“Маънавиятни тушуниш, англаш учун аввало инсонни тушуниш, англаш керак” - Основы культурологии - Презентации

“Маънавиятни тушуниш, англаш учун аввало инсонни тушуниш, англаш керак”

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

9546.5 KB

““ Маънавиятни тушуниш, англаш учун аввало Маънавиятни тушуниш, англаш учун аввало инсонни тушуниш, англаш керак”инсонни тушуниш, англаш керак” Ватанимиз келажаги, Ватанимиз келажаги, халқимизнинг эртанги халқимизнинг эртанги куни, мамлакатимизнинг куни, мамлакатимизнинг жаҳон ҳамжамиятидаги жаҳон ҳамжамиятидаги обрў-эътибори обрў-эътибори авваламбор авваламбор фарзандларимизнинг фарзандларимизнинг униб-ўсиб, улғайиб, қандай униб-ўсиб, улғайиб, қандай инсон бўлиб ҳаётга кириб инсон бўлиб ҳаётга кириб боришига боғлиқдир. Биз боришига боғлиқдир. Биз бундай ўткир ҳақиқатни бундай ўткир ҳақиқатни ҳеч қачон ҳеч қачон унутмаслигимиз керакунутмаслигимиз керак

Юксак маънавият – енгилмас кучЮксак маънавият – енгилмас куч  Президент И. Президент И. Каримовнинг Каримовнинг “Юксак “Юксак маънавият – енгилмас маънавият – енгилмас куч”куч” китоби май ойида китоби май ойида босмадан чиқди. Китоб босмадан чиқди. Китоб 174 бетдан иборат 174 бетдан иборат бўлиб, 4 та боб, бўлиб, 4 та боб, Муқаддима, Хотима ва Муқаддима, Хотима ва мундарижани қамраб мундарижани қамраб олган. Шунингдек, олган. Шунингдек, тарихимиз ва бугунги тарихимиз ва бугунги бунёдкорлик ишларимиз бунёдкорлик ишларимиз намуналари – намуналари – фотосуратлар билан фотосуратлар билан безатилганбезатилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  1-боб “1-боб “ Маънавият – Маънавият – инсоннинг улғайиш ва инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат куч-қудрат манбаидир”манбаидир” , деб , деб номланади ва номланади ва “Маънавиятни англаш”, “Маънавиятни англаш”, “Маънавиятни “Маънавиятни шакллантирадиган шакллантирадиган асосий мезонлар” ҳамда асосий мезонлар” ҳамда “Маънавий ва моддий “Маънавий ва моддий ҳаёт уйғунлиги” ҳаёт уйғунлиги” мавзуларидан ташкил мавзуларидан ташкил топгантопган  Президент дастлаб Президент дастлаб маънавият ҳақидаги, унинг маънавият ҳақидаги, унинг маъно-мазмуни, маъно-мазмуни, ҳаётимиздаги ўрни ва ҳаётимиздаги ўрни ва аҳамияти ҳақидаги фикр-аҳамияти ҳақидаги фикр- мулоҳазалари билан мулоҳазалари билан ўртоқлашганўртоқлашган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  ““ Маънавият” тушунчасининг илмий, Маънавият” тушунчасининг илмий, фалсафий, адабий ёки оддий тилда фалсафий, адабий ёки оддий тилда ифодаланадиган кўплаб тарифлари ифодаланадиган кўплаб тарифлари борлиги ва у ўзида жуда чуқур ва кенг борлиги ва у ўзида жуда чуқур ва кенг қамровли маъно-мазмунни мужассам қамровли маъно-мазмунни мужассам этганлиги, ҳар қандай маърифатли этганлиги, ҳар қандай маърифатли инсон ўзининг фалсафий ёндошуви, инсон ўзининг фалсафий ёндошуви, сиёсий қарашлари ва эътиқоди, онгу сиёсий қарашлари ва эътиқоди, онгу тафаккуридан келиб чиқиб турлича тафаккуридан келиб чиқиб турлича тариф ва тавсифлар бериши тариф ва тавсифлар бериши табиийлигига эътибор қаратганлартабиийлигига эътибор қаратганлар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  ““ Маънавият” тушунчасининг мазмуни Маънавият” тушунчасининг мазмуни фақат “маъни”, “маъно” деган сўзлар фақат “маъни”, “маъно” деган сўзлар доирасида чегараланиб қолмаслиги, доирасида чегараланиб қолмаслиги, инсоннинг онги ва руҳияти билан инсоннинг онги ва руҳияти билан чамбарчас боғланганлиги ва бу тушунча чамбарчас боғланганлиги ва бу тушунча одам, жамият, миллат ва халқ ҳаётида одам, жамият, миллат ва халқ ҳаётида ҳеч нарса билан ўлчаб бўлмайдиган ҳеч нарса билан ўлчаб бўлмайдиган алоҳида ўрин тутиши таъкидланганалоҳида ўрин тутиши таъкидланган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  ПрезидентПрезидент , маънавият – инсонни руҳан , маънавият – инсонни руҳан покланиш, қалбан улғайишга чорлайдиган, покланиш, қалбан улғайишга чорлайдиган, одамнинг ички дунёси, иродасини одамнинг ички дунёси, иродасини бақувват, иймон-эътиқодини бутун бақувват, иймон-эътиқодини бутун қиладиган, виждонини уйғотадиган беқиёс қиладиган, виждонини уйғотадиган беқиёс куч, унинг барча қарашларининг куч, унинг барча қарашларининг мезонидирмезонидир , деган тарифни берганлар, деган тарифни берганлар  Президент ўз китобида “Менинг назаримда, Президент ўз китобида “Менинг назаримда, “маънавият” тушунчаси жамият ҳаётидаги “маънавият” тушунчаси жамият ҳаётидаги ғоявий, мафкуравий, маърифий, маданий, ғоявий, мафкуравий, маърифий, маданий, диний ва ахлоқий қарашларни ўзида диний ва ахлоқий қарашларни ўзида мужассам этади”, деб ёзадилар.мужассам этади”, деб ёзадилар.

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Китобда маънавиятнинг негизи ва маъно-Китобда маънавиятнинг негизи ва маъно- мазмунини белгилайдиган асосий мазмунини белгилайдиган асосий хусусиятлар, инсоннинг руҳий покланиши ва хусусиятлар, инсоннинг руҳий покланиши ва қалбан улғайиши ҳақида гапирганда қуйидаги қалбан улғайиши ҳақида гапирганда қуйидаги масалага алоҳида эътибор қаратиш масалага алоҳида эътибор қаратиш лозимлигини таъкидлаганларлозимлигини таъкидлаганлар  Ҳалол ва пок яшашни ҳаётий эътиқод, олий Ҳалол ва пок яшашни ҳаётий эътиқод, олий мақсад дегувчилар борлиги мақсад дегувчилар борлиги  Ҳаётнинг маъно-мазмунини ўзича талқин Ҳаётнинг маъно-мазмунини ўзича талқин қиладиганлар оз эмаслигиқиладиганлар оз эмаслиги  Бу одамларда шубҳа ўйғотишиБу одамларда шубҳа ўйғотиши

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Президент изоҳ бериш мақсадида муқаддас Президент изоҳ бериш мақсадида муқаддас китоблар, мутафаккир аждодлар меросига китоблар, мутафаккир аждодлар меросига мурожаат қилади, уларда инсон ҳалол меҳнат мурожаат қилади, уларда инсон ҳалол меҳнат билан яшашга, мардлик, саховат ва билан яшашга, мардлик, саховат ва камтарликка чақирилиши, лекин турли камтарликка чақирилиши, лекин турли қийинчиликлар, азоб-уқубатларга дуч келиши, қийинчиликлар, азоб-уқубатларга дуч келиши, ҳозирги кунда ҳам машаққат, оғир синов ва ҳозирги кунда ҳам машаққат, оғир синов ва тўсиқлар, муаммоларни енгиб ўтишга тўғри тўсиқлар, муаммоларни енгиб ўтишга тўғри келаётганини ёзганларкелаётганини ёзганлар  Йўлини топибдими, қандини урсин”, “Узумини Йўлини топибдими, қандини урсин”, “Узумини енг-у, боғини суриштирманг” каби мақоллар енг-у, боғини суриштирманг” каби мақоллар тўқиб чиқарилгани, кимлар чиқаргани, тўқиб чиқарилгани, кимлар чиқаргани, кимларга хизмат қилишини тушунтириб кимларга хизмат қилишини тушунтириб берганлар ваберганлар ва

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Лўнда қилиб, гап икки хил ҳаётий қараш ҳақида Лўнда қилиб, гап икки хил ҳаётий қараш ҳақида бораётганлиги таъкидлаганлар:бораётганлиги таъкидлаганлар:  Биринчиси – ўз нонини ҳалол меҳнат билан Биринчиси – ўз нонини ҳалол меҳнат билан топадиган, холис ва эзгу ишлар билан эл-юртга наф топадиган, холис ва эзгу ишлар билан эл-юртга наф етказадиган, тириклик мазмунини теран англаб, етказадиган, тириклик мазмунини теран англаб, нафақат бугунги ҳаёт лаззатлари, балки охират нафақат бугунги ҳаёт лаззатлари, балки охират ҳақида, унинг обод бўлиши ҳақида ўйлаб яшайдиган ҳақида, унинг обод бўлиши ҳақида ўйлаб яшайдиган инсонларга хос ҳаётий қарашларинсонларга хос ҳаётий қарашлар  Иккинчиси - бунга мутлоқо қарама-қарши бўлган Иккинчиси - бунга мутлоқо қарама-қарши бўлган ёндашув, яъни, ҳаётнинг маъно-мазмуни ҳақида бош ёндашув, яъни, ҳаётнинг маъно-мазмуни ҳақида бош қотирмасдан, бундай саволлар билан ўзини қотирмасдан, бундай саволлар билан ўзини қийнамасдан, фақат нафс қайғуси ва ўткинчи ҳою қийнамасдан, фақат нафс қайғуси ва ўткинчи ҳою ҳавасга, ҳузур-ҳаловатга берилиб, енгил-елпи умр ҳавасга, ҳузур-ҳаловатга берилиб, енгил-елпи умр кечирадиган, ўзининг ота-она ва фарзанд, эл-юрт кечирадиган, ўзининг ота-она ва фарзанд, эл-юрт олдидаги бурчига умуман бефарқ бўлиб яшайдиган олдидаги бурчига умуман бефарқ бўлиб яшайдиган одамларнинг фикр-қарашлариодамларнинг фикр-қарашлари

