Jamoada shaxsni tarbiyalash - Педагогиka - Презентации

Jamoada shaxsni tarbiyalash

Загружено в:

28.03.2023

Скачано:

0

Размер:

2812.5 KB

 1.Jamoa haqida umumiy tushuncha.  2.Jamoani shakllantirish bosqichlari va shakllari.  3.Jamoaning o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganish.  4.Jamoani tashkil qilishga qo‘yilgan talablar

 Umumiy o‘rta ta’lim hamda yangi turdagi ta’lim muassasalarida jamoani shakllantirish ma’suliyatli vazifa sanaladi.  Maktab jamoasi tarkibida eng barqaror butun-bu sinflar jamoalari sanaladi. Sinf jamoasida o‘quvchilarning asosiy faoliyati o‘qishdir. Aynan sinf jamoasida o‘quvchilar o‘rtasida mustahkam shaxslararo aloqa va munosabatlar tarkib topadi. Bu bilan sinf jamoasi o‘z negizida maktab jamoasining shakllanishi uchun o‘ziga xos poydevor vazifasini bajaradi. Maktab jamoasi tarkibida o‘quvchilar jamoasi asosiy qismni tashkil etadi. O‘quvchilar jamoasi bu, ijtimoiy ahamiyatni tashkil etish, shuningdek umumiy saylov organlari va umumiy javobgarlik, barcha a’zolarning huquq va burchlari tengligi asosidagi o‘zaro birlikka ega o‘quvchilar guruhidir.

 Sinf rahbari ishida o‘quvchilar jamoasini shakllantirish asosiy vazifa hisoblanadi, chunki jamoada shaxsni tarbiyalash – tarbiyaning yetakchi tamoyilidir. Bolalar jamoasini shakllantirish metodikasi hozirgi kunda ancha to‘liq va mukammal ishlab chiqilgan. Bu metodikaning umumiy asoslari pedagogika kursida bayon etaman, jamoa va jamoada shaxsni tarbiyalash nazariyasiga tayanadi.

 Jamoa nazariyasi qoidalariga muvofiq uni yaratish metodikasi ishlab chiqilgan. Uning umumiy asoslari quyidagilardan iborat:  - talablar qo‘yish;  - faollarni aniqlash,  - o‘quv mehnat,  - ijtimoiy siyosiy va ommaviy madaniy faoliyatdagi istiqbollarni tashkil etish;  - sog‘lom jamoatchilik fikrini shakllantirish  - ijobiy an’analarni yaratish va ko‘paytirish.

 Sinf rahbari ishining o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, u oddiy bolalar jamoasini emas, balki o‘quvchilar jamoasini shakllantiradi. O‘quvchilarning asosiy vazifasi o‘qishdan iborat. S h uning uchun sinf rahbari dastavval bolalarning o‘qishga qanday munosabatda ekanliklarni, o‘zlarini darsda qanday tutishlarni, uy vazifalarni sidqidildan bajarishlarni yoki bajarmasliklarni aniqlaydi v a nihoyat eng muhimi – ularning o‘qishdagi muljallari ijtimoiy mohiyatga molik yoki molik emasligi hisoblanadi.

 Jamoada shaxsni tarbiyalashda yakka tartibdagi yondashuvning mohiyati alohida o‘quvchini jamoa faoliyatigan jalb etishdan jamoani esa mazkur o‘quvchi bilan qiziqtirib qo‘yishdan ham iboratdir. Har qanday jamoada tarbiyasi qiyin bolalar bo‘ladi, lekin «ajratib qo‘yilgan» bolalar bo‘lmaydi. O‘quvchilarning xulq atvori, o‘quvchining muntazam o‘rganishni o‘z oldiga maxsus maqsad qilib qo‘ymasa uning uchun sezilmagan tarzda o‘zgarishi mumkin. Bunday o‘rganish yakka tartibda ishni tashkil etishning hal qiluvchi sharti hisoblanadi. Jamoani shaklantirish, yuzasidan olib boriladigan ish albatta ayrim o‘quvchilarning rivojlanishga ta’sir etadi va shuning uchun ham bu jarayon stixiyali emas, balki maqsadga qaratilgan va boshqariladigan bo‘lishi kerak.

