Фуқаро мухофазаси, максади ва вазифалари. Қутқарув ишларнинг ташкилий асослари - Человек и его здоровье - Презентации

Фуқаро мухофазаси, максади ва вазифалари. Қутқарув ишларнинг ташкилий асослари

Загружено в:

11.03.2023

Скачано:

0

Размер:

1965.5 KB

«Хаёт фаолияти хавфсизлиги» кафедраси Мавзу: « Ф уқаро мухофазаси, максади ва вазифалари. Қутқарув ишларнинг ташкилий асослари »

2Ўқув саволлари 1. Фуқаро мухофазасининг асосий мақсади, вазифалари ва таркибий қисми . 2. Фуқаро мухофазасини ташкил этиш принциплари, кучлари ва воситалари. 3. Қутқарув ва бошқа шошилинч ишларнинг умумий қоидалари. 4. Қутқарув ва бошқа фавқулодда операцияларнинг бошқичлари.

 Фав кулодда вазият нима?  Фавкулодда вазият бу – инсонлар нобуд булиши ва катта моддий йукотишлар билан боглик булган табий офатлар, турли хилдаги авариялар ва бошка холакатлар мажмуйдир.  Фавкулодда вазиятларнинг салбий таъсири механик, термал (иссиклик), кимёвий, нурланиш (радиацион), биологик, психологик ва бошка турларда булиши мумкин.  Турли хил фавкулодда вазиятларда ахолига зарур ёрдам бериш ва уларни химоя килиш барча хокимият идоралари усун устивор вазифа ва долзарб муаммодир.  Фуқаро мухофазасининг мақсади  Фуқаро мухофазасининг асосий мақсади бўлажак мутахассисларни табиий, техноген ва экологик тусдаги фавқулодда вазиятларда инсонларни ҳаётини ва соғлиғини таъминлаш мақсадида ҳимоя усулларига ўргатишдир.

 Фуқаро муҳофазаси вазифалари - аҳолини ҳарбий ҳаракатлар олиб бориш пайтида ёки шу ҳаракатлар оқибатида юзага келадиган хавфлардан ҳимояланиш усулларига ўргатиш; - объектларни ҳарбий ҳаракатлар олиб бориш пайтида ёки шу ҳаракатлар оқибатида юзага келадиган хавфлардан ҳимоялаш ҳаракатлари ва усулларига тайёрлаш; - бошқарув, хабар бериш ва алоқа тизимларини ташкил қилиш, ривожлантириш ва доимий шай ҳолатда сақлаб туриш; - халқ хўжалиги объектларининг барқарор ишлашини таъминлаш юзасидан тадбирлар комплексини ўтказиш;

 Фуқаро муҳофазаси вазифалари -фуқаро муҳофазаси ҳарбий тузилмаларининг шайлигини таъминлаш; -аҳолини умумий ва якка муҳофазаланиш воситалари билан таъминлаш тадбирларини ўтказиш; -ҳарбий ҳаракатлар олиб бориш пайтидаги ёки шу ҳаракатлар оқибатидаги ҳаёт фаолиятини таъминлаш; -қутқарув ва бошқа кечиктириб бўлмайдиган ишларни ўтказиш; -ҳарбий ҳаракатлар олиб бориш пайтида ёки шу ҳаракатлар оқибатида зарар кўрган ҳудудларда жамоат тартибини йўлга қўйиш ва сақлаб туриш.

 Фуқаро муҳофазаси - х арбий ҳаракатлар олиб бориш пайтида ёки шу ҳаракатлар оқибатида юзага келадиган хавфлардан Ўзбекистон Республикаси аҳолисини, ҳудудларини, моддий ва маданий бойликларини муҳофаза қилиш мақсадида ўтказиладиган тадбирларнинг давлат тизими.  Фав қ улодда вазиятлар давлат тизимининг яратилиш мо ҳ ияти республикамиз ҳ удудларида содир бўлиши мумкин бўлган табиий ва техноген тусдаги фав қ улодда вазиятларнинг содир бўлиш э ҳ тимоли ю қ ори эканлигидадир. Ҳ ар қ анча олди олинишига қ арамасдан фав қ улодда вазиятлар содир бўлиб турар экан, уларни бартараф этиш учун маълум куч ва воситалар зарур бўлади.