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Асарда мана шу икки хил дунёқараш Асарда мана шу икки хил дунёқараш одамзот пайдо бўлгандан буён одамзот пайдо бўлгандан буён ҳозиргача қийнаб келиши, қанчадан ҳозиргача қийнаб келиши, қанчадан қанча олиму фузалолар, азиз авлиёлар қанча олиму фузалолар, азиз авлиёлар шуғулланишгани, асарлар ёзгани, лекин шуғулланишгани, асарлар ёзгани, лекин муаммо борлиги айтилиб, Оллоҳнинг муаммо борлиги айтилиб, Оллоҳнинг ўзи инсон зотини вужудга келтирганда ўзи инсон зотини вужудга келтирганда ҳар хил қилиб яратгани тилга олинган ҳар хил қилиб яратгани тилга олинган ва кимдир Раҳмон измида юрса, кимдир ва кимдир Раҳмон измида юрса, кимдир Шайтон измида юриши фикр-мулоҳаза Шайтон измида юриши фикр-мулоҳаза қилинганқилинган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Инсон маънавий оламининг юксалиши билан Инсон маънавий оламининг юксалиши билан боғлиқ ҳолатлар ҳақида мухтасар қилиб боғлиқ ҳолатлар ҳақида мухтасар қилиб Президент, Оллоҳнинг ўзи бизга буюрган Президент, Оллоҳнинг ўзи бизга буюрган комил инсон бўлиш, ҳалоллик ва адолат комил инсон бўлиш, ҳалоллик ва адолат билан ҳаёт кечириш каби олижаноб билан ҳаёт кечириш каби олижаноб фазилатларнинг маъно-мазмунини нафақат фазилатларнинг маъно-мазмунини нафақат чуқур англаш, балки ана шундай чуқур англаш, балки ана шундай хусусиятларга эга бўлиш, уларга амал қилиб хусусиятларга эга бўлиш, уларга амал қилиб яшаш – одамзотнинг маънавий бойлигини яшаш – одамзотнинг маънавий бойлигини белгилаб берадиган асосий мезон эканлиги белгилаб берадиган асосий мезон эканлиги билан хулосалайдиларбилан хулосалайдилар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Маънавиятнинг яна бир муҳим хусусияти Маънавиятнинг яна бир муҳим хусусияти одамнинг ички дунёси ва иродасини бақувват, одамнинг ички дунёси ва иродасини бақувват, иймон-эътиқодини бутун қилишида намоён иймон-эътиқодини бутун қилишида намоён бўлиши асарда кўрсатиб ўтилганбўлиши асарда кўрсатиб ўтилган  150 йиллик мазлумлик даври мисол 150 йиллик мазлумлик даври мисол келтирилиб, халқимиз, ўзини, ўзлигини келтирилиб, халқимиз, ўзини, ўзлигини йўқотмаганлиги, тилини ва динини, иймон-йўқотмаганлиги, тилини ва динини, иймон- эътиқодини сақлаб қолганлиги, ноҳақликлар, эътиқодини сақлаб қолганлиги, ноҳақликлар, зўравонликларга қарамасдан халқ халқ бўлиб зўравонликларга қарамасдан халқ халқ бўлиб қолганлигини, ўзининг беқиёс ички қобилият қолганлигини, ўзининг беқиёс ички қобилият ва салоҳиятини ишга солиш, уни руёбга ва салоҳиятини ишга солиш, уни руёбга чиқариш ҳисобидан эса тараққиётга чиқариш ҳисобидан эса тараққиётга эришаётганимиз келтирилганэришаётганимиз келтирилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Китобда ички қобилият ва салоҳиятни ишга Китобда ички қобилият ва салоҳиятни ишга солиш, уни руёбга чиқариш ҳисобидан солиш, уни руёбга чиқариш ҳисобидан тараққиётга эришиш Япония ва Жанубий тараққиётга эришиш Япония ва Жанубий Корея мамлакатлари мисолида таҳлил Корея мамлакатлари мисолида таҳлил қилинган. “Япон характери”, “Корейс табиати” қилинган. “Япон характери”, “Корейс табиати” тушунчалари очиб берилгантушунчалари очиб берилган  Президент “Маънавиятни англаш”нинг Президент “Маънавиятни англаш”нинг хулосасида хулосасида “Маънавиятни тушуниш, “Маънавиятни тушуниш, англаш учун аввало инсонни тушуниш, англаш учун аввало инсонни тушуниш, англаш керак” англаш керак” эканлигини таъкидлаганларэканлигини таъкидлаганлар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Биринчи бобнинг иккинчи мавзуси – Биринчи бобнинг иккинчи мавзуси – “Маънавиятни шакллантирадиган “Маънавиятни шакллантирадиган асосий мезонлар” да ҳар қайси халқ ёки асосий мезонлар” да ҳар қайси халқ ёки миллатнинг маънавиятини унинг миллатнинг маънавиятини унинг тарихи, ўзига хос урф-одат ва тарихи, ўзига хос урф-одат ва анъаналари, ҳаётий қадриятларидан анъаналари, ҳаётий қадриятларидан айри ҳолда тасаввур этиб айри ҳолда тасаввур этиб бўлмаслигини, бўлмаслигини, маънавий мерос, маънавий мерос, маданий бойликлар, кўҳна тарихий маданий бойликлар, кўҳна тарихий ёдгорликлар ёдгорликлар муҳим омиллар эканлиги муҳим омиллар эканлиги асослаб берилганасослаб берилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Шу маънода, тарихимиз зарварақлари ушбу китобда Шу маънода, тарихимиз зарварақлари ушбу китобда қайта жонлантирилган. қайта жонлантирилган.  Аждодларимиз тафаккури ва даҳоси қаламга олинган Аждодларимиз тафаккури ва даҳоси қаламга олинган (Хоразмий, Ибн Сино, Фарғоний, Беруний ва б.):(Хоразмий, Ибн Сино, Фарғоний, Беруний ва б.):  Хоразм воҳасида яратилган “Авесто”нинг бебаҳо Хоразм воҳасида яратилган “Авесто”нинг бебаҳо маънавий обида сифатидаги ўрни ва аҳамияти маънавий обида сифатидаги ўрни ва аҳамияти  Халқ оғзаки ижодининг ноёб дурдонаси бўлмиш Халқ оғзаки ижодининг ноёб дурдонаси бўлмиш “Алпомиш”“Алпомиш”  Ҳаёт абадийлиги, табиатнинг устувор қудрати ва Ҳаёт абадийлиги, табиатнинг устувор қудрати ва чексиз саховатининг, кўп минг йиллик миллий чексиз саховатининг, кўп минг йиллик миллий қиёфамиз, олижаноб урф-одатларимизнинг бетакрор қиёфамиз, олижаноб урф-одатларимизнинг бетакрор ифодаси – Наврўзифодаси – Наврўз

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Маънавиятнинг юксалиши билан чамбарчас боғлиқ бўлган Маънавиятнинг юксалиши билан чамбарчас боғлиқ бўлган муқаддас муқаддас динимиз динимиз ҳақида, тарихий жараёнлар, келиб чиқиши ҳақида батафсил ҳақида, тарихий жараёнлар, келиб чиқиши ҳақида батафсил маълумотлар берилганмаълумотлар берилган  Таассуф билан ислом дини ва диний ақидапарастлик тушунчаларини Таассуф билан ислом дини ва диний ақидапарастлик тушунчаларини фарқлай олмаслик, бу ҳолнинг оқибатлари ёритиб берилганфарқлай олмаслик, бу ҳолнинг оқибатлари ёритиб берилган  Буюк мутафаккир ва алломаларимиз, уларнинг инсониятга келтирган Буюк мутафаккир ва алломаларимиз, уларнинг инсониятга келтирган фойдасига тўхталиб ўтилган. Масалан:фойдасига тўхталиб ўтилган. Масалан:  ““ Муҳаддислар султони” Имом Бухорий, унинг китоби – “Ал-жомеъ- ас-Муҳаддислар султони” Имом Бухорий, унинг китоби – “Ал-жомеъ- ас- саҳиҳ” саҳиҳ”  Абу Исо Муҳаммад ибн Исо Термизийнинг маънавий мероси, “Сунани Абу Исо Муҳаммад ибн Исо Термизийнинг маънавий мероси, “Сунани Термизий” асариТермизий” асари  ““ Мусулмонларнинг эътиқодини тузатувчи” деган юксак шарафга Мусулмонларнинг эътиқодини тузатувчи” деган юксак шарафга сазовор бўлган Имом Мотуридий ва ул шахс асос солган мотуридия сазовор бўлган Имом Мотуридий ва ул шахс асос солган мотуридия мактабимактаби  Шарқ оламида “Бурҳониддин ва милла”, яъни “Дин ва миллатнинг Шарқ оламида “Бурҳониддин ва милла”, яъни “Дин ва миллатнинг ҳужжати” деган юксак унвонга сазовор бўлган Марғиноний, эллик етти ҳужжати” деган юксак унвонга сазовор бўлган Марғиноний, эллик етти китобдан иборат “Ҳидоя” – “Тўғри йўл” асарикитобдан иборат “Ҳидоя” – “Тўғри йўл” асари  Шунингдек, Абдуҳолиқ Ғиждивоний ва Баҳоуддин Нақшбандлар, Шунингдек, Абдуҳолиқ Ғиждивоний ва Баҳоуддин Нақшбандлар, уларнинг ибратли ишлари тўғрисида тўхталиб ўтилгануларнинг ибратли ишлари тўғрисида тўхталиб ўтилган

• Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Заминимизда яшаб ўтган буюк алломаларимиз, мутафаккир Заминимизда яшаб ўтган буюк алломаларимиз, мутафаккир боболаримизнинг ибратли ҳаёти ва фаолияти, боболаримизнинг ибратли ҳаёти ва фаолияти, бемисл илмий-бемисл илмий- ижодий кашфиётлариижодий кашфиётлари бугун ҳам жаҳон аҳлини ҳайратга бугун ҳам жаҳон аҳлини ҳайратга солаётгани ғурур билан таъкидланган:солаётгани ғурур билан таъкидланган:  Муҳаммад Мусо Хоразмийнинг ўнлилик саноқ системаси, Муҳаммад Мусо Хоразмийнинг ўнлилик саноқ системаси, алгоритм ва алгебра тушунчалариалгоритм ва алгебра тушунчалари  Аҳмад Фарғоний, унинг “Астрономия асослари ҳақида китоб”и, Аҳмад Фарғоний, унинг “Астрономия асослари ҳақида китоб”и, 12 – асрдаёқ лотин ва иврит тилларига таржимаси12 – асрдаёқ лотин ва иврит тилларига таржимаси  Абу Райҳон Беруний. Америкалик фан тарихчиси Сартон Х1 Абу Райҳон Беруний. Америкалик фан тарихчиси Сартон Х1 асрни “Беруний асри” деб тарифлайди.асрни “Беруний асри” деб тарифлайди.  Ибн Сино ва “Тиб қонунлари”Ибн Сино ва “Тиб қонунлари”  Маҳмуд Замаҳшарий, жисмонан ногирон бўлсада Хоразмдан Маҳмуд Замаҳшарий, жисмонан ногирон бўлсада Хоразмдан Арабистонга бориб, араб тили грамматикасини мукаммал Арабистонга бориб, араб тили грамматикасини мукаммал ишлаб чиққанишлаб чиққан  Соҳибқирон Амир Темур. “Темур тузуклари”. Соҳибқирон Амир Темур. “Темур тузуклари”.

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Мирзо Улуғбек. “Зижи жадиди Кўрагоний”. 1996 йилда Мирзо Улуғбек. “Зижи жадиди Кўрагоний”. 1996 йилда Парижда ЮНЕСКОнинг ўша пайтдаги Бош котиби Парижда ЮНЕСКОнинг ўша пайтдаги Бош котиби Федирико Майор: “ Улуғбекнинг илмий меросини Федирико Майор: “ Улуғбекнинг илмий меросини юксак баҳолаб, унинг юлдузлар ҳаракатига оид юксак баҳолаб, унинг юлдузлар ҳаракатига оид ҳисоб-китоблари бугунги кунда компьютер ёрдамида ҳисоб-китоблари бугунги кунда компьютер ёрдамида текшириб кўрилганда атиги бир неча дақиқага фарқ текшириб кўрилганда атиги бир неча дақиқага фарқ қилиши аниқланди, деганда, Президентимиз: “йўқ, қилиши аниқланди, деганда, Президентимиз: “йўқ, жаноб Федерико Майор, Улуғбек хато қилган бўлиши жаноб Федерико Майор, Улуғбек хато қилган бўлиши мумкин эмас, балки компьютерлар хато қилган мумкин эмас, балки компьютерлар хато қилган бўлиши мумкин” деганлари эслаб ўтилган.бўлиши мумкин” деганлари эслаб ўтилган.  Алишер Навоий ҳақида фикр-мулоҳазалар Алишер Навоий ҳақида фикр-мулоҳазалар билдирилганбилдирилган  Президент у кишини: Президент у кишини: “Агар бу улуғ зотни авлиё “Агар бу улуғ зотни авлиё десак, у авлиёларнинг авлиёси, мутафаккир десак, у авлиёларнинг авлиёси, мутафаккир десак, мутафаккирларнинг мутафаккири, шоир десак, мутафаккирларнинг мутафаккири, шоир десак, шоирларнинг султонидир”, десак, шоирларнинг султонидир”, деб деб тарифлаганлар тарифлаганлар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Бирон-бир халқ маънавиятига хос қадриятларнинг Бирон-бир халқ маънавиятига хос қадриятларнинг бошқа халқлар томонидан тан олиниши ана шу халқ бошқа халқлар томонидан тан олиниши ана шу халқ тарихига нисбатан чуқур ҳурмат ифодаси эканлиги тарихига нисбатан чуқур ҳурмат ифодаси эканлиги таъкидланиб, Бельгияда Ибн Синога, Литвада Мирзо таъкидланиб, Бельгияда Ибн Синога, Литвада Мирзо Улуғбекка, Москва, Токио ва Боку шаҳарларида Улуғбекка, Москва, Токио ва Боку шаҳарларида Алишер Навоийга, Мисрда Аҳмад Фарғонийга Алишер Навоийга, Мисрда Аҳмад Фарғонийга ўрнатилган ҳайкаллар эслаб ўтилганўрнатилган ҳайкаллар эслаб ўтилган  Шундан сўнг, китобда жадидлар – Маҳмудхўжа Шундан сўнг, китобда жадидлар – Маҳмудхўжа Беҳбудий, Мунавварқори, Абдулла Авлоний, Беҳбудий, Мунавварқори, Абдулла Авлоний, Исҳоқхон Ибрат, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қодирий, Исҳоқхон Ибрат, Абдурауф Фитрат, Абдулла Қодирий, Абдулҳамид Чўлпон, Усмон Носир каби Абдулҳамид Чўлпон, Усмон Носир каби маърифатпарварларга тўхталиб ўтилганмаърифатпарварларга тўхталиб ўтилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Илмий-ижодий меросни кейинчалик давом Илмий-ижодий меросни кейинчалик давом эттирганлар – Қори Ниёзий ва Т. Саримсоқов, Ҳабиб эттирганлар – Қори Ниёзий ва Т. Саримсоқов, Ҳабиб Абдуллаев ва Саъди Сирожиддинов, Обид Содиқов Абдуллаев ва Саъди Сирожиддинов, Обид Содиқов ва С.Юнусов, Яҳё Ғуломов ва Бўрибой Аҳмедов, ва С.Юнусов, Яҳё Ғуломов ва Бўрибой Аҳмедов, Ойбек ва Ғафур Ғулом, Абдулла Қаҳҳор ва Зулфия, Ойбек ва Ғафур Ғулом, Абдулла Қаҳҳор ва Зулфия, Саид Аҳмад ва Озод Шарафиддинов, Лутфихоним Саид Аҳмад ва Озод Шарафиддинов, Лутфихоним Саримсоқова ва Ҳалиима Носирова, Олим Хўжаев ва Саримсоқова ва Ҳалиима Носирова, Олим Хўжаев ва Раззоқ Ҳамроевлар ҳаёти ва фаолиятига урғу Раззоқ Ҳамроевлар ҳаёти ва фаолиятига урғу берилганберилган  Шундан сўнг, китобда тарихимиз бир текис Шундан сўнг, китобда тарихимиз бир текис кечмаганлиги, темурийлар ҳукмронлигидан сўнг – кечмаганлиги, темурийлар ҳукмронлигидан сўнг – яъни ХУ11 асрдан ХХ асрнинг бошларигача яъни ХУ11 асрдан ХХ асрнинг бошларигача Туркистонда ҳукм сурган сиёсий парокандалик Туркистонда ҳукм сурган сиёсий парокандалик тўғрисида кенгроқ тўхталиб ўтилгантўғрисида кенгроқ тўхталиб ўтилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Ҳар қайси миллатнинг ўзига хос Ҳар қайси миллатнинг ўзига хос маънавиятини шакллантириш ва маънавиятини шакллантириш ва юксалтиришда юксалтиришда оиланинг ўрни ва таъсири оиланинг ўрни ва таъсири беқиёс беқиёс эканлиги таъкидланиб, оиланинг эканлиги таъкидланиб, оиланинг таъсири ҳар томонлама очиб берилган. таъсири ҳар томонлама очиб берилган. Қандай инсон бўлиб чиқишида оиланинг, Қандай инсон бўлиб чиқишида оиланинг, ундаги муҳитнинг таъсири ёрқин мисолларда ундаги муҳитнинг таъсири ёрқин мисолларда тушунтирилган тушунтирилган  А. Қодирийнинг “Ўтган кунлар” романидаги А. Қодирийнинг “Ўтган кунлар” романидаги қаҳрамонлар муомаласи намуна сифатида қаҳрамонлар муомаласи намуна сифатида талқин этилганталқин этилган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Президент, Президент, бу ёруғ дунёда ҳаёт бор экан, бу ёруғ дунёда ҳаёт бор экан, оила бор. Оила бор экан, фарзанд деб оила бор. Оила бор экан, фарзанд деб аталмиш бебаҳо неъмат бор. Фарзанд бор аталмиш бебаҳо неъмат бор. Фарзанд бор экан, одамзот ҳамиша эзгу орзу ва экан, одамзот ҳамиша эзгу орзу ва интилишлар билан яшайди, интилишлар билан яшайди, деган фикрни деган фикрни олға суради ва якунидаолға суради ва якунида  Ҳаммамизга аён бўлиши табиийки, оила Ҳаммамизга аён бўлиши табиийки, оила соғлом экан – жамият мустаҳкам, жамият соғлом экан – жамият мустаҳкам, жамият мустаҳкам экан – мамлакат барқарордир, мустаҳкам экан – мамлакат барқарордир, деган хулоса чиқарадилардеган хулоса чиқарадилар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Президент маънавий ҳаётимизни Президент маънавий ҳаётимизни юксалтиришда юксалтиришда маҳалланинг роли ва маҳалланинг роли ва таъсиритаъсири хусусидаги ўз фикр – хусусидаги ўз фикр – мулоҳазалари билан таништирганлармулоҳазалари билан таништирганлар  Бунда “Маҳалла – ҳам ота, ҳам она” Бунда “Маҳалла – ҳам ота, ҳам она” деган ҳикматли нақлни эслаб ўтганлардеган ҳикматли нақлни эслаб ўтганлар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Маънавиятни шакллантиришда таълим-Маънавиятни шакллантиришда таълим- тарбия тизими муҳимлиги, тарбия тизими муҳимлиги, “Таълимни “Таълимни тарбиядан, тарбияни эса таълимдан тарбиядан, тарбияни эса таълимдан ажратиб бўлмайди – бу шарқона қараш, ажратиб бўлмайди – бу шарқона қараш, шарқона ҳаёт фалсафаси, шарқона ҳаёт фалсафаси, эканлигини эканлигини таъкидлаб ўтганлартаъкидлаб ўтганлар  Президент Абдулла Авлонийнинг “Тарбия биз Президент Абдулла Авлонийнинг “Тарбия биз учун ё ҳаёт – ё момот, ё нажот – ё ҳалокат, ё учун ё ҳаёт – ё момот, ё нажот – ё ҳалокат, ё саодат – ё фалокат масаласидир” деган саодат – ё фалокат масаласидир” деган сўзларини эслаганларсўзларини эслаганлар  Кадрлар тайёрлаш миллий дастури устида Кадрлар тайёрлаш миллий дастури устида олиб борилган ишлар, Мактаб таълимини олиб борилган ишлар, Мактаб таълимини ривожлантириш умуммиллий давлат дастури ривожлантириш умуммиллий давлат дастури ҳақида тўхталиб ўтганларҳақида тўхталиб ўтганлар