Tadbirlar Kechalar To’garaklar Olimpiadalar EkskursiyalarShaxsni jamoda tarbiyalash

 Jamoa qanday bosqichda turmasin, uning oldida bir vaqtqning o’zida ya q in, o’rta va uzo q istiqbollar bo’lishi kerak.  Ekskursiya, madaniy yurish, shahar tashqarisiga sayrdan xursandchilik yetkazadigan qiziqarli ishlar tanlanadi, bu kichik tadbirlarni tayyorlash to`quvchining faol pedagogik yordam ostida muayyan kuch-g’ayrat sarflashlarini va tashkilotchilik fazilatlarini namoyon etishlarini talab qiladi. Bunday jamoa tadbirlarini o’tkazish chog’ida faol o`quvchilar aniqlanadi.

 Jamoa hayotining birinchi bos q ichida jamoa faoliyatining paydo bo’lishi ushbu davr uchun xarakterli hodisadir. Faoliyatning tarkib topishi demakdir. Jamoa faoli (aktiv) muayyan guruhning shunday a’zolariki, ular jamoa manfaatiga muvofiq tarzda harakat qiladilar va pedagog faoliyati va talabiga nisbatan hayrixohlik bilan munosabatda bo’ladilar. Faol p edagogning ya q in yordamchilari sifatida ish olib boradilar

 Jamoa rivojlanishining ikkinchi bo sq ichi . Ushbu bos q ich jamoa fao l lining pedagog talabini qo’llab-quvvatlashi hamda o’z navbatida uning o’zi bu talablarini jamoa a’zolari zimmasiga qo’yishi bilan tavsiflanadi. Endilikda pedagog jamoada paydo bo’lgan va u bilan bog’liq muammo, masalalarni yolg’iz o’zlari hal qilmaydi. Jamoa faoli bilan maxsus tarbiyaviy ish olib borish or q ali bu ishga uni jalb etadilar. Jamoa hayotini tashkil qilish usuli murakkablashib boradi, ya’ni jamoa o’z-o’zini boshqarishga o’tadi.  Tarbiyalanuvchilar amaliy faoliyatning doimiy ravishda murakkablashib borishi mazku r davrining muhim xususiyati sanaladi. Ikkinchi bosqichda jamoaning muhim ishlarini o’quvchilar tomonidan mustaqil rejalashtirilishi, tadbirlarni o’tkazishga tayyorgarlik, uni o’tkazish hamda faoliyat natijalarini muhokama qilish jamoa faoliyatining ijodiy xususiyatini ko’rsatuvchi omillar sanaladi.

 Jamoa rivojlanishining uchinchi bosqichi jamoa faoliyatida bu bosqich anchagina sermahsul hisoblanadi.  A.S.Makorenkoning aniqlashicha, bu davrda butun jamoa «ayrim o`zini chetga olib qoluvchi, injiq shaxs»larga talab qo’ya boshlaydi.  Jamoa shunga endilikda fa q at faolligini emas, balki un i ng butun a’zolari q izi q adi. Jamoa hayotidagi uchinchi bosqich, ijtimoiy fikr mavjudligi bilan ifodalanadi. Pedagog mazkur yo’nalishda maqsadga muvofiq va izchil ish olib borgan sharoitdagina –harakatini jamoa bo’lib muhokama qilinadi: turli mavzularda suhbatlar va ma’ruzalar uyushtiriladi, o’quvchilar o’rtasida samarali axborot vositalari yordamida ijtimoiy-g’oyaviy, axloqiy, estetik, ekologik, huquqiy, iqtisodiy va boshqa bilimlar targ’iboti tashkil etiladi.

 Jamoa rivojlanishining to’rtinchi bosqichi , bu bosqich uning barcha a’zolari jamoa oldida turgan talablar asosida o’z-o’zlariga talablar qo’ya olishlari bilan tavsiflanadi.  Xuddi shu jihatdan to’rtinch i bosqich jamoa a’zolarining o’z ishiga nisbatan yuksak axloqiy talablar qo’ya olishlari bilan ahamiyatlidir.