 Фуқаро ҳимоясини ташкил этиш принциплари Олдиндан белгиланган тайёргарлик ишлари . Фавқулодда ҳолатларнинг хавфли ва зарарли омилларидан ҳимояланишга қаратилган шахсий ва жамоа ҳимоя воситаларини ғамлаш ва уларни аҳоли фойдаланиши учун тайёр ҳолатда сақлаш тадбирлари киради. Диффиренциал ёндошиш . Фавқулодда ҳолатларнинг маҳаллий манбаларини ҳисобга олган ҳолда ҳимоя тадбирларининг характери ва ҳажми белгилаш тадбирлари киради . Комплекс тадбирлар . Фавқулодда ҳолатлардан ҳимояланишнинг барча воситалари ва усулларидан самарали фойдаланиш билан бир қаторда замонавий илмий асосланган тадбирларни амалга оширишни кўзда тутади

 “ Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларнинг олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизимини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги (Вазирлар Маҳкамасининг 2011 йил 24 августдаги 242 – сонли Қарори) га муофиқ ФВДТнинг куч ва воситалари:  фу қ аро му ҳ офазаси қ ўшинлари;  фав қ улодда вазиятлар вазирлигига тў ғ ридан-тў ғ ри ҳ амда тезкор бўйсинувчи республика ихтисослаштирилган тузилмалари;  вазирликлар ва идораларнинг профессионал ихтисослаштирилган бўлинмалари ва тузилмалари, республика, махаллий ва объектлар даражасида ФВДТга тегишли худудий ва функционал қуйи тизимларининг қутқарув хизматлари ва қутқарув тузилмалари ;  Ўзбекистон Қ изил Ярим ой Жамиятининг кўнгиллилар отрядлари (командалари, гуру ҳ лари), «Ватанпарвар» мудофаага кўмаклашувчи ташкилоти.

Фав қ улодда вазиятл ар вазирлигига бўйсинувчи республика ихтисослаштирилган тузилмалари; тў ғ ридан-тў ғ ри бўйсинувчи тезкор бўйсинувчи

т Тўғридан-тўғри бўйсинувчи кучлар ТХ ҚРКТМ ФВБ “ Қамчиқ” ҚҚО Вилоят ФВБ кинология хизмати (1998 йил 5 сентябр ) “ Резак” ҚҚО Авария - қутқарув гурухлари Сувда - қутқарув хизмати“ 050” қутқарув хизмати (1999 йил 26 апрелда 220-сонли қарор) Р К ва Б(Б)МГ

тФав қ улодда вазиятлар вазирлигига тезкор бўйсинувчи республика ихтисослаштирилган тузилмалари Ўзбекистон Республикаси ФВВ ЁХББ, Республика шошилинч тиббий ёрдам илмий маркази “ Ўзбекистон ҳаво йўллари” МАК “ Ўзавтойўл” ДАК “ Тошшаҳарйўловчитранс” уюшмаси автосанитария отряди Ўз Р ААА

12Қутқарув ва бошқа шошилинч ишларнинг умумий қоидалари. Фавқулодда вазиятларда Давлат тизимининг асосий вазифаларидан бири – бу фавқулодда вазиятни бартараф этиш.

13Фақулодда вазиятларнинг э нг типик оқибатлари Радиоактив зарарланиш радиацион хавфли объектлардаги авариялар, ядровий энергетик ускуналар билан жихозланган транспорт- лардаги авариялар ёки радиоактив моддалар ташидиган транспортлардаги аварияоар.Бузилиш ер қимирлаши, портлаш, ёнғин, авариялар, бўрон, қуюн, кўчкилар, сель Кимёвий захарланиш кимёвий хавфли объектлардаги авариялар, кимёвий хавфли сиғимларнинг ва технологик коммуникациялар- нинг бузилиши, шунингдек кимёвий хавфли моддаларни ташидиган транспортлардаги авариялар Ёнғинлар табий офатлар, бахтсиз ходисалар ва ёнғин хавфсизлик қоидаларига риоя қилмаслик. Сув босиши сув тошқини, гидротехник иншоотлардаги бузилишлар, цунами, сель ва бошқа табий ходисалар натижасида пайдо бўлади Эпидемии, эпизоотии, эпифитотии Одамлар, хайвонлар ва ўсимликларнинг умумий касалланишлари 5

14Фавқулодда вазиятларни бартараф қилиш - Бу фавқулодда холатларда амалга ошириладиган ва куйидагиларга қаратилган қутқарув ва бошқа шошилинч ишлар: - одамлар хаётини ва соғлиғини сақлаб қолиш; - атроф-мухитга етказиладиган зиён ва моддий йўқотишлар хажмини камайтириш; - фавқулодда вазиятлар зоналарини локализация қилиш; - хавфли омил характерига ега бўлган факторларини тугатиш.

