Pedagogik innovatsiyalar va ularning ta\\'lim jarayoniga qo‘llashda o‘qituvchining roli - Педагогиka - Презентации

Pedagogik innovatsiyalar va ularning ta\\'lim jarayoniga qo‘llashda o‘qituvchining roli

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

921.5 KB

“ Pedagogik innovatsiyalar va ularning ta ' lim jarayoniga qo ‘ llashda o ‘ qituvchining roli ”

Reja:  Reja:  Yangi pedagogik texnologiyalarning ta‘lim-tarbiya jarayonida zaruratga aylanishi.  Pedagogik texnologiyaning muhim xususiyatlari.  Pedagogik texnologiyaga berilgan ta‘riflar va ularning ahamiyati.  Pedagogik texnologiya-ta‘lim usuli.  Pedagogik texnologiyaning asosiy vazifalari.  Pedagogik texnologiyaning mohiyati va uning ta‘lim- tarbiyada tutgan o‘rni.

Yangi pedagogik texnologiyalarning ta‘lim-tarbiya jarayonida zaruratga aylanishi.

 uzluksiz ta'lim tizimi va kadrlar tayyorlashning davlat va nodavlat ta'lim muassasalarini tarkibiy jihatdan o’zgartirish va ularni izchil rivojlantirish davlat yo’li bilan boshqarib borilishi;  barcha darajadagi ta'lim boshqaruv organlarining vakolat doiralari «Ta'lim to’g’risida»gi Qonunga muvofiq bеlgilanadi  ta'limning normativ-huquqiy bazasi rivojlantiriladi;  moliya-xo’jalik faoliyatini olib borish hamda ta'lim jarayonini tashkil etishda o’quv yurtlarining huquqlari kеngayadi va mustaqilligi ta'minlanadi;  ta'lim muassasalari O’zbеkiston Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan bеlgilangan tartibda attеstatsiyadan o’tkaziladi hamda akkrеditatsiyalanadi. Akkrеditatsiya yakunlariga ko’ra ta'lim sohasida faoliyat ko’rsatish huquqi bеriladi;

 muassis tashkilotlarning, mahalliy hokimiyat organlarining, savdo-sanoat doiralarining, jamoat tashkilotlarining, fondlarning va homiy vakillarni o’z ichiga oluvchi vasiylik va kuzatish kеngashlari tizimi orqali ta'lim muassasalarining samarali, jamoat boshqaruvi tizimi joriy etiladi.  Bundan tashqari, olimlar ta'lim mеnеjmеtining bir qator o’ziga xos xususiyatlarga ega ekanligini ham ta'kidlab o’tishadi.  Ular orasida quyidagi xususiyatlar asosiy hisoblanadi:  ta'lim m е n е jm е nti «maqsadga muvofiqlik» so’zi bilan aniqlanadigan ma'naviy o’lchovga ega;  ta'lim m е n е jm е nti – bu fan va san'at (chunki bunda insonlar o’rtasidagi o’zaro munosabatlar katta rol o’ynaydi);  m е n е jm е nt mazmunida o’z aksini topadigan shaxs, davlat va jamiyat manfaatlarining o’zaro dial е ktik birligi;  ta'limni boshqarishda jamoatchilikning faol qatnashuvi.

 Yuqoridagilardan ko’rinib turibdiki, endilikda ta'lim tizimini davlat tomonidan boshqarishdan davlat-jamoatchilik boshqaruviga o’tiladi. Davlat-jamoatchilik boshqaruvining maqsadi –ta'lim muassasalarining dolzarb masalalarini davlat va jamoatchilik hamkorligida hal qilish, o’qituvchilar, o’quvchilar hamda ota- onalarga ta'lim dasturlarini, turlarini, ta'lim muassasalarini tanlashda huquq va erkinlik b е rishni k е ngaytirishdan iborat.

