Юксак маънавият – енгилмас куч асaрининг раҳбар фаолияти учун аҳамияти - Основы культурологии - Презентации

Юксак маънавият – енгилмас куч асaрининг раҳбар фаолияти учун аҳамияти

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

674.5 KB

МАВЗУ: Юксак маънавият – МАВЗУ: Юксак маънавият – енгилмас куч асенгилмас куч ас aa рининг раҳбар рининг раҳбар фаолияти учун аҳамиятифаолияти учун аҳамияти www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Президентимизнинг “Юксак маънавият — енгилмас куч” китобида маънавиятнинг маъно-мазмуни, унинг инсон ва жамият ҳаётидаги ўрни ва аҳамияти, истиқлол йилларида юртимизда маънавий қадриятларимизни тиклаш ва такомиллаштириш борасида амалга оширилган улкан ишлар ҳамда келгусида бажарилиши лозим бўлган вазифалар илмий жиҳатдан теран таҳлил этилиб, мамлакатимизнинг истиқболдаги маънавий янгиланиши ва юксалишига хизмат қиладиган янги ғоя, фикр-мулоҳаза ва хулосалар баён этилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Муаллифнинг кўп йиллик кузатишлари, фикр ва мулоҳазалари маҳсули бўлган, ҳар томонлама теран илмий ва ҳаётий қарашларга асосланган ушбу китоб тўрт бобдан иборат бўлиб, унда маънавият соҳасига оид қонун ва категориялар, тушунча ва тамойиллар яхлит бир мажмуа ҳолатига келтирилган ва умумий илмий-назарий тизимни ташкил этган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

1 боб. МАЪНАВИЯТ - 1 боб. МАЪНАВИЯТ - ИНСОННИНГ УЛҒАЙИШ ВА КУЧ-ИНСОННИНГ УЛҒАЙИШ ВА КУЧ- ҚУДРАТ МАНБАИДИРҚУДРАТ МАНБАИДИР  Маънавиятни англашМаънавиятни англаш  Маънавиятни шакллантирадиган Маънавиятни шакллантирадиган асосий мезонларасосий мезонлар  Маънавият ва моддий ҳаёт Маънавият ва моддий ҳаёт уйғунлигиуйғунлиги www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

2 боб. 2 боб. МАЪНАВИЙ МАЪНАВИЙ ТИКЛАНИШ ВА ЮКСАЛИШТИКЛАНИШ ВА ЮКСАЛИШ  Миллий ғоя ва маънавий ҳаёт  Маънавият ва жамиятнинг янгиланиши  Ислоҳотлар ва уларнинг маънавий мезони  www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

33 боб боб МАЪНАВИЯТГА ТАҲДИД -МАЪНАВИЯТГА ТАҲДИД - ЎЗЛИГИМИЗ ВА ЎЗЛИГИМИЗ ВА КЕЛАЖАГИМИЗГА ТАҲДИДКЕЛАЖАГИМИЗГА ТАҲДИД  Глобаллашув жараёнлари Глобаллашув жараёнлари ва маънавий таҳдидларва маънавий таҳдидлар  Фикрга қарши фикр, ғояга Фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя .қарши ғоя . www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