 Bola tarbiyasining ham o‘ziga xos muhim qonun-qoidalari borki, ularga amal qilish tarbiya ishining samarali bo‘lishini ta’minlaydi,  - tarbiyaning bir maqsadga qaratilganligi;  - tarbiyaning hayot, mehnat bilan, O‘zbekistonimizning mustaqilligi, gullab yashnashi yo‘lida qilinayotgan fidoiy ishlar bilan bog‘lanishi;  - o‘quvchini jamoada, jamoa orqali tarbiyalash;  - tarbiyada bola shaxsini hurmat qilish va unga talabchanlik;  - tarbiyaviy ishlarning izchilligi, muntazamligi hamda birligi;  - tarbiyada o‘quvchilarning yoshi va o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olish.

 Do‘stlik – inson axloqining bebaho go‘zalligi, ijobiy fazilatlar gavhari. Insondagi barcha go‘zal fazilatlar bir marvarid shodasi bo‘lsa, uning dur-gavhari chin insoniy muhabbatga asoslangan do‘stlikdir, Do‘stlik tufayli xonadonimiz obod, dunyoda tinchlik va dasturxonimizda to‘kinlik hukmron. SHuning uchun ham dono kishilar hamma jamiyatda ham do‘stlikni ulug‘lab, qadrlab kelganlar va odamlarni do‘st bo‘lib yashashga, ko‘proq do‘st orttirishga undaganlar .

 «Qora kuningda do‘sting yaraydi».  «Do‘st achitib, dushman kuldirib gapirar».  «Qoqilganingda do‘sting suyab qoladi».  «O‘zini siylamagan, o‘rtoqlarini ham siylamas».  «O‘zingni qurbon qilib bo‘lsa ham, o‘rtoqlaringni saqlab qol».  «Kuning quvnoq o‘tishini istasang, o‘rtoqlaring bilan bo‘l».  «Ulfat qancha ko‘p bo‘lsa, kulfat shuncha oz bo‘ladi».  «Aqli ko‘pni dov olmas, do‘sti ko‘pni yov olmas».  «YAxshilar bo‘lsa o‘rtoq, kunda bo‘lurlar qo‘noq».

D o‘stlikni mustahkamlovchi quyidagi omillarni vujudga keltirdi:  1) o‘zaro hurmat va ishonch;  2) do‘stga sodiqliq;  3) zarur paytda bir-biridan moddiy va ma’naviy yordamini ayamaslik;  4) kamchiligini yotig‘i bilan o‘ziga aytib tuzatish;  5) do‘st sirini saqlay olish;  6) do‘stning shodligidan quvonish, tashvishiga sherik bulish;  7) maqsad birligi;  8) o‘zaro (munosabatda samimiylik, ziyraklik, rostgo‘ylik, to‘g‘rilik;  9) bir-birini yurakdan quvontirishga intilish.

• Foydalanilgan adabiyotlar r o’ yxati O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi qonuni. T, 1997. O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” T,1997. I.Karimov. “Donishmand xalqimizning mustahkam irodasiga ishonaman”.T, 2000 I.Karimov. “Barkamol-avlod O’zbekiston taraqqiyoti poydevori “.T,1997 Pedagogika.(qo’llanma.A.Munavvarov tahriri ostida)T,1996. Pedagogika (qo’llanma. Prof A.Ilina tahriri ostida ) M,1984. Karimov I.A. @ Y u ksak ma’naviyat-engilmas kuch» Ma’naviyat nashriyoti.Toshkent 2008yil. ZununovA. Badiiy asar tahlili :Adabiyot o’ qituvchilari uchun q o’ llanma.- Toshkent. 1989y. • R.Ishmuxammedov,M.Mirsolieva O‘quv jarayonida innovatsion ta’lim texnologiyalari. Metodik qo‘llanma.2014y.

E ’ t i b o r i n g i z u c h u n r a x m a t !

Похожие

Uzluksiz ta`lim tizimida barkamol avlod shaxsni tarbiyalash texnologiyasi

Shaxsni tarbiyalashda estetik tarbiyaning o`rni

Jamoada sog‘lom muhitni yaratish va maktabning jozibadorligini oshirish

Pedagok jamoada axloqiy tartibga solishning o’ziga xos xususiyati

Pedagogik jamoada axloqiy tartibga solishning o’ziga xos xususiyati