logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Химия
  4. Suv-murakkab modda. Suvning fizik va kimyoviy xossalari

Suv-murakkab modda. Suvning fizik va kimyoviy xossalari

Загружено в:

26.02.2024

Скачано:

0

Размер:

7903.3564453125 KB
Скачать
DARS ISHLANMA 7- sinf o`quvchilari uchun “ SUV-MURAKKAB MODDA. SUVNING FIZIK VA KIMYOVIY XOSSALARI” mavzusida tayyorlagan 1 SOATLIK Darsimizga xush kelibsiz aziz ustozlar! “ SUV-MURAKKAB MODDA. SUVNING FIZIK VA KIMYOVIY XOSSALARI” MAVZU: MAQSAD: a)Ta’limiy maqsad – o’quvchilarga suvning tarkibi, tuzilishi, fizik va kimyoviy xossalari, muhim hususiyatlari va ishlatilishi haqida tushunchalar berish. b)Tarbiyaviy maqsad – ushbu mavzu orqali o’quvchilarni o`z maqsadiga erishish, jamoa bo`lib ishlash, o`zaro bir-biriga hurmat, berilgan topshiriqni bajarishda ma`suliyatni his qilish,Vatanga muhabbat, ona tabiatni asrash ruhida tarbiyalash. s)Rivojlantiruvchi maqsad – o’quvchilarning suv va u bilan bog’liq bo’lgan hodisalarni idrok qilish, laboratoriya mashg`ulotlarini mustaqil bajarish ko’nikmalarini mustahkamlash . Shakllantiruvchi kompetensiyalar: Kommunikativ kompetensiya — ijtimoiy vaziyatlarda ona tilida hamda birorta xorijiy tilda o‘zaro muloqotga kirisha olishni, muloqotda muomala madaniyatiga amal qilishni, ijtimoiy moslashuvchanlikni, hamkorlikda jamoada samarali ishlay olish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi. O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib- o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi. Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi — jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga dahldorlikni his etish va ularda faol ishtirok etish, o‘zining fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish, mehnat va fuqarolik munosabatlarida muomala va huquqiy madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi. Dars turi• • Yangi tushuncha, bilim, malaka va ko`nikmlarni hosil qilish. • I nterfaol metodlar: “ Men-o`yindaman”, “ Men-amaliyotdaman”, “ Men-muloqotdaman”, “ Fikriy hujum”, “ Ikki qismli kundalik” • Guruhlarda ishlash. • Dars jihozi: H 2 O CaONa metal iGazlangan ichimlik Tarqatma materiallar O`quv film • 1. Salomlashish. • 2. Davomatni aniqlash va o`quvchilarning darsga tayyorligini nazorat qilish. • 3. Siyosiy daqiqa (habar va yangiliklar so`rash ) Shundan so`ng yurtimizda va dunyoda bo`layotgan voqea, yangiliklar hamda kimyo faniga doir yangiliklar so`raladi.O`quvchilar esa qisqa savollar orqali 3 guruhga bo`lib olinadi. . Dastlab o`qituvchi o`quvchilar bilan salomlashib, sinf davomatini aniqlaydi, o`quvchilarning darsga tayyorligini nazorat qiladi va darsni boshlaydi. \ 4\ 4 O FA R I N B I L I M D O N L A R Guruhlar balli sistemada kartochkalar orqali baholab boriladi. 4 503 2F 03 30 1-guruh. “ Metallar” 2-guruh “Metallmaslar” 3-guruh “Galogenlar”O`quvchilar guruhlarga bo`linadi. 3 ta shart orqali mustahkamlanadi. 1-guruh. “ Metallar” 2-guruh “Metallmaslar” 3-guruh “Galogenlar”“M e n -o `y in d a m a n ” , “ M e n -a m a liy o td a m a n ” , “M e n -m u lo q o td a m a n ”, O`tilgan darsdagi “Vodorod sof ekologik yonilg`i” mavzusi har bir guruhga alohida topshiriq berish orqali mustahkamlanadi. Bunda “Metallar” guruhi “Men o`yindaman” sharti orqali vodorodning qanday yonilg`i ekanligi, yonganda nima hosil bo`lishi, atmosferadagi zararli gazlar, atmosfera havosining ifloslanishini “Ovozsiz harakatlar” orqali ko`rsatib berishlari kerak. “ Metallmaslar” guruhi esa ushbu harakatlarni “Men amaliyotdaman” sharti orqali doskada reaksiya tenglamalar yordamida ifodalashlari kerak, gapirmagan holatda. “ Galogenlar” guruhi esa doskaga yozilgan reaksiya tenglamalarni “ Men muloqotdaman” sharti orqali izohlab, tushuntirib berishlari kerak bo`ladi. 1.Suvning tarkibi. 2. Fizik xossalari . 