ - ТАРБИЯ МЕТОДЛАРИ Лаборатория назорат ишлари Машинали назорат, машинасиз назорат Ўзини – ўзи назорат қилиш

Педагогик қонуниятлар  Ёш авлод томонидан кишилик жамияти тўпланган ижтимоий тажрибани ўзлаштирилишининг зарурлиги;  - таълим – тарбия жараёнида педагог ва таҳсил олувчиларнинг ўзаро таъсири ва ҳамкорлиги;  - таълим-тарбия жараёнининг мазмуний ва процессуал томонларининг бирлиги;  - таълим-тарбия жараёни самарадорлигининг таҳсил олувчиларни онглилиги, моддий-техник ва илмий-услубий таъминланганлик, гигеник ва маънавий- психологик шарт-шароит кабиларга боғлиқлиги;  -педагогик фаолият воситаларининг аниқ вазият, вазифалар ва мазмунга боғлиқлиги;  - ўқув материалининг пухта ўзлаштирилишининг ўрганилаётган мазмунни мунтазам такрорланиши, илгари ўзлаштирилган билимларга таяниши ва келгусида ўзлаштириладиганлар учун асос бўлиши;  - ўзлаштириш даражаси ва сифатининг таҳсил олувчилар фаоллиги, хотирасининг кучи, қобилиятлари, тажрибаси кабиларга боғлиқлиги

Педагогика фанининг тармоқлари  Педагогика фани – яхлит ўзаро алоқадор элементлар тизимидир. Улар вазифасига кўра бу фаннинг алоҳида соҳаси ёки нисбатан мустақил илмий ўқув предмет сифатида қуйидагича эътироф этилади:  Педагогика методологияси – Педагогиканинг моҳияти, мазмуни, унинг мақоми, ривожланиши, тушунчавий таркиби ва энг аввало ишончли илмий билимларни олиш усулларини ўрганади.  Педагогика тарихи - Таълим –тарбия ва шахсни ривожланиш қонуниятларини ўрганувчи фаннинг пайдо бўлиши ва ривожланиш тарихини ўрганади. У фалсафа, тарих, этнография, этнология, археалогия кабилар билан боғлиқ. Олимлар тамонидан педагогиканинг қуйидаги тармоқлари эътироф этилган:  Мактабгача таълим педагогикаси.  Умумий ўрта таълим педагогикаси.  Касб-ҳунар таълими педагогикаси.  Олий таълим педагогикаси.  Ишлаб чиқариш таълими педагогикаси.  Ижтимоий педагогика.  Тузатиш-меҳнат педагогикаси.  Махсус педагогика: сурдопедагогика; тифло- педагогика; алигофренопедагогика ва шу кабилар.

ПЕДАГОГИКА – ТАЪЛИМ ТАРБИЯ ВА ШАХНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Ҳ А Қ ИДАГИ ФАН  МА Қ САД И – б аркамол авлодни тарбиялаш .  ВАЗИФАЛАРИ:  Ўқ увчилар да билим, к ў никма ва малакалар , шахсий фазилатлар, ўқиб ўрганиш ҳамда меҳнат қилишга э ҳ тиёж ва интилишларни шакллантиришд ан иборат .

Таълим технологияларини ўқув жараёнига жорий этишнинг долзарблиги :  Мустақил республикамиз ва бозор иқтисодиятига кириб бориётган жамиятнинг б аркамол авлодни тарбиялаш талаби уларга илмий билим бериш усули ҳисобланган объектив борлиққа тизимли ёндашиш.  Кадрлар тайёрлаш миллий дастури ва таълим туҳрисидаги қонунлар мақсади ва вазифаларини рўёбга чиқариш учун таълимни жадаллаштириш зарурлиги;  Таълим-тарбия жараёнида ўқувчиларнинг фаол ўқув билиш фаолиятини зарурлиги;  фан-техника тараққиёти, илғор ишлаб чиқариш технологиялари бевосита боғлиқ ҳолда ахборотларнинг кескин ортиб бораётганлиги ва уларни ёшлар мулкига айлантириш вақтининг чегараланганлиги;  Кишилик жамияти ўз тараққиётининг шу кундаги босқичида назарий ва эмпирик билимларга асосланган тафаккурдан тобора фойдали натижага эга бўлган, аниқ якунга асосланган техник тафаккурга ўтиб бораётганлиги;  Фаолият ёндашув и тамойилидан фойдаланишни талаб қилиши ва шу кабилар.