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  1-бобнинг учинчи – охирги мавзуси “Маънавий ва 1-бобнинг учинчи – охирги мавзуси “Маънавий ва моддий ҳаёт уйғунлиги” деб аталади ва бу мавзуда моддий ҳаёт уйғунлиги” деб аталади ва бу мавзуда азалий қизғин баҳс-мунозараларга бой бўлиб азалий қизғин баҳс-мунозараларга бой бўлиб келаётган, одамнинг кундалик ҳаёти ва фаолиятида келаётган, одамнинг кундалик ҳаёти ва фаолиятида моддий ва маънавий асослар бир-бирига нисбатан моддий ва маънавий асослар бир-бирига нисбатан қандай ўрин тутиши, уларнинг қай бири устуворлик қандай ўрин тутиши, уларнинг қай бири устуворлик касб этишига бағишланган фикр-мулоҳазалар баён касб этишига бағишланган фикр-мулоҳазалар баён қилинганқилинган  Қадимий ҳинд, хитой ёки юнон файласуфлари, ўрта Қадимий ҳинд, хитой ёки юнон файласуфлари, ўрта аср Шарқ ва Ғарб ўйғониш даври илмий аср Шарқ ва Ғарб ўйғониш даври илмий меросларида шу масала кўтарилиб келингани, антик меросларида шу масала кўтарилиб келингани, антик файласуфлар Сократ ва Платон, Эпикур ва файласуфлар Сократ ва Платон, Эпикур ва Демокрит, Конфуцийлар қарашлари ҳақида гапириб, Демокрит, Конфуцийлар қарашлари ҳақида гапириб, кимдир руҳий оламни бирламчи, кимдир моддий кимдир руҳий оламни бирламчи, кимдир моддий оламни асосий ўринга қўйиши таъкидланганоламни асосий ўринга қўйиши таъкидланган

II . Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир. Маънавият – инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир  Шу асосда материализм ва идеализм Шу асосда материализм ва идеализм таълимотлари майдонга чиққани ва ўзаро таълимотлари майдонга чиққани ва ўзаро инкор жараёни давом этаётгани далиллар инкор жараёни давом этаётгани далиллар билан асосланган, бу бир ёқламалик қараш билан асосланган, бу бир ёқламалик қараш эканлиги кўрсатиб берилган ва эканлиги кўрсатиб берилган ва умумлаштирибумумлаштириб  ““ инсонга хос орзу-интилишларни рўёбга инсонга хос орзу-интилишларни рўёбга чиқариш, унинг онгли ҳаёт кечириши учун чиқариш, унинг онгли ҳаёт кечириши учун зарур бўлган моддий ва маънавий оламни зарур бўлган моддий ва маънавий оламни бамисоли парвоз қилаётган қушнинг икки бамисоли парвоз қилаётган қушнинг икки қанотига қиёсласак, ўйлаймизки, ўринли қанотига қиёсласак, ўйлаймизки, ўринли бўлади”, бўлади”, деб хулоса қилади Президентдеб хулоса қилади Президент

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Президент китобининг Президент китобининг иккинчи боби – иккинчи боби – “Мустақиллик – маънавий “Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш”тикланиш ва юксалиш” деб номланган ва учта деб номланган ва учта мавзуни қамраб олган: мавзуни қамраб олган: “Миллий ғоя ва маънавий “Миллий ғоя ва маънавий ҳаёт”, “Маънавият ва ҳаёт”, “Маънавият ва жамиятнинг янгиланиши” ва жамиятнинг янгиланиши” ва “Ислоҳатлар ва уларнинг “Ислоҳатлар ва уларнинг маънавий мезони”маънавий мезони” • Миллий ғоя ва маънавий Миллий ғоя ва маънавий ҳаёт мавзусида Президент ҳаёт мавзусида Президент миллий давлатчиликни миллий давлатчиликни қуришда миллий ғоя таянч қуришда миллий ғоя таянч ва суянч бўлиши ва суянч бўлиши тўғрисидаги фикр –тўғрисидаги фикр – мулоҳазаларини билдирибмулоҳазаларини билдириб , ,