4 боб. ВАТАНИМИЗ 4 боб. ВАТАНИМИЗ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ ТАРАҚҚИЁТИНИНГ МУСТАҲКАМ ПОЙДЕВОРИМУСТАҲКАМ ПОЙДЕВОРИ  Инсон қалбига йўлИнсон қалбига йўл  Энг буюк жасоратЭнг буюк жасорат www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Асарда маънавиятнинг одамзот учун ҳамма замонларда ҳам энг буюк бойлик бўлиб келгани, инсоният ва жамият тараққиётидаги аҳамияти кўплаб мисоллар орқали кўрсатиб берилган. Унда истиқлол йилларида юртимизда маънавий қадриятларимизни тиклаш ва такомиллаштириш борасида амалга оширилган улкан ишлар ҳамда бажарилиши лозим бўлган вазифалар теран таҳлил этилиб, мамлакатимизнинг истиқболдаги янгиланиши ва юксалишига хизмат қиладиган янги ғоя, фикр-мулоҳаза ва хулосалар баён этилган. Бугунги мураккаб глобаллашув даврида маънавият соҳасида вужудга келаётган долзарб муаммолар, халқимиз маънавиятини асраш ва юксалтириш, айниқса ёш авлодни қалби ва онгини турли зарарли ғоя ва мафкуралар таъсиридан сақлаш ва ҳимоя қилиш масалаларига алоҳида эътибор қаратилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Китобнинг муқаддимасида мустамлакачилик ва мустабид тузум даврида топталган маънавий-маърифий меросимиз ва миллий қадриятларимизни тиклаш ва замон талаблари асосида ривож-лантириш ўта муҳим ҳаётий заруратга айлангани, истиқлол йилларида амалга оширилган туб ислоҳотларнинг негизини ташкил қилгани, турли ғоявий- мафкуравий тажовуз ва таҳдидларга қарши мустаҳкам қалқон сифатида хизмат қилиб келаётгани, мафкуравий бўшлиқ вужудга келган даврда кишилар қалбига эзгу ғояларни сингдирган ва бунёдкорлик сари етаклаган куч сифатида намоён бўлгани ҳақида фикр юритилади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Асарнинг “Маънавият — инсоннинг улғайиш ва куч-қудрат манбаидир” номли 1-бобида маънавиятга оид илмий ва бадиий адабиётда илгари сурилган ва амалиётда қўлланадиган ёндашув ва талқинлар, унинг ғоявий, мавкуравий, маърифий, маданий, диний ва ахлоқий жиҳатлари умумлаштирилиб, маънавият — инсонни руҳан покланиш, қалбан улғайишга чорлайдиган, одамнинг ички дунёси, иродасини бақувват, иймон-эътиқодини бутун қиладиган, виждонини уйғотадиган беқиёс куч, унинг барча қарашларининг мезонидир , дея таърифланади.  www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАЪНАВИЙ ҲАЁТМИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАЪНАВИЙ ҲАЁТ И.А.Каримовнинг И.А.Каримовнинг “Юксак маънавият – “Юксак маънавият – енгилмас куч”енгилмас куч” асарининг иккинчи асарининг иккинчи боби боби “Мустақиллик – маънавий “Мустақиллик – маънавий тикланиш ва юксалиш”тикланиш ва юксалиш” муаммосига муаммосига бағишланган. Кўриниб турибдики бағишланган. Кўриниб турибдики мустақилликга ва миллий ғояга мустақилликга ва миллий ғояга маънавий тикланиш ва юксалишнинг маънавий тикланиш ва юксалишнинг муҳим шарти сифатида қаралган. Бу муҳим шарти сифатида қаралган. Бу концепция ва ёндашувнинг концепция ва ёндашувнинг тўғрилигини инсониятнинг кўп асрлик тўғрилигини инсониятнинг кўп асрлик тарихи тасдиқлаб келганлигини ва тарихи тасдиқлаб келганлигини ва келаётганлигини таъкидлаш лозим. келаётганлигини таъкидлаш лозим. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Бу тўғрида И.Каримов шундай ёзади.Бу тўғрида И.Каримов шундай ёзади. “Инсониятнинг кўп асрлик тарихи шундан “Инсониятнинг кўп асрлик тарихи шундан далолат берадики, бу бу дунёда ўзининг далолат берадики, бу бу дунёда ўзининг миллий давлатини қуришга азму қарор миллий давлатини қуришга азму қарор қилган ҳар қайси халқ юксак вазифаларни қилган ҳар қайси халқ юксак вазифаларни амалга ошириш, шу йўлда одамларни амалга ошириш, шу йўлда одамларни бирлаштириш ва сафарбар қилиш, бирлаштириш ва сафарбар қилиш, уларнинг қалбида ишонч уйғотиш, эски уларнинг қалбида ишонч уйғотиш, эски ижтимоий тузумдан мутлақо янги тузумга ижтимоий тузумдан мутлақо янги тузумга ўтишда ўзига қўшимча куч-қувват ва ўтишда ўзига қўшимча куч-қувват ва мадад топишга умумий, ягона мақсад ва мадад топишга умумий, ягона мақсад ва орзу-интилиш ифодаси бўлган миллий орзу-интилиш ифодаси бўлган миллий ғояни таянч ва суянч деб билади.”