Таълим технологияси  «Технология» - юнонча қуйидаги « techne », маҳорат, санъат ва « logos » - ўрганаман ёки ўргатаман сўз лариданолинган бўлиб, мақсадга мувофиқ таъсир этиб, маълум ўзгаришга эга бўлиш маъносини англатади.  Технология тушунчаси авволо ишлаб чиқариш нуқтаи назардан қаралганда объект, (жараён, придмет,ҳодиса) га мақсага мувофиқ таъсир этиб, унинг ҳолати ,хусусиятлари, шакли ва шу каби жихатларини ўзгартиршидир.  Таълим технологияси- моделларини оптималлаштириш мақсадида, инсон ва техника ресурслари ва уларнинг ўзаро таъсирини ҳисобга олган ҳолда бутун ўқитиш ва билимларни ўзлаштириш жараёнини яратиш, қўллаш ва аниқлаш тизимидир» ЮНЕСКО  Тизим деб тартибланган, ўзаро узвий боғланган ва биргаликда умумий функцияни бажарувчи элементлар тўпламига айтилади  Таълим технологияси – таълим олувчи, тарбияланувчи, ўқувчи, талаба, тингловчи ,шогирдлар онги. Ҳис туйғулари ва характерига мақсадга мувофиқ таъсир этиб, уларда билим ,кўникма ,малака ва шахсий фазилатлар тизимини шакллантириш санъатидир. Бу ерда техник қурилмалар имкониятлари муҳим аҳамиятга эканлигини унитмаслик зарур.  Таълим жараёнининг тизим сифатидаги тузилиши

КАСБИЙ ТАЪЛИМ МЕТОДЛАРИНИ ТАНЛАШ МЕЗОНЛАРИ Таълим ма қ сад лар и , мазмунининг характери га к ў ра Таълим ма қ сад лар и , мазмунининг характери га к ў ра Таълим олувчининг сони , тайёргарлик даражалари ва имкониятларига к ў раТаълим олувчининг сони , тайёргарлик даражалари ва имкониятларига к ў ра Таълим муддати нинг давомийлигига к ў ра Таълим муддати нинг давомийлигига к ў ра Моддий-техник , илмий-услубий таъминланганлик даражаси ва шарт- шароитларга к ў раМоддий-техник , илмий-услубий таъминланганлик даражаси ва шарт- шароитларга к ў ра Таълим берувчининг ма ҳ оратига к ў ра Таълим берувчининг ма ҳ оратига к ў ра

ШАХСНИНГ ТАРБИЯЛАНГАНЛИК ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ МЕТОДЛАРИП е д аго ги к куза ти ш С уҳ б ат Т е ст с ўр о в н о м ас и , ан ке та сў р о в н о м аси Т а ҳ л и л м ето д и Тасвирл арни ум л аш тириш С о ц и о л о ги к ўл ч о в Ф а ол и ят н ати ж ал ари н и ўрган и ш А хл о қи й м у а м м о л и в ази я тл а р К в а л и м етр и я

Шахсий йўналганлик Касбий лаёқатлилик Муҳим шахсий фазилат ва сифатлари Ўқитувчи шахси ва унинг муҳим хислатлари