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • ““ Миллий ғоя деганда, аждодлардан авлодларга Миллий ғоя деганда, аждодлардан авлодларга ўтиб, асрлар давомида эъзозлаб келинаётган, ўтиб, асрлар давомида эъзозлаб келинаётган, шу юртда яшаётган ҳар бир инсон ва бутун шу юртда яшаётган ҳар бир инсон ва бутун халқнинг қалбида чуқур илдиз отиб, унинг халқнинг қалбида чуқур илдиз отиб, унинг маънавий эҳтиёжи ва ҳаёт талабига айланиб маънавий эҳтиёжи ва ҳаёт талабига айланиб кетган, таъбир жоиз бўлса, ҳар қайси кетган, таъбир жоиз бўлса, ҳар қайси миллатнинг энг эзгу орзу-интилиш ва умид-миллатнинг энг эзгу орзу-интилиш ва умид- мақсадларини ўзимизга тасаввур қиладиган мақсадларини ўзимизга тасаввур қиладиган бўлсак, ўйлайманки, бундай кенг маъноли бўлсак, ўйлайманки, бундай кенг маъноли тушунчанинг мазмун-моҳиятини ифода қилган тушунчанинг мазмун-моҳиятини ифода қилган бўламиз”, бўламиз”, деган хулосага келганлар деган хулосага келганлар • Шундан сўнг Президент мустақилликнинг Шундан сўнг Президент мустақилликнинг дастлабки кунлариданоқ миллий ғояни белгилаб дастлабки кунлариданоқ миллий ғояни белгилаб олиш ва ишлаб чиқиш жараёнларига тўхталиб олиш ва ишлаб чиқиш жараёнларига тўхталиб ўтган. Олимлар билан бўлган суҳбат эслаб ўтилганўтган. Олимлар билан бўлган суҳбат эслаб ўтилган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Президент китобда, Президент китобда, “Табиийки, “Табиийки, миллий ғоямиз шу юртда яшаётган миллий ғоямиз шу юртда яшаётган барча одамларнинг олижаноб барча одамларнинг олижаноб ниятларини, ҳаётий манфаатларини ниятларини, ҳаётий манфаатларини мужассам этадиган юрт тинчлиги, мужассам этадиган юрт тинчлиги, Ватан равнақи, халқ фаровонлиги Ватан равнақи, халқ фаровонлиги деган юксак тушунчаларни ўз ичига деган юксак тушунчаларни ўз ичига олади”, олади”, деб кўрсатиб ҳар бир жумла – деб кўрсатиб ҳар бир жумла – юрт тинчлиги, Ватан равнақи, халқ юрт тинчлиги, Ватан равнақи, халқ фаровонлигининг мазмун-моҳиятини фаровонлигининг мазмун-моҳиятини очиб беради. Бу нарсаларга эришиш учун очиб беради. Бу нарсаларга эришиш учун барча имкониятлар борлиги келтирилганбарча имкониятлар борлиги келтирилган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Ўз фикрларини ривожлантириб, Ўз фикрларини ривожлантириб, миллий миллий ғоямизнинг узвий таркибий қисмларини ғоямизнинг узвий таркибий қисмларини ташкил қиладиган комил инсон, ижтимоий ташкил қиладиган комил инсон, ижтимоий ҳамкорлик, миллатлараро тотувлик, ҳамкорлик, миллатлараро тотувлик, динлараро бағрикенглик каби динлараро бағрикенглик каби тамойиллартамойиллар нинг маъно-моҳиятини маънавий-нинг маъно-моҳиятини маънавий- маърифий ишлар, таълим-тарбия жараёни маърифий ишлар, таълим-тарбия жараёни марказига қўйиш лозимлигини кўрсатиб марказига қўйиш лозимлигини кўрсатиб ўтганларўтганлар • Миллий ғоя деган сўз фақат бир миллатга Миллий ғоя деган сўз фақат бир миллатга мансуб бўлиб қолмасдан, мана шу табаррук мансуб бўлиб қолмасдан, мана шу табаррук диёримиз – Ўзбекистон тупроғида яшаётган, уни диёримиз – Ўзбекистон тупроғида яшаётган, уни ўз она Ватани деб биладиган барча миллат ва ўз она Ватани деб биладиган барча миллат ва элатларга бирдек дахлдор эканлиги таъкидлаб элатларга бирдек дахлдор эканлиги таъкидлаб ўтилганўтилган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • ““ Маънавият ва жамиятнинг янгиланиши”Маънавият ва жамиятнинг янгиланиши” мавзусида мамлакатимизда янги ҳаёт, янги мавзусида мамлакатимизда янги ҳаёт, янги жамият пойдеворини барпо этишда эркин жамият пойдеворини барпо этишда эркин фуқаро маънавиятини шакллантириш фуқаро маънавиятини шакллантириш масаласига эътибор қаратилганмасаласига эътибор қаратилган • Шу ерда Президент ҳаётимизнинг барча Шу ерда Президент ҳаётимизнинг барча соҳаларида амалга оширилаётган кенг кўламли соҳаларида амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳатларнинг самарадорлиги аввало халқ ислоҳатларнинг самарадорлиги аввало халқ маънавиятининг тикланиши, бой тарихий маънавиятининг тикланиши, бой тарихий меросимизнинг чуқур ўрганилиши, анъана ва меросимизнинг чуқур ўрганилиши, анъана ва урф-одатларимизнинг сақланиши, маданият ва урф-одатларимизнинг сақланиши, маданият ва санъат, фан ва таълим ривожи, энг муҳими, санъат, фан ва таълим ривожи, энг муҳими, жамият тафаккурининг ўзгариши ва юксалиши жамият тафаккурининг ўзгариши ва юксалиши билан узвий боғлиқлигини кўрсатиб ўтганларбилан узвий боғлиқлигини кўрсатиб ўтганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Шунинг учун ўз ҳақ-ҳуқуқини Шунинг учун ўз ҳақ-ҳуқуқини танийдиган, ўз кучи ва имкониятларига танийдиган, ўз кучи ва имкониятларига таянадиган, ён-атрофида содир таянадиган, ён-атрофида содир бўлаётган воқеа-ҳодисаларга мустақил бўлаётган воқеа-ҳодисаларга мустақил ёндоша оладиган, айни замонда шахсий ёндоша оладиган, айни замонда шахсий манфаатларини мамлакат ва халқ манфаатларини мамлакат ва халқ манфаатлари билан уйғун ҳолда манфаатлари билан уйғун ҳолда кўрадиган, ҳар жиҳатдан баркамол кўрадиган, ҳар жиҳатдан баркамол инсонларни тарбиялаш вазифаси инсонларни тарбиялаш вазифаси истиқлол йилларида ҳал қилувчи кучга истиқлол йилларида ҳал қилувчи кучга айлангани китобда таъкидланиб, ўтиш айлангани китобда таъкидланиб, ўтиш даврининг ўта қалтис ва мураккаб бир даврининг ўта қалтис ва мураккаб бир даврда юртимизда тинчлик ва даврда юртимизда тинчлик ва барқарорликни сақлаб қолиш борасида барқарорликни сақлаб қолиш борасида олиб борилган ишларга тўхталиб ўтилганолиб борилган ишларга тўхталиб ўтилган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Шу маънода 1990 йилнинг 24 март куни Олий Шу маънода 1990 йилнинг 24 март куни Олий Кенгашнинг биринчи сессиясида президентлик Кенгашнинг биринчи сессиясида президентлик бошқаруви СССР ҳудудидаги республикалар бошқаруви СССР ҳудудидаги республикалар ичида биринчи бўлиб жорий этилгани ичида биринчи бўлиб жорий этилгани мустақиллик учун биринчи қадам бўлганлиги мустақиллик учун биринчи қадам бўлганлиги эслаб ўтилганэслаб ўтилган • Ўша сессияда Президент ўз маърузасида Ўша сессияда Президент ўз маърузасида олдимизда турган муҳим масалаларга эътиборини олдимизда турган муҳим масалаларга эътиборини қаратганлар: У киши аҳолининг кундалик қаратганлар: У киши аҳолининг кундалик эҳтиёжларига дахлдор масалалар билан бир эҳтиёжларига дахлдор масалалар билан бир қаторда эски тузум даврида инсон ҳаётининг қаторда эски тузум даврида инсон ҳаётининг негизи ва мураккаб томонлари, миллий негизи ва мураккаб томонлари, миллий қадриятлар, тарихий анъаналар, умуминсоний қадриятлар, тарихий анъаналар, умуминсоний маънавий бойликлар билан ҳисоблашмаслик маънавий бойликлар билан ҳисоблашмаслик жамиятимизга қанчадан-қанча зарар жамиятимизга қанчадан-қанча зарар келтирганини унутмаслик кераклигини келтирганини унутмаслик кераклигини таъкидлаганлартаъкидлаганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Бунинг учун қуйидагиларни амалга ошириш асосий Бунинг учун қуйидагиларни амалга ошириш асосий вазифалар деб белгиланганвазифалар деб белгиланган • Биринчидан, миллий маданиятимиз, халқ маънавий Биринчидан, миллий маданиятимиз, халқ маънавий бойлигининг илдизларига эътибор бериш, уни кўз бойлигининг илдизларига эътибор бериш, уни кўз қорачиғидек асраш ва янада бойитишқорачиғидек асраш ва янада бойитиш • Сўзда эмас, амалда ҳар бир кишининг виждон Сўзда эмас, амалда ҳар бир кишининг виждон эркинлиги, эътиқод эркинлигини таъминлашэркинлиги, эътиқод эркинлигини таъминлаш • Режаларимизда маданият, маърифат, жисмоний Режаларимизда маданият, маърифат, жисмоний тарбия ва спорт биринчи даражали вазифа бўлиши тарбия ва спорт биринчи даражали вазифа бўлиши • Шу соҳаларда ишлаётган кадрлар – ўқитувчилар, Шу соҳаларда ишлаётган кадрлар – ўқитувчилар, шифокорлар, маданий-оқартув муассаларида ишлаётган шифокорлар, маданий-оқартув муассаларида ишлаётган мутахассислар – зиёлилар масаласимутахассислар – зиёлилар масаласи • Айниқса, олимлар ва ижодкор ходимларимизга Айниқса, олимлар ва ижодкор ходимларимизга эътиборни кучайтириш кераклигиэътиборни кучайтириш кераклиги • Яна бир долзарб вазифа – ўсиб келаётган авлодга, Яна бир долзарб вазифа – ўсиб келаётган авлодга, унинг маънавий тарбиясига катта жавобгарлик ҳисси унинг маънавий тарбиясига катта жавобгарлик ҳисси билан ёндошишбилан ёндошиш

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Шу ерда Президент кейинги Шу ерда Президент кейинги пайтларда санъатда ошкораликни пайтларда санъатда ошкораликни пеш қилиб, телевизор, кино пеш қилиб, телевизор, кино экранларида, матбуот воситаларида экранларида, матбуот воситаларида бўлмағур лавҳаларни акс эттириш, бўлмағур лавҳаларни акс эттириш, бемаънилик ва ҳаёсизликни, баъзан бемаънилик ва ҳаёсизликни, баъзан эса, ҳатто ахлоқий бузуқликни эса, ҳатто ахлоқий бузуқликни тарғиб қилиш кўпайиб колганлигини тарғиб қилиш кўпайиб колганлигини куйиниб таъкид қилганлар ва куйиниб таъкид қилганлар ва барчанинг қарши курашиши барчанинг қарши курашиши лозимлигини уқтирганларлозимлигини уқтирганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Президент, “Президент, “ Маълумки, ўзликни англаш, Маълумки, ўзликни англаш, миллий онг ва тафаккурнинг ифодаси, миллий онг ва тафаккурнинг ифодаси, авлодлар ўртасидаги руҳий-маънавий авлодлар ўртасидаги руҳий-маънавий боғлиқлик тил орқали намоён бўлади”,боғлиқлик тил орқали намоён бўлади”, деб деб ёзадилар китобдаёзадилар китобда • Ва Президент маърифатпарвар Абдулла Ва Президент маърифатпарвар Абдулла Авлонийнинг “Ҳар бир миллатнинг дунёда Авлонийнинг “Ҳар бир миллатнинг дунёда борлиғини кўрсатадурган ойинаи ҳаёти тил ва борлиғини кўрсатадурган ойинаи ҳаёти тил ва адабиётидур. Миллий тилни йўқотмак адабиётидур. Миллий тилни йўқотмак миллатнинг руҳини йўқотмакдур”, деган миллатнинг руҳини йўқотмакдур”, деган сўзларини эслаганларсўзларини эслаганлар • Давомида Президент ўзбек тилига давлат Давомида Президент ўзбек тилига давлат мақомини бериш жараёнига тўхталиб ўтганлар. мақомини бериш жараёнига тўхталиб ўтганлар. Бу масала 1989 йилнинг 19 октябрида Олий Бу масала 1989 йилнинг 19 октябрида Олий Кенгаш сессиясида кўриб чиқилганКенгаш сессиясида кўриб чиқилган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Кейинчалик давлат тилининг мақоми 1992 йил Кейинчалик давлат тилининг мақоми 1992 йил 7 декабрда қабул қилинган Конституцияда 7 декабрда қабул қилинган Конституцияда мустаҳкамлаб қўйилдимустаҳкамлаб қўйилди • Кўп муҳокамалардан сўнг 1993 йил 2 сентябрда Кўп муҳокамалардан сўнг 1993 йил 2 сентябрда “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини “Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини жорий этиш тўғрисида”ги қонун қабул қилиндижорий этиш тўғрисида”ги қонун қабул қилинди • Сўнгида тил маданиятини ошириш борасида Сўнгида тил маданиятини ошириш борасида ҳали кўп ишлар қилиниши лозимлиги, баъзан ҳали кўп ишлар қилиниши лозимлиги, баъзан расмий мулоқотларда ҳам адабий тил расмий мулоқотларда ҳам адабий тил қоидаларига риоя қилмаслик, шева қоидаларига риоя қилмаслик, шева элементларини қўшиб гапириш борлигини элементларини қўшиб гапириш борлигини эслаб, тил ҳақидаги мулоҳазаларини Президент эслаб, тил ҳақидаги мулоҳазаларини Президент Алишер Навоийнинг “Тилга эътиборсиз – элга Алишер Навоийнинг “Тилга эътиборсиз – элга эътиборсиз” деган сўзларида чуқур маъно эътиборсиз” деган сўзларида чуқур маъно борлигини таъкидлаганлар борлигини таъкидлаганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Президент, инсон ўзлигини англагани, Президент, инсон ўзлигини англагани, налс-насабини чуқурроқ билгани сари налс-насабини чуқурроқ билгани сари юрагида юрагида Ватанга муҳаббат туйғуси Ватанга муҳаббат туйғуси илдиз отиб, улғая бориши барчага илдиз отиб, улғая бориши барчага маълум эканлигини таъкидлайди ва бу маълум эканлигини таъкидлайди ва бу борадаги фикр-мулоҳазалари билан борадаги фикр-мулоҳазалари билан ўртоқлашадиўртоқлашади • Дунёда мамлакатлар кўплиги, она Дунёда мамлакатлар кўплиги, она юртимиз ягона эканлигиюртимиз ягона эканлиги • Томирида миллий ғурур, Ватан ишқи жўш Томирида миллий ғурур, Ватан ишқи жўш урган одамгина буюк ишларга қодирлигиурган одамгина буюк ишларга қодирлиги • Ватандан фахрланиш ҳисси бизни Ватандан фахрланиш ҳисси бизни илҳомлантириб туриши лозимлигиилҳомлантириб туриши лозимлиги

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Юртимизда яшаётган ҳар бир инсон Юртимизда яшаётган ҳар бир инсон аввало Ўзбекистон фуқаросиман деб, аввало Ўзбекистон фуқаросиман деб, кейин хоразмлик, самарқандлик ёки кейин хоразмлик, самарқандлик ёки Фарғона водийси фарзанди деб ҳис Фарғона водийси фарзанди деб ҳис қилиши лозим деб ҳисоблайдиқилиши лозим деб ҳисоблайди • Дунёда ягона ўзбек миллати бор, Дунёда ягона ўзбек миллати бор, хоразмлик, фарғоналик, хоразмлик, фарғоналик, сурхондарёлик ўртасида ҳеч қандай сурхондарёлик ўртасида ҳеч қандай миллий фарқ йўқ деб тушунтиради миллий фарқ йўқ деб тушунтиради ва ёшларни шу руҳда тарбиялаш ва ёшларни шу руҳда тарбиялаш лозимлигини уқтириб ўтадилозимлигини уқтириб ўтади

