Umr-ulug’ sinov, imkoniyat - Основы культурологии - Презентации

Umr-ulug’ sinov, imkoniyat

Загружено в:

23.07.2024

Скачано:

0

Размер:

10245.194335938 KB

Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti Tarix fakulteti tarix yo`nalishi 2-B guruh talabasi Saburova Farangizning tarbiya fanidan mustaqil ishi Fan o`qituvchisi:Jiyemuratov Nawruzbek.

Umr-ulug’ sinov, imkoniyat Reja: 1. Vaqt qadri diniy kitoblarda 2. Umr g`animat 3. Umr asli bir kundir, u ham bo`lsa bugundir

“ Kech kirsa, tongni kutib o`tirma, tong otsa kech kirishini kutib o`tirma, sog`lik vaqtingda bemorligingda qila olmaydigan ishlarni qilib qol, tirikligingda vafotingdan keyin asqotadigan amallarni qil”, -deganIbn Umar roziyullohu anhu: “ Ey odam bolasi, sen ma’lum kunlardan iboratdirsan. Sen uchun bir kuning ketishi bir qisming, bir bo`laging ketishi demakdir.”-degan ekanlarHasan Basriy hazratlari: “ Ikki buyuk ne’mat borki, ko`p odamar ular borasida aldanib qoladilar. Ular sihat-salomatlik va bo`sh vaqtdir”- deganNabiy alayhissalom:

Qur’oni Karimda vaqtning qadriga yetish Muoz ibn Jabal roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi:Payg`ambarimiz (s.a.v) marhamat qilib dedilar: Banda qiyomat kuni to`rt narsadan so`ralmaguncha, bir qadam ham oldinga siljiy olmaydi. Bu savollar: -umrini nima bilan o`tkazgani; -yoshlik davrida nima bilan mashg`ul bo`lgani; -mol-dunyoni qay yo`sinda topgani; -o`rgangan ilmiga qanday amal qilgani.

Yoshlik davri haqida Yoshlik-umrning bir bo`lagi, lekin uning boshqa davrlardan ajratib turuvchi o`ziga xos ahamiyatli tarafi bor. U hayoti g`ayratu shijoatga, o`tkinchi maqsadlarga to`la yoshdir. “ Alloh shunday zotdirki, U sizlarni nochor narsadan yaratdi, so`ngra nochorlikdan keyin kuch-quvvat berdi, so`ngra kuch-quvvatdan keyin yana zaiflik va qarilikni paydo qildi”- deyilgan. Demak, yoshlik deb atalmish kuch-quvvatli davr berilar ekanki, uning qadriga yetish, bu oz muddatni yaxshi ishlarga sarflash, halol kasb- kor qilish, ilm olish, farzandlarini kelajakda el- yurtiga xizmat qiladigan, jamiyatga manfaat keltiradigan olim, fozil, hunarmand, tadbirkor, solih kishilar bo`lib voyaga yetishlarini ta’minlashga harakat qilish maqsadga muvofiqdir.Rum surasining 54-oyatida

Alisher Navoiy bobomiz iborasi bilan aytganda, “Umr gulshaning bahori va hayot shabistoning nahori” yoshlik davri hisoblanadi. Yoshlik yillari zavq-shavqlari favvorasi jo`shqinligidan kishi umr bahori va uning munavvar tongi juda tez o`tib ketganini payqamay ham qoladi. Inson yaralibdiki, hayotini hamisha gullab yashnashi va umrini osuda va farovon o`tishini qalban istaydi. Bu maqsadga erishish uchun yosh-u qari o`zidagi bor kuch quvvatni sarflab o`tadi.

