Нутқ техникаси ва уни эгаллаш йўллари - Педагогиka - Презентации

Нутқ техникаси ва уни эгаллаш йўллари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

185 KB

Нутқ техникаси ва уни эгаллаш йўллари

Машғулот режаси: 1. Нутқ техникаси ҳақида тушунча. 2. Нафас техникаси. 3. Овоз техникаси. 4. Талаффуз ва нутқ суръати. 5. Нутқ техникасини такомиллаштириш.

” Нутқ – тилнинг фикр ифодалаш ва алмашиш жараёнларида амал қилиши; сўзловчининг тил воситаларидан фойдаланиш жараёни ва шу жараённинг ҳосиласи”. [1] [1] Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Ж.III. Н – Тартибли/ Таҳрир ҳайъати: Т.Мирзаев ва б.; ЎзР ФА Тил ва адабиёт институти. –Т.: “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” давлат илмий нашриёти, 2006. 67-б.

Техника (юн. techne – санъат, маҳорат) – бу бирор иш-фаолият ёки ҳаракат турида орттирилган маҳорат даражаси, малака- кўникмалар йиғиндиси. [1] [1] Ўзбек тилининг изоҳли луғати. Ж.IУ. Т – Тартибли/ Таҳрир ҳайъати: Т.Мирзаев ва б.; ЎзР ФА Тил ва адабиёт институти. –Т.: “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” давлат илмий нашриёти, 2006. 80-б.

Нутқ техникаси – бу тил воситалари ёрдамида, нотиқлик санъати талабларига риоя қилган ҳолда кўпчилик олдида нутқ сўзлай олиш ҳамда ишчи мулоқот ўрната олиш маҳоратидир.

Нутқ аъзолари 1) Қаттиқ танглай; 2)алвеолалар; 3)юқори лаб; 4)юқори тишлар; 5)пастки лаб; 6)пастки тишлар; 7)тилнинг олд қисми; 8) тилнинг ўрта қисми; 9) тилнинг орқа қисми; 10)чуқур тил орқа қисм; 11)товуш пайчалари; 12)юмшоқ танглай; 13)тилча; 14)бўғиз; 15)трахея.

Нафас турлари  Нутқ нафаси

Нутқ нафаси турлари  Юзаки нафас  Кўкрак нафаси  Диафрагма нафаси  Диафрагма–қовурға нафаси

Овоз техникаси компонентлари  Овоз кучи  Овоз парвози  Овознинг эгилувчанлиги ва ҳаракатчанлиги  Овоз диапазони  Овоз тембри

Талаффуз - бу сўз, бўғин, товушларни тўғри, аниқ ва тушунарли айтиш демакдир.

Ритмика (нутқ суръати) - бу алоҳида сўз, бўғин ва ибораларни талаффуз этишдаги тезлик, давомийликдир.

1. Сизга ўз овозингиз ёқмайди ва ҳеч қачон ёқмаган. 2. Сизнинг кўринишингиз салобатли бўлса- да, овозингиз ёшларникига ўхшайди. 3. Кўпинча тингловчиларга раҳбар эканлигингизни тушунтиришга тўғри келади, чунки овозингиздан Сизни раҳбарга ўхшатиш қийин. 4. Сиз кўпчилик олдида нутқ сўзлашга қўрқасиз. 5. Сўзлаётганигизда, бир муддат ўтгандан сўнг тингловчиларнинг диққати тарқоқ бўла бошлайди, чунки сизнинг нутқингиз монотон характерга эга. 6. Кўпинча тингловчилар баъзи бир бўғин, сўз ёки сўз бирикмаларини (ҳм-м, а-а, шу, ўша, анави хўш, нима, демак, асосан, нима бўлар экан? ...) кўп ишлатаётганингизга эътибор беришади.

7. Тингловчилар тез-тез Сиздан айтган гапингизни такрорлашни сўрашади. 8. 10 дақиқа сўзлаганингиздан сўнг томоғингиз да оғриқ сеза бошлайсиз. 9. Узун гапларнинг охирида овозингизни назорат қила олмай қоласиз. 10. Гапираётганингизда нафас етишмагандай бўлади. 11. Нутқингизда шевага хос сўзлар кўп учрайди.

Намунали нутқ сифатлари:  Ёқимли  Тебранувчан  Босиқ  Яхши моделлаштирилган  Паст тембрли  Ишонч уйғота оладиган  Илиқ  Мусиқавий  Дўстона  Меҳрли  Оҳангдор  Ифодали  Табиий  Сўзга бой  Жарангдор  Таъсирчан  Хайрихоҳ

Ёмон нутққа хос сифатлар:  Ёқимсиз  Кескин ёки чийилдоқ  Хирилдоқ  Қалтироқ  Баланд тембрли  Сачровчи  Нафас етишмай қоладиган  Узуқ-юлуқ  Ўта баланд  Ўта паст  Рангсиз  Монотон  Кинояли  Зўриққан  Кучсиз  Зерикарли

Похожие

Педагогик техника ва уни эгаллаш йўллари

Педагогик маҳорат тизими ва уни такомиллаштириш йўллари

Педагогик маҳорат ва нутқ маданияти

График органайзерлар техникаси

Нутқ ўстириш мақсад, вазифалари