15АҚБШИ – бу турли технологик жараёнлар бўйича амалга ошириладиган харакатларни ва уларни бажариш тартибини ўзида мужассам этган амалиётлар мажмуасидир АҚБШИ-ни бажариш технологиялари жабрланганларни қутқариш бўйича ишлар бажарилиши лозим бўлган объектнинг ўзига хослиги (РОО, ХОО ва бошқ.) га ва ишлар бажарилаётган мухитга юқори даражада боғлиқ

16АҚБШИ – ФВ зонасида биринчи галда бажариладиган, яъни одамларни қутқариш ва уларга ёрдам кўрсатиш, зарарлантирувчи таъсир ўчоқларини тугатиш ва локаллаштириш, иккиламчи зарарли омилларни таъсирини олдини олиш, моддий ва маданий қийматларни мухофазалаш ва қутқариш, минимал зарурий хаёт таъминотини тиклашдан иборат бўлган ишлар мажмуидир АҚБШИ Авария –Авария – қутқарув қутқарув ишлариишлари Бошқа Бошқа шошилинчшошилинч ишларишлар Авария – Авария – тиклаштиклаш ишлариишлари

17Авария-қутқарув ишлари (АҚИ) Авария-қутқарув ишлари (АҚИ) – бу одамларни, моддий ва маданий бойликларни қутқариш, фавқулодда вазият зонасида табий мухитни химоя қилиш, фавқулодда вазиятни локализациялаш (бартараф қилиш) ва хавфли омилларнинг таъсир қилиш хусусиятларини минимал даражага тушириш ёки бостириш. Авария-қутқарув ишлари (АҚИ) – ушбу ишларни бажарадиган одамларнинг хаёти ва соғлиғига тахдид солувчи омилларнинг мавжудлиги билан тавсифланади ва махсус таёргарликни, керакли жихоз ва ускуналарни талаб қилади. АҚИ мақсади : жабрланганларни қидириш ва озод қилиш, биринчи ёрдам кўрсатиш ва хавфли худуддан эвакуация қилиш, яни қутқариш.

18АҚИ шикастланиш ўчоқларида куйидагиларни ўз ичига олади: 1 . Харакат йўналиши ва иш жойларини ўрганиш (разведка). 2. Харакат йўналишидаги ва иш майдонидаги ёнғинларни локализация қилиш ва ўчириш. 3. Қутқарув ишларини олиб бориш учун тўсқинлик қиладиган, фавқулодда вазият натижасида юзага келган зарарли ва хавфли омилларни бартараф қилиш ёки уларнинг таъсирин минимал даражага етказиш. 4. Жабрланганларни қидириш ва уларни бузилган, ёниб кетган бинолар, газланган, сув босган ва тутунли хонлар, хамда вайроналар остидан олиб чиқиш.

195. Йиқилган, шикастланган ва ифлосланган химоя иншоотларини очиш ва улардаги оламларнинг хаётини сақлаб қолиш. 6. Шамоллатиш тизими шикастланган химоя иншоотларига тоза хаво етказиб беришни ташкиллаштириш. 7. Жабрланганларга биринчи ёрдам ва биринчи тиббий ёрдам бериш, уларни тиббий муасса- саларга эвакуация қилиш. 8. Ахолини хавфли зонадан хавфсиз жойларга олиб чиқиш. 9. Одамларга санитар, қишлоқ хужалик хайвон- ларига ветеринар, техникаларга дезактивация ва дегазация, худудлар ва иншоотларни дезинфекция, кийим-кечак, озиқ-овқатларни ва ичимлик сувларини зарарлантириш ишларини олиб бориш.

