Risklarni boshqarishning mazmun-mohiyati, o’ziga xos xususiyatlari va boshqarish usullari - Экономика - Презентации

Risklarni boshqarishning mazmun-mohiyati, o’ziga xos xususiyatlari va boshqarish usullari

Загружено в:

16.12.2024

Скачано:

0

Размер:

2925.6123046875 KB

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI Iqtisodiy xavfsizlik “ Risklarni boshqarish fanidan” fanidan MUTAQIL ISH Mavzu: Risklarni boshqarishning mazmun-mohiyati, o’ziga xos xususiyatlari va boshqarish usullari.

Risk tushunchasi , uning asosiy elementlari. 2Mundarija : Kirish .1 Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati .6 Riskni boshqarishning asosoiy prinsiplari . 3 3 Riskni boshqarishning startegiyalari . 4 4 Xulosa .5

Xavflar risk bilan o'lchanadi. Risklar muhimligi bilan farq qiladi. Qaysi xavf-xatarlarga alohida e'tibor berish kerakligini tushunish uchun ularni yetarli darajada baholash kerak. Mumkin bo'lgan risklarning tabiatini o'rganmasdan, mavjud bo'lmagan ma'lumotlarning miqdorini aniqlamasdan, ma'lum bir riskning amalga oshirilishi mumkinligini tushunish mumkin emas va shuning uchun uning yuzaga kelishi ehtimolini kamaytirish mumkin emas. Risklarni muntazam va professional tarzda boshqarish kerak. Bu har qanday korxonada har qanday darajadagi har qanday rahbarning ajralmas va zarur vakolatidir.Kirish :

“ Agar biz xavfni boshqarmasak, ular bizni boshqarishni boshlaydilar...”

Fransuz tili da esa risdoe – xavf , risk qilmoq (qoyani aylanib o’tmoq).Italyan tili da risiko – xavf- xatar ; risicare – qoyalar orasida sakramoq .“ Risk” so’zini kelib chiqishi ridsikon , ridsa – qoyalar , tosh grek so’zlariga borib taqaladi .

Risk -bu prognoz qilingan variantga nisbatan yo'qotish yoki daromad olish ehtimoli .

Risklarni boshqarish-bu salbiy natija yuzaga kelishi ehtimolini kamaytirishga va uni amalga oshirish natijasida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan yo'qotishlarni kamaytirishga qaratilgan boshqaruv qarorlarini qabul qilish va amalga oshirish jarayoni.

• Faoliyatning barcha bosqichlarida mumkin bo'lgan risklarni aniqlash; • Yuzaga keladigan risklarni taxmin qilish, taqqoslash va tahlil qilish; • Risklarni minimallashtirish va bartaraf etish bo'yicha zarur boshqaruv strategiyasini ishlab chiqish va qaror qabul qilish; • Ishlab chiqilgan tadbirlarni amalga oshirish uchun zarur bo'lgan shart-sharoitlarni yaratish; • Riskli vaziyatlarni boshqarish tizimining ishlashini monitoring qilish; • Olingan natijalarni tahlil qilish va nazorat qilish.Korxonalarda risklarni boshqarish tizimini joriy etish quyidagi imkoniyatlarni yaratadi:

Xatarlarni boshqarish tizimida boshqaruv obyekti-bu xavfni amalga oshirish jarayonida xo'jalik yurituvchi sub'ektlar o'rtasidagi moliyaviy munosabatlar natijalari(hamkorlar, raqobatchilar, qarz oluvchi va kreditorlar o'rtasidagi munosabatlar, sug'urta qildiruvchi va sug'urtalovchi va boshqalar). Moliyaviy risklarni boshqarish tizimidagi boshqaruv subyekti turli usullar va usullar orqali boshqaruv ob'ektiga maqsadli ta'sir ko'rsatadigan maxsus guruh (tadbirkor, moliyaviy menejer, risk menejeri, sug'urta mutaxassislari va boshqalar).

