Ota - ona ibrati - farzanddir ziynati - Этика - Презентации

Ota - ona ibrati - farzanddir ziynati

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2759.7763671875 KB

Ota - ona ibrati - farzanddir ziynati

Reja:  Ota-onaning burchi  Amur Temurning ayollarga xurmati  Rizouddin ibn Faxriddinning yoshlar xaqida  Sevgi  Muxabbat  Ishonch - oila tayanchi

 O‘tgan davrlarda ota — onalarning xayotiy tajribasi, bir — biriga hurmati, sadoqati, muxabbati, hamfikrliligi, iymonliligi, insofliligi, mehnatsevarligi, oilaparvarligi farzandlar uchun kamolot maktabi bo‘lgan. Bu maktabda barcha bir umr unutilmaydigan, e’tiqodiga chuqur singadigan saboq olgan. O‘g‘il—qizlar uchun ahil, sadoqatli, halol, mehnatsevar, iymonli — insofli, ota —ona og‘ushida tarbilanishdan yuksak baxt bo‘lmaydi.

 Farzand oldin ota — ona ibrati mohiyatini ruxan, vijdonan, aql — idrok bilan anglaydi, keyin shu e’tiqoddan kelib chiqqan holda h,ayrli ishlarga qo‘l uradi. Hayotda og‘ir — yenshlliklarni ko‘p ko‘rgan halol mehnat qilib kun ko‘rishga o‘rgangan ota — ona o‘z farzandlariga yaxshi tarbiya berish imkoniyatiga ko‘proq ega bo‘ladi.

 Bir dono otaning uylanayotgan o‘g‘liga nasihati shunday va ibratli «Xotin kishi shirin so‘zning shaydosi, unga doim shirin muomalada bo‘l, lekin nazokat va iffatni talab qil. Nuqsoni bo‘lsa yotig‘i bilan tushuntir, uni hech qachon xdqorat va malomat qilma, aks holda chuvalchangday beozor xotin ajdarga aylanadi. Muloyimlik va shirin so‘z bilan xotin kishini abadiy do‘st qilsa bo‘ladi. Dunyoda xotindan sadoqatli do‘stni topib bo‘lmaydi».

 Temurning ayollariga hurmati «Saroymulkxonim», «Bibixonim», Bobur. Shox; Jaxon Jamna daryosi bo‘yiga o‘z umr yo‘ldoshi Arjumandbonu begimga Tojmaxal maqbarasini buyuk insoniy muxabbat, sadoqatga1 qo‘yilgan xaykaldir. Shox Jaxon shu maqbaralarni tiklaganda jon bergan... Ko‘zi yumilmay ochiq qolgan. Erkaklar, ayollar o‘z umr yo‘ldoshiga mehribon, oqibatli, sadoqatli bo‘lgan, sevgini o‘z qalbida beg‘ubor saqlashi shikast yetkazmay, ma’naviy kamoloti darajasining ko‘rsatkichidir.

Sevgi, muxabbatning ma’naviy ildizlari  Xayotning lazzati xam, quvonchi xam muxabbat bilan bog‘liq, kimki birovni sevmasa yoki sevilmasa u yorug dunyoga bekordan bekorga kelib ketadi, deb aytaverishga "ishq libosini 1siyishdan or qilish va muxabbat lazzatidan bebaxra bulish tabiatning og‘ir jafosi" deb aytaman. Ishq, muxabbat Ollox inson qalbiga, ruxiyatiga joylagan eng muxim va nozik fazilatdir.

 Muxabbat ikki yoshni muayyan maqsad va manfaat asosida bir umr bog‘laydigan yurak rishtasidir. Bu rishtalarni turmush qurish, farzand qurish va tarbiyalash extiyoji bilan belgilangan ijtimoiy irsiy tomonlari bor.  Yigitlar guzal qizlar, qizlar esa baquvvat, sog‘lom yigitlar bilan oila kurishga xarakat kilish asosida chiroyli va sog‘lom avlod koldirishga intilish bilan bog‘lik extiyoj yetadi.