20Бошқа шошилинч ишлар (БШИ) - бу фавқулодда вазиятларда қутқарув ишларини хар томонлама таъминлаш, фавқулодда вазиятлардан жабрланган ахолига тиббий ва бошқа турдаги ёрдам кўрсатиш, одамлар хаёти ва соғлиғини сақлаш учун зарур бўлган шарт- шароитларни яратиш ва уларнинг фаолиятини таъминлашдир. БШИ –нинг мақсади: 1. Қутқарув ишларини олиб бориш учун шароитлар яратиш. 2. Иккиламчи зарар етказувчи омиллар натижасида келиб чиқадиган зарар ва йўқотишларнинг олдини олиш. 3. Фавқулодда вазиятларда иқтисодий объектларнинг ва зарар кўрган ахолининг хаётий функцияларини таъминлаш.

21Фавқулодда вазиятлар ўчоғида БШИ куйидагиларни ўз ичига олади: 1. Умюлар ва зарарланган майдонларда калонналар ўтиши учун йўлаклар ташкил қилиш. 2. Қутқарув ишларини олиб бориш учун шароит яратиш мақсадида газ, енергия, сув, канализация ва технологик тармоқларда ги аварияларни локализация қилиш. 3. Кулаб тушиши билан тахдид қиладиган ёки қутқарув ишларини хавфсиз олиб боришга тўсиқ қиладиган бино ва иншоотларни мустахкамлаш ёки қулатиш.

224.Қутқарув ишларини таъминлаш учун, бўзилган ва йўқ қилинган аълоқа линияларини ва коммунал тармоқларини таъмирлаш ва тиклаш. 5. Портламай қолган ўқ-дорилар ва бошқа портловчи моддаларни оддий ускуналар ёрдамида топиш, зарарсизлантириш ва йўқ қилиш. 6. Шикастланган химоя иншоотларини ва уларнинг тизилмаларини таъмирлаш ва тузатиш. 7. Фавқулодда вазият зонасини санитар тозалаш. 8. Моддий бойликларни тўплаш., йиғиш. 9. Одамларнинг хаёти ва соғлиғини сақлаш учун минимал зарур бўлган шарт-шароитларни яратиш.

23Фавқулодда вазиятлар зарарини муваффақиятли бартараф қилиш куйдагича амалга оширилади: 1. Фавқулодда вазиятларда харакат қилиш учун бошқарув органлари, кучлари ва васиталарини олдиндан таёрлаш ва шай холда ушлаб туриш. 2. Фавқулодда вазиятга тезкор жавоб қайториш, Бошқарув тизимини жойлаштириш. 3. Фавқулодда вазиятларни бартараф этиш ва уни амалга ошириш тўғрисида тўғри қарор қабул қилиш. 4. Фавқулодда вазиятларда харакатларни доимий ва барқарор бошқариш. 5. Фавқулодда вазиятларни бартараф этиш иштирокчиларининг ўз аро хамжихатлигини ташкил етиш. 6. АҚБШИ –ни йилнинг хар-қандай вақтида, хар қандай об-хаво шароитларида, хавфсизлик чораларини сақлаган холда ўтказиш ва тугатиш. 7. Фавқулодда вазиятларнинг хар-қандай холатида ёрдам кўрсатишни ташкиллаштириш.

24Авария қутқарув ва бошқа шошилинч ишларнинг бошқичлари. II босқичI бошқич III босқич  Ахолини тезкор химоялаш ва қутқариш, АҚБШИ ўтказиш учун кучларни ва ФВДТ воситаларини тайёрлаш бўйича тадбирларни ўтказиш.  Авария-қутқарув ишлари ва ФВ зонасидаги бошқа кечиктириб бўлмайдиган ишларни бажариш. ФВ оқибатини тугатиш.

25Ахолини шошилинч химоялаш ва жабрланганларга ёрдамкўрсатиш:  ФВ содир бўлгани хақида огохлантириш;  химоя воситалари- дан фойдаланиш;  хавфли жойлардан эвакуация қилиш;  хулқ(ўзини тутиш) режимларига риоя қилиш;  жабрланганларни излаш, чиқариш, олиб чиқиш ва уларга тиббий ёрдам кўрсатиш ФВнинг хавфли таъсирини кенгайишини олдини олиш ва камайтириш:  зарарланиш ўчоқлар- ини локализация қилиш  хавфли моддалар (нурланиш) ажраладиган манбаларни тўсиш ёки тугатиш;  технологик жараёнларни тўх- татиш ёки ўчириш;  ёнғинларни ўчириш;  санитар ишлов бериш ва зарарсизлантириш. Тўла кўламли АҚБШИни бажаришга тайёргарлик кўриш:  разведка ўтказиш  вазиятни бахолаш ва уни ривожланишини башорат қилиш  бошқарув органлари ва кучларни тайёр холатга келтириш, ФВДК кучлари ва воситалари группировкалари- ни яратиш  ОГларни чиқариш ва ФВ Зонасининг чегараларини аниқлаш  АҚБШИни ўтказишга қарор қабул қилиш.

