logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Химия
  4. Karbon kislotalar 2

Karbon kislotalar 2

Загружено в:

28.05.2025

Скачано:

0

Размер:

2448.5703125 KB
Скачать
Karbon kislotalar Reja: Tuzilishi,sinflanishi nomenklatura vaizomeriyasi Olinish usullari Fizik hossalari Ishlatilish soxasi  Tuzilishida karboksil guruhibolgan organik brikmalarga  Karbon kislotalar deyiladi .  Karbonil guruh Karboksil guruh  Gidroksil guruh . radikalning tabiatiga qarab Umumiy formulasi va boshqa radikallar Klasifikatsiyasi 1. Toyingan 2. Toyinmagan 3. Aromatik Karboksil guruh soniga qarab 1.Bir asosli(monokarbon) 2.Ikki asosli (dikarbon) 3.Kop asosli (polikarbon ) .  Monokarbon kislotalar 1.toyingan bir asosli karbon kislotalar a)Alkanlar b)sikloalkanlar 2.toyinmagan bir asosli karbon kislotalar a)alken b)alkin c)alkadiyen 3.arenmonokarbon kislotalar Nomenklatura va izomeriyasi Tarihiy(trivial) Ratsional nomlanish Sistematik nomlanish Kim birinchi bor kislotalarni olgan? Sirka kislota CH3COOH- 8chiasrdan beri bizga malum Suvsiz sirka kislotani 1789-yili Toviy yegorovich Lavis aktiv komirdan olgan T=16,5 C da kiristallanadi Muzni yodga soladi--- (Muzli kislota) . Chumoli kislota 16-asrda chumolilardan chiqadigan ”achchiq bugi osmliklaridan olinganboyoqlarning rangini qizil rangga ozgartirishi aniqlangan DJ.Rey-chumolilardan chumoli kislotasini sintez qilgan va unga nom bergan Karl Vilgelim Shelie 18-asr oxiri-limon, sut,shavel benzoy va boshqa kislotalarni sintez qilib ularning tuzilishini organgan Lekin 19-asirning 60- yilliarigachakarbon kislotalarning kimyoviy tuzilishi sirligicha qolgan 1845-yilda nrmis olimi Kolbe sirka kislotasini sintez yoli bilan oldi. Sistematik nomenklatura Boyicha nomlashda tegishli toyingan uglevodarod nomiga kislota sozi qoshib oqiladi Propanat kislota 4-metil pentanat kislota 3-Etil 6-metil oktanatdikislota Benzol xalqa bilan boglangan –Co2H gururuhiga ega birikmalarga karboksilik suffiksli qoshiladi bu sistemada CO2H guruhining uglerod atomi C1-ga qoshilgan bolib,u nomerlanmaydi CO2H guruhi karboksil guruhi deb ataladi Trans-4- Gidroksi siklogeksan karbon kislota Siklopentan-1-en karbon kislota .  Karbon kislotalarning olinishi  1. oksidlanish reaksiyalari yordamida  2. Gidrolizlanish reaksiyalari orqali  3. Metal organik brikmalar asosida  4. karbon kislotalardan ularning gomologiniolish( Andrit-Eystert reaksiyasi ) .  1 Karbon kislotalarni oksidlash reaksiyalari orqali  Spirtlarni oksidlab [O]-Havo kislorodli va CO,Mn kat  Aldegidlarni oksidlab .  V.Reppe reaksiyasi .  2.Alkenlarni oksidlab [O]-KMnO4(qaynoq eritma) O2(kat,t) Propilenni oksidlash orqali .  Gidrolizlash reaksiyalari orqali olish 1.Nitrillarni ishqoriy yoki kislotali gidroliz qilib olinadi .  Arndt –Eystert reaksiyasi .  Lobaratoriyada olish  Natriy atsetat sirka kislota  Glyukozani sut kislota achitish orqali sut kislotasini olish; .  Fizikaviy hossalari  C1-C3 rangsiz suyuqlik oziga hos otkir hidga ega suv bilan istalgan nisbatda aralashadi  C4 -C9 moysimon suyuqlik yoqimsiz hidga ega suvda yomon eriydi  C10 - hidsiz qattiq moddalar suvda erimaydi Kuchli vodorod boglari qaynash trmperaturasi katta tasir korsatadi shu uning uchun karbon kislotalarning qaynash temperaturasi ularga mos spirtlarnikidan yuqori masalan ikkita uglerod atomi bolishiga qaramasdan sirka kislotaning qaynash temperaturasi 117,9 C ,etanolniki esa 78,3 C teng  Nima uchun karbon kislotalar uchuvchang moddalar emas?  molekulalar aro vodorod bog Benzoy kislota va boshqalar sublimatsiyalanadi  Haydash –suyuq moddalarni tozalash  Karbon kislotalarning ishlatilish sohalari parfyumeriya Gerbitsit konservant Chumoli kislota –spirqaytaruvchi medetsinadachumoli ti(chumoli kislotaning 1,25 % eritmasi )dezenfeksiyalovchi , mevali sharbatlarni konservalash, oqartiruvchi va boshqalarda ishlatiladi .  Murakkab efirlar essentsiyalari olishda keng ishlatilinadi  Etil formiat - rom hidini  Etil butilat – ananas hidini  Izoamilbutirat- nok hidini  Izovaleriyan kislota efirlari – olma hidini  Benzilatsetat – jasmin hidini Etiboringiz uchun raxmat! .  Foydalanilgan adabiyotlar royhati;  10-sinf organik kimyo darslik,  N.I Fayzullayev organik kimyo ,  R .A Shoymardonov organik kimyo  A.A Ibragimov V.U Xojayev O.M Nazarov biorganik kimyo  H.S Tojimuhammedov F.A Sapayev Organik kimyo, organik brikmakmalarning tuzilishi  S.Zokirov Organik kimyo  A.Abdusamatov Organik kimyo  Internet saytlari;Khan Academy organik kimyo tabiy fanlar,  Ziyouz.com,E-librariy SamMu, Arxiv.uz ,Teletype  A.Abdusamatov R.Mirzayev R.Ziyayev organik kimyo darslik  A.Karimov, Sh.Z Isamuhammedova N.K Chinbekovova organik kimyo  R.Ziyayev R.Mirzayev organik kimyo  S.Iskandarov B.Sodiqov organik kimyo nazariy asoslari  H.I Nurboyev Q.M Xalikov N.K Murtazayeva organik kimyo

Похожие

Karbon kislotalar
Karbon kislotalar (dars ishlanma)
Ikki asosli karbon kislotalar
Nuklein kislotalar 2
Nuklein kislotalar