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Давомида юртимизнинг кўча ва Давомида юртимизнинг кўча ва хиёбонлари, метро ва автобус бекатлари, хиёбонлари, метро ва автобус бекатлари, катта-катта майдонлар, биноларни безаб катта-катта майдонлар, биноларни безаб турган ўзбекча номлар, шиор ва турган ўзбекча номлар, шиор ва лавҳаларни кўриб, барчаси одатий ҳолдай лавҳаларни кўриб, барчаси одатий ҳолдай туюлиши ҳақида фикр юритаркантуюлиши ҳақида фикр юритаркан • Яқин-яқинда Ленин, Маркс, Энгельс, Яқин-яқинда Ленин, Маркс, Энгельс, Луначарский ва ҳоказо большевик Луначарский ва ҳоказо большевик доҳийларининг юртимизда умуман доҳийларининг юртимизда умуман бўлмаганликлари, тарихимиз ва бўлмаганликлари, тарихимиз ва қадриятларимизга алоқаси бўлмаганлиги қадриятларимизга алоқаси бўлмаганлиги ёки Тошкент шаҳридаги аксарият турар ёки Тошкент шаҳридаги аксарият турар жойлар “Ц-1”, “Ц-2”, “Ц-5” деган, одамда жойлар “Ц-1”, “Ц-2”, “Ц-5” деган, одамда ҳеч қандай ҳис-туйғу уйғотмайдиган ҳеч қандай ҳис-туйғу уйғотмайдиган мавҳум номлар билан номланиб мавҳум номлар билан номланиб келганлигини эслайдиларкелганлигини эслайдилар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Ҳолбуки, аждодларимиз ном беришга алоҳида Ҳолбуки, аждодларимиз ном беришга алоҳида эътибор берганликлари, чуқур маъноли, гўзал эътибор берганликлари, чуқур маъноли, гўзал номлар қўйганликларини Тошкентнинг 12 номлар қўйганликларини Тошкентнинг 12 дарвозаси: Самарқанд, Бешёғоч, Кўкча, Чиғатой, дарвозаси: Самарқанд, Бешёғоч, Кўкча, Чиғатой, Сағбон, Лабзак, Тахтапул, Қорасарой, Камолон, Сағбон, Лабзак, Тахтапул, Қорасарой, Камолон, Қўймас. Қўқон, Қашқар деган номлар аниқ Қўймас. Қўқон, Қашқар деган номлар аниқ тарихий-жуғрофий маъноси билан ажралиб тарихий-жуғрофий маъноси билан ажралиб туришинитуришини • Қадимий номларда ота-боболаримизнинг ҳаёт ва Қадимий номларда ота-боболаримизнинг ҳаёт ва тафаккур тарзи яққол ўз аксини топганлиги, тафаккур тарзи яққол ўз аксини топганлиги, масалан, Тошкентнинг Эски шаҳар қисмидаги масалан, Тошкентнинг Эски шаҳар қисмидаги Пичоқчилик, Чархчилик, Қўнчилик, Дегрезлик, Пичоқчилик, Чархчилик, Қўнчилик, Дегрезлик, Тақачи, Эгарчи, Ўқчи, Заргарлик, Парчабоб каби Тақачи, Эгарчи, Ўқчи, Заргарлик, Парчабоб каби маҳалла номларини санабмаҳалла номларини санаб • Сиёсий номлар ўрнига Миробод, Ракат, Сиёсий номлар ўрнига Миробод, Ракат, Мингўрик, Дархонариқ, Шайхонтаҳур, Яккасарой, Мингўрик, Дархонариқ, Шайхонтаҳур, Яккасарой, Зарқайнар, Учтепа каби асл номлар Зарқайнар, Учтепа каби асл номлар тикланганини маъқуллаганлартикланганини маъқуллаганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Шундан сўнг Президент дин ва диний эътиқод Шундан сўнг Президент дин ва диний эътиқод масалаларига тўхталганлар ва дунёвийлик – масалаларига тўхталганлар ва дунёвийлик – бу даҳрийлик эмаслигини таъкидлаб, шўро бу даҳрийлик эмаслигини таъкидлаб, шўро даврида динга бўлган муносабатни танқид даврида динга бўлган муносабатни танқид қилиб, одамлар ҳатто жанозага ҳам қилиб, одамлар ҳатто жанозага ҳам боролмасдан қолганларини эслаб, диннинг боролмасдан қолганларини эслаб, диннинг аҳамиятини тушунтириб берганлар. Динни аҳамиятини тушунтириб берганлар. Динни инсон, халқ ва жамият ҳаётидан асло ўчириб инсон, халқ ва жамият ҳаётидан асло ўчириб бўлмаслигини мисолларда исботлаб берганларбўлмаслигини мисолларда исботлаб берганлар • Президент ўз қарашларини давом эттириб, Президент ўз қарашларини давом эттириб, Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг “Дунёда турмоқ Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг “Дунёда турмоқ учун дунёвий фан ва илм лозимдур, замона учун дунёвий фан ва илм лозимдур, замона илми ва фанидан бебаҳра миллат бошқаларга илми ва фанидан бебаҳра миллат бошқаларга поймол бўлур”, деган фикрларини поймол бўлур”, деган фикрларини келтирадиларкелтирадилар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Шунингдек, ҳадиси шарифда айтилган Шунингдек, ҳадиси шарифда айтилган “Бу дунёни деб у дунёни, охиратни деб “Бу дунёни деб у дунёни, охиратни деб бу дунёни унутманг” сўзларини бу дунёни унутманг” сўзларини унутмасликка чақирадиунутмасликка чақиради • Таҳлиллардан келиб чиқиб, Президент Таҳлиллардан келиб чиқиб, Президент ўз китобида “Биз муқаддас динимиз ўз китобида “Биз муқаддас динимиз арконлари ва қадриятларини доимо арконлари ва қадриятларини доимо улуғлаб, шу билан бирга, дунёвий ҳаётга улуғлаб, шу билан бирга, дунёвий ҳаётга ҳам қатъий ишонч билан интилиб ҳам қатъий ишонч билан интилиб яшаган тақдирдагина ўз эзгу яшаган тақдирдагина ўз эзгу мақсадларимизга етиша оламиз”, деган мақсадларимизга етиша оламиз”, деган хулоса чиқарадилархулоса чиқарадилар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Халқимиз маънавиятини Халқимиз маънавиятини юксалтиришда юксалтиришда миллий урф-миллий урф- одатларимиз, одатларимиз, жумладан Наврўз ва жумладан Наврўз ва Мустақиллик байрамлари арафасида Мустақиллик байрамлари арафасида ўтказиладиган умумхалқ ҳашарлари ўтказиладиган умумхалқ ҳашарлари аҳамияти ҳақида фикр юритиб, аҳамияти ҳақида фикр юритиб, ҳашар пайтида ёлғизлар, қариялар, ҳашар пайтида ёлғизлар, қариялар, муҳтожлардан хабар олиш жамият муҳтожлардан хабар олиш жамият тафаккурининг янгиланишига тафаккурининг янгиланишига таъсир қилишини эътироф этганлартаъсир қилишини эътироф этганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Маънавий дунёни юксалтиришда Маънавий дунёни юксалтиришда тарихий хотира тарихий хотира масаласига алоҳида урғу бериш лозимлиги айтилганмасаласига алоҳида урғу бериш лозимлиги айтилган • Қатағон қурбонлари Ўзбекистон бўйича 100 минг Қатағон қурбонлари Ўзбекистон бўйича 100 минг кишини, шундан 13 минг нафари отиб ташлангани кишини, шундан 13 минг нафари отиб ташлангани тўғрисидаги фактлар келтирилгантўғрисидаги фактлар келтирилган • 2000 йилда Юнусободда Бўзсув канали соҳилида 2000 йилда Юнусободда Бўзсув канали соҳилида Алвастикўприк деб ном олган жарликда Шаҳидлар Алвастикўприк деб ном олган жарликда Шаҳидлар хотираси хиёбони, музей ва жамғарма ташкил этилгани, хотираси хиёбони, музей ва жамғарма ташкил этилгани, ҳар йили 31 август куни юртимизда Қатағон ҳар йили 31 август куни юртимизда Қатағон қурбонларини ёд этиш куни сифатида нишонланиши, қурбонларини ёд этиш куни сифатида нишонланиши, қуръон тиловат қилиниши ибратли иш эканлиги қуръон тиловат қилиниши ибратли иш эканлиги келтирилганкелтирилган • 9 майни 9 майни ғалаба куни эмас хотира ва қадрлаш куни ғалаба куни эмас хотира ва қадрлаш куни сифатида нишонлашнинг мазмун-моҳияти тушунтириб сифатида нишонлашнинг мазмун-моҳияти тушунтириб берилган. берилган. • Иккинчи жаҳон урушида ҳалок бўлганлар номлари 35 Иккинчи жаҳон урушида ҳалок бўлганлар номлари 35 жилддан иборат “Хотира” китобига ёзилишининг жилддан иборат “Хотира” китобига ёзилишининг аҳамиятига тўхталиб ўтганлараҳамиятига тўхталиб ўтганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Сўнгида Президент қуйидаги фикр-Сўнгида Президент қуйидаги фикр- мулоҳазаларини келтирганлар: “...биз мулоҳазаларини келтирганлар: “...биз жамиятни ва жамият тафаккурини жамиятни ва жамият тафаккурини янгилашнинг инқилобий усулларига, бу янгилашнинг инқилобий усулларига, бу жараённи сунъий равишда четдан туриб, жараённи сунъий равишда четдан туриб, зўравонлик йўли билан тезлаштиришга зўравонлик йўли билан тезлаштиришга қаратилган ҳар қандай уринишларга қаратилган ҳар қандай уринишларга мутлақо қаршимиз. Биз барча соҳаларда, мутлақо қаршимиз. Биз барча соҳаларда, жумладан, маънавий соҳада ҳам жумладан, маънавий соҳада ҳам тадрижий-эволюцион ислоҳатлар йўли тадрижий-эволюцион ислоҳатлар йўли тарафдоримиз ва бунга қатъий амал тарафдоримиз ва бунга қатъий амал қиламиз...”, деб мавзуни якунлаганларқиламиз...”, деб мавзуни якунлаганлар

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • КитобнингКитобнинг “Ислоҳатлар ва уларнинг “Ислоҳатлар ва уларнинг маънавий мезони” маънавий мезони” мавзусида эски тузум мавзусида эски тузум ўрнига янги жамият қуриш зарурати, унда ўрнига янги жамият қуриш зарурати, унда маъмурий-буйруқбозлик сиёсатидан воз маъмурий-буйруқбозлик сиёсатидан воз кечиш, миллий анъана ва қадриятларимиз, кечиш, миллий анъана ва қадриятларимиз, аҳолининг руҳи ва кайфиятини ҳисобга аҳолининг руҳи ва кайфиятини ҳисобга олган ҳолда иш тутиш кераклиги ҳисобга олган ҳолда иш тутиш кераклиги ҳисобга олиниб ўзбек модели ишлаб чиқилгани олиниб ўзбек модели ишлаб чиқилгани тушунтириб берилган тушунтириб берилган • Бу моделнинг асосий тамойиллари – Бу моделнинг асосий тамойиллари – яъни, иқтисоднинг сиёсатдан холи яъни, иқтисоднинг сиёсатдан холи экани, давлатнинг бош ислоҳатчи экани, давлатнинг бош ислоҳатчи бўлиши, қонун устуворлиги, кучли бўлиши, қонун устуворлиги, кучли ижтимоий сиёсат, ислоҳатларни ижтимоий сиёсат, ислоҳатларни тадрижий асосда босқичма-босқич тадрижий асосда босқичма-босқич амалга ошириш принциплариамалга ошириш принциплари

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Китобда ёш давлатимиз мураккаб ва оғир Китобда ёш давлатимиз мураккаб ва оғир синовларни бошидан кечиргани, ўткир ва кескин синовларни бошидан кечиргани, ўткир ва кескин саволларга жавоб излаб топиш лозим бўлгани саволларга жавоб излаб топиш лозим бўлгани қуйидаги мисоллар орқали тушунтириб берилганқуйидаги мисоллар орқали тушунтириб берилган • Масалан, қайси давлат бизга қанча қарз беради? Масалан, қайси давлат бизга қанча қарз беради? Қарз берган давлатларнинг сиёсий шартлари Қарз берган давлатларнинг сиёсий шартлари бўлмайдими? Бировдан қарз олиб сиртмоғига тушиб бўлмайдими? Бировдан қарз олиб сиртмоғига тушиб қолмаймизми? Олган қарз-кредитларимиз қолмаймизми? Олган қарз-кредитларимиз бўйнимизга оғир юк бўлиб қолиб кетмайдими?бўйнимизга оғир юк бўлиб қолиб кетмайдими? • ““ Шок терапеяси”, “демократия оролчаси” ҳақидаги Шок терапеяси”, “демократия оролчаси” ҳақидаги шов-шувларга муносабатшов-шувларга муносабат • Четдаги “маслаҳатчи”ларнинг “доно Четдаги “маслаҳатчи”ларнинг “доно кенгашлари”дан эмас, халқимизнинг хоҳиш кенгашлари”дан эмас, халқимизнинг хоҳиш иродаси, юртимиздаги ҳақиқий вазиятдан келиб иродаси, юртимиздаги ҳақиқий вазиятдан келиб чиқиб сиёсат олиб борилганчиқиб сиёсат олиб борилган • Шунинг учун ҳам Шунинг учун ҳам ислоҳат ислоҳат учун эмас, ислоҳат ислоҳат учун эмас, аввало инсон учун, унинг фаровон ҳаёти учун аввало инсон учун, унинг фаровон ҳаёти учун хизмат қилиши керак хизмат қилиши керак деган мақсад деган мақсад мужассамлашганмужассамлашган

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Мустабид тузум даврида иқтисодиёт Мустабид тузум даврида иқтисодиёт бирёқлама ривожланганлиги, бирёқлама ривожланганлиги, маъмурий-буйруқбозлик усулига маъмурий-буйруқбозлик усулига асосланганлиги, давлатнинг асосланганлиги, давлатнинг ислоҳатчилик ролини тан олмаслик, ислоҳатчилик ролини тан олмаслик, ўзибўларчилик ҳолатига ташлаб ўзибўларчилик ҳолатига ташлаб қўйиш оқибатида бизга мерос бўлган қўйиш оқибатида бизга мерос бўлган ночор ва хаста иқтисодиёт ўз-ўзидан ночор ва хаста иқтисодиёт ўз-ўзидан эркин бозор иқтисодиётига, совет эркин бозор иқтисодиётига, совет жамияти эса демократик жамиятга жамияти эса демократик жамиятга айланиб қолмайди.айланиб қолмайди.