ғояни таянч ва суянч деб билади.” www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ўзбекистон халқи ўз мустақиллигини Ўзбекистон халқи ўз мустақиллигини қўлга киритгач унгача яъни, қўлга киритгач унгача яъни, мустақилликгача амал қилган ягона мустақилликгача амал қилган ягона коммунистик ғоя ақидаларидан воз кечди коммунистик ғоя ақидаларидан воз кечди ва маънавий тикланиш ва юксалишни ва маънавий тикланиш ва юксалишни амалга ошириш учун миллий ғоясини амалга ошириш учун миллий ғоясини асосий таянч ва суянч деб билди. асосий таянч ва суянч деб билди. Мамлакатимизда амалга оширишда Мамлакатимизда амалга оширишда миллий ғоянинг асосий тушунча ва миллий ғоянинг асосий тушунча ва иамойиллари белгилаб олинди ва ишлаб иамойиллари белгилаб олинди ва ишлаб чиқилди. Бу халқимизнинг асрий орзуси, чиқилди. Бу халқимизнинг асрий орзуси, кўзланган юксак мақсадларига кўзланган юксак мақсадларига етишишда асосий омил бўлди. етишишда асосий омил бўлди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Асарда шуларни ҳисобга олган Асарда шуларни ҳисобга олган ҳолда “Миллий ғоя” атамасининг ҳолда “Миллий ғоя” атамасининг маъно-мазмуни чуқур ифодалаб маъно-мазмуни чуқур ифодалаб берилган ва шундай дейилади: берилган ва шундай дейилади: Миллий Миллий ғоя деганда,ғоя деганда, аждодлардан авлодларга аждодлардан авлодларга ўтиб, асрлар давомида эъзозлаб ўтиб, асрлар давомида эъзозлаб келинаётган, шу юртда яшаётган ҳар келинаётган, шу юртда яшаётган ҳар бир инсон ва бутун халқнинг қалбида бир инсон ва бутун халқнинг қалбида чуқур илдиз отиб, унинг маънавий чуқур илдиз отиб, унинг маънавий эҳтиёжи ва ҳаёт талабига айланиб эҳтиёжи ва ҳаёт талабига айланиб кетган, таъбир жоиз бўлса, ҳар қайси кетган, таъбир жоиз бўлса, ҳар қайси миллатнинг энг эзгу орзу-интилиш ва миллатнинг энг эзгу орзу-интилиш ва умидларини ўзимизга тасаввур умидларини ўзимизга тасаввур қиладиган бўлсак, ўйлайманки, бундай қиладиган бўлсак, ўйлайманки, бундай кенг маъноли тушунчани мазмун-кенг маъноли тушунчани мазмун- моҳиятини ифода қилган бўламиз. моҳиятини ифода қилган бўламиз. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Миллий ғоянинг маъно-мазмунига Миллий ғоянинг маъно-мазмунига эътибор қаратадиган бўлсак, у Ўзбекистонда эътибор қаратадиган бўлсак, у Ўзбекистонда яшаётган барча одамларнинг олижаноб яшаётган барча одамларнинг олижаноб ниятларини, ҳаётий манфаатларини ниятларини, ҳаётий манфаатларини мужассам этадиган мужассам этадиган юрт тинчилиги, Ватан юрт тинчилиги, Ватан равнақи, халқ фаровонлигиравнақи, халқ фаровонлиги тушунчаларини тушунчаларини ўз ичига олади. Бу ўзига хос чуқур ўз ичига олади. Бу ўзига хос чуқур фалсафий ва ғоявий маъно-мазмунга эга. фалсафий ва ғоявий маъно-мазмунга эга. Мамлакатимиз олдида турган олижаноб Мамлакатимиз олдида турган олижаноб ору-интилишларимизни амалга оширишнинг ору-интилишларимизни амалга оширишнинг муҳим шарти ва кафолати бу тинчлик ва муҳим шарти ва кафолати бу тинчлик ва осйишталик билан боғлиқ эканлигини осйишталик билан боғлиқ эканлигини кўрсатади. Яъни тинчлик ва осойишталик кўрсатади. Яъни тинчлик ва осойишталик таъминланган жойда, асарда таъминланган жойда, асарда таъкидланганидек, инсоннинг энг муқаддас таъкидланганидек, инсоннинг энг муқаддас ҳуқуқларидан бири – бу тинч ҳуқуқидир. ҳуқуқларидан бири – бу тинч ҳуқуқидир. Шунингдек, Ватан равнақи ва халқ Шунингдек, Ватан равнақи ва халқ фаровонлиги билан боғлиқ ғоялар ва фаровонлиги билан боғлиқ ғоялар ва мақсадлар ҳам миллий ғоянинг асосий мақсадлар ҳам миллий ғоянинг асосий мазмунини ифода этади. мазмунини ифода этади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Бугунги кунда миллий ғоянинг Бугунги кунда миллий ғоянинг узвий-таркибий қисмларини ташкил узвий-таркибий қисмларини ташкил қиладиган қиладиган комил инсон, ижтимоий комил инсон, ижтимоий ҳамкорлик, миллатлараро тотувлик, ҳамкорлик, миллатлараро тотувлик, динлараро бағрикенгликдинлараро бағрикенглик тамойилларининг маъно-моҳиятини тамойилларининг маъно-моҳиятини мамлакатимизда олиб борилаётган мамлакатимизда олиб борилаётган маънавий-маърифий, талим-тарбия маънавий-маърифий, талим-тарбия ишларининг марказига қўйиш уларни ишларининг марказига қўйиш уларни янги босқичга кўтариш, ёш янги босқичга кўтариш, ёш авлодларни ҳар томонлама мустақил авлодларни ҳар томонлама мустақил фикрлайдиган етук дунёқараш фикрлайдиган етук дунёқараш эгалари қилиб тарбиялашдан иборат. эгалари қилиб тарбиялашдан иборат. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Асарда миллий ғоянинг маъно-Асарда миллий ғоянинг маъно- мазмунига эътибор қаратилар мазмунига эътибор қаратилар экан, шундай дейилади:экан, шундай дейилади: ““ Миллий ғоя деган сўз фақат Миллий ғоя деган сўз фақат бир миллатга мансуб бўлиб бир миллатга мансуб бўлиб қолмасдан мана шу табаррук қолмасдан мана шу табаррук диёримиз Ўзбекистон тупроғида диёримиз Ўзбекистон тупроғида яшаётган, уни ўз она Ватани деб яшаётган, уни ўз она Ватани деб биладиган барча миллат ва биладиган барча миллат ва элатларга дахлдордир” дейди элатларга дахлдордир” дейди И.Каримов. И.Каримов. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Бу миллий ғояни унинг мақсадларини тўғри тушунишда муҳим аҳамиятга эга. Айниқса Ўзбекистон шароитида 130 дан ортиқ миллат ва элатларнинг истиқомат қилишларини ҳисобга олсак, унинг аҳамияти яққол намоён бўлади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