26Тўла кўламли АҚБШИни ўтказишга қатъий(сўнгги) қарор ишлаб чиқиш Ш аклланган қўшин қисмларига вазифаларни аниқлаб қўйиш Бошқарув, хамкорлик ва таъминотни ташкил этиш АҚБШИ ни ўтказиш Қўйилган вазифаларни бажарилишини назорат қилиш

273- босқич ФВ оқибатларини тугатиш Биринчи гурух ишлари Жабрланган аҳолининг дастлабки хаёт-фаолиятини таъминлаш учун шароитлар яратиш ва ташкил этиш Иккинчи гурух ишлари ФВ оқибатида шикастланган объектларни фаолиятини тиклаш

28II I БОСҚИЧ Махсус ишлов беришни ташкил этиш, худудлар, йўллар, иншоотлар ва бошқа объектларни дегазация, дезактивация ва дезинфекция қилиш. Хаёт фаолиятини таъминловчи мобил бўлинмаларни ФВ районига чиқариш Захира(ресурс)ларни жабрланган район фойдасига қайта тақсимлаш Уй-жойсиз қолган ахолини вақтинчалик жойлаштириш Ахолини озиқ-овқат махсулотлари, сув, ва бирламчи зарурий ашёлар билан таъминлашБиринчи гурух ишларининг мазмуни

29Ахолини хаёт фаолиятини таъминлайдиган тизим ва объектларни ишлашини ёқилғи-энергетика воситалари ва транспорт билан таъминлашни ташкил этиш Ахолини дастлабки хаёт фаолиятини таъминлайдиган тизим ва объектларни тиклашни ташкил этиш Тиббий-санитар таъминотни ташкил этиш ва бошқа зарурий чора-тадбирлар. Ахолига тиббий хизмат кўрсатишни ташкил этиш. Ахолини реэвакуация қилишБиринчи гурух ишларининг мазмуни

30II I БОСҚИЧ Иккинчи гурух ишларининг мазмуни Биноларни тиклаш ёки қуриш Ускуна-жихозларни тиклаш ёки янгисини ўрнатиш Энергия таъминоти ва транспорт хизматини тиклаш Моддий воситаларни тўлдириш Гидротехник иншоотларни тиклаш Хўжалик алоқаларини тиклаш

31Фавқулодда вазиятлар худудида харакат қилиш кучлари ва воситалари. Уларнинг таёргарлигига қараб амалга оширилади: 1-чи эшелон – 0,5 саотгача тайёр бўлган кучлар ва воситалар; 2-чи эшелон - 0,5 соатдан 3 саотгача таёр бўлган кучлар ва воситалар; 3-чи эшелон – фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва бартараф этиш бўйича тадбирлар режасига мувофиқ 3 соатдан ошиқ вақтда таёр бўлган, фавқулодда вазиятларни бартараф этиш тизимига жалб қилинган барча бошқа кучлар ва манбалар. АҚБШИ тугалланган деб хисобланади: жабрланувчиларн қидириш тугагандан сўнг, уларга тиббий ва бошқа турдаги ёрдам кўрсатиш ва фавқулодда вазиятлар натижасида янги жарохатлар ва шикастланиш хавфи бартараф этилганда.

