Maktabda xodimlar qo’nimsizligini bartaraf etish - Педагогиka - Презентации

Maktabda xodimlar qo’nimsizligini bartaraf etish

Загружено в:

03.08.2024

Скачано:

0

Размер:

232.33984375 KB

MAKTABDA XODIML AR QO’NIMSIZLIGINI BARTARAF ETISH

REJA: Maktabda xodimlar qo’nimsizligining dolzarbligi Kadrlar almashinuvining turlari Xodimlar almashinuvining sabablari nimada? Masala Xorij tajrabisida yechimlar O’zimizdagi ta’lim muassasalariga masalaga mos keladigan metodik yechimlar Savollar va Javoblar

HAQIQATDA XODIMLAR QO’NIMSIZLIGI DOLZARB MASALAMI? Davlat statistika qo’mitasining ma’lumotlariga ko’ra O’zbekistonda: 654 000 dan ko’proq pedagoglar faoliyat yuritmoqda. Bu mamlakatimizda tarmoqlar bo’yicha xodimlarning eng katta qismini tashkil etadi. Shundan: Umumta’lim muassasalarida – 510,0 ming nafar. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida – 116,0 ming nafar.

HAQIQATDA XODIMLAR QO’NIMSIZLIGI DOLZARB MASALAMI? Ta'lim muassasasining har qanday vaqtda holati va faoliyati uning ichki omillari va tashqi muhit omillarining ta'siri natijasidir. Ta'lim muassasasining ichki muhiti uning hayotiy manbai hisoblanadi. Bu tashkilotni boshqarish qobiliyatini o'z ichiga oladi. Agar rahbar muayyan faoliyatni ta'minlamasa, bu katta muammolarga va hatto halokatli vaziyatga olib kelishi mumkin

BU MUAMMO FAQAT O’ZBEKISTONDAMI? Yo’q, bu global muammo : UNESCO ning 2020-yilda chop etgan maqolasining ma’lumotlariga ko’ra 2025-yilga kelib Qo’nimsiz pedagoglar o’rnini to’ldirish uchun dunyo bo’ylab 18,5 million nafar pedagog kerak bo’ladi. Bu ma’lumotdan tushunishimiz mumkinki kelajakda yangi xodim olishdan ko’ra ishdan ketgan pedagoglarni o’rnini to’ldirish kengroq muammo bo’lib qoladi. Resurs: UNESCO Institute for Statistics database 14.9 18.5Butun dunyo bo'ylab 2025-yilga kelib yangi pedagoglarni ishga olishga talab Yangi pedagog jalb qilish (milion nafar) Qo'nimsiz pedagoglar o'rinini to'ldirish (milion nafar)

KADRLAR ALMASHINUVINING TURLARI: Faol - odamlar o'zlari tark etganda. Bir yildan ortiq ishlamasdan faoliyatini bir ish joyida yakunlagan xodim hisoblanadi. Ishdan bo’shash sababi, boshqa joyga ko'chish, faoliyatni o'zgartirish yoki yanada qulay shart-sharoitlardan taklif olishi mumkin. Passiv - xodimlar ish beruvchi tomonidan ishdan bo'shatilganda. Bu turli sabablarga ko'ra sodir bo'lishi mumkin - masalan, agar xodimlar mehnat intizomini buzsa yoki o'z mehnat majburiyatlarini bajarmasa. Yashirin - xodim ta'lim muassasasini tark etmasa, lekin o'z xatti-harakatlarida jimgina ishdan bo'shatish xususiyatlarini namoyon qiladi. Xodimlarning ishga qiziqishi yo'qoladi, mehnat unumdorligi pasayadi. Yashirin aylanmalar ming yillik xodimlar orasida keng tarqalgan

XODIMLAR ALMASHINUVINING SABABLARI NIMADA? Har bir inson biladiki, agar biz biron bir muammoga duch kelsak, unda simptomlarni emas, balki uning manbasini davolashimiz kerak. Shuning uchun, avvalo, siz ichki tadqiqot o'tkazishingiz va odamlarning tashkilotni nima uchun tark etishini aniqlashingiz kerak. Buning uchun siz ishdan bo'shatilgan xodimlar bilan suhbatni boshlashingiz mumkin. Muqobil variant so'rovnoma bo'lishi mumkin. Kadrlar almashinuvini tahlil qilish bir necha qismlarga bo'linishi mumkin: o'lchash, uning sabablarini aniqlash va xodimlarni saqlab qolish strategiyasini ishlab chiqish. Keling, ushbu qismlarning har birini batafsil ko'rib chiqaylik.