МАЪНАВИЯТ ВА ЖАМИЯТНИНГ ЯНГИЛАНИШИМАЪНАВИЯТ ВА ЖАМИЯТНИНГ ЯНГИЛАНИШИ Асарда мамлакатимизда янги ҳаёт, янги Асарда мамлакатимизда янги ҳаёт, янги жамият пойдеворини барпо этишда эркин жамият пойдеворини барпо этишда эркин фуққаро маънавиятини шакллантириш масаласи фуққаро маънавиятини шакллантириш масаласи ғоят долзарб аҳамиятга эга эканлигига эътибор ғоят долзарб аҳамиятга эга эканлигига эътибор қаратилади. қаратилади. Мамлакатмизда амалга оширилаётган Мамлакатмизда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг самарадорлиги боғлиқ ислоҳотларнинг самарадорлиги боғлиқ бўлган омиллар: бўлган омиллар:  Халқ маънавиятининг тикланиши;Халқ маънавиятининг тикланиши;  Бой тарихий меросимизнинг чуқур ўрганилиши;Бой тарихий меросимизнинг чуқур ўрганилиши;  Анъана, урфАнъана, урф -- одатларимизнинг одатларимизнинг сақланиши;сақланиши;  Маданият ва санъат, фан ва таълим ривожи; Маданият ва санъат, фан ва таълим ривожи;  Жамият тафаккурининг ўзгариши ва юксалиши Жамият тафаккурининг ўзгариши ва юксалиши билан боғлиқ эканлиги асарда чуқур таҳлил билан боғлиқ эканлиги асарда чуқур таҳлил этиб берилганлигини таъкидлаш керак. этиб берилганлигини таъкидлаш керак. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Бу вазифаларнинг амалга Бу вазифаларнинг амалга оширилиши мамлакатимизда ўта оширилиши мамлакатимизда ўта мураккаб шароитда яъни, мустабид мураккаб шароитда яъни, мустабид шўро тузуми барбод бўлган янгича шўро тузуми барбод бўлган янгича ижтимоий муносабатлар қарор ижтимоий муносабатлар қарор топраётган кескин бир вазиятда юз топраётган кескин бир вазиятда юз берганлигини ҳисобга олиш берганлигини ҳисобга олиш аҳамиятлидир. аҳамиятлидир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Асарда бу соҳадаги асосий ишлар Асарда бу соҳадаги асосий ишлар нималардан иборат бўлиши лозимлигига нималардан иборат бўлиши лозимлигига эътибор берилган. Улар қуйидагилардан эътибор берилган. Улар қуйидагилардан иборат: иборат:  Миллий маданиятимиз, халқ маъанавий Миллий маданиятимиз, халқ маъанавий бойлигининг илдизларига эътибор бериш;бойлигининг илдизларига эътибор бериш;  Маърифат ва маданиятнинг моддий-техник Маърифат ва маданиятнинг моддий-техник баъзасини мустаҳкамлаш. Амалий ҳаётда баъзасини мустаҳкамлаш. Амалий ҳаётда маданият, маърифат, жисмоний тарбия ва маданият, маърифат, жисмоний тарбия ва спортнинг муҳим жой олишининг лозимлиги;спортнинг муҳим жой олишининг лозимлиги;  Шу соҳада ишлаётган кадрлар масаласига Шу соҳада ишлаётган кадрлар масаласига эътиборни кучайтириш кераклиги; эътиборни кучайтириш кераклиги;  Ўсиб келаётган янги авлодга, унинг Ўсиб келаётган янги авлодга, унинг маънавий тарбиясига ниҳоятда катта маънавий тарбиясига ниҳоятда катта жавобгарлик ҳисси билан ёндашиш жавобгарлик ҳисси билан ёндашиш масаласидир. масаласидир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ўзбекистон аҳолисининг 64 % ни 30 Ўзбекистон аҳолисининг 64 % ни 30 ёшгача бўлган ёшлар ташкил этишини ёшгача бўлган ёшлар ташкил этишини назарда тутсак, унинг нечоғлик муҳим назарда тутсак, унинг нечоғлик муҳим эканлигини англаш қийин эмас. эканлигини англаш қийин эмас. И.Каримов асарда қадрият И.Каримов асарда қадрият тушунчасининг маъно-мазмунига тушунчасининг маъно-мазмунига эътиборни қаратади ва шундай ёзади:эътиборни қаратади ва шундай ёзади: Албатта, биз тарих синовларидан Албатта, биз тарих синовларидан ўтган, миллий манфаатларимиз, бугунги ўтган, миллий манфаатларимиз, бугунги ва эртанги орзу-интилишларимизга, ва эртанги орзу-интилишларимизга, тараққиёт талабларига тўла жавоб тараққиёт талабларига тўла жавоб берадиган, йиллар ўтгани сари қадри берадиган, йиллар ўтгани сари қадри ортиб борадиган ғоя ва тушунчаларни ортиб борадиган ғоя ва тушунчаларни қадрият деб биламиз.қадрият деб биламиз. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Асарда миллий қадриятларнинг ўзига хос Асарда миллий қадриятларнинг ўзига хос қонуниятлари борлиги таъкидланади. Ўзликни қонуниятлари борлиги таъкидланади. Ўзликни англаш, миллий онг ва тафаккурнинг ифодаси англаш, миллий онг ва тафаккурнинг ифодаси тил орқали намойн бўлишини кўрсатиб беради. тил орқали намойн бўлишини кўрсатиб беради. Бу соҳада муҳим ютуқларга эришилди. Бу соҳада муҳим ютуқларга эришилди.  