Турли таълим методларидан оқилона фойдаланиш жадвали Қандай ҳолларда қўллаш мақбул ҳисобланади Оғзаки методлар Кўрсатмали методлар Амалий методлар маҳсулсиз (репродуктив) методлар Изланувчан ликни талаб этувчи методлар Дедуктив умумийдан хусисий тамон методлар Мустақил равишда ўз устида ишлаш методи Бу метод қан- дай масалалар- ни ечимини то- пишда қўлланилади? Назарий ва да-лилий билимларн и шакл- лантиришд а Кузатувчанли к-ни ривожланти- риш, ўрганила- диган масалалар га нисбатан диқ-қат этиборни ошириш Амалий кўникма ва малакаларни ривожланти- риш учун Билим ва малакалар шакллан- тириш учун Мустақил тафак- курлаш, тадқиқот-чилик малакала-ри, ишга ижодий ёндашувларни ре-жалаштириш учун Умумлаштириш ва индуктив хулоса чи-қариш малакаларини ривожлантириш учун. (умумийдан ху сусийга ва тескари хусусийдан умумий томон хулоса чиқа-риш). Ўқув-билиш фао лиятида мустақил- ликни ривожлан тириш, ўқув иш лари малакасини шакллантири ш Бу методдан ўқув материа-лининг мазму-ни қандай хусусиятларга эга бўлганда муваффақиятли фойдаланилади Материал назарий- ахбо-рот характе- рига эга бўл-ган пайтларда Ўқув материали кўрсатмали воси талар ёрдамида ўқ увчиларга узатиш им конини мавжуд бўлган ҳолларда Мавзунинг мазмуни ама-лий машқ таж риба-синовла рини ўтказиш меҳнат вазифаларини бажариш кабилар- ни ўзига қамраб олган бўлса Ўқув мате- риали жуда содда ёки ҳаддан таш қари қийин бўлса Ўқув материали- нинг мазмуни ўр-тача қийинликка эга бўлса Ўқув материали дарсликда батаф-сил ёки дедуктив баён этилган бўл-са Ўқув материалини мустақил ўрганиш имкони мавжуд, мазмун тушунарли бўлса Бу методдан ўқ увчиларнинг қандай ху- сусиятларида фойдаланилади (қўлланилади) ўқ увчи лар оғзаки ах-боротни ўз- лаштиришг а тайёр бўлган ҳолларда ўқ увчиларга кўрсатма-ли материаллар материаллар тушунарли бўлган ҳолларда ўқ увчилар амалий вазифаларни бажаришга тайёр бўлса- лар Бу мавзуни ўқ увчилар муаммоли ўрганишга тайёр бўл- масалар Ушбу мавзуни муаммоли ўрга- нишга таҳсил олувчилар тайёрланган бўлса Ўқ увчилар дедуктив хулоса чиқаришга тайёр-ланган бўлсалар Ўқ увчилар ушбу мавзу ма териалини муста қил равишда ўрга-нишга тайёр бўлса-лар Ушбу методни қўллаш учун ўқи тувчи қандай им кониятларга эга бўлиши зарур Ўқитувчи бош қа методларга қараганда уш-бу методни пухта эгалла-ган пайтда Ўқитувчи керак-ли кўрсатмали қўлланмалар га эга бўлган ёки у ларни ўзи тайёр-лай олиш имко- ниятлари мавжуд бўлса Ўқитувчи ама- лий машқларни ташкил этиш учун ўқув услубий, моддий техник қўлланмалар дидактик ма- териалларга бўлсалар Ушбу мав- зуни муам- моли ўрга- ниш учун зарур бўл- ган вақтга эга бўлма- салар Мавзуни муам- моли ўрганиш учун ўқитувчи етарли вақтга эга бўлса ва изланувчан метод-лардан унумли фойдалана олса Ўқитувчи дедук-тив методларни талаб даражасида ўзлаштирган бўлсалар Мустақил ишлар ни ташкил этиш учун дидактик материалл ар ва етарли вақт мавжуд бўлса

