Noorganik kimyo laboratoriya xonasida ishlash xavfsizlik qoidalari. Birinchi tibbiy yordam ko’rsatish - Химия - Презентации

Noorganik kimyo laboratoriya xonasida ishlash xavfsizlik qoidalari. Birinchi tibbiy yordam ko’rsatish

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

325.5 KB

REJAREJA 1.1. Reaktivlardan foydalanish va ishlash qoidalariReaktivlardan foydalanish va ishlash qoidalari .. 2.2. LL aboabo rr atorator ii yada ishlagayada ishlaga nn da rda r ii oya qiloya qil ii nadigan nadigan ehtiyot choehtiyot cho rr alaralar i.i. 3.3. LL aboratoriyada birinchi yordam kо‘rsatish aboratoriyada birinchi yordam kо‘rsatish choralarichoralari ..Noorganik kimyo laboratoriya xonasida Noorganik kimyo laboratoriya xonasida ishlash xavfsizlik qoidalari. Birinchi ishlash xavfsizlik qoidalari. Birinchi tibbiy yordam ko’rsatishtibbiy yordam ko’rsatish

Reaktivlardan foydalanish va ishlash Reaktivlardan foydalanish va ishlash qoidalariqoidalari Eritmalar va Eritmalar va qq uruq reaktivlar jips berkitilgan uruq reaktivlar jips berkitilgan shisha tiqinchshisha tiqinch ii (shliflangan), rezena yoki (shliflangan), rezena yoki yog‘och probka bilan berkitilgan shisha yog‘och probka bilan berkitilgan shisha idishlarda saqlanishi kerak. Reaktiv solingan har idishlarda saqlanishi kerak. Reaktiv solingan har bir idishga reaktivning nomi, sifati (markasi) va bir idishga reaktivning nomi, sifati (markasi) va konsenkonsen tt ratsiyasi (eritmalar uchun) yozilgan ratsiyasi (eritmalar uchun) yozilgan etiketka yopishtirib etiketka yopishtirib qq о‘yilishi kerak.о‘yilishi kerak.

 Reaktivlardan foydalanlganda quyidagi qoidalarga rioya kilish kerak.:Reaktivlardan foydalanlganda quyidagi qoidalarga rioya kilish kerak.: 1.1. ReaktivlardanReaktivlardan keragidan ortiq miqdorda sarflash yaramaydi. Bajariladigan tajriba keragidan ortiq miqdorda sarflash yaramaydi. Bajariladigan tajriba uchun reaktivdan qancha olish kerakligi aytilmagan bо‘lsa, ulardan mumkin uchun reaktivdan qancha olish kerakligi aytilmagan bо‘lsa, ulardan mumkin qaday kamroq oling.qaday kamroq oling. 2.2. Ishlatilmay ortib qolgan reaktivni shu reaktiv olingan idishga qaytarib solmang, Ishlatilmay ortib qolgan reaktivni shu reaktiv olingan idishga qaytarib solmang, laborant kо‘rsatgan boshqa idishga solib qо‘yish kerak.laborant kо‘rsatgan boshqa idishga solib qо‘yish kerak. 3. Tajriba о‘tkazish reaktivdan kerakli miqdorda olingandan keyin berkitib, о‘z 3. Tajriba о‘tkazish reaktivdan kerakli miqdorda olingandan keyin berkitib, о‘z joyiga qо‘yish kerak.joyiga qо‘yish kerak. 4. Quruq reaktivlarni chinni yoki metall qoshiqchalarda yoxud shpatellar bilan 4. Quruq reaktivlarni chinni yoki metall qoshiqchalarda yoxud shpatellar bilan oling. Ular har doim toza va quruq bо‘lishi kerak.oling. Ular har doim toza va quruq bо‘lishi kerak. 5. Suyuq, reaktivni pipetka bilan olsangiz, pipetkani yuvmasdan unda yana boshqa 5. Suyuq, reaktivni pipetka bilan olsangiz, pipetkani yuvmasdan unda yana boshqa idishdaidishda nn reaktiv olmang. Umumiy foydalanish uchun qо‘yilgan reaktivlarni reaktiv olmang. Umumiy foydalanish uchun qо‘yilgan reaktivlarni har kim о‘zi ishlatayot har kim о‘zi ishlatayot gg an shpatel yoki pipetka bilan olishi yaramaydi.an shpatel yoki pipetka bilan olishi yaramaydi. 6. Umumiy foydalanish uchun qо‘yilgan asbob va reaktivlarni о‘z ish 6. Umumiy foydalanish uchun qо‘yilgan asbob va reaktivlarni о‘z ish joyingizga olib ketmang, aksincha ularning о‘z joyini о‘zgartirmang, chunki joyingizga olib ketmang, aksincha ularning о‘z joyini о‘zgartirmang, chunki u boshqalar uchun ham kerak bо‘ladi.u boshqalar uchun ham kerak bо‘ladi.

