Maktab geografiya maydonchasi va uni jihozlash - Педагогиka - Презентации

Maktab geografiya maydonchasi va uni jihozlash

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

443.458984375 KB

Reja:  l. Geografiya mavdonchasining о'quv jarayondagi ahamiyati.  2. Geografiya maydonchasining tuzilishi.  3. Geografik maydonchaga astranomik, meteorologik, geomorfologik kuzatish olib borish. Maktab geografiya maydonchasi va uni jihozlash.

Geografik maydoncha  Geografik maydoncha amaliy ishlarni o'tkazish uchun mo'ljallangan bo'lib, maktabda uning ikki xilini tashkil etish mumkin:  1. Maksimal variantdagi geografik maydoncha (yuzasi 12mx25m);  2. Minimal variantdagi geografik maydoncha (yuzasi 12mxl2m);  Geografik maydonchani tashkil etishdan oldin maxsus joy tanlanadi. Binolar, daraxtlar to'sib turmagan ochiq yuza bo'lishi lozim.

Maydonchani tashkil etish  Maydonchani tashkil etishdan avval tush chizig'i o'tkaziladi, gnomon tayoqchasining tush vaqti (soat 12) da soyasi tushgan tomon tush chizig`i deyiladi. Tush chizig`i maydonchani shimoldan janubga teng 2 ga bo 'lib turishi kerak. Tush chizig'ini ustida ayrim geografik asboblarni o'rnatish talab etiladi.

Geografik asboblarni o'rnatish  1. Gnomon tayoqchasi. Uning balandligi 120 santimetrga teng bo'ladi, vazifasi joyidagi meridian chizig'ini aniqlash.  2. Vild flyugri. Vazifasi shamolni kuchini, yo'nalishini aniqlash, balandligi 8-10 metr bo'ladi. Boffort shkalasi, yordamida shamol kuchi 12 balli sistemada aniqlanadi.  3. Azimutal stolcha tush chizig'ini ustida joylashtirilib, joydagi obyektlarni azimutini aniqlashga xizmat qiladi balandligi 120 santimetr bo'lgan maxsus taglikka o'rnatilgan doira va uning markaziga о'tkazilgan, o'z о'qi atrofidan aylana oladigan chizg'ichdan iborat.  4. Maydonchaning eng shimolida tush chizig'i ustida qutb yulduzi kо'rsatgichi о'rnatiladi. Vazifasi joydagi geografik kenglikni aniqlash 120 santimetr balandlikdagi asosga o'rnatilgan o'z o'qi atrofidan aylana oladigan truba va unga mustahkamlangan gradus o'lchagich (transportir)dan iborat. Asos va truba markazidan pastga qarab shoqul о'rnatilgan.

Geografik maydoncha asosan 4 bo'limdan iborat:  1. Meteorologik sektor – maydonchaning janubi – sharqiy qismida joylashtirilib, unda quyidagi o'lchov asboblari joylashtiriladi:  a) Meteorologik budka – osti yer yuzasidan 2 metr balandda joylashtirilgan, eshigi janubga ochiladigan? havo harorati, namligi, bosim va boshqa iqlim ko'rsatgichlarni o'lchovchi asbob. Ichiga termometr, gigrometr, barometr, aneroid kabi asboblar joylashtiriladi.  b) Yomg'ir o'lchagich (dojdomer). Ostgi qismi yerdan 2 metr balandda bo 'ladi. Doira yuzasi 500 sm2 16 – 24 parraklardan iborat ichma – ich joylashgan 2 ta silindirdan iborat.  v) Tuproq termometrlari 3 xil bo 'lib, shimoldan janubga qarab, oralig'i 10 santimetr dan qilib, quyidagi tartibda joylashtiriladi:  • Tez kо'rsatuvchi termometr (bu shimolda о'rnatiladi) yer yuzasidagi haroratni kо'rsatadi;  • Maksimal termometr – 10 santimetr chuqurlikdagi haroratni kо'rsatadi;  • Minimal termometr – 5 santimetr chuqurlikdagi haroratni kо'rsatadi;  g) qor о 'lchagich reyka balandligi 120 santimetr ga teng, santimetrlarga bo 'lingan.

 Astronomik sektor – geografik maydonchaning shimoliy – sharqiy yo'nalishda joylashtirilib, osmoniy jismlar bilan bog'liq bo 'lgan geograflk hodisa va jarayonlarni о 'rganishga xizmat qiladi.