IIII . . Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалишМустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш • Демократия маънавий мезонлар асосида Демократия маънавий мезонлар асосида бошқариладиган, кучли ҳуқуқий давлат, бошқариладиган, кучли ҳуқуқий давлат, кучли фуқаролик жамияти эканлиги, кучли фуқаролик жамияти эканлиги, яъни ҳуқуқий давлат ва фуқаролик яъни ҳуқуқий давлат ва фуқаролик жамияти демократиянинг ўзаро узвий жамияти демократиянинг ўзаро узвий боғлиқ бўлган икки жиҳати, икки боғлиқ бўлган икки жиҳати, икки қаноти эканлиги таъкидланади. Шу боис қаноти эканлиги таъкидланади. Шу боис ҳам мамлакатимизда “Кучли давлатдан ҳам мамлакатимизда “Кучли давлатдан – кучли жамият сари” концепцияси – кучли жамият сари” концепцияси ишлаб ишлаб чиқилган. Бу ғояни ишлаб ишлаб чиқилган. Бу ғояни амалга оширишга биринчи даражали амалга оширишга биринчи даражали масала сифатида қаралади.масала сифатида қаралади.

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Китобнинг учинчи – Китобнинг учинчи – “Маънавиятимизга таҳдид – “Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид”таҳдид” боби “Глобаллашув боби “Глобаллашув жараёнлари ва маънавий жараёнлари ва маънавий таҳдидлар” ва “Фикрга қарши таҳдидлар” ва “Фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя” деб фикр, ғояга қарши ғоя” деб номланган иккита мавзудан номланган иккита мавзудан иборатиборат  Тез суръатлар билан ўзгариб Тез суръатлар билан ўзгариб бораётган бугунги жамиятни бораётган бугунги жамиятни кимдир юксак технологиялар кимдир юксак технологиялар замони деса, кимдир тафаккур замони деса, кимдир тафаккур асри, яна биров ялпи асри, яна биров ялпи ахборотлашув даври сифатида ахборотлашув даври сифатида изоҳламоқдаизоҳламоқда  Бу тарифларнинг барчасида Бу тарифларнинг барчасида ҳам маълум маънодаги ҳақиқат ҳам маълум маънодаги ҳақиқат бор. Аммо кўпчиликнинг онгида бор. Аммо кўпчиликнинг онгида глобаллашув даври тариқасида глобаллашув даври тариқасида таассурот ўйғотмоқдатаассурот ўйғотмоқда

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Глобаллашув – бу аввало ҳаёт суръатларининг Глобаллашув – бу аввало ҳаёт суръатларининг беқиёс даражада тезлашуви демакдирбеқиёс даражада тезлашуви демакдир  Глобаллашувнинг ғоят ўткир ва кенг қамровли Глобаллашувнинг ғоят ўткир ва кенг қамровли таъсирини деярли барча соҳаларда кўриш, ҳис этиш таъсирини деярли барча соҳаларда кўриш, ҳис этиш мумкин.мумкин.  Айниқса, давлатлар ва халқлар ўртасидаги Айниқса, давлатлар ва халқлар ўртасидаги интеграция ва ҳамкорлик алоқаларининг кучайиши, интеграция ва ҳамкорлик алоқаларининг кучайиши, хорижий инвестициялар, капитал ва товарлар, ишчи хорижий инвестициялар, капитал ва товарлар, ишчи кучининг эркин ҳаракати учун қулайлик вужудга кучининг эркин ҳаракати учун қулайлик вужудга келишикелиши  Янги иш ўринларининг яратилиши, замонавий Янги иш ўринларининг яратилиши, замонавий коммуникация ва ахборот технологияларининг, илм-коммуникация ва ахборот технологияларининг, илм- фан ютуқларининг тезлик билан тарқалиши, турли фан ютуқларининг тезлик билан тарқалиши, турли қадриятларнинг умуминсоний негизда уйғунлашуви, қадриятларнинг умуминсоний негизда уйғунлашуви, цивилизациялараро мулоқотнинг янгича сифат касб цивилизациялараро мулоқотнинг янгича сифат касб этиши, эгологик офатлар пайтида ўзаро ёрдам этиши, эгологик офатлар пайтида ўзаро ёрдам кўрсатиш имкониятларининг ортишикўрсатиш имкониятларининг ортиши  Табиийки, буларнинг барчасига глобаллашув Табиийки, буларнинг барчасига глобаллашув туфайли эришилмоқдатуфайли эришилмоқда

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Айни пайтда ҳаёт ҳақиқати шуни Айни пайтда ҳаёт ҳақиқати шуни кўрсатадики, ҳар қандай тараққиёт кўрсатадики, ҳар қандай тараққиёт маҳсулидан икки хил мақсадда – эзгулик ва маҳсулидан икки хил мақсадда – эзгулик ва ёвузлик йўлида фойдаланиш мумкинёвузлик йўлида фойдаланиш мумкин  Бугунги кунда замонавий ахборот Бугунги кунда замонавий ахборот майдонидаги ҳаракатлар шу қадар тиғиз, шу майдонидаги ҳаракатлар шу қадар тиғиз, шу қадар тезкорки, энди илгаригидек, ҳа, бу қадар тезкорки, энди илгаригидек, ҳа, бу воқеа биздан олисда юз берибди, унинг бизга воқеа биздан олисда юз берибди, унинг бизга алоқаси йўқ, деб бепарво қараб бўлмайди.алоқаси йўқ, деб бепарво қараб бўлмайди.  Глобаллашув жараёнининг яна бир ўзига хос Глобаллашув жараёнининг яна бир ўзига хос жиҳати у мафкуравий таъсир ўтказишнинг жиҳати у мафкуравий таъсир ўтказишнинг ниҳоятда ўткир қуролига айланиб, ҳар хил ниҳоятда ўткир қуролига айланиб, ҳар хил сиёсий кучлар ва марказларнинг сиёсий кучлар ва марказларнинг манфаатларига хизмат қилаётганини кузатиш манфаатларига хизмат қилаётганини кузатиш мумкинмумкин

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Бугунги замонда мафкура Бугунги замонда мафкура полигонлари ядро полигонларидан полигонлари ядро полигонларидан ҳам кўпроқ кучга эгаҳам кўпроқ кучга эга  Нима учун? Агар ҳарбий, иқтисодий, Нима учун? Агар ҳарбий, иқтисодий, сиёсий тазйиқ бўлса, буни сезиш, сиёсий тазйиқ бўлса, буни сезиш, кўриш, олдини олиш мумкин, аммо кўриш, олдини олиш мумкин, аммо мафкуравий тазйиқни, унинг таъсири ва мафкуравий тазйиқни, унинг таъсири ва оқибатларини тезда илғаб етиш қийиноқибатларини тезда илғаб етиш қийин  Бугунги кунда ёшларимиз нафақат ўқув Бугунги кунда ёшларимиз нафақат ўқув даргоҳларида, балки радио-даргоҳларида, балки радио- телевидение, матбуот, Интернет каби телевидение, матбуот, Интернет каби воситалар орқали ҳам ранг-баранг воситалар орқали ҳам ранг-баранг ахборот ва маълумотларни олмоқдаахборот ва маълумотларни олмоқда

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Жаҳон ахборот майдони тобора кенгайиб Жаҳон ахборот майдони тобора кенгайиб бораётган шундай бир шароитда бораётган шундай бир шароитда болаларимизнинг онгини фақат ўраб-чирмаб, болаларимизнинг онгини фақат ўраб-чирмаб, уни ўқима, буни кўрма, деб бир тамонлама уни ўқима, буни кўрма, деб бир тамонлама тарбия бериш. Уларнинг атрофини темир девор тарбия бериш. Уларнинг атрофини темир девор билан ўраб олиш, ҳеч шубҳасиз, замоннинг билан ўраб олиш, ҳеч шубҳасиз, замоннинг талабига ҳам, бизнинг эзгу-мақсадларимизга талабига ҳам, бизнинг эзгу-мақсадларимизга ҳам тўғри келмайди ҳам тўғри келмайди  Нега деганда, биз юртимизда очиқ ва эркин Нега деганда, биз юртимизда очиқ ва эркин демократик жамият қуриш вазифасини ўз демократик жамият қуриш вазифасини ўз олдимизга қатъий мақсад қилиб қўйганмиз ва олдимизга қатъий мақсад қилиб қўйганмиз ва бу йўлдан ҳеч қачон қайтмаймизбу йўлдан ҳеч қачон қайтмаймиз  Биз давлатимиз келажагини ўз қобиғимизга Биз давлатимиз келажагини ўз қобиғимизга ўралиб қолган ҳолда эмас, балки умумбашарий ўралиб қолган ҳолда эмас, балки умумбашарий ва демократик қадриятларни чуқур ва демократик қадриятларни чуқур ўзлаштирган ҳолда тасаввур этамизўзлаштирган ҳолда тасаввур этамиз

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Ёшларимизнинг маънавий оламида бўшлиқ Ёшларимизнинг маънавий оламида бўшлиқ вужудга келмаслиги учун уларнинг қалби вужудга келмаслиги учун уларнинг қалби ва онгида соғлом ҳаёт тарзи, миллий ва ва онгида соғлом ҳаёт тарзи, миллий ва умуммиллий қадриятларга ҳурмат-эҳтиром умуммиллий қадриятларга ҳурмат-эҳтиром туйғусини болалик пайтидан бошлаб туйғусини болалик пайтидан бошлаб шакллантиришимиз заруршакллантиришимиз зарур  Бугунги кунда инсон маънавиятига қарши Бугунги кунда инсон маънавиятига қарши йўналтирилган, бир қарашда арзимас йўналтирилган, бир қарашда арзимас бўлиб туюладиган кичкина хабар ҳам бўлиб туюладиган кичкина хабар ҳам ахборот оламидаги глобаллашув ахборот оламидаги глобаллашув шиддатидан куч олиб, кўзга шиддатидан куч олиб, кўзга кўринмайдиган, лекин зарарини ҳеч нарса кўринмайдиган, лекин зарарини ҳеч нарса билан қоплаб бўлмайдиган улкан зиён билан қоплаб бўлмайдиган улкан зиён етказиши мумкинетказиши мумкин

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Бундай таҳдидларга қарши ҳар Бундай таҳдидларга қарши ҳар томонлама чуқур ўйланган, пухта илмий томонлама чуқур ўйланган, пухта илмий асосда ташкил этилган, мунтазам ва асосда ташкил этилган, мунтазам ва узлуксиз равишда олиб бориладиган узлуксиз равишда олиб бориладиган маънавий тарбия жавоб бериши мумкинмаънавий тарбия жавоб бериши мумкин  Барчамизга аён бўлиши керакки, Барчамизга аён бўлиши керакки, қаердаки бепарволик ва лоқайдлик қаердаки бепарволик ва лоқайдлик ҳукм сурса, энг долзарб масалалар ҳукм сурса, энг долзарб масалалар ўзибўларчиликка ташлаб қўйилса, ўзибўларчиликка ташлаб қўйилса, ўша ерда маънавият энг ожиз ва ўша ерда маънавият энг ожиз ва заиф нуқтага айланади. Ва аксинча – заиф нуқтага айланади. Ва аксинча – қаерда хушёрлик ва жонкуярлик, қаерда хушёрлик ва жонкуярлик, юксак ақл-идрок ва тафаккур юксак ақл-идрок ва тафаккур ҳукмрон бўлса, ўша ерда маънавият ҳукмрон бўлса, ўша ерда маънавият қудратли кучга айланадиқудратли кучга айланади

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Айниқса, бугунги кунда халқаро Айниқса, бугунги кунда халқаро майдонда турли сиёсий кучлар ўзининг майдонда турли сиёсий кучлар ўзининг миллий ва стратегик режаларига эришиш миллий ва стратегик режаларига эришиш учун “Эркинлик ва демократияни олға учун “Эркинлик ва демократияни олға силжитиш” ниқоби остида амалга силжитиш” ниқоби остида амалга ошираётган, узоқни кўзлаган сиёсатнинг ошираётган, узоқни кўзлаган сиёсатнинг асл моҳияти ва мақсадларини ўз вақтида асл моҳияти ва мақсадларини ўз вақтида сезиш, англаш катта аҳамият касб этадисезиш, англаш катта аҳамият касб этади  Қудратли давлатлар томонидан ер ости, Қудратли давлатлар томонидан ер ости, ер усти бойликларига эга бўлган ер усти бойликларига эга бўлган ҳудудларга нисбатан олиб борилаётган ҳудудларга нисбатан олиб борилаётган ана шундай сиёсати ўша ердаги тинч ана шундай сиёсати ўша ердаги тинч ҳаётни издан чиқаришни кўзда тутадиҳаётни издан чиқаришни кўзда тутади

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Халқимизнинг маънавий оламини бундай Халқимизнинг маънавий оламини бундай таҳдидлардан асраш, ўта мураккаб бир замонда таҳдидлардан асраш, ўта мураккаб бир замонда халқаро майдонда содир бўлаётган халқаро майдонда содир бўлаётган жараёнларнинг туб моҳиятига етиб бориш, улар жараёнларнинг туб моҳиятига етиб бориш, улар ҳақида холис ва мустақил фикрга эга бўлиш ҳақида холис ва мустақил фикрга эга бўлиш бугунги куннинг энг долзарб вазифасибугунги куннинг энг долзарб вазифаси  Бугунги кунда биз учун мутлақо ёт бўлган, Бугунги кунда биз учун мутлақо ёт бўлган, маънавий ва ахлоқий тубанлик иллатларини ўз маънавий ва ахлоқий тубанлик иллатларини ўз ичига олган “оммавий маданият” кириб келиши ичига олган “оммавий маданият” кириб келиши олдини олиш заруролдини олиш зарур  ““ Оммавий маданият” – ахлоқий бузуқлик ва Оммавий маданият” – ахлоқий бузуқлик ва зўравонлик, индивидуализм, эгоцентризм зўравонлик, индивидуализм, эгоцентризм ғояларини тарқатиш, шунинг ҳисобидан бойлик ғояларини тарқатиш, шунинг ҳисобидан бойлик орттириш, бошқа халқларнинг неча минг йиллик орттириш, бошқа халқларнинг неча минг йиллик анъана ва қадриятлари, турмуш тарзининг анъана ва қадриятлари, турмуш тарзининг маънавий негизларига беписандлик, уларни маънавий негизларига беписандлик, уларни қўпоришга қаратилган хатарли таҳдидлардирқўпоришга қаратилган хатарли таҳдидлардир