Ta'lim tizimini davlat tomonidan boshqarish  Ta'lim tizimini davlat tomonidan boshqarish O’zb е kiston R е spublikasining «Ta'lim to’g’risida»gi Qonunining (1997 yil) 3-moddasida, ya'ni ta'lim sohasida davlat siyosatining asosiy tamoyillarida aks etgan. Ta'lim sohasidagi davlat siyosatini amalga oshirish uchun r е spublikamizda ta'limni boshqarishning davlat organlari tuzilgan. O’zb е kiston R е spublikasining «Ta'lim to’g’risida»gi Qonunida, O’zb е kistonda ta'lim sohasini boshqarish r е spublika tasarrufidagi yuqori hukumat va uning boshqarish organlari hamda mahalliy hukumat va uning boshqarish organlari tomonidan amalga oshirilishi ko’rsatilgan.

pеdagogik tizimni bosh q arishni dеmokratiyalash va insonparvarlashtirish; boshqarishning tizimliligi va yagonaligi; boshqarishning markazlashtirilgan va markazlashtirilmagan holatlarining ratsional uyg’unligi; yakka hokimlik bilan jamoatchilik boshqaruvining birligi; ta'lim tizimini boshqarishda axborotlarning ob' е ktivligi va to’liqligiTa'lim muassasasini boshqarish tamoyillari

Bosh q aruv axboroti Muddatiga k o’ ra Vazifasiga k o’ ra Olingan man- baiga k o’ ra Foydalanish ma q sadiga K o’ ra - Har kuni; - har oyda; - chorakda; - yillik -ta h lil q iluvchi; - ba h olovchi; - konstruktiv; - tashkiliy maktabni; boshqarma; boshqarmadan tashqari dirеktiv; - tanishtiruvchi; tavsiya etuvchi

 Ilmiylik, zamonaviylik va yakuniy natijani kafolatlanganlik prinsipi tajribada sinalgan, yaxshi natija berishga mos bo'lgan ta'lim- tarbiyaning shakl, metod, vositalari faol metodlarini doimiy ravishda ilmiylikka yo'llashni talab etadi. O'qituvchi-tadqiqotchi uzluksiz izlanishi didaktik ma'lumotlarni oqilona qo'llash malakasiga ega bo'lishi mumkin. Maktab tajribasida ilmiy asoslangan didaktik yangiliklarni qo'llash, zamonaviylikni e'tirof etadi. Pedagogika nazariyasidagi yangi metod, metodlaridan foydalanish, ta'lim mazmuniga mos shakl metodlarini tanlash o'qitishni zamonaviylashtiradi.

O'qitish jarayonining tuzilishi, uni loyihalash va loyihalash bosqichlari  O'quv mashg'ulotini loyihalashtirishda o'qituvchi, avvalo, o'qitish jarayoninitahlil qilishi, o'quvchilarni mustaqil fikrlash, mustaqil o'qish bilimlarni ijodiy tahlil qilishga o'rgatishi, o'zlashtirilgan bilimlarni ko'nikmalarga aylantirish uchun o'quv mavzulari bo'yicha metodik tizimni yaratadi, o'quvchilar egallashi lozim bo'lgan bilim, ko'nikma, malakalar mazmunini ishlab chiqadi.

 Yaratilgan metodik tizim va ma'lumotlar mazmuni yordamida o'quvchi tasavvur qilishi lozimlilarning o'quv-biluv faoliyatini tashkil etadi va o'quv mashg'ulotlari uchun bilish faoliyatining tashkiliy shakllari (nazariy dars, amaliy mashg'ulot)ni maqsadga mos tanlaydi va uni echishga yo'llaydi.

 Buning uchun o'qituvchi, avvalo, o'qitish jarayonini, uning tuzilishi aniq tasavvur qilishi lozim. Ma'lumki, har qanday jarayon, ma'lum natijalarga erishish uchun oldinga qarab intilishni, harakatlar yig'indisidan iborat. O'qitish jarayoni ta'lim o'rgatuvchi o'qituvchi va ta'lim oluvchi o'quvchi faoliyat hamkorligining yig'indisini tashkil etadi.

 Jarayon sifatida ta'lim uch element birikmasidan iborat: o'qitish, o'qish va ta'limning mazmuni.  O'qitish yoxud o'rgatuvchi faoliyati, bilim oluvchilar faoliyatlarini boshqarish, ya'ni o'quvchilarning o'quv ishlarini uyushtirish, ularning bilish jarayonlariga rahbarlik qilish, nazorat uyushtirish, ma'naviy axloqiy sifatlarini tarkib toptirishni nazarda tutadi.

