Boshlang‘ich sinflarda grammatik tahlilni o‘tkazish metodikasi - Педагогиka - Презентации

Boshlang‘ich sinflarda grammatik tahlilni o‘tkazish metodikasi

Загружено в:

30.01.2025

Скачано:

0

Размер:

2983.31640625 KB

BOSHLANG‘ICH SINFLARDA GRAMMATIK TAHLILNI O‘TKAZISH METODIKASI

REJA: • I BOB. GRAMMATIK TAHLIL VA UNING BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARI UCHUN AHAMIYATI • 1.1. Grammatik tahlilning maqsadi va mazmuni • 1.2. Grammatik tahlil o‘quvchilarning fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirishdagi o‘rni • 1.3. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida grammatik tahlil ko‘nikmalarini shakllantirishning dolzarbligi • II BOB. BOSHLANG‘ICH SINFLARDA GRAMMATIK TAHLILNI O‘TKAZISH METODIKASI • 2.1. Grammatik tahlil turlarini tanlash va ulardan darsda foydalanish • 2.2. Grammatik tahlilni o‘tkazish usullari va metodlari • 2.3. Grammatik tahlilni o‘quvchilarga qiziqarli va tushunarli qilib o‘rgatish usullari • XULOSA

• Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining ona tili va o‘qish savodxonligi darslarida grammatikaga oid tushunchalarni shakllantirishda ta’limiy o‘yinlar, ulardan kichik maktab yoshidagi bolalarning o‘qish faoliyatida foydalanish metodikasi haqida hamda bir nechta ta’limiy o‘yinlardan misollar keltirilgan. Grammatik tushunchaning bu xususiyatlari tufayli o‘quvchilarda tushuncha juda ko‘p qiyinchilik bilan shakllanadi.

• . Grammatik tushunchani o‘zlashtirish uzoq tushunchani o‘zlashtirish davom etadigan va kichik yoshdagi o‘quvchilar uchun ancha murakkab jarayondir. O‘qituvchi boshlang‘ich sinflarda tushunchani o‘zlashtirishga oid ishlarni tashkil etishda o‘rganiladigan tushunchaning lingvistik mohiyatini, bilimlarni o‘zlashtirish jarayonining psixologik-didaktik xususiyatlarini, o‘quvchilarning nutqiy va aqliy o‘sishi bir-birini taqozo etishini, grammatik bilimning nutqdagi rolini asos qilib oladi.

Bolani maktabda muvaffaqiyatli ta’lim olishga tayyorlash uchun unga ona tilining barcha boyliklarini egallab olish uchun tegishli shart- sharoitlarni yaratish zarur. Bola nutqining rivoji ko‘p jihatdan uning ruhiyatiga, sog‘lom, tetik o‘sishiga. Axloqiy sifatlariga o‘quv dasturini o‘zlattirishda me’yorli bajarilishini ta’minlashshiga, qo‘llanmalarning monandligiga bog‘likdir. Bu masalalar maktabgacha ta’limda o‘z echimi ifodasini topishi va o‘z ona tilida ravon gapira oladigan qilib tarbiyalashga qaratilishi zarur. Bolalarning aqliy jarayonini rivojlantirish uchun ularning nutqini o‘stirish zarur: Bola har bir so‘z manosini tushuna olishi uni o‘z nutqida erkin ifodalashga muvofiq bo‘lishi kerak.

Grammatik tushunchaning bu xususiyatlari tufayli o‘quvchilarda tushuncha juda ko‘p qiyinchilik bilan shakllanadi. Grammatik tushunchani o‘zlashtirish uzoq tushunchani o‘zlashtirish davom etadigan va kichik yoshdagi o‘quvchilar uchun ancha murakkab jarayondir.