1 2 3Faol yondashuv menejerning maksimal darajada risk ta'sirini kamaytirish uchun risklarni boshqarishdan foydalanishni anglatadi. Ushbu yondashuvda barcha iqtisodiy operatsiyalar mumkin bo'lgan moliyaviy yo'qotishlarning oldini olish bo'yicha chora-tadbirlardan so'ng amalga oshiriladi. Adaptiv yondashuv boshqaruvning mavjud sharoitlarini boshqarish jarayonida hisobga olinadi va risklarni boshqarish iqtisodiy operatsiyalar davomida amalga oshiriladi. Xavfli hodisa yuz berganda barcha zararni oldini olish mumkin emas va faqat yo'qotishlarning bir qismidan qochish mumkin. Konservativ yondashuv moliyaviy tavakkalchiliklarga ta'sir etuvchi menejerlarning korxona zarar ko'rgan taqdirda xavfli hodisa yuz berganidan keyin boshlanganini ko'rsatadi. Hozirgi vaqtda zararni oldini olish va minimallashtirish bo'yicha o'z vaqtida qaror qabul qilish nuqtai nazaridan risklarni boshqarish bo'yicha uchta yondashuv mavjud:

Paydo bo’lish vaqti Hisob xarakteri Natijalar xarakteriAsosiy paydo bo’lish faktorlari Paydo bo’lish sohasi va boshqalar .Risklar klassifikatsi yasi :

Risklarni boshqarishning asosiy prinsiplari quyidagilardir: • 1. Risklarni qabul qilish haqida xabardorlik. • 2. Risklarni boshqarish (moliyaviy tavakkalchilik portfelining tarkibi, asosan, zararsizlantirilishi mumkin bo'lgan narsalarni o'z ichiga olishi kerak). • 3. Individual risklarni boshqarishning mustaqilligi (turli xil xavf turlari bo'yicha moliyaviy yo'qotishlar boshqaruv jarayonida alohida zararsizlantirilishi kerak). • 4. Qabul qilingan risk darajasining moliyaviy operatsiyalarning rentabellik darajasi bilan taqqoslanishi (risk darajasi kutilgan daromad darajasidan yuqori bo'lgan har qanday risk, risk uchun mukofotni hisobga olgan holda, korxona rad etilishi kerak).

• 5. Korxonaning moliyaviy imkoniyatlari bilan qabul qilingan risk darajasining taqqoslanishi (korxonaning bir yoki bir nechta risk bo'yicha moliyaviy yo'qotishlarning kutilayotgan miqdori ichki risklarni sug'urtalashni ta'minlaydigan kapital ulushiga mos kelishi kerak). • 6. Risklarni boshqarish samaradorligi (moliyaviy riskni bartaraf etish uchun korxonaning xarajatlari unga nisbatan mumkin bo'lgan moliyaviy yo'qotishlar miqdoridan oshmasligi kerak) • 7. Risklarni boshqarish operatsiyalari davrini hisobga olish (moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish muddati qanchalik uzoq bo'lsa, unga bog'liq bo'lgan risklar doirasi kengroq bo'ladi. Agar bunday moliyaviy operatsiyalarni amalga oshirish zarur bo'lsa, korxona nafaqat risk mukofoti, balki likvidlik uchun mukofot hisobiga ham zarur bo'lgan qo'shimcha daromad darajasini olishni ta'minlashi kerak, chunki moliyaviy operatsiya davri unga kiritilgan kapitalning "muzlatilgan likvidligi" davri hisoblanadi). • 8. Risklarni boshqarish jarayonida korxonaning moliyaviy strategiyasini hisobga olish. • 9. Risklarni uzatish imkoniyatini hisobga olish (bir qator moliyaviy xatarlarni qabul qilish korxonaning moliyaviy imkoniyatlariga mos kelmaydi).