32Фав қулодда Вазиятларда харакатларни бошқариш 1. Фавқулодда вазиятларни бартараф етишда иштирок етувчи барча кучлар ва воситаларни бошқариш ва уларнинг ўзаро хамжихатлигини ташкил этиш Фавқулодда вазиятлар рахбарлари тамонидан амалга оширилади. 2. ФВ зонасига биринчилардан бўлиб келган АҚХ (авария қутқарув хизмати) рахбарлари , Фавқулодда вазиятларни бошқариш (ФВБР) рахбарлари келгунга қадар ишларни белгиланган қонунлар асосида бажаради: - Узбекистон Республикаси қонунлари; - Фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва уларга қарши курашиш режалари; 3. Фавқулодда вазиятларни бартараф этишда Фавқулодда вазиятларни бошқариш рахбарларининг қўрсатмалари барча фуқаролар ва ташкилотлар учун мажбурий хисобланади

334. Хеч ким фавқулодда вазиятларда харакатларни бошқариш бўйича ФВБР –нинг фаолиятига аралашишга хақли емас. 5. Фавқулодда холатларда. ФВБР мустақил равишда қарор қабул қилиш хуқуқига ега: - эвакуация тадбирларини ўтказиш тўғрисида; - фавқулодда вазиятлар зонасида қолган ташкилот- ларнинг фаолиятини тўхтатиш тўғрисида; - фавқулодда вазият зоналарида жойлашган ташки- лотларнинг объектлари ва худудларида АҚИ-ни ўтказиш тўғрисида; - одамлар ва техникаларнинг фавқулодда вазият занасига киришини чеклаш тўғрисида; - фавқулодда вазият зоналарида жойлашган ташкилотларнинг фавқулодда вазиятлар учун материал ва ресуслари захираларини демонтаж қилиш тўғрисида.

34Фавқулодда вазиятларда АҚБШИ технологияси (ер қимирлашида мисол) Жабирланувчиларни қидириш Биринчи ёрдам кўрсатиш Хавфли зонадан эвакуация (транспортировка) қилиш Жабрланганларни деблокировка қилиш

Жабрланганларни қидириш турлари ва усуллари ОСНОВНЫЕ СПОСОБЫ ПОИСКА ПОСТРАДАВШИХҚилирув ва қутқарув ишлари – фавқулодда зоналарда жабрланиувчиларни қидириш, топиш ва уларни қутқариш, уларга бирламчи хаёт фаолияти билан тахминлаш. Жабрланганларни қидириш - қидирув-қутқарув бўлинмалари шахсий таркиби хатти-харакатининг куйидаги йўналишлари: - жабрланувчилар бор жойларни топиш ва аниқлик киритиш - уларнинг функционал холатлари; - зарур бўлган ёрдам хажми; - одамларга иккиламчи таъсир қилувчи омилларни аниқлаш - ва бартараф қилиш. 35

36Вайроналарда жабрланганларни қидириш Қидиришни ташкил етиш усуллари: 1. Майдонни секторларга бўлиш (кўча, квартал, қурилишлар ва бошқа). 2. Вайрон бўлган биноларда қидирув ишларини олиб бориш кетма-кетлигини жорий қилиш, бунда: а) омон қолишнинг енг юқори ехтимоллиги; б) енг кўп қурболар сони. Енг кўп жабрланганлар бўлиши мумкин бўлган ва унда омон қолишнингт ехтимоли кўпроқ бўлган жойлардан ИШНИ БОШЛА!

Қутқарув ишлари бажариладиган жойга қутқарувчилар ва техниканинг етиб бориши Ёрдам курсатиш пункти Эвакуация Ишларнинг тугалланиши 1. Доимий дислокация жойига этиб келиш; 2. Моддий бойликларни топшириш; 3. Бажарилган ишлар бўйича бўийча рахбариятга тўлиқ хисобот бериш. ҚИДИРУВ-ҚУТҚАРУВ ИШЛАРНИНГ АСОСИЙ БОСҚИЧЛАРИ Қидириш Деблокировка қилиш 37

1. Кўриш. 2. Эштиш (овоз). 3. Махсус ускуналар ёрдамида қидириш. 4. Кинологик қидириш. 5. Жойни тозалаш. 6. Зондлаш. 7. Излар орқали қидириш. 8. Гувохлардан суриштириш орқали. 9. Хавода туриб излаш. 10. Турли хилдаги лойиха, технологик ва хисобот хужжатлари орқали. Жабрланганларни қидиришнинг асосий усуллари 38

Қидирув усулларини танлаш куйидагиларга асосланади: 1. Тегишли кучларнинг мавжудлиги. 2. Иш жойидаги (объктдаги) шароит. 3. Бажарилаётган вазифаларнинг характери. 90% Асосий - КЎРИШ 1. Жойни кўздан кечириш. 2. Жабрланганлар бўлган жойни аниқлаш 391. Кўриш усули