LL aboabo rr atorator ii yada ishlagayada ishlaga nn da rda r ii oya oya qilqil ii nadigan ehtiyot chonadigan ehtiyot cho rr alaralar ii  Mashsulotning birinchi kunMashsulotning birinchi kun ii dada nn oq haoq ha rr b b irir talaba kimyo talaba kimyo labolabo rr atorator ii yasida ishlashning xavfyasida ishlashning xavf ss izlik texnizlik texn ii kaka ss i i qoidalarqoidalar ii bila bila nn tan tan ii shib chiqishlarshib chiqishlar ii za za rr uu rr va va labolabo rr atorator ii yadagi texnyadagi texn ii ka xavfka xavf ss izligi jurnalida bu izligi jurnalida bu nn aa rsrs a qayd a qayd qilqil ii nishi lozim.nishi lozim.  Har bir talaba, pala-partish ishlash, e’tiborsizlik, asboblarni, Har bir talaba, pala-partish ishlash, e’tiborsizlik, asboblarni, moddalarning xossalari va xavfsizlik texnikasi qoidalarini moddalarning xossalari va xavfsizlik texnikasi qoidalarini yaxshi bilmaslik baxtyaxshi bilmaslik baxt ss iz iz hh odisalarga sabab bо‘lishi mumkiodisalarga sabab bо‘lishi mumki nn ligini ligini chuqur anglab olishlari lozim. chuqur anglab olishlari lozim.  HH ar bir ishni bajarishdan oldin, ishni bajarilish ar bir ishni bajarishdan oldin, ishni bajarilish tartibi tartibi bilan bilan yaxshilab tanishib olish va о‘qutuvchidan ayyaxshilab tanishib olish va о‘qutuvchidan ay rr im ishni im ishni bajarishning xavfsizlik texnikasiga oid bajarishning xavfsizlik texnikasiga oid maslahatlarmaslahatlar olishi olishi lozim.lozim.