Таълим методлари ва воситаларининг уйғунлигини таъмин этиш Дарс мазмунининг асосий элементлари Таълим методлари Таълим воситалари I . Аввал ўтилган мавзуни такрорлаш. Ички ёнув двигателини тузилиши. Энг оддий икки тактли ва тўрт тактли двигателларни ишлаш тартиби. Оғзаки сўров, ёппасига сўраш Дидактик материаллар билан ишлаш, амалий иш. Моделлар, диапозитивлар, тарқатма материаллар. Расмли карточкалар, реал ички ёнув двигателлари ни қирқимлари , намойиш варақлари. Янги материлни ўрганиш. -Ички ёнув двигателларининг яратилиш тарихи ва эвалюцияси. -Двигателларнинг асосий кўрсат- гичлари ва уларни ижобий ўзгартириш йўллари. Баён этиш – тушунтириш, муаммоли баён этиш, суҳбат, носозликларни аниқлаш бўйича амалий ишлар . Моделлар, расмлар, диаграммалар, диапозитивлар, стендлар Янги ўрганилган материални мустаҳкамлаш. Суҳбат

Касбий таълимнинг ўзига хос хусусиятлари

КАСБ-ҲУНАР ТАЪЛИМИ ПЕДАГОГИКАСИ ТУЗИЛМАСИ Элементар Касбий таълим ЎМКҲ таълими Олий таълим- дан кейинги касбий таълимОлий касбий таълими Ишлаб чиқариш педагоги- каси

Педагогик жараённинг ташкилий элементлари Таълим- тарбия мақсадлари Таълим- тарбия мазмуни Таълим- тарбия методлари Таълим- тарбия воситалари Таълим- тарбия натижалари Кимлар Нимани ўқ итиш Қ андай ўқ итиш Қ андай баҳолаш М О Н И Т О Р И Н ГТаълим- тарбия иштирокчилари Таълим- тарбия шакллари Нима лардан фойдаланиб ўқ итишНима учун ўқ итиш Иштирокчиларининг бир бири билан мулоқоти ва муносабатларини ташқи кўриниши

Касбий таълим-тарбия сифатига таъсир этувчи омиллар Тизимли режалаштириш, ташкил этиш ва бошқаришТизимли режалаштириш, ташкил этиш ва бошқаришТаълим восита лариТаълим восита лари Ў қ увчиларнинг қизиқиши ва фаоллигиЎ қ увчиларнинг қизиқиши ва фаоллиги Ў қувчи ларнинг мустақил фикрлаши ва ижодкорлиги Ў қувчи ларнинг мустақил фикрлаши ва ижодкорлиги Монито рингМонито ринг Моддий-техник базаМоддий-техник база Ў кув ва ишлаб чиқариш амалиёти Ў кув ва ишлаб чиқариш амалиёти Касбий таълим- тарбия сифатига таъсир этувчи омиллар Касбий таълим- тарбия сифатига таъсир этувчи омилларНазарий дарсНазарий дарс ДТС, ўқув режа, дастурлар и , дарслик, қўлланмаДТС, ўқув режа, дастурлар и , дарслик, қўлланма Касбий тайёргар ликКасбий тайёргар лик Ўқувчилар нинг билим, кўникма ва малакаларини баҳоланишиЎқувчилар нинг билим, кўникма ва малакаларини баҳоланиши Давлат битирув аттестация сиДавлат битирув аттестация си Педагогнинг касбий маҳоратиПедагогнинг касбий маҳорати Педагог, муҳандис- педагоглар фаолиятини баҳоланишиПедагог, муҳандис- педагоглар фаолиятини баҳоланиши

