Yadro reaksiyalari, ularning xillari va mexanizmi - Химия - Презентации

Yadro reaksiyalari, ularning xillari va mexanizmi

Загружено в:

01.05.2024

Скачано:

0

Размер:

3760.9697265625 KB

1. Atom tuzilishi. Rezerford tajribalari. 2. Rezerfordning atom modeli 3. Atom yadrolarida radioaktiv aylanishlar. 4. Atom yadrosi tarkibi. 6. Yadro reaktori. 7. Atom energitasidan foydalanish. 2. Zaryad va massa sonini saqlanish qomumi. 3. Izotoplar. 4. Termoyadro reaksiyalari. 2 - 4 5 7 - 9 6 13 - 155. Uran yadrosining bo’linish 1 i 0 . -12 1.  va  16 18parchalanis h 1 . 7 19 20Yadro reaksiyalari, ularning xillari va mexanizmi

1896 yilda Anri Bekkerel (fran.) radioaktivlik hodisasini ochdi. Radioaktivlik –bu atomlarni o’z- o’zidan nurlanish qobiliyati. 1899 yilda Ernest Rezerford aniqladi-ki, bu nurlanish bir xil emas ekan.

Rezerford tajribalari 1. Qalin devorli qo’rg’oshinli idishga radiyng juda kichik bo’lakchasini qo’yishdi. Radiyning nurlanishini fotoplastinkalar yordamida aniqlashga erishildi. 2. Silindr atrofida kuchli magnit maydoni hosil qilindi. Nurlanish uch oqimga bo’lindi. Yani , nurlanish musbat, manfiy va neytral zarrachalar oqimlaridan tashkil topgan ekan. M us b at i ni a l fa - zarrach a d e b ( - частицы); частицы); - kvantlar yoki fotonlar debчастицы) yoki nomlandi.  M anf i ys i ni – b e ta - zarrach a d eb (  -  Neytralini – ga  mma - zarracha deb ( - N S   

Maxsus modda bilan qoplangan shisha ekran1911 yilda Rezerford atom tuzilishini o’rganish maqsadida tajribalar olib bordi. 2. Kuchli e g ili sh - zarrachalarga katta massaga ega bo’lgan musbat zaryadli atom qismining ta’siri natijasidir. Tekshirilayotgan metaldan yasalgan falga1. Hamma zarrachalar ekranga uriladi.  Z a r r a c h a l a r n u r l a n t r a d i g a n r a d i o a k t i v modda.

- zarrachalarRezerfordning fikricha atom planetar tuzilishga ega. Markazda musbad zaryadlangan yadro joylashgan. Yadro atrofida elektronlar harakatda bo’ladi. Atom elektroneytral, yani yadro zaryadi, elektronlarning umumiy zaryadiga teng. y a d ro  Atomning bunday tuzilishini  - zarrachalar holati tushuntirib beradi

1903 yilda Ernest Rezerford va natijasida bir kimyoviy element boshqa kimyoviy elementga aylanishini aniqlashdi. - reaksiyasi: Kiyen esa - yemrilish natijasida quyidagi aylanish sodir bo’lishi aniqlandi. Yadro e l ektronFredrik Soddilar  - yemrilish   - zarracha  - yemrilishYemrilish  226 Ra8 8 4 He + 22 2 2 R n8 6 4 0 К1 9 40 Са +20  1  0 е + ~ 0 0  - nurlanish Xulosa Atom yadrolari yana ham kichik zarralardan iborat.

1919 yilda Rezerfod - zarrachalarni azot atomi yadrosi bilan o’zaro ta’sirini o’rgandi. Bunda azot atomi yadrosidan zarracha uchib chiqdi, bu zarrachani u proton deb nomladi (birinchi). Keyenroq Vil’son kamerasi orqali haqiqatdan ham musbat zaryadlangan elementar zarracha, yni vodorod atomi chiqganligi tasdiqlangan. Bundan tashqari kislorod atomi yadrosi hosil bo’ldi. + - vadorod atomi yadrosi yoki proton. va elektron zaryadiga teng zaryadga ega. He4 21 4 N 7 1 7 О + 1 Н 8 11 Н1 Be l g il an i shi - 1 p , og’ i r li g i ≈ 1 a . og ’ . b .1

1932 yilda Jeyms Chedvig (ingl.) berelliyli nurlanish – bu elektrik neytral zarralar oqimi iboratligi, og’irlik jihatidan protonni og’irligiga tengligini tasdiqlab berdi. Bu zarrachalarni neytron deb nomladi .1920 yilda Rezerfod atomda proton og’irligiga teng og’irlikka ega bo’lgan neytral zarracha mavjudligini tasavvur qiladi. 30-yillarda пberilliy atomini  - zarrachalari bilan bombardirovka qilinishi natijasida yngi nurlanish aniqlandi va uni berilliyli deb nomlashdi . 1 n 0

N – neytronlar soni1932 yilda D.D.Ivanenko (rus.), V.Geyzenberg (nem.) atom yadrosi tuzilishining proton neytron modelini taklif etishdi : Unga ko’ra ydro protonlar va neytronlardan - yani nuklonlardan tashkil topgan. M asal a n . А = 56, Z = 26, N = 30Yadrodagi nuklonlarning umumiy soni massa soni deb nomlanadi va А bilan belgilanadi Yadrodagi protonlar soni Zaryad soni deyiladi va Z bilan belgilanadi A Z X A = Z+N 56 Fe26 Protonlar soni doimiy bo’ladi, neytronlar soni esa proton- lardan ko’p bo’lishi mumkin, u o’zgarib turadi(moddalarni IZOTOPLARINI keltirish mumkin)

193 9 y i lda Ot t o G an v a FrisShtrassman (nem.) uran yadrosining bo’linishini ochishdi. Uran yadrosi neytronlar bilab bombardorovka qilinadi. Agarda neytron beqarorroq yadroga kelib urilsa, nisbatan barqaror ikkita yadro hosil bo’ladi, ular juda katta tezlikda uchib chiqishadi. Bunda 2-3 ta neytron chiqarishadi. Yadro bo’lakchalari sekinlashadi va o’ energiyasini atrof – muhitga beradi yoki chiqaradi. 235 U9 2

Похожие

Fermentlar, ularning tuzilishi va xossalari, ta’sir etish mexanizmi

Oksidlanish qaytarilish reaksiyalari

Bijg’ishning kimyoviy reaksiyalari

Bijgish va uni xillari. Sut-kislotali va spirtli bijg’ish

Ayrim aminokislotalarning almashinuvi reaksiyalari