Bir donishmand: “(Dunyo) bir hovlining ikki eshigi, ularning biridan kirib bosh q asidan chiqib ketasan”, degan ekan . Chindan ham, umr g‘animat. Uni foydali ishlarga sarflab, yaxshilik qilib o‘tkazsak, ikki dunyo saodatiga erishamiz.Umr-g`animat Ulug‘lardan biri: “Kechagi kundan ibrat olib, bugungi kunni g‘animat bilib yashagin, ertangi kunga yetmasliging mumkin”, degan ekanlar. Biz uchun umrimiz necha kundan iboratligi emas, balki bugungi kunimizda, ayni lahzalarda qanday yashay olishimiz muhim. Bugunimizni - hozirimizni qanday o‘tkazishimiz ahamiyatli. Zero, ulug‘lar aytganidek, odamzot hayoti tejalgan vaqtga qarab uzayadi.

G`afur G`ulomning “Vaqt” she’ri tahlili G`uncha ochulguncha o`tgan fursatni Kapalak umriga qiyos etgulik, Ba’zida bir nafas olgulik muddat- Ming yulduz so`nishi uchun yetgulik Shoir, bir gul unib, go`zal g`ubcha misol ochilishi uchun,ketgan fursatni kapalak umriga qiyoslaydi. Ma’limki kapalaklar umri qisqa 3-5kun bo`ladi. Shoir bu orqali umrning tez o`tishini, vaqtning g`animatligini aytadi. Keyingi jumlada ba’zida insonning bir marotaba nafas olishi uchun ketgan vaqt ming yulduz(inson demoqchi) sonishi uchun yetgulik deya yana vaqt tez o`tib ketishi, umr daftarimizni yaxshi sahifalar bilan bezashimiz kerakligini aytgan.

Yarim soat Ichida tug`ilib-o`sib Yashab umr ko`rib o`tguvchilar bor Ko`z ochib yumguncha o`tgan dam-qimmat, Bir lahza mazmuni bir butun bahor. Qisqa muddatda tug`ilib, umrini boqiyga muhrlaydigan odamlar ko`p.Ularni qisqa muddatda yashadi deya olmaymiz, chunki ular xotiralarda mangu yashaydi. Insonning qancha umr ko`rgani emas, balki qanday umr ko`rgani muhimroqdir. Tahlili:

(1912-1944) Shoirning 32 yillik umri davomida bir qancha she’riy to`plamlar, dramalar yozgan. Uning tarjimasida Pushkinning “Boqchasaroy fontani”, Lermontovning “Demon” (“Iblis”) dostonlari o`zbek kitobxonlari qalbiga yetib brogan.Usmon Nosir (1912-1942) Iqtidorli rus lirik shoiri va yozuvchisi . Yesenin „chinakam xalqona shoir“ deb nom taratgan. Shoir oʻz sheʼrlarida oddiy xalq, dehqonlar, rus qishlogʻidagi hayot va tabiat haqida yozgan.Sergey Yesenin (1895- 1925) Taniqli fransuz shoiri. Yetti yoshidan boshlab she’rlar yozgan shoir bor-yo‘g‘i o‘n to‘qqiz yoshgacha ijod qilgan, xolos. “Yetti yashar shoirlar” she’rida o‘zining baxtsiz bolaligini tasvirlagan.Hamid Olimjon (1909- 1944) Artyur Rembo (1845-1891)Yashindek yashab o`tgan shaxslar Shoir 30-yillarda “Zaynab va Omon”dostonini yaratdi. Bundan tasgqari “Ikki qizning hikoyasi”, “Semurg`” dostonlari orqali romantic tasvir tamoyillarini namoyon qildi.

Foydalangan adabiyotlar ro`yxati: 1. Hidoyat jurnali 2023-yil 1-son 2. https://sammuslim.uz/oz/articles/umr-imkoniyat 3. https://tafakkur.net/vaqt/gafur-gulom.uz 4. https://arboblar.uz/uz/people/khamid-alimdzhan

E’tiboringiz uchun rahmat

Похожие

Insonparvarlikning ulug’ daholari umr mazmuni haqida

Temur Tuzuklarida ma’naviy qadryatlar mohiyati

Shaxs ma`niviyatini shakllantirishda mahalla ta`lim tizimi jamoa tashkilotlarining o`rni

Shaxs ma`naviyatini shakllantirishda ota-ona va oila mas’uliyati

Axborot soati Ustozlik sharafi va mas’uliyati