№ Т/р С А Н А С О Н А Бўлим ва мавзунинг номи ва қисқача мазмуни Ўрганиш учун ажратилган вақт Ж Н А А З М М А Л И Р И И Й Й Машғулотнинг мақсадлари: А) таълимий Б) тарбиявий В) ривожлантирувчи Жиҳозлар, ахборот манбала ри ва з арур материалла р Машғу - лот (дарс тури) Таълим методлар и: А) ўқитиш Б) ўқиб - ўрганиш Таҳсил олувчиларнинг мустақил ишлари Фанлара ро алоқадорлик масалалари Асоссий ва қўшимча адабиётлар Уйга вазифа ЭСЛАТМА 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 I Дизел двигателининг характеристикала ри 4 2 2 А) Таълимий таҳсил олувчиларда ИЁД (дизел) ларнинг иш кўрсаткичлари хақида касбий билим ва бошланғич кўникма ва малакаларни шакилантириш; Б) Тарбиявий – эгаллаётган мутахасислигига бўлган қизиқишини тарбия лаш В) Ривожлантирувчи – таҳсил олувчиларда двигателни характеристикалари ҳақида билимларини стандарт даражасида ривожлантириш. Плакатлар: ИЁД нинг (дизел) юкланиш характеристикалари, дизелни ёнилғи пуркашни илгарилатиш бурчаги бўйича ростлаш характеристикаси Янги ўқув материалини ўрганиш дарси Суҳбат а) кўрса - тиб тушун - тириш б) тинглаб қисқача матнлашти-риш Дизел двигателини характеристикалари графигини чизиш Физика , математика, чизмачи-лик ва информа-тика Қодиров С.М. Никитин С.Е Авт омо бил ва трактор двигат ел- лари Қодиров С.М. Никитин С.Е “Автомаби л ва трактор двигателла ри” китобидан 308 -334 бетларини ўқиб ўрганиб , қисқача матинлаштириш II Дизелнинг ёнилғи пуркашни илгарилаштириш бурчаги бўйича ростлаш характеристикаси Двигателни индекатор диограмма - си иш кўрсаткич - лари ҳақида жадваллар Амалий характер - даги лаборотория иши Ама -лий Дизелни ёнилғи пуркашини илгарилатиш бурчагининг ростлаш характеристикас ини компьютерда бажариш Информатика Қодиров С.М Никитин С.Е автомобил ва трактор двигателлари Техника олий ўқув юрталарининг студентлари учун дарслик. “ Автомобиль” ўқув предмети бўйича 2008 – 2009 йил учун тақвимий-мавзулар режасидан лавҳа

Pedagogika fanining predmeti mazmun mohiyati va uning vazifalari.

Pedagogika predmeti.  PedagogikaPedagogika (yunoncha paidagogike bo‘lib, (yunoncha paidagogike bo‘lib, paidagogos «bola» va «etaklayman») ijtimoiy paidagogos «bola» va «etaklayman») ijtimoiy tarbiyaning umumiy qonuniyatlari, muayyan tarbiyaning umumiy qonuniyatlari, muayyan jamiyatda yagona ijtimoiy maqsadga muvofiq jamiyatda yagona ijtimoiy maqsadga muvofiq yosh avlodni tarbiyalash hamda unga ta’lim yosh avlodni tarbiyalash hamda unga ta’lim berishning mohiyati va muammolarini berishning mohiyati va muammolarini o‘rganadigan fan. Pedagogika ijtimoiy fanlar o‘rganadigan fan. Pedagogika ijtimoiy fanlar tizimiga kiruvchi fan sanalib, yosh avlod hamda tizimiga kiruvchi fan sanalib, yosh avlod hamda kattalarni milliy istiqlol g‘oyalari asosida kattalarni milliy istiqlol g‘oyalari asosida tarbiyalash, unga ta’lim berish muammolarini tarbiyalash, unga ta’lim berish muammolarini o‘rganadi.o‘rganadi.