Мамлакатимизда ўзбек тили давлат тили деб Мамлакатимизда ўзбек тили давлат тили деб эълон қилинди (1989 йил 10 октябр);эълон қилинди (1989 йил 10 октябр);  Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини Лотин ёзувига асосланган ўзбек алифбосини жорий этиш тўғрисида қонун қабул қилинди (1993 жорий этиш тўғрисида қонун қабул қилинди (1993 йил 2 сентябр);йил 2 сентябр);  Бу билан боғлиқ муҳим маънавий-маърифий Бу билан боғлиқ муҳим маънавий-маърифий ишлар амалга оширилди; ишлар амалга оширилди;  Миллий урф-одатларимиз тикланди; Миллий урф-одатларимиз тикланди;  Тарихий хотирага алоҳида аҳамият берила Тарихий хотирага алоҳида аҳамият берила бошланди; бошланди;  Қатағон қурбонларини ёд этиш куни Қатағон қурбонларини ёд этиш куни нишонланадиган бўлди (2001 йил 31 август);нишонланадиган бўлди (2001 йил 31 август);  Хотира ва қадрлаш куни нишонланадиган Хотира ва қадрлаш куни нишонланадиган бўлди (9 май);бўлди (9 май);  Хотира майдони ташкил этилиб мотамсаро Она Хотира майдони ташкил этилиб мотамсаро Она хайкали ўрнатилди.хайкали ўрнатилди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Асарда бу билан боғлиқ фактлар Асарда бу билан боғлиқ фактлар келтирилиб ўтилган. Жумладан, келтирилиб ўтилган. Жумладан, “Биз бу “Биз бу масалага ана шундай илмий асосда масалага ана шундай илмий асосда ёндашиб, қадимий тарихимизни ўрганиш ва ёндашиб, қадимий тарихимизни ўрганиш ва баҳо беришда унинг бирон бир даври ёки баҳо беришда унинг бирон бир даври ёки жабҳасини эътибордан четда жабҳасини эътибордан четда қолдирмасликка ҳаракат қилинди. қолдирмасликка ҳаракат қилинди. Жумладан, мусатамлакачилик ва совет Жумладан, мусатамлакачилик ва совет давридаги оммавий қатағонлар пайтида зулм давридаги оммавий қатағонлар пайтида зулм ва зўровонлик қурбони бўлган, истиқлол ва зўровонлик қурбони бўлган, истиқлол йўлида жон фидо этган аждодларимизнинг йўлида жон фидо этган аждодларимизнинг ҳурмати ва хотирасини жойига қўйиш, ҳурмати ва хотирасини жойига қўйиш, уларнинг эл-юрт озодлиги йўлидаги ишлари, уларнинг эл-юрт озодлиги йўлидаги ишлари, қолдирган меросини излаш ва ўрганишни қолдирган меросини излаш ва ўрганишни айнан ана шундай маънавий негизда йўлга айнан ана шундай маънавий негизда йўлга қўйганлигимизни қайд этиш зарур.қўйганлигимизни қайд этиш зарур. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Маълумки, 1937-1953 йилларда собиқ СССР Маълумки, 1937-1953 йилларда собиқ СССР худудида мудҳиш оммавий сиёсий қатағонлар худудида мудҳиш оммавий сиёсий қатағонлар амалга оширилган эди. Унинг салбий амалга оширилган эди. Унинг салбий оқибатларини ўзимизга тасаввур этиш учун оқибатларини ўзимизга тасаввур этиш учун биргина Ўзбекистон бўйича қарийб 100000 киши биргина Ўзбекистон бўйича қарийб 100000 киши қатағонга учраб, 13000 киши отиб қатағонга учраб, 13000 киши отиб ташланганлигини эслаш кифоя. Инсоний қадр-ташланганлигини эслаш кифоя. Инсоний қадр- қиммати топталган, ҳаёти поймол этилган бу қиммати топталган, ҳаёти поймол этилган бу одамлар орасида нафақат арбоб ва зиёлилар, одамлар орасида нафақат арбоб ва зиёлилар, балки юзлаб оддий инсонлар юртимизда балки юзлаб оддий инсонлар юртимизда истиқомат қилган деярли барча миллат ва истиқомат қилган деярли барча миллат ва элатларнинг вакиллари бор эди. Шу томирда элатларнинг вакиллари бор эди. Шу томирда қанча одамларнинг ўз оиласидан жудо бўлгани, қанча одамларнинг ўз оиласидан жудо бўлгани, аёллар беваликка, гўдаклар етимликка маҳкум аёллар беваликка, гўдаклар етимликка маҳкум этилганини минглаб миришкор деҳқонларнинг этилганини минглаб миришкор деҳқонларнинг қулоқ сифатида олис ўлкаларга сургун қулоқ сифатида олис ўлкаларга сургун қилинганлигини инобатга олсак, халқимиз қилинганлигини инобатга олсак, халқимиз бошига тушган бу фожианинг даҳшати янада бошига тушган бу фожианинг даҳшати янада яққол намоён бўлади” яққол намоён бўлади” деган фикрлар И.Каримов деган фикрлар И.