RAHBAR HAMDA JAMOA ICHIDAGI KESKIN MUNOSABATLAR Bu menejerga nisbatan shaxsiy dushmanlik va boshqaruv usullari bilan kelishmovchilik bo'lishi mumkin. Xodimlar almashinuvi yomon aloqa va rag'batlantirish va mukofotlash tizimlari yomon rivojlangan muhitda yuqori bo'ladi. Bunday muhitda xodimlar o'zlarini kam baholangan, e'tiborsiz, nochor va ahamiyatsiz his qiladilar.

KARYERA O'SISHINING YETISHMASLIGI Bir tomondan, ish beruvchilar xodimlarning ambitsiyalarini qadrlashadi. Ammo, boshqa tomondan, agar xodimlar ma'lum bir ta'lim muassasasida martaba o'sishi uchun imkoniyatlarni ko'rmasalar, bu ketish uchun sabab bo'lishi mumkin. Shuningdek, kasbdan norozilik va o'z mutaxassisligini o'zgartirish istagi, agar ular ushbu ta'lim muassasasida topa olmasalar, yon tomondan yangi ariza izlashga undaydi.

NOQULAY ISH SHAROITLARI YOKI RAQOBATBARDOSH BO’LMAGAN MAOSH Biz hayotimizning muhim qismini ishda o'tkazamiz, shuning uchun bu vaqtni qulay sharoitda o'tkazishni xohlashimiz tabiiy. Tor, yomon yoritilgan xonalar, yomon iqlim sharoitlari, sifatsiz jihozlar yoki uning etishmasligi ish joyidan norozilikni keltirib chiqaradigan misollarning bir qismidir Raqobatbardosh bo’lmagan maosh, bunday amaliyot barcha darajadagi xodimlarda kuzatiladi. Garchi ko'pincha pul asosiy sabab emas. Ish haqi ishdan qoniqishning bevosita hal qiluvchi omili emas. Ko'pgina xodimlar ishdagi psixologik muhitdan qoniqmaydilar, ular bevafo va g'ayratli emaslar va bu holda pul ta'lim muassasasini tark etish uchun qulay bahonadir

MOTIVATSIYA TIZIMINING YO'QLIGI YOKI MAQTOV ETISHMASLIGI U bonuslar va bonuslarni, korporativ treningni o'z ichiga oladi. Agar ular mavjud bo'lsa, xodimlar o'zlarini qadrli, qadrli va g'amxo'rlik qilishadi. Agar motivatsiya tizimi bo'lmasa, bu xodimlarni ushlab turishga salbiy ta'sir qiladi. Yaxshi rahbar o'z xodimlariga e'tiborli. U ularning sa'y-harakatlarini sezadi va motivatsion fikr bildiradi. Bu xodimlarning ishtiyoqini saqlab qolishga yordam beradi va jamoa iqlimiga foydali ta'sir ko'rsatadi. Asosiy munosabatlar sxema bo'yicha buyruqlar zanjirida qurilgan - direktor - o'qituvchilar va texnik xodimlar.

QANAQA YECHIMLAR BERISHIMIZ MUMKIN?

XODIMLARNI SAQLASH STRATEGIYALARI BARQARORLIGINI TAMINLASH Ta’lim muassasasining korporativ madaniyatiga mos keladigan kadrlarni sifatli tanlashni ta’minlash. Ularning qadriyatlari, tamoyillari va maqsadlari maktab maqsadlariga mos kelishi kerak. Xodimlarni kasbiy va martaba oshirish dasturlarini ishlab chiqish. O'quv dasturlari sodiqlik va saqlash uchun muhimdir. Masalan, malaka oshirish kurslari, mavjud ko'nikmalarni takomillashtirish va yangi bilimlarni olish kabi. Xodimlarning egalik huquqini ta'minlash. "Ochiq siyosat" yopiq eshiklar ortidagi uchrashuvlarni o'z ichiga olmaydi. Xodimlar o'zlarining ovozi borligini va o'z hissalari uchun tan olinishini tushunishlari kerak. Xodimlar haqiqatan ham ularning faoliyatiga nimadir bog'liqligini his qilishlari kerak. Doimiy bandlik nafaqat ishda, balki hayotning boshqa sohalarida ham asosiy bo'lgan barqarorlik tuyg'usini yaratadi.

