Talab tushunchasi uning egri chizig’i va talab qonuni talabning hajmiga va miqdoriga tasir etuvchi omillar - Экономика - Презентации

Talab tushunchasi uning egri chizig’i va talab qonuni talabning hajmiga va miqdoriga tasir etuvchi omillar

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

263.923828125 KB

BuxDU Pedagogika fakulteti BTU va STI yo`nalishi 4-4BTU-13 guruh talabasi Murotova KomilaIq tis o d iy o t n a z a r iy a s i

MAVZU: Talab tushunchasi uning egri chizig’i va talab qonuni talabning hajmiga va miqdoriga tasir etuvchi omillar

Taklif (talab) ning egiluvchanligi – narx 1% o’zgarganda talab necha foiz o’zgarishini ko’rsatadi. Bu talabning narx bwyicha o’zgaruvchanligi ham deyiladi.

Talab – iste`molchi ma`lum vaqtda narxlarning har bir darajasida sotib olishga qodir bwlgan tovarlar va xizmatlar miqdoridir.

Talab egri chizig`i – grafikda narx va talabning hajmi wrtasidagi teskari bog`liqlikni kwrsatadi. Taklif egri chizig`i – narx va taklifning hajmi wrtasidagi twg`ridan –twg`ri bog`liqlikning grafikdagi tasviridir.

Talablar turlicha bo’lib, odatda bir xil tovar yoki xizmatlarga bwlgan talabning ikki turi farq qilinadi: yakka talab va bozor talabi. Har bir iste`molchining, ya`ni alohida shaxs, oila, korxona, firmaning tovarning shu turiga bwlgan talabi yakka talab deyiladi. Bir qancha (kwpchilik) iste`molchilarning shu turdagi tovar yoki xizmatga bwlgan talablari yig`indisi bozor talabi deyiladi.

Biz ehtiyoj tushunchasi haqida dastlabki bobda gapirgan edik. Ehtiyoj kishilarning hayotiy vositalariga bwlgan zaruriyatini ifodalovchi ilmiy kategoriya sifatida taraqqiyotning hamma bosqichlari uchun umumiy va doimiydir. Uning bozor iqtisodiyoti sharoitidagi tarixiy kwrinishi talab tushunchasidir. Talab ehtiyojdan farq qilib, mustaqil iqtisodiy kategoriya (ilmiy tushuncha) sifatida amal qiladi.

Talab qonuni – tovarlar narxi bilan uning sotib olinadigan miqdori wrtasidagi teskari yoki qarama –qarshi bog`liqlikni ifodalaydi.

Talablar turlicha bo’lib, odatda bir xil tovar yoki xizm atlarga bw lgan talabning ikki turi farq qilinadi: yakka talab va bozor talabi. H ar bir iste`m olchining, ya`ni alohida shaxs, oila, korxona, firm aning tovarning shu turiga bw lgan talabi yakka talab deyiladi. Bir qancha (kw pchilik) iste`m olchilarning shu turdagi tovar yoki xizm atga bw lgan talablari yig`indisi bozor talabi deyiladi.

Талабнинг туркумланишиТаъсир қилиш омил- ларига кўра Қондирилиш даражасига кўра Объектига кўра

Jadval ma`lumotlari tovar narxining pasayishi sotib olinadigan tovar miqdorining wsishiga va aksincha, narxning wsishi talab miqdorining kamayishiga olib kelishini kwrsatadi. Mahsulot narxi va sotib olinadigan tovar miqdori wzgarishi wrtasida bwladigan teskari yoki qarama-qarshi bog`liqlik talab qonuni deyiladi. Tovar narxi va uning xarid qilinadigan miqdori (talabning) wrtasidagi teskari bog`liqlikni oddiy ikki wlchamli grafikda ham tasvirlash mumkin: yotiq chiziq talab miqdorini, tik chiziq narxni kwrsatadi

Talabning turkumlanishi. Individual, ya`ni yakka talab ham, bozor talabi ham miqdor jihatdan aniqlanadi. Lekin bu miqdor har doim ham bir xil bwlib turmaydi, balki wzgaruvchan bwladi. Talab miqdorining wzgarishiga bir qancha omillar ta`sir qiladi. Ularning ichida eng kwp ta`sir qiladigan omil narx omilidir.

G ra fik d a g i D D c h iz iq n a rx v a ta la b h a jm i w rta s id a g i te s k a ri b o g `liq lik n i ta s v iriy a k s e ttira d i. G ra fik d a g i h a r b ir n u q ta to v a rn in g a n iq n a rx i v a is te `m o lc h i s h u n a rx d a s o tib o lis h i m u m k in b w lg a n to v a r m iq d o rin i k w rs a ta d i.

Narx va talab hajmining wzgarishi wrtasidagi teskari bog`liqlikni kwrsatuvchi bu chiziq talab egri chizig`i deyiladi.

Agar talab egri chizig`i wzining oldingi holatida qolsa va bunda u yoki bu tovarni sotib olishdagi har qanday miqdoriy wzgarish talab miqdorining wzgaruvchanligini bildiradi.

Talab miqdoriga narxdan tashqari ta`sir qiluvchi omillar. Talab hajmining wzgarishi faqat tovar narxiga emas, balki boshqa bir qator omillarga ham bog`liq bwladi. Bu omillar talabning narxdan tashqari omillari deyiladi.

Talabga narxdan tashqari quyidagi asosiy omillar ta`sir kwrsatadi: 1) iste`molchining didi; 2) bozordagi iste`molchilar soni; 3) iste`molchining daromadlari; 4) bir–biriga bog`liq tovarlarning narxi; 5) kelajakda narx va daromadlarning o’zgarishi ehtimoli.

Daromadlar wzgarishi bilan talab miqdori teskari bog`liqlikda wzgaradigan tovarlar past toifali tovarlar deyiladi.

E `T IB O R IN G IZ U C H U N R A H M A T E T IB O R IN G IZ U C H U N R A X M A T

Похожие

Talab tahlili asoslari va ularga ta’sir etuvchi omillar

Talab va taklif nazariyasi

Talab omili

Talabni tashkil qilish uslublari

Talab va taklif tahlili asoslari