 Laboratoriyada ishlayotganda quyidagi ehtiyot choralariga rioya Laboratoriyada ishlayotganda quyidagi ehtiyot choralariga rioya qq ilish zailish za rurrur :: I. Zaharli va qо‘laI. Zaharli va qо‘la nsns a hidli moddalar bilan qilinadigan tajribalarning hammasini a hidli moddalar bilan qilinadigan tajribalarning hammasini mо‘rili shkafda о‘tkazing. mо‘rili shkafda о‘tkazing. 2. Ajralib chiqayotgan gazni idishga yaqin ergashib hidlamang. Gazni hidlash 2. Ajralib chiqayotgan gazni idishga yaqin ergashib hidlamang. Gazni hidlash zarur bо‘lsa, ehtiyot bо‘lib, havoni qо‘lingiz bilan idish og‘zidan о‘zingiz zarur bо‘lsa, ehtiyot bо‘lib, havoni qо‘lingiz bilan idish og‘zidan о‘zingiz tomon yelpib ma’lum masofada tomon yelpib ma’lum masofada hh idlang.idlang. 3. Kons3. Kons entrentr langan kislotalarni, ayniqsa sulfat kislotani suv bilan suyultirishda langan kislotalarni, ayniqsa sulfat kislotani suv bilan suyultirishda suvni kislotaga qо‘ymay, kislotani suvga jildiratib aralashtirib turib qо‘yish suvni kislotaga qо‘ymay, kislotani suvga jildiratib aralashtirib turib qо‘yish kerak.kerak. 4. Reaktivlarni quyishda ularni о‘zingizga yoki kiyimingizga sachramaslig4. Reaktivlarni quyishda ularni о‘zingizga yoki kiyimingizga sachramaslig ii uchun hech vaqt idishning tepaga euchun hech vaqt idishning tepaga e nn gashgash tirtir mang.mang. 5. Suyuqlikni 5. Suyuqlikni qq izdirayotganda probizdirayotganda prob ii rka ogrka og ’’ zini о‘zingizdan va yaqin turgan zini о‘zingizdan va yaqin turgan kishilardan chetga qaratib tuting.kishilardan chetga qaratib tuting. 6. Suyuqlikni qizdirayotganda idish ustiga ergashib qaramang, chunki suyuqlik 6. Suyuqlikni qizdirayotganda idish ustiga ergashib qaramang, chunki suyuqlik qaynaganda sachrashi mumkin.qaynaganda sachrashi mumkin.

7. 7. Ishlaganda reaktivlarning (ayniqsa kislota va ishqorlarning) yuzga, qо‘l va ust-boshga Ishlaganda reaktivlarning (ayniqsa kislota va ishqorlarning) yuzga, qо‘l va ust-boshga tegmategma ss lili gg ini doimo kuzatib boring. Yuzingizga yoki qо‘lingizga suyuqlik sachrasa, suv ini doimo kuzatib boring. Yuzingizga yoki qо‘lingizga suyuqlik sachrasa, suv bilan darhol yuvib tashlang. Kuchli kislota sachrasa, avval kо‘p miqdor suv bilan, bilan darhol yuvib tashlang. Kuchli kislota sachrasa, avval kо‘p miqdor suv bilan, sо‘ngsо‘ng rr a ea e ss aa ,, sodaning suyultirilgan eritmasi bilan yuving. Teriga ishqor sachraganda sodaning suyultirilgan eritmasi bilan yuving. Teriga ishqor sachraganda uni suv bilan to silliqlik yо‘qolguncha yuvish kerak. uni suv bilan to silliqlik yо‘qolguncha yuvish kerak. 8. 8. Oson о‘t oluvchi, о‘chuvchan moddalar bilan qilinadigan tajribalarni о‘tdan uzoqroqda Oson о‘t oluvchi, о‘chuvchan moddalar bilan qilinadigan tajribalarni о‘tdan uzoqroqda va imkoni boricha mо‘rili shkafda о‘tkazish lozim.va imkoni boricha mо‘rili shkafda о‘tkazish lozim. 9. 9. BB enzinenzin , , spirspir t, eft, ef ii r о‘t olib ketsa, alanga ustiga qum sepib о‘chiring. Issiq asbob yoki r о‘t olib ketsa, alanga ustiga qum sepib о‘chiring. Issiq asbob yoki idish stoldagi maxsus "taglik" ustiga qо‘yilishi lozim:idish stoldagi maxsus "taglik" ustiga qо‘yilishi lozim: 10. Biror yeringiz gaz gorelkasi alangasidan: yoki qizdirilgan narsalardan kuyib qolsa, 10. Biror yeringiz gaz gorelkasi alangasidan: yoki qizdirilgan narsalardan kuyib qolsa, kuygan joyingizga kaliy permanganatning kuchli eritmasi bilan, kuygan joy to qо‘ngir kuygan joyingizga kaliy permanganatning kuchli eritmasi bilan, kuygan joy to qо‘ngir rangga kelguncha hо‘llanadi yoki kuyganda ishlatiladigan suyuqlik (aptechkadan rangga kelguncha hо‘llanadi yoki kuyganda ishlatiladigan suyuqlik (aptechkadan olinadi) bilan hо‘llangan paxta kuygan joyga qо‘yiladi.olinadi) bilan hо‘llangan paxta kuygan joyga qо‘yiladi. 11. Za11. Za hh aa rr lanib qolganda va qattiq kuyganda darhol lanib qolganda va qattiq kuyganda darhol shifokorgashifokorga murojaat qilinadi. murojaat qilinadi. 12. Mash12. Mash g’g’ ulot dasturida kо‘rsatilmagan tajribalarni о‘tkazish qat’iyan ulot dasturida kо‘rsatilmagan tajribalarni о‘tkazish qat’iyan ta’qiqlanadi.ta’qiqlanadi. 13. Laboratoriyadan ketayotganingizda о‘z ish joyingizni tartibga keltiring, gaz 13. Laboratoriyadan ketayotganingizda о‘z ish joyingizni tartibga keltiring, gaz gorelkalarini, vodoprovod jumraklarini ochiq-yopiqligini, elektr asboblarining gorelkalarini, vodoprovod jumraklarini ochiq-yopiqligini, elektr asboblarining о‘chirilganligini tekshirib kо‘ring.о‘chirilganligini tekshirib kо‘ring.

