Ma'ruza, Munozara va undan foydalanish imkoniyatlari - Педагогиka - Презентации

Ma'ruza, Munozara va undan foydalanish imkoniyatlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1613.5 KB

O ’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XAL Q TA ’ LIMI VAZIRLIGI QO’Q ON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI Pedagigoka fakulteti pedagogika psixologiya y o’ nalishi 3 « B » guru h talabasi Boboyeva Gulasal “ Pedagogika o’qitish metodikasi” fanidan tayyorlagan O’qituvchi: A.Abdurashidov www.arxiv.uz

Maruza, Munozara va undan foydalanish imkoniyatlari Reja:Reja: 1. Mavzuga kirish 2. Munozara 3. Muhokama 4. Notiqlik 5. Ma’ruza www.arxiv.uz

Fikr suhbat, muhokama, munozara shaklidagi nutqiy faoliyatlar davomida og`zaki bayon qilinadi. Suhbat – ma’lum bir mavzu yuzasidan dialog (yoki polilog) tarzida bo`lib o`tadigan nutqiy muloqot. Suhbat oldiga qo`yilgan talablar: Mavzudan chetga chiqmaslik Savollarga aniq, qisqa, to`la javob berish. Javob berish jarayonida savolning ahamiyatiga e’tibor berish, dalil va misollarning ishonarli bo`lishini ta’minlash. Suhbat jarayonida tinglovchilar holati, vaqti qiziqishlari, mavzuning dolzarbligini hisobga olish. Suhbatda kamtarlik, xushmuomalalik talablariga javob berish. Suhbat davomida nutqning ifodalilik, ta’sirchanlik, mantiqiylik, to`g`rilik, soflik kabi xususiyatlari talablariga rioya qilish. www.arxiv.uz

MUNOZARA Munozara – biror masala yuzasidan taraflarning bahsini, tortishuvini anglatadi. Bahs jarayonida har bir ishtirokchi o`zining haq ekanligini isbotlashga intiladi. Munozarada nutqqa qo`yilgan talablar: Mavzudan chetga chiqmaslik. Mazmunni ochuvchi, fikrni isbotlovchi dalillarning yetarli bo`lishi. Dalillardan mantiqan xulosa chiqarish. Nutqning ifodali tizimli, hayajonli bo`lishi. Nutq shaklining ixcham, qiziqarli bo`lishi. Nutq egasining vazmin, og`ir bo`lishi. Suhbatdosh hurmatning ifodasi bo`lishi, uning shaxsiga tegadigan so`z va gaplarning bo`lmasligi. www.arxiv.uz

Muhokama – biror masala yuzasidan ko`pchilikning fikrini to`plash, ma’lum to`xtamlarga kelishini anglatadi. Muhokama nutqi oldiga qo`yilgan t a l a b l a r: Muhokama mavzuidan chetga chiqmaslik. Fikrni ixcham, soda, ta’sirli qilib ifodalash. Ortiqcha lirik chekinishlarga berilmaslik. Fikrga mos dalil va isbotlarni aniq, lo`nda qilib keltirish. Boshqalar bildirgan fikrlarni takrorlamaslik. Fikrni ifodalash davomida o`zgalar fikriga hurmat bilan qarash, o`rinsiz bildirilgan fikrlarni kishi shaxsiga tegmasdan inkor etish. Fikrni bayon qilish davomida hayajonlanmaslik. O`zini og`ir tutish. MUHOKAMA www.arxiv.uz

NOTIQLIK Aytilayotgan fikrning tinglovchiga yetib borishi va uning ruhi hamda xulqiga ta’sir etish notiqlik san’atiga bog`liq. Notiqona nutq maqsadi va xususiyatlariga ko`ra quyidagi turlarga ajratiladi: tashviqiy nutq tanqidiy nutq tabrik nutqi. Tashviqiy nutq deb muallif ko`zda tutgan biron voqea-hodisani bajarishga tinglovchilarni da’vat etuvchi, undovchi nutqqa aytiladi. Tashviqiy nutq oldiga qo`yilgan talablar: mavzudan chetga chiqmaslik mavzu mohiyatini to`la ochib berish mavzu dolzarbligini uqtira olish. Nutqning ta’sirchanligini oshira olish. Ko`chirma va misollarni o`rinli keltira olish. www.arxiv.uz