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Бугунги замон воқелигига очиқ кўз Бугунги замон воқелигига очиқ кўз билан, реал ва хушёр қарашни, жаҳонда билан, реал ва хушёр қарашни, жаҳонда ва ён-атрофимизда мавжуд бўлган, ва ён-атрофимизда мавжуд бўлган, тобора кучайиб бораётган маънавий тобора кучайиб бораётган маънавий таҳдид ва хатарларни тўғри баҳолаб, таҳдид ва хатарларни тўғри баҳолаб, улардан тегишли хулоса ва сабоқлар улардан тегишли хулоса ва сабоқлар чиқариб яшашни талаб этмоқдачиқариб яшашни талаб этмоқда  Шу боис юртдошларимиз, айниқса, ёш Шу боис юртдошларимиз, айниқса, ёш авлод онгида мураккаб ва таҳликали авлод онгида мураккаб ва таҳликали ҳаёт ҳақида, унинг шафқатсиз ўйинлари ҳаёт ҳақида, унинг шафқатсиз ўйинлари тўғрисида бирёқлама ва сохта тасаввур тўғрисида бирёқлама ва сохта тасаввур бўлмаслиги керакбўлмаслиги керак

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Президент Президент “Фикрга қарши фикр, “Фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя”ғояга қарши ғоя” мавзусида бу мавзусида бу борадаги қарашларини борадаги қарашларини фикрга қарши фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя, жаҳолатга фикр, ғояга қарши ғоя, жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш ҳар қарши маърифат билан курашиш ҳар қачонгидан кўра муҳим аҳамият касб қачонгидан кўра муҳим аҳамият касб этмоқда, этмоқда, деб мужассамлаштирганлардеб мужассамлаштирганлар  Ҳар қандай касалликнинг олдини олиш Ҳар қандай касалликнинг олдини олиш мақсадида иммунитет ҳосил мақсадида иммунитет ҳосил қилинганидек, ёшларимизда она Ватанга қилинганидек, ёшларимизда она Ватанга муҳаббат, бой тарихимизга, динимизга муҳаббат, бой тарихимизга, динимизга садоқат руҳида тарбиялаш – уларда садоқат руҳида тарбиялаш – уларда мафкуравий иммунитетни кучайтириш мафкуравий иммунитетни кучайтириш эканлиги таъкидлаб ўтилганэканлиги таъкидлаб ўтилган

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Мақсад- ёшлар миллий ўзлигини, шу Мақсад- ёшлар миллий ўзлигини, шу билан бирга, дунёни чуқур билан бирга, дунёни чуқур англайдиган, замон билан баробар англайдиган, замон билан баробар қадам ташлайдиган инсонлар бўлиб қадам ташлайдиган инсонлар бўлиб етишсинетишсин  Ана шунда жоҳил Ана шунда жоҳил ақидапарастларнинг “даъвати” ҳам, ақидапарастларнинг “даъвати” ҳам, ахлоқ-одоб тушунчаларини рад ахлоқ-одоб тушунчаларини рад этадиган, биз учун мутлақо бегона этадиган, биз учун мутлақо бегона ғоялар ҳам уларга ўз таъсирини ғоялар ҳам уларга ўз таъсирини ўткази олмайдиўткази олмайди

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Ёш авлодни турли маънавий тажовузлардан Ёш авлодни турли маънавий тажовузлардан ҳимоя қилишда худбинлик ва лоқайдлик, ҳимоя қилишда худбинлик ва лоқайдлик, қариндош-уруғчилик ва маҳаллийчилик, қариндош-уруғчилик ва маҳаллийчилик, коррупция ва манфаатпарастлик, бошқаларни коррупция ва манфаатпарастлик, бошқаларни менсимаслик каби иллатлардан жамиятимизни менсимаслик каби иллатлардан жамиятимизни халос этиш зарурхалос этиш зарур  Салбий хусусиятларнинг энг хунук кўриниши – Салбий хусусиятларнинг энг хунук кўриниши – ҳасад. Ҳасад бошқаларни кўролмаслик, ҳасад. Ҳасад бошқаларни кўролмаслик, уларнинг ютуғидан қувониш ўрнига, қандайдир уларнинг ютуғидан қувониш ўрнига, қандайдир куйиниш, ичиқоралик оқибатида пайдо бўладикуйиниш, ичиқоралик оқибатида пайдо бўлади  Яна бир жирканч иллат – сотқинликдир. Ҳар Яна бир жирканч иллат – сотқинликдир. Ҳар қандай ёвузлик сотқинликдан. Иккита одамнинг, қандай ёвузлик сотқинликдан. Иккита одамнинг, иккита мамлакатнинг ўртасидаги урушни ҳам иккита мамлакатнинг ўртасидаги урушни ҳам шундай одамлар бошлаб беради. Улардан огоҳ шундай одамлар бошлаб беради. Улардан огоҳ бўлиш керак, деб уқтирганлар Президентбўлиш керак, деб уқтирганлар Президент

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Тарихда кўп марта ўз тасдиғини Тарихда кўп марта ўз тасдиғини топган, мен ҳам ўз тажрибамда топган, мен ҳам ўз тажрибамда синаган ҳаётий бир ҳақиқатни яна синаган ҳаётий бир ҳақиқатни яна бир бор такрорлашни зарур деб бир бор такрорлашни зарур деб ҳисоблайман, деб ёзадилар ҳисоблайман, деб ёзадилар Президент: Президент: агар биз аҳил бўлсак, агар биз аҳил бўлсак, эл-юрт манфаати йўлида бир эл-юрт манфаати йўлида бир тану бир жон бўлиб яшасак, тану бир жон бўлиб яшасак, ўзимиздан сотқин чиқмаса, ўзбек ўзимиздан сотқин чиқмаса, ўзбек халқини ҳеч ким ҳеч қачон енга халқини ҳеч ким ҳеч қачон енга олмайди. олмайди.

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Бепарво одам душмандан ҳам Бепарво одам душмандан ҳам хавфлироқдир. Улар бировнинг ҳаётига, хавфлироқдир. Улар бировнинг ҳаётига, ён-атрофда содир бўлаётган воқеа-ён-атрофда содир бўлаётган воқеа- ҳодисаларга бетараф ва бепарво қараб, ҳодисаларга бетараф ва бепарво қараб, шунчаки кузатувчи бўлиб яшайдиган шунчаки кузатувчи бўлиб яшайдиган одамдан қўрқиш керакодамдан қўрқиш керак  Машҳур файласуфнинг: “Душманлардан Машҳур файласуфнинг: “Душманлардан қўрқма – нари борса, улар сени ўлдириши қўрқма – нари борса, улар сени ўлдириши мумкин. Бефарқ одамлардан қўрқ – улар мумкин. Бефарқ одамлардан қўрқ – улар сени ўлдирмайди ҳам, сотмайди ҳам, сени ўлдирмайди ҳам, сотмайди ҳам, фақат уларнинг жим ва бепарво қараб фақат уларнинг жим ва бепарво қараб туриши туфайли ер юзида хиёнат ва туриши туфайли ер юзида хиёнат ва қотилликлар содир бўлаверади”, деган қотилликлар содир бўлаверади”, деган сўзлари келтирилган сўзлари келтирилган

IIIIII . . Маънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдидМаънавиятимизга таҳдид – ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид  Вазифа – ҳар қайси фуқаро, ҳар Вазифа – ҳар қайси фуқаро, ҳар қайси инсон жамият тараққиёти ва қайси инсон жамият тараққиёти ва уни янгилашга, маънавий уни янгилашга, маънавий ҳаётимизни турли таҳдид ва ҳаётимизни турли таҳдид ва хуружлардан ҳимоя қилиш хуружлардан ҳимоя қилиш масаласига бўлган ўз бурчи ва масаласига бўлган ўз бурчи ва масъулиятини айнан шу асосда масъулиятини айнан шу асосда аниқлаб олиши зарурлиги, аниқлаб олиши зарурлиги, Давлатимиз раҳбари томонидан Давлатимиз раҳбари томонидан таъкидлангантаъкидланган

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Китобнинг тўртинчи – “ Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори” боби “Инсон қалбига йўл” ва “Энг буюк жасорат” мавзуларидан ташкил топган • Маънавият ҳақида ҳар қанча даъватлар, муҳим назарий фикрлар билдирилмасин, агар уларни жамият онгига синдириш учун доимий иш олиб бормасак кўзланган мақсадга эришолмаймиз, яъни инсон қалбига йўл тополмаймиз, деган хулосага келади Президентимиз

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Шунинг учун биз бугунги кунда таълим- тарбия соҳасидан бошлаб, матбуот, телевидение, Интернет ва бошқа оммавий ахборот воситалари, театр, кино, адабиёт, мусиқа, рассомлик ва ҳайкалтарошлик санаътигача инсон қалби ва тафаккурига бевосита таъсир ўтказадиган барча соҳалардаги фаолиятимизни халқнинг маънавий эҳтиёжлари, замон талаблари асосида янада кучайтиришимиз, янги босқичга кўтаришимиз зарур

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Инсон қалбига йўл – таълим-тарбиядан бошланади. Бу борада аждодларимиз қолдирган бебаҳо меросни эслаш билан бирга, ота-оналаримиз қатори биз учун энг яқин бўлган яна бир буюк зот – ўқитувчи ва мураббийларнинг олижаноб меҳнатларини ҳурмат билан тилга олиш лозим • Маърифатпарвар боболаримизнинг фикрини давом эттириб, агарки дунё иморатлари ичида энг улуғи мактаб бўлса, касбларнинг ичида энг шарафлиси ўқитувчилик ва мураббийликдир, десак айни ҳақиқат бўлади • Она тилимизда “мактаб кўрган”, “мактаб яратган” деган чуқур маъноли ибораларнинг мавжудлиги ҳам бу муқаддас даргоҳнинг, заҳматкаш ўқитувчи меҳнатининг давлат ва жамият ҳаётида қанчалик муҳим ўрин тутишидан далолат беради • 1 октябр санасини Ўқитувчилар ва мураббийлар куни сифатида умумхалқ байрами деб эълон қилинишида катта маъно бор

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Янги жамият бунёдкори бўлмиш янги инсонни тарбиялашда ҳозирги пайтда маҳаллаларимизда самарали фаолият олиб бораётган маҳалла оқсоқоллари ва фаоллари, фуқаролар йиғинларининг диний маърифат ва маънавий-ахлоқий масалалар бўйича маслаҳатчиларининг ижобий таъсири ортиб бормоқда • Ёш йигит-қизларимизнинг мустақил ҳаётга кириб бориши, ёш оилаларнинг жамиятдан ўзига муносиб ўрин топишида бу фидойи ва меҳрибон, жонкуяр одамларнинг қанчалик муҳим роль ўйнаётганини эътироф этиш зарур

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Жамиятимиз маънавиятини юксалтиришда хизмат қиладиган соҳалар – адабиёт ва санъат, маданият, матбуот мустақиллининг дастлабки кунлариданоқ мафкуравий тазйиқдан халос бўлганлигини қайд этиш жоиз • Эркин ижод учун, миллий қадриятларимиз ва бой маънавиятимизни, халқимиз тарихини, унинг бугунги сермазмун ҳаётини тўлақонли ва ҳаққоний акс эттириш учун шароитлар яратилди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Ҳозирги пайтда электрон ахборот воситалари, хусусан, телевидение ва радиосиз тасаввур этиб бўлмайди. Бу соҳани изчил тараққий эттириш талаб этилади. Матбуот, ОАВ шундай қудратли кучга айланмоқдаки, ўз келажагини ўйлайдиган ҳар қандай халқ ва миллат буни сезмасилиги мумкин эмас • Замонавий ахборот-коммуникация технологияларидан, Интернетнинг беқиёс имкониятларидан кенг фойдаланишга тайёр бўлиш, ахборот ва медиа тармоқлари ва улар билан ишлайдиган мутахассислар тайёрлаш замон талаби бўлиб қолмоқда

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Инсонни, унинг маънавий оламини кашф этадиган яна бир қудратли восита борки, у ҳам бўлса, сўз санъати, бадиий адабиётдир. Адабиётнинг инсоншунослик деб, шоир ва ёзувчиларнинг эса инсон руҳининг муҳандислари, деб тарифланиши бежиз эмас • Мустақиллик йилларида ижодкорларнинг янги авлоди кириб келгани, миллий тикланиш жараёнидаги ижодий изланишлари таҳсинли ва улардан биз янгидан-янги асарларни кутиб қоламиз