 Muxabbat- samimiy ishonchdir. Ishonch bulmasa oila mustaxkam bulmaydi.  Insonda sevgidan oldin uning ideali, maksadi shakllanadi. Sevgi shu maqsadga, idealga mos keluvchi fazilatlarni boshqa bir shaxsda kurish, u bilan byrlashib, orzularini amalga oshirishga intilishdir. Lekin bu intilish jarayonida xam shaxs uz ichki dunyosi extiyojlarini yanada yaxshiroq qondirishga xarakat kilish yetadi. Sevgan kishi uz baxtini boshqalarning xam baxti orqali tanishga xarakat kiladi. Bu baxt- shirin oilaviy xayot, ikki jinsga mansub yoshlarning birlashuvi natijasida dunyoga keladigan farzandlardir.

 Erkak va ayol Allox baxsh etgan extiyoj asosida bir-biriga intiladi. Bu intilish asosida ruxiy, jismoniy lazzat xam yotadi. Bulmasa inson avlodi davom etmas edi. Lekin avlod insonga lazzatlanishdan tashqari uz xatti- xarakatlarini boshqarish uchun unga aql, idrok, ong, idora xam bergan. Insonning insoniyligi uzini boshqara bilishda bilinadi.

 Sevgida biologik extiyojlaridan ma’naviy omil va ma’suliyat ustunlik kilish baxtli oila kurishning asosiy shartlaridandir. Bu ikki omil mushtarak bulsa muxabbat xaqikiy, xayotiy axamiyat kasb etadi, uzoq mustaxkam shirin turmushga ma’naviy asos bulib qoladi. Xayotning ma’naviy omillarini unutib, bir- birini chiroyiga uchib turmush qurish xar doim xam kutilgandek natija bermaydi.

 Ishqning birinchi uchquni tashqi qiyofani qurishdan boshlanadi. Ichki ruxiy olamni chuqurroq bilish asosidagina bu birinchi xis, tuyg‘u xaqiqiy muxabbatga aylanadi. Xaqikiy muxabbat asosidagina yoshlar bir-biriga xamdard, xamkor, mexribon, okibatli bulib qoladilar.

 Fransuz yozuvchisi A Sent-Ekzyuneri:  " Sevish- ikki yoshning bir-biriga qarshi emas, balki birgalikda bir tomonga qarashidir", degan edi.  .....Xamma ayol xam xotin zotiga mansub, lekin ba’zilar bir umrlik vafodor umr yuldosh bula olmaydi. Erkayutar tug‘risida xam shunday firkni aytish mumkin.  .....Ma’naviy omillar xisobga olinmay tug‘ilgan sevgi oddiy xis-tuygudir.  .....Muxabbatning yozilmagan qonunlari kup. Lekin bu borada minglab yillar davomida tuplangan tajriba va an’analar borki, ularni paymol etib xam bulmaydi.

 Dunyoda sevgisiz yashaganlar xam bor. Lekin ular xayot lazzatlaridan tula baxramand bulmagan bulsa kerak. Yashash kun kurish emas, balki undan orom olishdir, xushnud bulishdir, kanoat xosil kilishdir. Dunyodagi xech kanday boylik, mansab insonga bergan roxat-farog‘atnie kutarinkilik kayfiyatini bera olmaydi.  Sof muxabbat tuygusi barcha butun insoniyatda bor. Insoniyatning guzal umumiy ma’naviy jixatlaridan biri xam shudir. Sevgi, oila munosabatlarida ma’naviyatsizlikka yuz tutish umuminsoniy qadriyatlardan xam yuz ugirishdir.  Sevgi, muxabbat bobida xam ota-onalarning ibrati farzandlar uchun katta xayotiy maktabdir.

Похожие

Zamonaviy axloqiy tarbiyada kosmopolitizmga moyillik

Serquyosh o`lka

Qadriyatlar

Farzand oila ko‘zgusi

Ertalabki gigiyenik gimnastika mashqlari majmuasi