Ta’lim tarbiya tizimining bugungi kundagi vazifasi o‘sib-ulg‘ayib kelayotgan yoshlarni vatanparvar, zamonaviy bilim, ko‘nikma va malakalarini o‘zlashtirgan kelajakda jamiyatda o‘z o‘rnini egalashga erishgan-komillikka intiladigan barkamol avlodni voyaga yetkazishdir. Mamlakatimizda ta’lim sohasida olib borilayotgan islohatlarda umumta’lim maktablari hal qilivchi kuchga aylangani ayni haqiqatdir.

Maktablarda kelajak avlod vorislarini tarbiyalashga yo‘naltirilgan imkoniyatlar o‘z navbatida, pedagog xodimlardan sifatli ta’lim-tarbiya berishni, o‘quvchi yoshlardan esa puxta bilim olishni talab etadi. Bu o‘z navbatida har bir o‘qituvchi zimmasiga yanada yuksak mas’uliyat va vazifalarni yuklaydi. bosqichlarida hech qiynalmasdan yanada yuksak natijalarga erisha oladi.

O‘zbek tili yozuvi tovush yozuvi, ya’ni fonematik yozuvdir. Har bir tovush uchun, har bir fonema uchun maxsus grafik shakl (harf) olingan. O‘qishda grafik shakllar tovushga aylantirilsa, yozuvda aksincha, tovushlar harflarga aylantiriladi. Bu o‘qish va yozish faoliyatida o‘quvchi uchun qiyinchilik tug‘dirgandek tuyulsa-da, aslida o‘qish va yozish jarayonini soddalashtiradi, chunki tilimizdagi tovushni ifodalovchi harflar soni uncha ko‘p emas. O‘qish va yozishni o‘zlashtirish uchun tovush va harflarning o‘zaro munosabatiga oid qoidalarni o‘zlashtirish kifoya. Savod o‘rgatish metodikasida o‘zbek tili tovushlar va harflar tizimining o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olish talab etiladi.

Savod o‘rgatish jarayonidagi o‘qish darslarining asosiy vazifasi o‘quvchilarga tovush va harfni tanishtirish, ularning to‘g‘ri talaffuzini o‘rgatish orqali bolalarda to‘g‘ri, ongli, ifodali o‘qish ko‘nikmalarini shakllantirishdan iborat. SHuningdek, o‘quvchilar lug‘atini boyitish, bog‘lanishli nutqini o‘stirish, bilimini boyitish, tafakkurini shakllantirish, eshitish, qabul qilish sezgisini o‘stirishda ham bu davr mas’uliyatliligi bilan alohida o‘rin tutadi

Tayyorgarlik davri o‘qishga o‘rgatish uchun zamin hozirlaydi. Bu davrda bolalarda o‘zgalar nutqini eshitish, diqqatni to‘plash, til birliklarini (tovush, bo‘g‘in, so‘z, gap) farqlash, ajratish, ularning vazifalarini anglash kabi xususiyatlar shakllantiriladi. Bular o‘quvchilarning o‘qishni muvaffaqiyatli egallashlariga yordam beradi. Savodga tayyorlash bo‘yicha o‘tkaziladigan mashg‘ulotlarda savodga o‘rgatish ikki davrga ajratiladi.

1. TAYYORGARLIK DAVRI 2. ASOSIY DAVR (SAVODGA TAYYORLASH) • Tayyorlov guruhlarida yil davomida o‘tkaziladigan mashg‘ulotlar bolalar yoshiga mos bo‘lishi va ketma—ketlikda olib borilishi kerak.

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR!

Похожие

Boshlang‘ich sinflarda fonetika va grafika asoslarini o‘rgatish metodikasi

Boshlang‘ich sinflarda og‘zaki hikoya va yozma insho darslarini o‘rgatish metodikasi

Boshlang’ich sinflarda tasviriy san’atni o’qitish metodikasi

Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida milliy g‘urur tushunchasini shakllantirish metodikasi

Boshlang’ich sinflarda sinfdan tashqari ishlarni tashkil etish metodikasi