 Ta’lim o‘z mohiyatiga ko‘ra Ta’lim o‘z mohiyatiga ko‘ra umumiy umumiy va maxsusva maxsus kabi turlarga ajratiladi. kabi turlarga ajratiladi. Umumiy ta’lim har bir shaxsning Umumiy ta’lim har bir shaxsning kamol topishi hamda u tomonidan kamol topishi hamda u tomonidan hayotiy faoliyatni tashkil eta olishi hayotiy faoliyatni tashkil eta olishi uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni berishga yo‘naltiriladi. Umumiy ta’lim berishga yo‘naltiriladi. Umumiy ta’lim asosida o‘zlashtirilgan ma’lumotlar asosida o‘zlashtirilgan ma’lumotlar kelgusida shaxsning kasbiy kelgusida shaxsning kasbiy tayyorgarligini ta’minlashga imkon tayyorgarligini ta’minlashga imkon beruvchi maxsus ta’lim olishi uchun beruvchi maxsus ta’lim olishi uchun asos bo‘ladi. asos bo‘ladi. Maxsus ta’lim Maxsus ta’lim – o‘zida – o‘zida mutahassislik xususiyatlarini namoyon mutahassislik xususiyatlarini namoyon qilib, shaxsga muayyan kasbiy qilib, shaxsga muayyan kasbiy faoliyatni tashkil etish borasida faoliyatni tashkil etish borasida nazariy bilimlarni berish asosida nazariy bilimlarni berish asosida amaliy ko‘nikma hamda malakalarni amaliy ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirishga xizmat qiladi.shakllantirishga xizmat qiladi.

 Pedagogika fanining vazifalari.Pedagogika fanining vazifalari. Pedagogika fani shaxsni shakllantirishdek ijtimoiy buyurtmani bajarish asosida jamiyat taraqqiyotini ta’minlashga alohida hissa qo‘shadi. Pedagogika fani maqsadi va vazifalarining belgilanishida ijtimoiy munosabatlar mazmuni, davlat va jamiyat qurilishi, uning hayotida etakchi o‘rin tutuvchi g‘oyalar mohiyatini muhim ahamiyatga ega.

Oila tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish yuzasidan ota-onalar uchun ilmiy-metodik tavsiyalarni ishlab chiqish. Oila tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish yuzasidan ota-onalar uchun ilmiy-metodik tavsiyalarni ishlab chiqish. O‘qitish hamda tarbiyalash jarayonining samarali texnologiyalarini yaratish. O‘qitish hamda tarbiyalash jarayonining samarali texnologiyalarini yaratish. . Ta’lim-tarbiya birligi hamda ijtimoiy tarbiya yo‘nalishlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni ta’minlashning pedagogik shart-sharoitlarini o‘rganish. . Ta’lim-tarbiya birligi hamda ijtimoiy tarbiya yo‘nalishlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni ta’minlashning pedagogik shart-sharoitlarini o‘rganish. Pedagoglarni pedagogika nazariyasiga oid bilimlar hamda ta’lim-tarbiya usullari bilan qurollantirish. Pedagoglarni pedagogika nazariyasiga oid bilimlar hamda ta’lim-tarbiya usullari bilan qurollantirish. Ilg‘or pedagogik tajribalarni umumlashtirish va amaliyotga joriy etish. Ilg‘or pedagogik tajribalarni umumlashtirish va amaliyotga joriy etish. Ta’lim muassasalari hamda ularda faoliyat olib borayotgan pedagoglar faoliyati mazmunini asoslash.Ta’lim muassasalari hamda ularda faoliyat olib borayotgan pedagoglar faoliyati mazmunini asoslash. Ijtimoiy taraqqiyot darajasidan kelib chiqqan holda rivojlangan horijiy mamlakatlar ta’lim tizimi tajribasini o‘rganish asosida uzluksiz ta’lim tizimini takomillashtirish.Ijtimoiy taraqqiyot darajasidan kelib chiqqan holda rivojlangan horijiy mamlakatlar ta’lim tizimi tajribasini o‘rganish asosida uzluksiz ta’lim tizimini takomillashtirish.. Shaxsni har tomonlama kamol toptirish qonuniyatlarini aniqlash. . Shaxsni har tomonlama kamol toptirish qonuniyatlarini aniqlash. Ma’naviy va axloqiy talabalarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalashga yo‘naltirilgan pedagogik jarayonning mohiyatini o‘rganish. Ma’naviy va axloqiy talabalarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalashga yo‘naltirilgan pedagogik jarayonning mohiyatini o‘rganish. Pedagogika fani quyidagi vazifalar ni baja radi.Pedagogika fani quyidagi vazifalar ni baja radi.