ISH HAQLARINI OSHIRISH? Xodimlar qo’nimsizligi sabablari turlicha bo’lsada uning yechimida ta’lim xodimlari maoshni boshqa kasblarning o’rtacha maoshi bilan solishtirilganda farq sezilarla darajada yirik bo’lishi kerak emas. Masalan: Kareya Respublikasi, Singapur, Ispaniyada umum ta’lim xodimlarida mamlakatdagi o’rtacha ish haqqiga nisbattan 39%, 25% va 24% ga ko’proq. Eng muhumi bu mamlakatlarda umumta’lim maktablaridagi qo’nimsizlik darajari eng past hisoblanadi. Shu yerda bitta narsani aytib ketish muhim, aynan bu mamlakatlarda nafaqat oylik balki ko’plab boshqa yo’llar bilan ta’lim xodimlari qo’llab quvvatlanadi.

HUKUMAT TOMONIDAN TA’LIMGA AJRATILADIGAN YILLIK XARAJATLARNI JAHON STANDARTIGA YETKAZISH UNESCO tashkilotining tavsiyalariga ko’ra ta’lim sohasiga hukumat tomonidan mamlakat Yalpi Ichki Mahsulotning 4% dan 6% gacha ajratishi kerak. Statistika qo’mitasiga ko’ra O‘zbekiston Yalpi Ichki Mahsulot 2023- yilda, 1,07 kvadrillion so‘mni (90,8 milliard dollarga yaqin) tashkil etdi. Bu 2024-yilda mamlakat 60 trillion so’mni ajratishi kerakligini anglatadi. 2023-yilda esa mamlakatda ta’lim xarajatlari cheklangan miqdorini 40 trillion etib belgilandi.

CONTINUOUS PROFESSIONAL DEVELOPMENT - CPD CPD o'qituvchilarning professional sifatini rivojlantirishning asosiy qismi hisoblanadi. Bu, o'qituvchilarni o'zgaruvchan ta'lim muhitlari va krizislarni oldini olishda yordam berish uchun ahamiyatli, shuningdek, stress va yanishni oldini olishda ham yordam berishi lozim. CPD yangi ko'nikmalarni va pedagogikalarni o'z ichiga olgan holda, shuningdek, klass boshqarish, yangilangan IT ko'nikmalar, ko'p-tilli va ko'p-millatli klasslar uchun o'qitish usullari va maxsus muhtojliklarga ega bo'lishini o'z ichiga oladi (OECD, 2020). O'qituvchilarning transformatsion rol o'ynashlariga yordam berish uchun professional rivojlanish, o'qituvchilar orasidagi hamkorlik va o'zaro o'rganishni keng qo'llash lozimki, bu, muntazam holda transformatsiya tizimlarini, jarayonlarni va ommaviy o'qitish amaliyotlarini rivojlantirish va ularni klasslar ichida va vaqt o'rtasida vaqtni xam traditional, xam raqamli texnologiyalarni qo'llab-quvvatlash orqali integratsiya qilish mumkin bo'lgan oddiy holda amalga oshirishni yaxshilaydi.

SAVOLLAR & JAVOBLAR

E’TIBOR UCHUN RAHMAT!

Похожие

Maktabda demotivatsiyaga ega bo‘lgan xodimlar bilan ishlash

Maktabda o’zgarishlarga qarshi bo’lgan xodimlar bilan ishlash

Maktabda variativ o'quv rejalarni joriy etish

Maktabda kitobxonlik madaniyatini shakllantirish

Umum ta’lim maktabda olib boriladigan ishlar