Каримов томонидан билдириб ўтилган. томонидан билдириб ўтилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Шунингдек, собиқ СССР даврида 9 май Шунингдек, собиқ СССР даврида 9 май куни Fалаба куни сифтида байрам қилинар, куни Fалаба куни сифтида байрам қилинар, Марказда ва республикаларда дабдабали Марказда ва республикаларда дабдабали ҳарбий парадлар ўтказилар эди. Биз мазкур ҳарбий парадлар ўтказилар эди. Биз мазкур сананинг асл инсоний маъно-моҳияти ҳамда сананинг асл инсоний маъно-моҳияти ҳамда жамоатчилигимизнинг бу борадаги таклиф жамоатчилигимизнинг бу борадаги таклиф ва мулоҳазаларини инобатга олган ҳолда, 9 ва мулоҳазаларини инобатга олган ҳолда, 9 май кунини мамлакатимизда май кунини мамлакатимизда “Хотира ва “Хотира ва қадрлаш куни”қадрлаш куни” сифатида нишонламоқда. Бу сифатида нишонламоқда. Бу воєеа, ҳеч шубҳасиз, юртимизда тарихиий воєеа, ҳеч шубҳасиз, юртимизда тарихиий хотирани тўлақонли тиклаш йўли ҳаётнинг хотирани тўлақонли тиклаш йўли ҳаётнинг ўзи тақазо этган яна бир жиддий қадам ўзи тақазо этган яна бир жиддий қадам бўлганини қайд этиш лозим. Шу муносабат бўлганини қайд этиш лозим. Шу муносабат билан пойтахтимизда, вилоят ва туманларда билан пойтахтимизда, вилоят ва туманларда совет мафкурасини ўзида ифода этган эски совет мафкурасини ўзида ифода этган эски ¸дгорликлар ўрнига халқимизнинг руҳи ва ¸дгорликлар ўрнига халқимизнинг руҳи ва қарашларига ҳамоҳанг бўлган Хотира қарашларига ҳамоҳанг бўлган Хотира майдонлари ташкил этилиб, Мотамсаро она майдонлари ташкил этилиб, Мотамсаро она ҳайкали ўрнатилган.ҳайкали ўрнатилган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ана шу майдонларда барпо Ана шу майдонларда барпо этилган этилган ёё дгорлик мажмуаларида дгорлик мажмуаларида Иккинчи жаҳон уришида халок Иккинчи жаҳон уришида халок бўлган юртдошларимизнинг номлари бўлган юртдошларимизнинг номлари махсус ишланган лавҳаларга зарғал махсус ишланган лавҳаларга зарғал харифлар билан ¸зилиб қўйилгани, харифлар билан ¸зилиб қўйилгани, улар ҳақидаги маълуматлар улар ҳақидаги маълуматлар жамланган 35 жилтдан иборат жамланган 35 жилтдан иборат “Хотира” китоби чоп этилгани, айтиш “Хотира” китоби чоп этилгани, айтиш мумкинки, мамлакатимиз тарихида мумкинки, мамлакатимиз тарихида ибратли маънавий воқеа бўлди.ибратли маънавий воқеа бўлди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ИСЛОҲОТЛАР ВА УЛАРНИНГ ИСЛОҲОТЛАР ВА УЛАРНИНГ МАЪНАВИЙ МЕЗОНИМАЪНАВИЙ МЕЗОНИ Мустақиллик йилларида жамият Мустақиллик йилларида жамият ҳаётида туб ислоҳотлар амалга оширилди. ҳаётида туб ислоҳотлар амалга оширилди. Бугунги кунда бутун дунёда Бугунги кунда бутун дунёда “ЎЗБЕК “ЎЗБЕК МОДЕЛИ”МОДЕЛИ” сифатида тан олинган тараққиёт сифатида тан олинган тараққиёт модели ишлаб чиқилди. Бу моделнинг модели ишлаб чиқилди. Бу моделнинг асосий тамойиллари:асосий тамойиллари:  иқтисоднинг сиёсатдан ҳоли эканлигииқтисоднинг сиёсатдан ҳоли эканлиги  давлатнинг бош ислоҳотчи бўлишидавлатнинг бош ислоҳотчи бўлиши  қонун устуворлигиқонун устуворлиги  Кучли ижтимоий сиёсатКучли ижтимоий сиёсат  ислоҳотларнинг тадрижий асосда ислоҳотларнинг тадрижий асосда босқичма-босқич амалга оширишдир.босқичма-босқич амалга оширишдир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ислоҳотларнинг самарадорлиги Ислоҳотларнинг самарадорлиги унинг маънавий мезонлари билан унинг маънавий мезонлари билан ўлчанади. Улар қуйидагилардан ўлчанади. Улар қуйидагилардан иборат: иборат:  Халқнинг маънавий-руҳий Халқнинг маънавий-руҳий қарашларидаги янгиланиш жараёнлари қарашларидаги янгиланиш жараёнлари  Онг ва тафаккурнинг юксалишиОнг ва тафаккурнинг юксалиши  Мамлакатда юз бераётган ўзгаришлар, Мамлакатда юз бераётган ўзгаришлар, унинг ҳаётига, тақдирига дахлдорлигини унинг ҳаётига, тақдирига дахлдорлигини бўлган чуқур ҳис қилиши ва шундай бўлган чуқур ҳис қилиши ва шундай хулоса чиқариш билан белгиланади. хулоса чиқариш билан белгиланади. Шунинг учун ҳам ислоҳотлар Шунинг учун ҳам ислоҳотлар жараёнининг моҳиятида “ислоҳот учун эмас, жараёнининг моҳиятида “ислоҳот учун эмас, аввало инсон учун, унинг фаровон ҳаёти учун аввало инсон учун, унинг фаровон ҳаёти учун хизмат қилиши керак” деган мақсад хизмат қилиши керак” деган мақсад мужассам.мужассам. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