Unda quyidagi о 'lchov asboblari joylashtiriladi:  a) Quyosh soati. Uning 2 xili bor:  • Ekvatorial quyosh soati – doira, uning ustida – markazida 25 santimetr tayoqcha o'rnatiladi. Tayoqcha quyosh nurining tushishiga qarab vaqtni belgilashga xizmat qiladi.  • Kenglik quyosh soati – 2 ta 30sm x 30sm fanera bo 'lagidan iborat bo'lib, bu faneraning biri asos vazifasini, ikkisi ma'lum burchakni aniqlash vazifasini bajaradi. Yuzadagi faneraga soat sferblati о'rnatiladi va markaziga 25 santimetr uzunlikdagi tayoqcha qo'yiladi. 2 ta fanera birlashgan joydagi burchak joy kengligiga teng bo'lishi kerak patning o'tkir burchagi shimoliy yarim sharda janubga qarab, janubiy yarim sharda shimolga qarab turishi kerak  b) Nefiskop – havoning bulutlilik darajasini aniqlaydi. Balandligi 2 metr bo'lgan 2 ta yarim shar shaklidagi simning aylana simga о'rnatilishidan hosil bo'ladi.

Sektorlar  Topografik sektor – bu sektordan tog', vodiy, vulqon va boshqa relyef shakllarini tosh va sement qorishmasidan tayyorlanib, tegishli ranglarga bo'yalgan maketi joy oladi.  Ochiq sinf sektori – bunda partalar va doska qo'yiladi. Geograflk maydonchada mashg'ulotlar 15 minutdan 45 minutgacha davom etishi mumkin.  Maydonchadan sinf o'quvchilarni 4 – 5 kishilik guruhlarga ajratib, mashg'ulotlar о'tkaziladi.  Geograflya xonasida deraza oldida ham geograflk maydoncha tashkil qilish mumkin. Bunda termometr, gigrometr, barometr, aneroid va gramli sut shisha, varonka qo'yiladi.

Geografiya maydonchasi to'g'risida umumiy qoida.  1. Geografiya maydonchalari maktab binosining g'arb va sharq tomonida joylashtiriladi. Bunday imkoniyatlar mavjud ho'lmagan dargohlarida shimol va janub tomonda joylashtirilgan maydonchalarning asosiy asbobi – flyuger yaqin atrofdagi bino va daraxtlardan baland ко 'tarilib turishi shart.  2. Geografiya xonasi rahbari - geografiya o'qituvchisi hovlidagi geografiya maydoncha uchun shaxsan mdsuldir.  3. Geografiya maydonchasini boshqaruvchisi va ob-havoni nazorat etuvchi guruh, a’zolari va uning rahbari maydonchadagi tozalik, tartib va ma’lumotlarni to'g'ri yig'ilishi uchun javobgardirlar.  4. Geografiya maydonchasining to'rttala tomoni 1 metr balandlikdagi panjari to'siq bilan chegaralanishi kerak. Chunnki geografik asboblarning kо 'pchiligi yerdan uncha baland bo'lmagan holatda joylashtiriladi, ularning tabiiyligi buzilsa yakuniy xulosalar maqsadsiz yakunlanadi. Geografiya maydonchasiga quyosh nurlari, tabiat yog 'inlari va shamollari to 'siqsiz ta 'sir etib turishi kerak.

Geografiya maydonchasining maqsadi.  Geografiya maydonchasi ma'lumotlarini to'plab borilishi natijasida har о'n ikki yilda ob – havoning qayta takrorlanishini kuzatish mumkin. O'quvchilar geografiya maydonchasida ob-havo va tabiat hodisalarini o'rganish bilan cheklanib qolmay, mevalarning pishishini, daraxtlar barglarining sarg'ayib to'kilishini, qushlarning uchib kelishi va ketishini, bolalash davrini nazorat qiladilar. O'quvchilar tabiat hodisalarini doim ko'radilar, kuzatadilar, ammo ilmiy jihatdan asoslay olmaydilar. Geograflya maydonchasi bu yo'lda ularga katta kо'mаk beradi. Ya'ni har bir tabiiy hodisaga chuqur nazar tashlashga o'rgatadi va kelajakda bu sohada ilmiy ish bilan shug 'ullanishlariga turtki bo 'ladi.

Maydonchaning ish tartibi  1. Geograflya maydonchasida nazorat ishlari har bir nazariy dors o'tilgandan so'ng olib borilishi kerak Har kunlik olingan geograflk ma'lumotlar natijalar taxtasiga yozilib ayni paytda, maktab direktori tomonidan muhrlab, surgichlangari daftarga tushirib boriladi.  2. Geograflk ma'lumotlarni to'plovchi guruh har kuni havoning ochiqligi, bulutlikni, shamolning yo'nalishi va tezligini, quyoshning turish burchagini tumanlilikni, yomg'irni, qorjala, do'l, momoqaldiroq, bulduruq, to’p – to’p, qat – qat va pastsimon bulutlarni shartli belgilar asosida joylashtirib boradi.