Til – ma’lum kishilar jamoasi a’zolarining muloqoti uchun muhim va asosiy vosita hisoblangan o`ziga xos belgilar sistemalaridan biri bo`lib, jamiyatda tafakkurning rivojlanishi uchun, madaniy tarixiy an’analarni avloddan-avlodga yetkazish uchun xizmat qiladi. Nutq – ifodalangan ma’lumot talabiga mos holda til qoidalari asosida tuzilgan til belgilarining tartibidir. Matn – u yoki bu holda tugallangan mazmun va nutqning birligini o`zida shakllantirgan hamda ifodalangan og`zaki yoki yozma asarga aytiladi. Fikrni og`zaki bayon etganda o`qituvchi suhbat, muhokama, munozara usullaridan foydalanadi. Fikrni yozma bayon qilish bayon, saylanma bayon, konspekt, referat, sharh biologiyasi, avtibiografiya, tavsifnoma, intervyu, ma’ruza, lektsiya, hisobot, maktub, kundalik kabi shakllardan iborat. www.arxiv.uz

O`qitishning noan`anaviy shakllaridan biri ma`ruza keng tarqalmoqda. Ma`ruza asosan ijtimoiy fanlarni o`qitish jaraenida qo`llanilmoqda. Ma`ruza darsi tajribali yuksak darajada pedagogik maxoratlar tomonidan tashkil etiladi. Maktab amaliyotida ma`ruzaning: ma`ruza-hikoya, ma`ruza- suhbat, ma`ruza-munozara hamda ommaviy ma`ruza foydalanilmoqda. Ma`ruzani bir daqiqada 1 sinfda 20-25 ta so’z, II sinfda 25-30 ta so’z, III sinfda 30-35, IV-sinfda 35-50 so’z. Yangi turdagi o`quv muassasalarida 40-45 so’z tushunib olinadi. www.arxiv.uz

Fakul`tativ mashg`ulotlar-o`quvchilarning qiziqish va xohishiga ko`ra muayan fan, predmet yuzasidan beriladigan ilmiy nazariy bilimlarni chuqurlashtirish, ularda amaliy ko’nikmalarni xosil qilish maqsadida tashkil etiladigan ta`lim shaklidir. Seminar mashg`ulotlar-o`quvchilar tomonidan u yoki bu mavzu bo’yicha ma`ruzalar tayyorlash hamda uni sinf o`quvchilari bilan muhokama qilish yo`li bilan olib boriladi. Seminarlarga 2-3 hafta tayyorgarlik ko`riladi, o`qituvchi raxbarligida o`tkiziladi. Shuningdek ta`limning noan`anaviy turlarida ekskursiya, viktorina kabi turlari mavjud. www.arxiv.uz

1. Barkamol avlod orzusi. T., “Sharq”, 1999. 2. I.A.Karimov. Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka Ishonchdir. T., “O`zbekiston”, 2000. 3. R.Qo`ng`urov va b. Nutq madaniyati va uslubiyot asoslari. T., “ O`qituvchi”, 1992. 4. A.G`ulomov, B.Qobilova. Nutq o`stirish mashg`ulotlari. T., “O`qituvchi”, 1995. 5. G`.Abduraxmonov, S.Mamajonov. O`zbek tili va adabiyoti. T., “ O`qituvchi”, 1995. 6. www.ziyonet.uz Adabiyotlar : www.arxiv.uz

Похожие

Vaqtdan unumli foydalanish va taym menedjmenti

Kognitiv uslublar va ulardan ta’lim jarayonida foydalanish

Suv resurslari va ulardan oqilona foydalanish muammolari

O’qitishda muammoli usullardan foydalanish

Darslarda axborot va ta’lim texnologiyalaridan unumli foydalanish – samaradorlik omili