Sut va sut mahsulotlarida laktozaning miqdorini yodometrik usulda aniqlash - Пищевая технология - Презентации

Sut va sut mahsulotlarida laktozaning miqdorini yodometrik usulda aniqlash

Загружено в:

28.04.2024

Скачано:

0

Размер:

3400.423828125 KB

SUT VA SUT MAHSULOTLARIDA LAKTOZANING MIQDORINI YODOMETRIK USULDA ANIQLASH

Mashgulotning maqsadi: Talabalarga sut va sut mahsulotlarida laktozaning miqdorini yodometrik usulda aniqlashni organish. Metodik ko rsatmalar. Sut yuqori kaloriyali ozuqa mahsulot bolib, hayvonlarlaktotsitlarida sut bezlari qirralarida ishlab chiqariladi. Laktotsitlarning vazifasi organlarda maxsus moddalarni shakllantiradilar va ular sutning asosini hosil qilib, xususiyatlarini belgilaydi. Bunday strukturalariga kazein mitsellasi va moy donachalari kiradi. Sut biologik suyuqlik bo'lib, o'z tarkibida zarur komponentlar (vitamin, oqsil, lipid, uglevod, makro va mikro elementlar va boshqa birikmalar) tutadi. Sutning sifati va miqdori, hayvonning turi va nasli, yoshi, laktatsiya bosqichi, oziqlanish sharoiti va salomatlik holatiga bog'liq. Sut tarkibiga kiruvchi asosiy moddalar va ularning о‘rtacha miqdori quyidagicha: umumiy oqsil 3-3,3%; asosiy oqsil (kazein) 2-2,8%; zardob oqsillari miqdori 0,4-0,5%; nooqsil azotli moddalar 0,17- 0,38%; laktoza 4,4-5,0%; sutdagi barcha quruq moddalar miqdori 11,5-13%; moyliligi 3-6% bо‘lishi mumkin.

Sut inson uchun a’lo darajadagi oziq-ovqat maxsuloti bо‘lishi bilan bir qatorda turli mikroorganizmlar, jumladan kasal paydo qiladigan mikroorganizmlarning kо‘payishi uchun ham yaxshi muhit bо‘lib xizmat qiladi. Shuning uchun ham sut olish jarayonida sanitariya va gigiyena qoidalariga qatiy rioya qilish zarur. Ayrim xollarda fermalarda birlamchi ishlov berilib, pishirib olinadi. Sut tarkibi hayvonlarni boqish ratsioni, hamda bu ratsionda asosan o'simliklar ishlatiladi. Shuning uchun sut tarkibida har xil moddalar bo'lib, ular o'simliklarda sintezlanadilar va ozuqa bilan hayvon organizmiga o'tadilar. Undan tashqari sut tarkibida biogen molekulalar mavjud bo'lib, ular hayvonlarning har xil organlari va to'qimalarda sintezlanib, qonga o'tadilar va qon orqali sut bezlariga olib boriladi.

Ammo sut bezlari maxsus biogen molekulalarini sintezlaydigan joyi hisoblanadi. Biogen molekulalardan sut tarkibida uchraydiganlarini quyidagilarga ajratish mumkin: aminokislotalar, peptidlar, oqsillar (oddiy va murakkab), azot asoslari (adenin, guanin, sitozin, timin, uratsil), nukleinkislotalar (PHK va DHK), uglevodlar (mono-, oligo-, polisaxaridlar), lipidlar (moy kislotalari, neytral lipidlar, fosfolipidlar, steroidlar), vitaminlar, gormonlar, biologik faol moddalar. Sutning asosiy tarkibiy qismlari bo'lib, plazma va oqsil lipid komplekslari hisoblanadi. Hayvonlar sutining kimyoviy tarkibi juda murakkab bo'lib, uning tarkibida aminokislotalar, oqsillar, uglevodlar, lipidlar, fosfotidlar, steroidlar, vitaminlar, fermentlar va boshqalar bo'ladi.

Sutning asosini suv, mineral tuzlar, kalsiy tashkil etadi, qoramol suti 83-88% suv 12-17% quruq modda, uning tarkibiga 3,8-6,0% lipid, 2,7-3,7% oqsil (2,2-2,9% kazein), 2-5% azot asoslari 4-5% sut shakari (laktoza). 0,6-0.8% mineral moddalar 0,1-0.2% limon kislotalari kiradi. Sutning asosiy oqsillari (kazein, f5- laktoglobulinlar, a - laktoalbuminlar) yuqori haroratga moyilligi tufayli (+60-70°C) oqsil strukturasining turg'unligini saqlab qoladilar. Ba'zilari globula strukturasi buzilsa harorat pasayishi bilan tezda to'planib, oldingi strukturasiga o'tadilar. Harorat ortishi uzoq vaqt davomida bo'lsa nafaqat oqsil denaturatsiyaga uchraydi, balki gidrolizga uchrab peptid bog'lari uzilishiga olib keladi. Muhit pHining o'zgarishi natijasida oqsillar denaturatsiyasi kuchayadi. Bunda denaturatsiyaga uchragan oqsillar Ca2 bilan kompleks hosil qilib, ularning agregatsiyasiga sabab bo'ladi va tezda oqsillarni cho'kmaga tushishi kuzatiladi. Yuqori harorat ta'sirida kazein mitsellalari parchalanib, oqsillarning koagulyatsiyaga uchratadi bu holat sutni saqlash davomida kuzatiladi. Yuqori haroratda sut laktozasi laktuloza (ketoza) shakliga olib, izomerizatsiya roy berib, glyukoza fruktozaga otadi. Laktuloza miqdori 50-800 mg/kg ga etadi.