Pedagogika fanining asosiy kategoriyalari. Bizga yaxshi ma’lumki, har bir fan o‘zining tayanch tushunchalari, qonuniyatlari, tamoyillari, qoidalari tizimiga ega. Aynan mana shu holat uning fan sifatida e’tirof etilishini kafolatlaydi. Fanning mohiyatini ochib beruvchi eng muhim, asosiy tushuncha kategoriya deb ataladi. Pedagogika fanining asosiy kategoriyalari shaxs kamolotini ta’minlash, ta’lim va tarbiya samaradorligiga erishishga haratilgan jarayonlarning umumiy mohiyatini yoritadi. Eng muhim kategoriyalar sirasiga quyidagilar kiradi: shaxs, tarbiya, ta’lim (o‘qitish, o‘qish), bilim, ko‘nikma, malaka, ma’lumot, rivojlanish.

Shaxs – psixologik jihatdan taraqqiy etgan, shaxsiy xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turuvchi, muayyan xulq-atvor va dunyoqarashga ega bo‘lgan jamiyat a’zosi. Tarbiya – muayyan, aniq maqsad hamda ijtimoiy-tarixiy tajriba asosida yosh avlodni har tomonlama o‘stirish, uning ongi, xulq-atvori va dunyoqarashini tarkib toptirish jarayoni. Ta’lim o‘quvchilarni nazariy bilim, amaliy ko‘nikma va malakalar bilan qurollantirish, ularning bilish qobiliyatlarini o‘stirish va dunyoqarashlarini shakllantirishga yo‘naltirilgan jarayon. Bilim shaxsning ongida tushunchalar, shemalar, ma’lum obrazlar ko‘rinishida aks etuvchi borliq haqidagi tizimlashtirilgan ilmiy ma’lumotlar majmui. Ko‘nikma shaxsning muayyan faoliyatni tashkil eta olish qobiliyati.

Malaka – muayyan harakat yoki faoliyatni bajarishning avtomatlashtirilgan shakli. Ma’lumot – ta’lim-tarbiya natijasida o‘zlashtirilgan va tizimlashtirilgan bilim, hosil qilingan ko‘nikma va malakalar hamda tarkib topgan dunyoqarash majmui . Rivojlanish shaxsning fiziologik va intellektual o‘sishida namoyon bo‘ladigan miqdor va sifat o‘zgarishlar mohiyatini ifoda etuvchi murakab jarayon.

Pedagogika fanlari tizimi.  1. Umumiy pedagogika – maktab yoshidagi bolalarni tarbiyalash va ularga ta’lim berish masalalarini o‘rganadi.  2. Maktabgacha ta’lim pedagogikasi – maktabgacha ta’lim yoshidagi bolalarni tarbiyalash, ularni intellektual, ma’naviy- axloqiy va jismoniy jihatdan kamolotga etkazish masalalarini o‘rganadi.  3. Boshlang‘ich ta’lim pedagogikasi – boshlang‘ich sinflar o‘quvchilarini tarbiyalash, ularga ta’lim berish, ularning o‘ziga hos psixologik hamda fiziologik xususiyatlarini tadqiq etish, shuningdek, ularni intellektual, ma’naviy-axloqiy va jismoniy jihatdan kamolotga etkazish masalalarini o‘rganadi.  4. Korrektsion (maxsus) pedagogika – rivojlanishida turli psixologik va fiziologik nuqsonlari bo‘lgan bolalarni tarbiyalash va o‘qitish bilan bog‘liq muammolarni o‘rganadi.