3. Kimyoviy xossalari. Reja: Suv – Yer sharida eng ko’p tarqalgan muhim kimyoviy birikmalardan biri. Suv vodorod va kislorod atomlaridan tashkil topgan murakkab modda bo’lib, tarkibida ikki atom vodorod va bir atom kislorod tutadi. Suvning molekulyar formulasi H 2 O shaklida ifodalanadi. Suvda vodorod atomlari kislorod atomi bilan 104,3 o burchak hosil qilib birikkan. Suv molekulalari tabiatda assotsiyatsiyalangan holda mavjud bo’ladi va (H 2 O)n tarzida ifodalanadi. c , Suvning nisbiy molekular massasi uni tashkil qilgan vodorod va kislorod atomlarining nisbiy atom massalari yig’indisidan iborat: M r (H 2 O) = 2 x 1 + 1 x 16 = 18. Demak, 1 mol suvning massasi 18 g ga, suvning molyar massasi 18 g/mol ga teng. Qadimgi dunyo odamlari suvni hayot uchun zarur bo’lgan to’rt unsur (olov, havo, tuproq va suv)dan biri deb hisoblaganlar. Suvga bo’lgan ehtiyoj juda qadim zamonlardanoq kishilarni yer osti va yer usti suvlarini qidirib topishga majbur qilgan. Cho’l va tog’ oldi hududlarida hanuzgacha saqlanib kelayotgan asriy quduqlar, uzundan-uzun koriz lahmlari, sardobalar o’tmishda ota- bobolarimizning suv uchun olib borgan kurashlaridan dalolat beradi. 6CO 2 + 6H 2 O C 6 H 12 O 6 + 6O 2 • Oqadigan ko’llar suvi 10 yillarda, oqmaydigan ko’llar suvi 200-300 yilda almashinishi aniqlangan. Suvning aylanishi va almashinuvi juda muhim geografik va kimyoviy, biologik ahamiyatga ega bo’lgan jarayon hisoblanadi. Buning natijasida quruqlik ichimlik, ya’ni chuchuk suv bilan ta’minlanadi. Agar yer sharidagi barcha suvni 1 banka deb hisoblasak, shu suvning 2,05 foizi chuchuk suvga to’g’ri keladi. Bir sutkada insonning ovqat hamda chanqog’ini bosish maqsadida iste’mol qilingan suvi taxminan 2-2,5 litrni tashkil etardi. Buyraklar orqali moddalar almashinuvi natijasida suvning 50-60 foizini tashqariga chiqarib yuboriladi. Suvga oid ayrim ma’lumotlarni keltirib o’taman. • Toza suv rangsiz, ta’msiz, hidsiz, tiniq suyuqlikdir. hid bilan ta’mni suvda unda erigan qo’shimchalar beradi. Suv uch xil holatda uchraydi. Suvning 4 o Sdagi zichligi 1000 kg.m 3 . harorat pasaygan sari suvning zichligi kamayib, muzning zichligi 900 kg.m 3 gacha pasayadi. SHuning uchun muz suvning ustida qalqib yuradi. • Suv 0 o S da muzlaydi, 100 o S da qaynaydi va bug’ holatida o’tadi. Suv ajoyib universal eruvchi modda bo’lib, o’zida juda ko’plab anorganik va organik moddalarni eritish xususiyatiga ega. Suv o’ziga xos kimyoviy xossalarga ham ega. Suv 100 o C dan yuqori haroratda suv bug’lari parchalanib, vodorod va kislorod hosil qiladi. Aktiv metallar bilan ta’sirlanib uning tarkibidagi vodorodni ajratib chiqaradi. • 2Na + 2H 2 O = 2NaOH + H 2 • Suvning reaktsion qobiliyati ancha katta. Ko’p metallar va metallmaslarning oksidlari suv bilan ta’sirlanganda asos va kislotalar hosil bo’ladi. • CaO + H 2 O = Ca(OH) 2 SO 3 + H 2 O = H 2 SO 4 • Ba’zi tuzlar suv bilan kristallogidratlar hosil qiladi. CuSO 4 + 5H 2 O = CuSO 4 * 5H 2 O IZOH 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.XULOSA 1.Suv murakkab modda. 2.Suv rangsiz, hidsiz, ta`msiz gaz modda. 3.Suv tabiatda uch xil agregat holatda uchraydi. 4.Suv faol metallar bilan ta`sirlashadi. 5.Suv atmosfera havosida mavjud. 6.Suvning tabiatda aylanishi quyosh energiyasiga bog`liq. 7.Suv insonlar, hayvonlar va o`simliklar hayotida muhim ahamiyatga ega.“ IKKI QISMLI KUNDALIK” metodi orqali mustahkamlanadi. V. Baholash: Dars davomida faol qatnashgan o`quvchilar individual tarzda baholanadi va rag`batlantiriladi.   1. Mavzuni o`qib, savollarga javob yozish. 2. Suvning fizik xossalarini o`rganish. 3. Suvning kimyoviy xossalariga doir reaksiya tenglamalar yozish. 4. “Suvning xossalariga doir yangi ma`lumotlar to`plash. E’tiboringiz uchun tashakkur!

Похожие

Suvning fizik va kimyoviy xossalari
Oltin va kumushning fizik kimyoviy xossalari
Kimyoviy texnologiyada suv
VII guruhning d-elementlarining fizik va kimyoviy xossalari, kimyoviy aktivligi; kislorod, suv, kislota va ishqorlarga munosabati, marganets (ii,iii,iv,vii) oksidlari
Tabiiy gazlarning fizik xossalari