Sut inson uchun alo darajadagi oziq-ovqat mahsuloti bо‘lishi bilan bir qatorda turli mikroorganizmlar, jumladan kasal paydo qiladigan mikroorganizmlarning kо‘payishi uchun ham yaxshi muhit bо‘lib xizmat qiladi. Shuning uchun ham sut olish jarayonida sanitariya va gigiyena qoidalariga qatiy rioya qilish zarur. Ayrim hollarda fermalarda birlamchi ishlov berilib, pishirib olinadi. Sut sanoati korxonalari tami buzilgan, achib qolgan, piyoz yoki sarimsoq hidi kelib turgan sutni qabul qilmaydilar. Bunday sut yuqori sifatli maxsulotlarni ishlab chiqarish uchun yaramaydi. Sutga belgilangan xarid narxlari uning sifatiga qarab tabaqalashtirilgan. Shuning uchun ham qishloq xо‘jalik fermer korxonalari sut sifatini yaxshilashdan manfaatdordir. Korxonananing turidan qat’iy nazar sutli sisternalar qabul qilinishidan oldin, laboratoriyada mazasi, rangi, hidi, kislotaliligi, yog‘ va oqsil moddasi kabi asosiy kо‘rsatkichlari hamda bakterialar bilan ifloslanganlik darajasi aniqlanadi. Bunda sutning moyliligi 3,2% dan kam bо‘lmasligi va kislotaliligi 200T (Terner) dan yuqori bо‘lmasligi shart. Ana shu kо‘rsatkichlar asosida xulosa qilinib, agar belgilangan GOST talabiga tо‘g‘ri kelmasa, sut egasiga qaytariladi. Laboratoriya xodimlari korxonadagi barcha sexlarning ishini va oxirgi maxsulot sifatini nazorat qilib turadi. Ayniqsa uskuna va sut uzatish quvurlarining yuvilish tozaligi qattiq nazorat qilinadi. Laboratoriyaning maxsus bо‘limida sut kislota bakteriyalarini qо‘shish yо‘li bilan ishlab chiqariladigan mahsulotlar uchun sof kulturalar tanlab olinib, tomizg‘ilar tayyorlanadi. Shuning uchun sutni qayta ishlash korxonalari ishida ishlab chiqarish laboratoriya muhim rol о‘ynaydi.28 02 06 05 08 28 07 06 07 13 24 0B 12 02 05 07 05 06 08 06 0E05

Yodimetriya ham oksidlovchi, ham qaytaruvchi moddalarni aniqlash uchun ishlatilishi mumkin. Yodimetriya yordamida I ni erkin I2 ga miqdoriy oksidlovchi moddalarni aniqlash mumkin. Kopincha permaganatlar, bixromatlar, mis (II) tuzlari, erkin galogenlar va boshqalar aniqlanadi. Yodimetriya usulida kraxmal eritmasi indikator bolib xizmat qiladi. Bu yod bilan kok adsorbsion birikma hosil qiluvchi sezgir va oziga xos korsatkichdir. Qaytaruvchi moddalardan bu usul kopincha sulfitlar, sulfidlar, qalay (II) xlorid va boshqalarni aniqlaydi. Ishchi eritma I2 yod eritmasi hisoblanadi. Yodimetriya usuli kimyoviy analizda keng qollaniladi. Laktatsiya davrida quruq moddalar va uning alohida tarkibiy qismlarining tarkibi doimiy emas. Yog miqdori eng ko'p o'zgarib turadi. Laktoza va tuzlarning tarkibi, aksincha, butun laktatsiya davrida deyarli o'zgarmaydi. Laktoza va tuzlarning tarkibi, aksincha, butun laktatsiya davrida deyarli o'zgarmaydi. Laktoza va tuzlarning tarkibi, aksincha, butun laktatsiya davrida deyarli o'zgarmaydi.

Baliq skeliti- Bir qator muammaolarni tasvirlash va uni yechish imkonini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, tahlil qilish konikmalarni rivojlantiradi. Chizmani tuzish qoidasi bilan tanishish. Baliq skelitining yuqori suyagida kichik muammoni ifodalaydi, pastda esa, ushbu kichik muammolar mavjudligini tasdiqlovchi dalillar yoziladi.

Nazorat savollar. 1. Sutni kimyoviy tarkibini tushuntiring? 2. Sut va sut mahsulotlarida laktozaning miqdorini yodometrik usulda aniqlashni organish. 3. Laktoza va tuzlarning tarkibi haqida malumot bering?

Похожие

Sut va sut mahsulotlari

Go’sht, sut va parranda mahsulotlarida uchraydigan patogen mikroorganizmlar

Sut mikrobiologiyasi

Kukunli sut va quruq krem

Sut sanoatda ferment tayyorlash