LL aboratoriyada birinchi yordam aboratoriyada birinchi yordam kо‘rsatish choralarikо‘rsatish choralari ..  1. Agar teriga (qо‘l, yuz va boshqa joylarga) kons1. Agar teriga (qо‘l, yuz va boshqa joylarga) kons entrlanganentrlangan kislota (sulfat, kislota (sulfat, nitrat, xlorid va boshqa) tekkanitrat, xlorid va boshqa) tekka nn da, tezlik bilan 3-5 minut davomida kuygan da, tezlik bilan 3-5 minut davomida kuygan joyjoy nini kuchli suv oqimi bilan yuviladi. Keyin kaliy permanganat eritmasi bilan kuchli suv oqimi bilan yuviladi. Keyin kaliy permanganat eritmasi bilan hh о‘llangan paxta boylami qо‘yiladi.о‘llangan paxta boylami qо‘yiladi.  2. Teri ishqor eritmasi bilan kuyganda, kuygan joy suv bilan to silli2. Teri ishqor eritmasi bilan kuyganda, kuygan joy suv bilan to silli qq lik lik yо‘qolguncha yuviladi, keyin tanining 3% li spiyо‘qolguncha yuviladi, keyin tanining 3% li spi rr tli eritmasining yoki kaliy tli eritmasining yoki kaliy permanganat eritmasi bilan hо‘llangan paxta boylami qо‘yiladi. Birinchi permanganat eritmasi bilan hо‘llangan paxta boylami qо‘yiladi. Birinchi hh olda olda ham, ikkinchi holda ham kuchli kuyganda, birinchi yordamdan keyin tezlik ham, ikkinchi holda ham kuchli kuyganda, birinchi yordamdan keyin tezlik bilan bilan shifokorshifokor ga murojaat ga murojaat qq ilinadi.ilinadi.  3. Kо‘zga kislota yoki ishqor sachrasa, tezlik bilan uy temperaturasidagi kо‘p 3. Kо‘zga kislota yoki ishqor sachrasa, tezlik bilan uy temperaturasidagi kо‘p miqdor suv bilan yuviladi va darhol miqdor suv bilan yuviladi va darhol shifokorshifokor ga murojaat qilinadi.ga murojaat qilinadi.  4. Agar teri issiq narsalar (shisha, metall va bosh4. Agar teri issiq narsalar (shisha, metall va bosh qq alar) dan alar) dan kk о‘yо‘y ss a, avval a, avval tanining 3% li spirtli eritmasi yoki kaliy permanganat eritmasi bilan tanining 3% li spirtli eritmasi yoki kaliy permanganat eritmasi bilan hh о‘llangan о‘llangan paxta boylami qо‘yiladi, keyin yogli surtma moy (kuyishga qarshi) boylami paxta boylami qо‘yiladi, keyin yogli surtma moy (kuyishga qarshi) boylami qо‘yiladi.qо‘yiladi.  5. Xlor, brom, vodorod sulfid, uglerod oksid bilan zaharlanganda, jabrlangan 5. Xlor, brom, vodorod sulfid, uglerod oksid bilan zaharlanganda, jabrlangan darhol toza havoga chiqariladi, keyin darhol toza havoga chiqariladi, keyin shifokorshifokor ga murojaat qilinadi.ga murojaat qilinadi.