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Бу асарлар тарихан қисқа даврда қўлга киритган улкан марраларимизга, эл-юртимизнинг маънавий илдизлари, урф-одат ва анъаналарига, бир сўз билан айтганда, ўзбек характери, ўзбек табиатига бағишланса, чунки бутун дунёда қизиқиш ва ҳурмат ошиб бормоқда, бизни улар ўрганмоқдалар • Миллий адабиётимизнинг чет тилларга таржима қилиш ва шу асосда халқимизнинг ҳаёт тарзи ва инсоний фазилатларини кенг намойиш этиш борасидаги имкониятлар тўлиқ ишга солинмаяпди. Бунда учинчи тил – рус тили орқали эмас, балки тўғридан тўғри таржима қилиш масалаларига эътиборни янада кучайтириш лозим бўлади

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Агар биз Ўзбекистонимизни дунёга тараннум этмоқчи, унинг қадимий тарихи ва ёруғ келажагини улуғламоқчи бўлсак, авваламбор буюк ёзувчиларни, буюк шоирларни, буюк ижодкорларни тарбиялашимиз керак, дейди Президент ва Чўлпоннинг адабиёт яшаса – миллат яшайди, деган сўзларини келтирадилар

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Инсоннинг руҳий камолотига мусиқа санъатисиз эришиб бўлмайди. Халқимиз эса мусиқага азалдан иштиёқманд. Самарқанд яқинидаги Мўминобод қишлоғидан 3 минг 300 йил муқаддам суякдан ясалган най чолғуси топилгани бунга асосдир • Шарофиддин Али Яздий ўзининг “Зафарнома” китобида А. Темур даврида ўтказилган мусиқий анжуманлар ҳақида тўхталиб, “Яхши овозли хонандалар куйлашни бошлаб, ғазалу нақш айтур эрдилар. Ва турку мўғул, хитойу араб ва ажамдин ҳар ким ўз расми билан нағма айтур эрди”, деган маълумотларни келтиради

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Мустақиллик йилларида ота- боболаримизнинг маъна шу хайрли тадбирлари тикланиб, давом эттирилмоқда, меросимиз асраб-авайланмоқда • Санъатлар ичида ўзбек эстрадаси мустақиллик йилларида янги босқичга кўтарилди, янги-янги номлар пайдо бўлди, бу санъатнинг эртаси ҳақида фикр юритганда “миллий эстрада” деган иборанинг маъно- мазмунига алоҳида эътибор беришимиз, бегона таъсирдан, айниқса, “оммавий маданият” руҳидаги оқимлар таъсиридан ҳимоя қилишимиз табиий, деб ҳисоблайдилар Президент

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Баъзи ёш ижрочилар ва ижодий гуруҳларнинг “асар”лари санъатнинг ҳеч қандай талаб ва мезонларига тўғри келмайди, Нафақат мавзу ва мусиқа, ижро усуллари, балки саҳна ҳаракатларида ҳам очиқдан очиқ ажнабий “оммавий маданият” кўринишларига тақлид қилиш, “юлдузлик” касалига чалиниш ҳолатлари учраб қолмоқда • Биз учун ахлоқий жиҳатдан номаъқул, миллий қадрият ва қарашларимизга ёт бўлган, лекин ҳозирги вақтда ҳаётимизга кириб келаётган шундай кўринишларни бамисоли юқумли касаллик деб қабул қилишимиз керак

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Театр ҳақида гап кетганда, буюк маърифатпарвар Маҳмудхўжа Беҳбудийнинг “Театр – бу ибратхонадур”, деган фикрини эслаш ўринли • Ўзбекистонда театр санъати катта йўлни босиб ўтди. Ютуқлар кўп, жуда кўп санъат асарлари яратилган ва ҳозирда яратилмоқда • Айни пайтда театр санътимизда ҳам бугунги ҳаётимизни, замонамиз қаҳрамонлари қиёфасини ҳар томонлама чуқур очиб берадиган, томошабинни тортадиган бадиий юксак асарлар кам эканини афсус билан тилга олишимиз керак

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Аксинча, реал ҳақиқатдан йироқ, одамга катта маънавий озиқ бермайдиган асарлар билан театрлар кассасини тўлдириш ҳолатлари кўзга ташланмоқда • Албатта, бозор иқтисодиёти талабларини инобатга олиш керак, лекин юксак бадиият ва ҳаққонийлик, эзгу мақсадларга хизмат қилиш руҳи билан суғорилган асарлар яратиш мезон бўлиши керак

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Кино санъатида мамлакатимизда мактаб яратилган. “Тоҳир ва Зуҳро”, “Ўтган кунлар”, “Сен етим эмассан”, “Маҳаллада дув-дув гап” каби мумтоз фильмларимизни кўрганда ҳақиқатга ишонч ҳосил қиламиз. Янги-янги фильмлар суратга олинмоқда • Холисона айтиш керакки, ёшларнинг тарбиясига чуқур таъсир кўрсатадиган замонавий қаҳрамон образи кино экранларимизда ҳали яратилгани йўқ. Бугунги куннинг ҳақиқий манзараси, ўткир муаммоларини чуқур ҳис этолмаслик, оддий одамлар ҳаётидан узоқлашиб қолгани сезилиб туради

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Асосий сабаблардан бири киносанъати соҳасида кадрлар тайёрлайдиган олий ўқув юртларининг Ўзбекистонда мавжуд бўлмагани. Бошқа жойда ўқиб, миллий руҳ, миллий заминдан бегона бўлган мутахассислар бўлиб етишганлиги • Шунинг учун миллий кинодраматург ва режиссёрлар тайёрлаш долзарб масала бўлиб турибди. Дастлабки қадамлар қўйилди. Мустақиллик ва Наврўз байрамлари, “Шарқ тороналари” мусиқа фестивалларида бой тажриба тўпланди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Миллий маънавиятимиз ривожини тасвирий санъат намуналарисиз тасаввур қилиб бўлмайди. Бу борада ҳам қилишимиз лозим ишлар бисёр • Монументал санъат деганда, аввало катта таъсир кучига эга бўлган маҳобатли ҳайкаллар ва ёдгорлик мажмуаларини тушунамиз • Собиқ совет тузуми даврида бу соҳа санъатнинг энг мафкуралашган турига айланиб қолган эди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Мафкуравий руҳдаги ана шундай санъатнинг “ёрқин намунаси” бўлган ҳайкаллардан бири эски “Комсомол кўли”нинг кираверишида турар эди. • Одамни ҳайрон қолдирадиган томони шундаки, бу ҳайкал нима учун, қандай мақсадда қўйилгани ва қанақа маънони англатишини кўпчилик билмас, очиғи, билишга қизиқмас ҳам эди • Бундай ҳайкалларни олис туман ва қишлоқларда ҳам кўриш мумкин эди. Уларда юртимизга, халқимизнинг ҳаёти ва қадриятларига мутлақо дахли бўлмаган, умри бино бўлиб Ўзбекистонга қадам босмаган зотларнинг қиёфаси акс эттирилар эди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Юртимизда маънавий тикланиш ва янгиланиш жараёнлари бошланиши билан бошқа санъат турлари каби монументал санъатда ҳам янги давр бошланди • Китобда Президент Соҳибқирон Амир Темур бобомизнинг ҳайкалларини яратиш борасида олиб борилган ишлар мисолида бу санъат турининг мустақиллик йилларида қайта яратилаётгани тўғрисидаги маълумотлар ўрин эгаллаган: • А. Темурга совет давридаги муносабат • Ибн Арабшоҳнинг А. Темурнинг сурати ва сийрати ҳақидаги ёзма манбалари • А. Темур портрети тайёрланиши жараёнлари, Тошкент, Самарқанд ва Шаҳрисабз шаҳарларида улуғ бобомизга атаб ўрнатилган ҳайкаллар бўйича таклиф ва мулоҳазалари • Мамлакатимизда ўрнатилган бошқа ҳайкалларни тайёрлаш жараёни ҳақида фикр-мулоҳазалар билдирилган. Масалан, Қарши шаҳридаги “Эл-юрт таянчи” монументи

Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Тўртинчи бобнинг “Энг буюк жасорат” деб номланган мавзусида Президент “Ер юзидаги барча ўлмас обидалар, инсоният ҳаётини тубдан ўзгартириб юборган жамики улуғ кашфиёт ва ихтиролар, мумтоз санъат ва адабиёт дурдоналари, мардлик ва қаҳрамонлик намуналари одамзотнинг ақл- тафаккури, салоҳияти ва маънавий жасорати маҳсули эканлигини таъкидлаб • Бу ёруғ оламда энг буюк жасорат нима, деган саволга, ҳеч иккиланмасдан, энг буюк жасорат – бу маънавий жасорат, деб жавоб берсак, ўйлайманки, янглишмаган бўламиз, деган хулосага келадилар

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Бундай беназир зотларнинг барча халқлар ва миллатлар орасида топилиши - маънавий жасорат туйғуси бутун башариятга хос хусусият эканидан далолат беради • Антик давр файласуфи Платон – “устоди аввал” – биринчи муаллим. Бор мол-мулкини сарфлаб, Афина яқинида олимларни тўплаб, академия ташкил қилгани – маънавий жасорат. • Шунингдек, • Боғдоддаги “Байтул-ҳикма” • Хоразм Маъмун академияси • Николай Коперник • Жордано Бруно • Галилео Галилейларнинг фаолияти ҳам мисол бўлади • ХХ асрда бундай сиймоларни кўп учратиш мумкин: Маҳатма Ганди. Маҳатма дегани буюк қалб эгаси маъносини беради

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Маънавий жасорат туйғуси энг қалтис ва таҳликали даврларда миллатимизга умид ва ишонч берган, уни ёвларга қарши курашга чорлаган, аждодларимизни илмий кашфиётлар, ҳарбий зафарларга, маърифат машъалини баланд кўтариб жаҳолатга қарши чиқишга чорлаган: • Урганчни босқинчилардан ҳимоя қилишда қўлида байроқ тутиб жон берган Нажмиддин Куброда • Жалолиддин Мангубердининг жангавор руҳида • Амир Темур салоҳиятида маънавий жасорат туйғуси барқ урган • Ўтган аср бошларида, тарихимизнинг оғир ва мураккаб даврида майдонга чиққан жадид боболаримизнинг фидоийлиги замирида ҳам ана шундай жасорат намунаси мужассам эди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Табиат ва тарих қонунларини, унинг тараққиёт жараёнларини чуқур тушунадиган одамгина ўз ҳаётини маънавий жасорат асосига қуришга қодир бўлади • Шахсан мен заҳматкаш ва бунёдкор халқимизнинг ҳаётини, айниқса қиш қаҳратони ва ёз жазирамасида ҳам, баҳор ва кузнинг ёғин-сочинли кунларида ҳам ердан ризқ ундириш мақсадида кунни кунга, тунни тунга улаб меҳнат қилаётган деҳқонларимиз ҳаётини том маънода жасорат намунаси, деб биламан

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Мен ўз ҳаётим, иш фаолиятим давомида маънавий жасорат соҳиби бўлган, ҳар томонлама етук шахслар билан мулоқотда бўлганим, замондош бўлиб яшаганимдан доимо фахрланиб юраман, дейдилар Президент • Ана шундай ватандошларимиздан бири машҳур археологик олим, академик Яҳё Ғуломов. Одатда тепаликлар қаърида тарихий обидалар, бутун бир шаҳар қолдиқлари ястанган бўлади • Шўро даврида ана шундай қадимий тепаликларни ҳам текислаб пахта даласига айлантиришдек бемаъни сиёсат авж олган ва Яҳё Ғуломов бу номаъқул ишга қарши чиққан эди. Бу маънавий жасорат эди

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Нафақат шеърлари, балки бутун ҳаёти билан ўзбек аёлининг маънавий қиёфасини намоён этган атоқли шоирамиз Зулфияхоним ҳам шундай фидоий инсонлардан ҳисобланади • Мен билган ва ҳурмат қиладиган маънавий жасорат соҳибларидан яна бири атоқли олим ва жамоат арбоби Озод Шарафиддинов бўладилар, деб Президент у кишининг ҳам ҳаёти ва фаолиятидан мисоллар келтирганлар

Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Мухтасар қилиб айтганда, олис ва яқин тарихимиз шуни кўрсатадики, халқимиз доимо маънавий жасорат ҳисси билан яшаган ва бу улуғ туйғу унинг ҳаётида йиллар, асрлар ўтгани сайин тобора кучайиб, юксалиб бормоқда. Чунки халқ маънавияти шундай бир уммонки, ҳар қайси авлод ундан куч- қудрат, ғайрат ва илҳом олиб, ўзининг нақадар улкан ишларга қодир эканини намоён этади.

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Шу маънода 1991 йил 31 август санасида қўлга киритилган миллий мустақиллик – ХХ асрда халқимиз томонидан амалга оширилган буюк маънавий жасорат намунасидир, деб хулоса қилади Президент ўз китобида

IVIV . . Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевориВатанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори • Шу маънода 1991 йил 31 август санасида қўлга киритилган миллий мустақиллик – ХХ асрда халқимиз томонидан амалга оширилган буюк маънавий жасорат намунасидир, деб хулоса қилади Президент ўз китобида

Тақдимот тугадиТақдимот тугади Эътиборларингиз Эътиборларингиз учун ташаккур!учун ташаккур!

Похожие

Инсон маънавияти

Маънавият ва маърифат Ўзбекистон сиёсатининг устивор йўналиши

Ўзбекистон Республикаси Президенти И.Каримовнинг “Юксак маънавият енгилмас куч” асарида маънавий-ахлоқий ғояларнинг ифодаланиши

Мaънавит узликни англашдир

Юксак маънавият – енгилмас куч асaрининг раҳбар фаолияти учун аҳамияти