““ Ислоҳотларни амалга Ислоҳотларни амалга оширишда маънавият ва оширишда маънавият ва иқтисодиёт бир-бирини инкор иқтисодиёт бир-бирини инкор этмайди, аксинча бир-бирини этмайди, аксинча бир-бирини қувватлаб, ўзаро таъсирланиб, қувватлаб, ўзаро таъсирланиб, ривожланиб боради, деган қоидани ривожланиб боради, деган қоидани ўзимиз учун дастурил амал ўзимиз учун дастурил амал сифатида белгилаб олинди”. сифатида белгилаб олинди”. И.КаримовИ.Каримов www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Мустақиллик йиллари танланган Мустақиллик йиллари танланган тараққиёт йўлининг ҳар жиҳатдан тараққиёт йўлининг ҳар жиҳатдан тўғри эканлигини исботлаб бермоқда. тўғри эканлигини исботлаб бермоқда. Маъанавият соҳасида эришилаётган Маъанавият соҳасида эришилаётган ютуқларимиз мамлакатимизда кучли ютуқларимиз мамлакатимизда кучли ҳуқуқий давлат, кучли фуқаролик ҳуқуқий давлат, кучли фуқаролик жамияти қурилишида асос бўлмоқда. жамияти қурилишида асос бўлмоқда. Ислоҳотларни амалга оширишда Ислоҳотларни амалга оширишда халқимизнинг маънавий ҳаёти билан халқимизнинг маънавий ҳаёти билан боғлиқ қадриятлар тизимининг боғлиқ қадриятлар тизимининг тикланиши турли-хил бир томонлама тикланиши турли-хил бир томонлама қарашларни ва маънавий қарашларни ва маънавий таҳдидларни олдини олишга хизмат таҳдидларни олдини олишга хизмат қилмоқда. қилмоқда. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Эркин бозор шароитида Эркин бозор шароитида маънавий-аҳлоқий маънавий-аҳлоқий қадриятларнинг қиммати тушиб қадриятларнинг қиммати тушиб кетади, маданият иккинчи кетади, маданият иккинчи даражали нарсага айланиб даражали нарсага айланиб қолади деган хавотирларни қолади деган хавотирларни ўринсиз эканлигини яққол ўринсиз эканлигини яққол намоён этмоқда. намоён этмоқда. Масалан, Мамлакатимизда Масалан, Мамлакатимизда давлат бюджетининг давлат бюджетининг 50 % дан 50 % дан зиёзиё дд и ижтимоий соҳагаи ижтимоий соҳага йўналтирилганлиги ҳам буни йўналтирилганлиги ҳам буни тасдиқлаб турибди. тасдиқлаб турибди. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Китобнинг “Маънавиятга таҳдид — ўзлигимиз ва келажагимизга таҳдид” деб номланган бобида глобаллашув жараёни, унинг мазмун- моҳияти, ижобий ва салбий жиҳатлари, хусусан, мафкуравий таъсир ўтказишнинг воситаси сифатида турли сиёсий кучлар манфаатларига хизмат қилаётгани, ушбу жараён орқали миллий қадриятларимизга ёт ғоя ва қарашлар ёпирилиб келаётгани қандай салбий оқибатларни келтириб чиқариши мумкинлиги ҳаётий мисоллар асосида баён этилади. Китобда ҳақли равишда таъкидлаганидек, бундай таҳдидларга қарши ҳар томонлама чуқур ўйланган, пухта илмий асосда ташкил этилган, мунтазам ва узлуксиз тарзда олиб бориладиган маънавий тарбия, яъни фикрга қарши фикр, ғояга қарши ғоя, жаҳолатга қарши маърифат билан жавоб бериш мумкин. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Китобнинг “Ватанимиз тараққиётининг мустаҳкам пойдевори” бобида таълим-тарбия, телевидение ва оммавий ахборот воситалари, театр, кино, адабиёт, мусиқа, рассомлик ва ҳайкалтарошлик, яъни инсоннинг қалби ва тафаккурига бевосита таъсир ўтказадиган соҳалардаги фаолиятни замон талаблари асосида ривожлантириш-нинг амалий масалалари хусусида фикр юритилади.  Муаллиф илм-маърифат, оила, маҳалла, таълим- тарбия каби муҳим фундаментал қадриятларни маънавиятни шакллантирадиган асосий мезонлар сифатида кенг таҳлил қилади. Шуниси диққатга сазоворки, маънавият ва моддий ҳаёт, умуман ҳаётнинг моддий ва маънавий асосларининг ўзаро муносабатларидек мураккаб ва зиддиятли муаммолар талқин этилади. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

