O'zbekistonda diniylik va dunyoviylik munosabati - Основы культурологии - Презентации

O'zbekistonda diniylik va dunyoviylik munosabati

Загружено в:

23.09.2023

Скачано:

0

Размер:

1897.109375 KB

O ’ z b e k i s t o n d a d i n i y l i k v a d u n y o v i y l i k m u n o s a b a t i

R e j a : 1. O ’ z b e k i s t o n d a d a v l a t v a d i n 2. m u n o s a b a t l a r i 3. D i n i y v a d u n y o v i y q a r a s h l a r

FR 3• Dunyoviylik tushunchasini diniylik bilan mutlaq qarama qarshi qo‘yish to‘g‘ri emas. Ular dunyo va inson hayotining mohiyatiga turlicha qarash usullarini, dunyoviylik tushunchasida diniy tashkilotlarni siyosiy tashkilotlardan ajratish va diniylikni barcha uchun asos qilib olmaslik tamoyillarini, dindorlik esa, qalbga bog‘liq hissiyotlarni uni barchaga majburiy singdirish hech qaysi diniy tamoyilga to‘g‘ri kelmasligini, dunyoviy taraqqiyot yo‘lini tutgan davlatlarda garchi din davlatdan ajratilgan bo‘lsa da, jamiyatdan ajralmaganligini,dunyoviy va diniy qadriyatlar muvozanati buzilgan jamiyatlarda ijtimoiy taraqqiyot masalasida kelib chiqishidagi jiddiy muammolarni o’rganish.

4Dunyoviylik tamoyili mustaqil O‘zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi va Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida»gi qonuni bilan huquqiy kafolatlangan. O‘zbekiston tanlagan taraqqiyot yo‘li – dunyoviy demokratik yo‘l. Din axloqiy tarbiya sohasida muhim ahamiyatga ega vazifani bajaradi.Ming yillar davomida islom dini tamoyillariga sodiq holda yashab kelayotgan xalqimiz go‘zal fazilatlarni to‘laligicha hayoti, urf-odat va an'analariga singdirib olgan. Xalqimizning urf-odat va asriy an'analarini o‘zida aks ettirgan respublikamiz qonunchiligida kimning qanday e'tiqodga ega bo‘lish- bo‘lmasligi uning vijdoniga havola etiladi.Lekin havola etilayotgan e'tiqod qonunga xilof bo‘lmasligi shart.

FR 5• Din tabiat va jamiyatda sodir bo’livchi voqea hamda hodisalarni aks ettiruvchi ijtimoiy ong shakllaridan biri bo’lib, din ibtidoiy davrda vujudga kelib o’sha davrda yashagan odamlarning dunyoqarashini o’zida ifodalovchi ma’naviy madaniyat elementidir. Din arab tilida “ishonch” “ishonmoq” degan ma’nolarini bildirib, din insondan tashqarida bo’lib, uni yaratgan iloxiy qudratga ishonch va e’tiqodni ifoda etadigan maslak, qarash hamda ta’limotdir.Odamlarda ilk diniy tasavvurlarning paydo bo’lib, shakllanib, rivojlanib, takomillashib borishi jarayoni insonda ong, tafakkurning shakllanishi bilan bevosita bog’liq bo’lib, insonning paydo bo’lib shakllanib borishi jarayoni fanda antroposotsiogenez deyiladi .

FR 6Zamonlar osha diniy qarashlar O’rta Osiyoda yanada mukamallashdi,ya’ni IX asrda turli din ilm sohiblari yetishib chiqqan.Bulardan Buyuk faylasuf Abu Nasr al-Farobiy, ibn Nasir Farg’oniy, ibn Ismoil Al-Buxoriy kabi buyuk olimlar yetishim chiqqan. Bu mutaffakirlar orasida al- Buxoriyning qilgan ishlariga to’xtalish joiz ,uning “Sahih ul-Buxoriy “ asari naqadar go’zal durdonalardan hisoblanadi uning yozilganiga 1200 yildan oshgan bo’lsada musulmon oilalarda muqaddas Quroni Karimdan so’ng sevib o’qiladi , unda jami takrorlanadigan hadislar 7275 tani takrorlanmaydigan holda esa 4000 tani tashkil etadi.Al- Buxoriy dunyoda diniy bilimlarning tutgan o’ rni ularning naqadar go’zalligini isbotlab berganlar Imom Al-Buxoriy “Ilimni hech qachon xor qilmanglar” deb takidlaydilar.” Al-jome’ as-sahih” asarida ilm fazilatlarning to’g’risiuda shunday deyilgan “Alloh taolo oyati karimasida : “ Alloh taolo sizlarning orangizdagi imon keltirganlarni va ilmni yuksaltirganlarni bu dunyoda yorlaqab , martabasini ulug’ qilgaydir, oxiratda jannatga kirmoqlikni nasib etgusidir, Alloh taolo qilayotgan ishlaringizdan xabardordir “, - deyilgan.

Jahonda hozir 2,3 milliard xristian va 1,8 milliard musulmon bor. 2060-yilga borib o‘rtadagi farq yo‘qolishi kutilmoqda: 3 milliard xristian — 3 milliard musulmon.

. Har bir din diniy dunyoqarash, diniy marosim, diniy tuygʻu va sigʻinish obʼyektlarini oʻz ichiga oladi. Har qanday jamiyatda din maʼlum ijtimoiy, maʼnaviy va ruhiy vazifalarni bajaradi. Uning ijtimoiy hayotga taʼsiri kuchlidir. Har bir din dindorlarini oʻz taʼlimoti doirasida saklashga harakat qiladi, oʻz qavmlari uchun tasalli beruvchi, ovutuvchilik vazifasini oʻtaydi.

FR 9Birinchi prezidentimiz Islom Karimovning quyidagi so‘zlarini eslash o‘rinli: “Dunyoviylik bu dahriylik degani emas. Din va diniy e’tiqod butunlay rad etiladigan hayot esa qanday g‘ayriinsoniy ekanini biz kechagi tariximiz misolida yaxshi bilamiz” Alloma “Biz kecha va kunduzni qudratimizni ko‘rsatib turadigan ikki belgi (mo‘jiza) qilib qo‘ydik” (Isro, 12) oyati tafsirida ham qimmatli mulohazalarni ilgari suradi: Islom dini taʼlimotiga koʻra, din — Alloh tomonidan oʻz paygʻambarlari orqali bashariyat olamiga joriy etilajagi zarur boʻlgan ilohiy qonunlardir. Tabiat va insonni yaratgan, ayni vaqtda insonga toʻgʻri, haqiqiy hayot yoʻlini koʻrsatadigan va oʻrgatadigan ilohiy qudratga ishonchni ifoda etadigan taʼlimotdir.

FR E’tiboriz uchun rahmat Добавить нижний колонтитул 10

Похожие

Dunyoviy davlatning va dinga munosabati

Ma’naviyat va madaniyat, ularning о‘zaro munosabati

Islom dinida e’tirof etilmagan mazhablar, diniy-siyosiy partiya va oqimlar

Davlat va din

Milliy dinlar. Konfutsiylik , Daosizm, Iudaizm – yaxudiylik dinilari