Maydonchadan foydalanish bo'yicha tavsiya Geografiya maydonchasi ikki xil kо 'rinishda tashkil etiladi.  1. Yirik geograflk maydoncha eng kamida 12*25 metr2 dan 0,5 gektargacha kattalikda tashkil etiladi. Bunday maydonchalardamateriklar, okeanlar, tog'lar, vulqonlar, sharsharalar o'rmonlar cho'l - adirlar va umuman tabiatning barcha kо 'rinishlari yaqqol ко 'rsatiladi. Hatto materiklardan-materiklarga suv kechib о 'tiladi.  2. Kichik geograflk maydonchasi 12*12 m2 gacha bo'ladi.  Bunday maydonchalarda faqat kuzatuv asboblari va natijalarni yozib borish taxtasi joylashtiriladi. Tog', vulqon, tekisliklar, suv yo'llarining kichiklashtirilgan maketlari taxlab qo'yiladi. Tomonlarni aniqlash maqsadida maydonchaning bir tomoniga to'nka ko'mib qo 'yiladi. Undagi xalqaro soni va shakliga qarab geograflk xulosa chiqariladi. Ikkala turdagi maydonchaga ham o'quvchilar dars mobaynida o'rganganlarini ko'z bilan ko'rish uchun tashrif buyuradilar. Maydonchani tashkil etishdan oldin tush chizig'i o'tkaziladi, maydonchadagi ayrim asboblar aynan tush chizig 'idan о'rnatilishi kerak.  Tush chizig'i maydonchaning teng o'rtasidan o'tkaziladi (tush chizig'i - maydonchani o'rtasidan meridian chizig'i o'tkaziladi, shimoliy-janubiy qutblar qaysi tomonda ekanini aniqlaydi.)  3. Geograflya maydonchasi "maket geografik maydoncha" bo 'lib sinf xonasida yoki geograflya xonasida geografiya maydonchasi va undagi asboblarning joylashishi to'g'risida tushuncha olish uchun qo'llaniladi. Bunday maydonchalarda mavjud barcha geografik asboblar maket tarzida joylashtiriladi.

Geograflya maydonchasi 4 ta asosiy bo 'limlarga bo 'linadi  1. Astronomik bo 'lim  Koinot bilan bog'liq bo'lgan geografik hodisalar va jarayonlarni kuzatishga xizmat qiladi. Gnomon tayoqchasi shu, bo'limga o'rnatiladi. Tayoqchaning balandligi 1 metr 20 santimetr bo'lib, oddiy taxtadan yasaladi. Bu tayoqchaning vazifasi tush chizig'ini aniqlashdan iborat. Gnomon tayoqchasi soyasining uzunligiga va yo 'nalishiga qarab quyoshning ufqdan balandligi va joylashish burchagini aniqlash mumkin.  O'quvchilar Gnomon tayoqcha soyasiga qarab kunning xoxlagan vaqtida soat necha bo'lganligini aniq aytishlari mumkin. Qadimda sayyohl&ning, cho 'ponlarning qo 'lida doimo tayoq bo 'lgani bejiz emas. Bu birinchidan aso vazifasini о 'tagan bo'lsa, ikkinchidan adashib ketmaslik uchun Gnomon tayoqchasi vazifasini bajargan. Quyosh soati ham shu bo 'limga o'rnatiladi. Quyosh soati markazida jojjning geografik kengligiga teng burchak ostida tayoqcha va sferblat о'rnatilgan taxtachadan iborat.

Geografik maydoncha, u qanday tashkil etiladi? Meteorolik bo’lim.  Bu bo'limga ob – havo va iqlim o'zgarishlarini kuzatuvchi asboblar joylashtiriladi. Flyuger – balandligi 12 metr bo 'lgan truba yoki yog'ochga o'rnatiladi va tush chizig'i o'rtasida maydonchaning markaziga о 'rnatiladi.

Geografik maydonchaning zarurligi  Geograflya maydonchasining yani yaxshi bir tomoni shundan iboratki, o'quvchilarni mustaqil ishlashga o'rgatib, kelajakda ilmiy ishlar bilan shug'ullanishlariga zamin hozirlaydi. Ko'p o'quvchilar geograflya maydonchasi a'zosi bo'lishni orzu qiladilar. Hozir maktablarda biologiya, fizika maydonchalari ham tashkil etilmoqda. Bizningcha, tarix fani uchun muzey qanchalik kerak bo'lsa, geograflya fani uchun geograflya maydonchasi shunchalik zarurdir.

Похожие

Bolalar bog’chasining yer maydonchasi

Baxtli maktab

Portfolio va uni shakllantirish

Maktab rahbari va xodimlarida mediasavodxonlikni shakllantirish

Zamonaviy maktab-ta’lim strategiyasi - yo‘nalishlar va ko‘rsatkichlar