ТАВСИЯ ЭТИЛАДИГАН АДАБИЁТЛАР ТАВСИЯ ЭТИЛАДИГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙҲАТИРЎЙҲАТИ  Ўзбекистон Республикасининг Конститутицияси. Ўзбекистон Республикасининг Конститутицияси. – – Т.: Ўзбекистон, 200Т.: Ўзбекистон, 200 88 ..  Каримов И.А. Ўзбекистоннинг 16 йиллик Каримов И.А. Ўзбекистоннинг 16 йиллик мустақил тараққиёт йўли. –Т.: Ўзбекистон, 2007. мустақил тараққиёт йўли. –Т.: Ўзбекистон, 2007.  Каримов И.А. Ўзбекистон Республикаси Каримов И.А. Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 15 йиллигига қилинган маъруза. Конституциясининг 15 йиллигига қилинган маъруза. –Т.: Ўзбекистон, 2007.–Т.: Ўзбекистон, 2007.  Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. –Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. – Т.: Ўзбекистон, 2008.Т.: Ўзбекистон, 2008.  Назаров Қ., Эргашев И. Миллий ғоя ва раҳбар Назаров Қ., Эргашев И. Миллий ғоя ва раҳбар масъулияти. масъулияти. – Т.: – Т.: “Ғафур Ғулом”“Ғафур Ғулом” , , 200200 7.7.  Миллий ғоя: тарғибот технологиялари ва Миллий ғоя: тарғибот технологиялари ва атамалар луғати. атамалар луғати. – Т.: А– Т.: А кадемиякадемия , , 200200 7.7.  Миллий ғоя: назарий манбалар. –Т.: Академия, Миллий ғоя: назарий манбалар. –Т.: Академия, 2007. 2007.  Эргашев И. Миллий истиқлол ғояси ва раҳбар Эргашев И. Миллий истиқлол ғояси ва раҳбар фаолияти. –Т.: Академия, 2007.фаолияти. –Т.: Академия, 2007. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Похожие

«ЮКСАК МАЪНАВИЯТ — ЕНГИЛМАС КУЧ» асарида ўқув муассасаси қизлари учун муҳим бўлган ўгитлар ҳақида

Ўзбекистон Республикаси Президенти И.Каримовнинг “Юксак маънавият енгилмас куч” асарида маънавий-ахлоқий ғояларнинг ифодаланиши

Мaънавит узликни англашдир

Раҳбар ва шахс маънавияти

Маънавият ва маърифат Ўзбекистон сиёсатининг устивор йўналиши