Tadbirkorlik riskni boshqarish jarayoni bir necha bosqichlarni o'z ichiga oladi: 1. Barcha mumkin bo'lgan risklarni aniqlash va mumkin bo'lgan yo'qotishlarni tahlil qilish 2. Risk darajasiga ta'sir qiluvchi ob'ektiv va sub'ektiv omillarni aniqlash va aniqlash 3. Aniqlangan omillarni tahlil qilish 4. Muayyan risk turini baholash 5. Ruxsat etilgan riskf darajasini aniqlash 6. Tanlangan risk darajasida individual operatsiyalarni tahlil qilish 7. Usullarni tanlash va risklarni kamaytirish yo'llarini aniqlash 8. Belgilangan tadbirlarni amalga oshirish 9. Natijalarni baholash va tuzatuvchi ta'sirlarni qo'llash

Risklarni boshqarish usullarining butun majmui 4 guruhga bo'linishi mumkin: • 1-bo'yin tovlash (ishonchsiz hamkorlardan voz kechish; xavfli hodisalardan voz kechish; innovatsion loyihalardan voz kechish; iqtisodiy tavakkalchiliklarni sug'urtalash; mintaqaviy yoki tarmoqlararo o'zaro sug'urta va qayta sug'urtalash tizimlarini yaratish; kafolatlarni qidirish); • 2-lokalizatsiya (venchur tashkilotlarini tashkil etish, xavfli loyihalarni amalga oshirish uchun maxsus tarkibiy bo'linmalar tashkil etish, korxonani izchil kengaytirish); • 3-kompensatsiya (faoliyatni strategik rejalashtirish, tashqi muhitni prognoz qilish, ijtimoiy-iqtisodiy va normativ-huquqiy muhitni monitoring qilish; zaxira tizimini yaratish; faol maqsadli marketing; kasaba uyushmalari, assotsiatsiyalar, o'zaro yordam jamg'armalari va o'zaro yordamni yaratish; kutilayotgan xavf omillarini bartaraf etish yoki qoplaydigan qonun loyihalarini lobbi qilish; almashtiriladigan imtiyozli aktsiyalarni chiqarish; sanoat-iqtisodiy josuslik bilan kurashish); • 4-Dissipatsiya , ya’ni tarqatish (faoliyat turlarini diversifikatsiya qilish, boshqarish, sotish va etkazib berish joylari, innovatsiyalar, investitsiya portfeli; ishlab chiqarish ishtirokchilari o'rtasida javobgarlikni taqsimlash, vaqtida xavfni taqsimlash, xom ashyo, materiallarni xarid qilishni kengaytirish).

Risk oldini olish.Risklarni boshqarishning asosiy strategiyalari : M oliyaviy risklarning konsentratsiyasini cheklash. Diversifikatsiya qilish. Loyiha ishtirokchilari o'rtasida risklarni taqsimlash. O 'z-o'zini sug'urtalash (ichki sug'urta). Sug'urta. H im oya qilish. Risk darajasini minimallashtirishn ing boshqa usullari.

Risklarni professional tarzda boshqarishni o'rganish uchun siz "qo'lingizni to'ldirishingiz" va muayyan tajriba to'plashingiz kerak - bu kuch va vaqt talab etadi. Birinchidan, ko'proq, keyin esa-kichikroq. Eng muhimi, risklarni boshqarish texnologiyasini asta-sekin amalga oshirishni boshlashdir. Uni qo'llash uchun maxsus kunni ajratib ko'rsatish, biror hodisa yoki kayfiyatni kutish shart emas. Xatarlarni boshqarish orqali biz o'z ishining sifatini ta'minlaymiz va aksincha, sifatni ta'minlaymiz, biz xavfni boshqaramiz. Xatarlarni boshqarish natijasi sizning mahsulotingiz sifatining kafolati,me'yoriy talablarga rioya qilish kafolati, barqaror foyda kafolati va shuning uchun bizning barqarorligimiz kafolati.Xulosa :

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati : В. М. Гранатуров ,,Экономический риск : сущность , методы , измерения , пути снижения “ Учебное пособие Москва-1999 г. Е. В. Цветкова , И. О. Арлюкова ,, Риски в экономической деятельности“ Санкт-петербург- 2002 г. Google.com . Vikipediya.org elektron sayti . https://studfiles.net/preview/1841918/ http://vcs-ist.org/informatsiya/novosti/upravle nie-riskami/

Похожие

Xosilaviy qimmatli qog’ozlarning iqtisodiy mohiyati va ularning o’ziga xos xususiyatlari

PR va marketingning o’ziga xos xususiyatlari

Biznes risklarni boshqarish

Risklarni boshqarish va ularni sug’urtalash

Taraqqiyotning o’zbek modeli va uning o’ziga xos xususiyatlari