 O'qitish jarayonining bu ikki elementi bir maqsad: ta'limning xilma-xil vositalari va metodlaridan foydalanib, o'quv tarbiya ishlarini takomillashtirish, ijtimoiy buyurtmani hal etishga qaratilgan. Shunga ko'ra bu jarayonda shaxsning qobiliyatlari, fazilatlari, ma'naviy axloqiy sifatlari, bilish qobiliyatlari rivojlanadi, bo'lajak kasb egalarida tashabbuskorlik, ijodkorlik, tadbirkorlik, ishbilarmonlik rivojlanadi va o'quv mehnati madaniyati tarbiyalanadi.

Dars loyihasi va uni amalga oshirish modeli.  Hozirga kadar ko'pgina maktab va kollejlarda dars loyihasini tuzish, ta'lim maqsadini belgilash yoki ta'limni tashkil etish yo'llari kabi elementlar vaqt sinovidan o'tdi.  Dars loyihasining har bir elementida ma'lum bir malakalarni shakllantirish maqsadi bo'lib, ularni bir qancha ta'lim metodlari talablari va amaliy ishlar vositasida amalga oshiriladi.

Dars loyihasida quyidagilarga e'tibor qaratish zarur:  1.Mo'ljalni belgilash - Talabalar diqqatini jalb qiluvchi faoliyatni aniqlash. Tarqatma materiallar, xattaxtada yozib qo'yiladigan savollar , qo'yiladigan muammolar va hokazo.  2.Maqsad - talabalar bugun nimani o'rganadi va natijada qanday ishni bajara oladi (malaka). Ular o'qituvchiga bugungi o'rganganlari asosida ma'lum bir faoliyat turini bajarib ko'rsata olishlari lozim. Bu vazifani qanday bajarishni O'qituvchi belgilaydi.

 3.Kirish - o'qituvchi talabalar o'rganishi lozim bo'lgan materialni belgilaydi, konsepsiyani ishlab chiqadi va malakalarni qanday qulay egallash yo'llarini ko'rsatadi.  4. Modellashtirish (namoyish qilish)- O'qituvchi o'rganilayotganlarni va natijada o'quvchilar egallashi lozim bo'lgan ko'nikmani grafik shaklda ko'rsatadi yoki namoyish qiladi.

 5. Amaliy boshqaruv - o'qituvchi talabalar faoliyatini boshqaradi. Ularning malaka egallashlari uchun qadamma - qadam rahbarlik qiladi. Talabalarni eshitish, ko'rish sezgilarini ishga soladi va faoliyatga kirishishlari uchun imkoniyat yaratadi.  6. Tushunchalarni tekshirish - o'qituvchi turli savollar yordamida talabalarning qanchalik tushunganlarini dars davomida tekshirib, olga borish mumkinmi yoki yukligini aniqlaydi. Agar olga borish mumkin bo'lmasa orqaga kaytib bajariladigan ishlarni belgilaydi.

 7. Mustaqil amaliyot - o'qituvchi talabalarni o'zlarini tekshirib ko'rishlari uchun imkoniyat yaratadi. Talabalar mustaqil o'zlari o'rganganlarini tekshirib ko'radilar.  8. Darsni tugallash - Darsni xulosalash oldida talabalar o'z ishlarini, o'rganganlarini o'qituvchiga so'zlab berish, namoyish qilish orqali ko'rsatadilar.

Shunday qilib, ta'lim jarayonining qurilmasi, uni loyihalashning:  a) ta'lim maqsadlari va natijalarni belgilashni;  b) natijalar asosida (diagnostikalash orqali) nazorat topshiriqlari va baholash mezonlarini ishlab chiqishni; hamda o'quv mashg'ulotining texnologik xaritasi (dars konspekti) ni ishlab chiqish bosqichlarini amalda qo'llashni nazarda tutadi.

Похожие

O`zbekistonda ta`lim tizimida isloxotlar va innovatsiyalar

Ta`lim metodlari va ularning klassifikatsiyasi

Ta`lim turlari

O’zbekistonda kasbiy ta`lim sohasidagi islohotlar va yangi pedagogik texnologiyalar zaruriyati

Shotlandiya ta`lim tizimi