2. Ешитиш (овоз) излаш усули Одатда, у комбинациялашган холда жабрланувчиларни қидиришнинг бошқа ишлатилади Жабрланганлардан овозли маълумотлар олиш 40

413. Махсус қурилмалар ёрдамида қидириш Одамларни қидириш учун воситалар – одамнинг кўриш ва эшитиш қобилиятидан ташқарида жойлашган, жабрланган, тирик одамларни излаб топиш ва хисобга олиш учун ёрдам берадиган техник воситалар (қурилмалар ёки тизимлар). Жабрланганларни қидиришда ишлатиладиган махсус қурилмалар (техник усул) одамларнинг нафас олиши, юрак уриши, харакати, электромагнит нурланиши, овоз ёки иссиқлик чиқариш хусусиятларига асосланган холда ишлаб чиқарилади.

Қидирув ускуналари физик принципларига кўра куйидагича таснифланади: 1. Радиотўлқинли – «Pips». 2. Акустик - «Пеленг-1», «АПП-1». 3. Радиолокацион - «Радар-01», «СМП-1П», «ППСЛ», «Barryvox». 4. Телевизион - «Система-1К», «Система-1Р», «Шлем». 5. Оптик. 6. Тепловизион. 7. Кимёвий анализатор кўлланиладиган ускуналар. 8. Инсон танасининг психофизиологик хусусиятларига асосланган ускуналар. 9. Маркерли. 10. Тунги кўриш мосламалари. 42

4. КИНОЛОГИК ҚИДИРУВ ЧЕЛНОКЛИ ҚИДИРУВ ЭРКИН ҚИДИРУВ ФРОНТАЛ ҚИДИРУВ

5. ЖОЙЛАРНИ ТЕКШИРИШ 44

6. ЖОЙЛАРНИ ЗОНДЛАШ 45

7. Из бўйича қидириш. 8. ГУВОХЛАРНИНГ КЎРСАТМАЛАРИ АСОСИДА ҚИДИРИШ ИШЛАРИ куйидаги маълумотлар аниқланади: 1. Жабрланганларнинг жойлашган жойи ва уларнинг сони. 2. Уларга бориш учун енг хавфсиз йўллар (йўналишлар). 3. Жабрланганларнинг ахволи ва уларга керакли ёрдам. 4. Жабрланганлар турган жойларнинг шароитлари ва уларга иккинчи даражали таъсир қилиш хавф мавжудлиги. 46

9. Хаво орқари қидириш ( хаво транспорти ёрдамида) 4710. Турли хил лойихалар, технологик ва хисообатлардан фойдаланиш. Тароқ шаклида Параллел қайта учиш Кенгаючан квадрат

48Муайян жабрланувчини озод қилиш усули ва технологияси жабрланувчининг турган жойидаги вазиятни бахолаш асосида қутқарув бўлими командири (бошлиғи) тамонидан белгиланади. Ва бунда БАХОЛАНАДИ

491. Шароит, жабрланувчининг холати ( уюм остида, хонада қолиб кетган, юқори қаватда ва в.к.). 2. Уюм тузилиши ва кўлами. 3. Чуқурлик, жабрланувчи қолиб кетган жойнинг чуқурлиги. 4. Мулоқат, жабрланувчи билан мулоқатнинг борлиги, жабрланувчининг холати ва унинг уюм остида ёки фавқулодда вазият зонасида бўлган вақти. 5. Қутқарув анжомлари, жабрланувчини қутқаришда керак бўладиган мослама ва ускуналарнинг мавжудлиги, уларнинг созлиги. 6. Жабрланувчини қутқаришда халақит берадиган иккиламчи хавфнинг мавжудлиги , унинг характери, кўлами ва манбайи. 7. Вақт, кун вақти, йил мавсуми ва об-хаво шароити .

50ҚАРОР ҚАБУЛ ҚИЛИНАДИ: 1 . Қутқаришнинг енг оқилона усули. 2. Керакли ишчи кучи ва воситалар. 3. Махаллий шароитларни инобатга олган холда қутқариш ишлари технологиясини жорий этиш. 4. Вазифани бажариш учун зарур бўлган вақт. 5. Биринчи навбатда бажариладиган тадбирлар. 6. Ишларни бажариш пайтида хавфсизлик чоралари.