 6. Fosfor ta’siridan qо‘ygan joyga mis sulfatning 2% li eritmasi bilan hо‘llangan 6. Fosfor ta’siridan qо‘ygan joyga mis sulfatning 2% li eritmasi bilan hо‘llangan bogbog ’’ lam qо‘yiladi.lam qо‘yiladi.  7. Mishyak va simob bi7. Mishyak va simob bi rr ikmalari hamda siaikmalari hamda sia nini d tuzlari bilan zaharlanganda tezlik d tuzlari bilan zaharlanganda tezlik bilan bilan shifokorshifokor ga murojaat qilinadi. ga murojaat qilinadi.  8. О‘qituvchining ruxsatisiz biro8. О‘qituvchining ruxsatisiz biro rr moddaning mazasini tatib kо‘rish yoki hidlash, moddaning mazasini tatib kо‘rish yoki hidlash, shuningdek kimyoviy idishlardan suv ichish taqiqlanadi. Laboratoriyada shuningdek kimyoviy idishlardan suv ichish taqiqlanadi. Laboratoriyada ishlatiladigan hamma moddalar oz yoki kо‘p darajada zaishlatiladigan hamma moddalar oz yoki kо‘p darajada za hh arli ekanini talabalar arli ekanini talabalar esdan chiqarmasliklaresdan chiqarmasliklar ii lozim. lozim.  9.9. Ishni bajarishda biroIshni bajarishda biro nn tushunmovchilik tug tushunmovchilik tug ’’ ilsa, ishni tо‘xtatish va ilsa, ishni tо‘xtatish va о‘qutuvchiga yoki laboraо‘qutuvchiga yoki labora nn tga mutga mu rr ojaat qilib tushunojaat qilib tushun ii b olgandan keyin davom b olgandan keyin davom ettirish lozim.ettirish lozim.  10. Simob metali va uning tuzlari uta kuchli ta’sir qiluvchi zaharli. Shuning 10. Simob metali va uning tuzlari uta kuchli ta’sir qiluvchi zaharli. Shuning uchun simobli asboblar, simobli termometrlar singanda tuchun simobli asboblar, simobli termometrlar singanda t оо ‘kilgan simobni ‘kilgan simobni yaxshilab yiyaxshilab yi gg ’’ ii b olish shart. Simob tb olish shart. Simob t оо ‘kilganl‘kilganl ii gi haqida gi haqida оо ‘qutuvchiga va ‘qutuvchiga va laborantga albatta xabar berilishi kerak.laborantga albatta xabar berilishi kerak.  11. Kislota, ishqor va ammiakning konsentrlangan eritmalarini hamda oson 11. Kislota, ishqor va ammiakning konsentrlangan eritmalarini hamda oson bug‘lanuvchan suyuqliklarni pipetkada og‘izda tortib olish mumkin emas.bug‘lanuvchan suyuqliklarni pipetkada og‘izda tortib olish mumkin emas.

E’tiboringiz uchunE’tiboringiz uchun rahmat!rahmat!

Похожие

Noorganik kimyo fani maqsadi, vazifasi. Atom molekulyar talimot

Kimyo laboratoriyasidan samarali foydalanish

Organik kimyo

Kimyo fanini o’qitishda o’yinli texnologiyalar

Kimyo, ekologiya va biz!