Pedagogikaning boshqa fanlar bilan aloqasi.  1. Falsafa – shaxs rivojlanishi jarayonining dialektik xususiyatlari, muayyan pedagogik g‘oya, qarash hamda ta’limotlarning falsafiy jihatlari kabi masalalarni tahlil etishga imkon beradi.  2. Iqtisod – ta’lim muassasalarining faoliyatini yo‘lga qo‘yish, o‘quv binolarini qurish, ta’lim-tarbiya jarayonlarini tashkil etish va ularning moddiy-texnika va zamonaviy texnologiyalar bilan jihozlash kabi masalalarning iqtisodiy jihatlarini anglashga xizmat qiladi.  3. Sotsiologiya – ijtimoiy munosabatlar mazmuni, ularni tashkil etish shartlari xususida ma’lumotlarga ega bo‘lish asosida ta’lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilarining o‘zaro munosabatlarini samarali tashkil etish uchun imkoniyat yaratadi.  4. Etika - shaxs ma’naviyatini shakllantirish, unda eng oliy insoniy sifatlar, axloqiy ong va ma’naviy- axloqiy madaniyatni tarbiyalashda muhim o‘rin tutuvchi nazariy g‘oyalarni pedagogik jarayonga tatbiq etishda alohida o‘rin tutadi.  5. Estetika – shaxs tomonidan go‘zallikning his etilishi, unga intilishi, shuningdek, unda estetik didni tarbiyalashda muhim yo‘nalishlarni aniqlashga xizmat qiladi.  6. Fiziologiya - o‘quv-tarbiya jarayonida bolalarning fiziologik, anatomik xususiyatlarini inobatga olinishi uchun boshlang‘ich asoslarni beradi.  7. Gigiena – o‘quvchilarning salomatligini muhofazalash, ularning jinsiy jihatdan to‘g‘ri shakllantirishda nazariy va amaliy g‘oyalari bilan yordam beradi.  8. Psixologiya – shaxsda ma’naviy-axloqiy, ruhiy-intellektual, hissiy-irodaviy sifatlarni tarkib toptirish uchun zamin yaratadi.  9. Tarix – pedagogika fani taraqqiyoti, ta’lim-tarbiya jarayonlarining dinamik, dialektik xususiyatlarini inobatga olish, shuningdek, halq pedagogikasi g‘oyalarini kelgusi avlodga uzatish uchun yo‘naltiriladi.  10. Madaniyatshunoslik – o‘quvchilarda insoniyat tomonidan yaratilgan moddiy va ma’naviy madaniyat asoslari haqidagi tasavvurni shakllantirish, ularda madaniy xulq-atvor xislatlarini tarkib toptirish uchun xizmat qiladi.  11. Tibbiy fanlar – shaxsning fiziologik-anatomik jihatidan to‘g‘ri rivojlanishini ta’minlash, uning organizmida namoyon bo‘layotgan ayrim nuqsonlarni bartaraf etishga amaliy yondashuv, shuningdek, nuqsonli bolalarni o‘qitish hamda tarbiyalash muammolarini o‘rganishda ko‘maklashadi.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РА ҲМАТҲМАТHAMKORLIK PEDAGOGIK HAMKORLIK PEDAGOGIK TEXNOLOGIYASITEXNOLOGIYASI

Похожие

Таълим тарбия жараёнида асосий педагогик тушунчалар

Таълим методлари

Мактабгача тарбияда суҳбат методлари орқали ёшларга таълим-тарбия бериш методлари

Касбий таълим методикаси

Таълим методлари таълим технологиясининг таркиби