51 УЮМ ОСТИДА ҚОЛГАН ЖАБРЛАНУВЧИЛАРНИ ҚУТҚАРИШНИНГ АСОСИЙ УСУЛЛАРИ: 1. Уюмларда туйнук хосил қилиш. 2. Туйнукда галерея (дахлиз) қуриш. 3. Имкони борича туйнук ва галеряни уюм остидаги тупроқда хосил қилиш. 4. Қулаган ёки бузилган иморатларнинг юқори қаватларидаги жабрланувчиларини қутқариш учун қутқарув йўлаклари билан таъминлаш. 5. Ёпилиб қолган хоналарга кириш тешикларини барпо этиш. 6. Уюмларни юқоридан тозалаш 7. Уюмларни кетма-кетлик тарзида горизонтал тозалаб бориш.

52Адабиётлар • 1. Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси. Тошкент, "Ўзбекистон", 1992. • 2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1996 йил 4 мартдаги ПФ-1378-сонли Фармони «Ўзбекистон Ресггубликаси Фавкудодда вазиятлар вазирлигини ташкил этнш тўғрисида». • 3. Ўзбекистон Республикасининг «Аҳолини ва ҳудудларни табиий ҳамда техноген хусусиятли фавқулодда вазиятлардан мухофаза қилиш тўғрисида» ги конуни. 1999 йил 20 август. • 4. Ўзбекистон Республикасининг «Фуқаро мухофазаси тўғрисида»ги қонуни. 2000 йил 26 май. • 5. Ўзбекистон Республикасининг «Одамнинг иммунитет танкислиги вируси билан касалланишнинг (ОИВ касаллигининг) олдини олиш тўғрисида»ги конуни. 1999 йил 19 август.

536. Ўзбекистон Республикасининг Гидротехника иншоот- ларининг хавфсизлиги тўғрисидаги конуни. 1999 йил 20 август. 7. Ўзбекистон Республикасининг «Радиациявий хавфсизлик тўғрисида»ги конуни. 2000 йил 31 август. 8. Ўзбекистон Республикасининг «Терроризмга карши кураш тўғрисида»ги конуни. 2000 йил 15 декабрь. 9. Ўзбекистон Республикасининг «Хавфли ишлаб чикариш обьектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги конуни. 2006 йил 28 сентябрь. 10. Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Тошкинлар, сел окимлари, қ ор к ў чиш ва ер к ў чки ходисалари билан бо ғ лик фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва уларнинг оқибат л арини тугатиш борасидаги чора-тадбирлари тўғрисидаги қарори (2007 йил 19 февраль, ПК 585-сонли).

5411. Владимиров В. XXI век: переход к устойчивому развитию//Военные знания №3,1999, с. 38. 12. Вознесенский В. Прогнозирование аварийной ситуации с аммиаком. Военные знания. №5,1999, с. 47-48. 13. Дзыбов. М, Пучков В. Оценка опасности чрезвычайных ситуаций. Гражданская защита, №7,1998, с.74-77. 14. Зайцев А.П. Защита населения в чрезвычайных ситуациях. Сб. метод, разработок. №2, М., Военные знания, 1998. с. 16-26. 15. Зайцев А.П. Чрезвычайные ситуации. Краткая характеристика и классификация. Пособие, М., Военные знания, 1997,80 с. 16. Зайцев А. Нужна ли эвакуация? Военные знания, №4, 2000, с. 43-44.

5517. Касимов С . М. Инженерно-геологическая основа детального сейсмического и микросейсмического районирования. Ташкент, «Фан», 1979,120 с. 18. Каримов X . , Эргашев А. Радиационная обстановка в Ўзбекистане. Экологический вестник. №1-2,1999, с.43-49. 19. Кирилов Г. Защита населения в районе АЭС//Гражданская защита. №4,1997, с. 58. 20. Лыков С . М . , Печеркин А.Г . , Сидоров В.И . , Сумской С . М . , Ханин Е.В. Оценка опасности производственных объектов, содержащих окисляющие вещества. Химическая шромышленность. №6,1999, с. 49-52. 21. Медведев С.В . , Шебалин Н.В. С землетрясением можно спорить. М, Наука, 1967, с. 124-128.

Похожие

Соғ танда-соғлом ақл

Organizmni chiniqtirish usullari

Nafas olishning boshqarilishi. Nafas olish organlari kasalliklari

Kodominantlik haqida

Nafas olish organlari sistemasi