Malayziya Federatsiyasi iqtisodiyot va jahon mamlakatlari bilan olib borayotgan iqtisodiy munosabatlari - Экономика - Презентации

Malayziya Federatsiyasi iqtisodiyot va jahon mamlakatlari bilan olib borayotgan iqtisodiy munosabatlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

787.51953125 KB

MALAYZIYA FEDERATSIYASI IQTISODIYOT VA JAHON MAMLAKATLARI BILAN OLIB BORAYOTGAN IQTISODIY MUNOSABATLARI

REJA: 1.Umumiy tavsifi. 2.Tabiati 3.Iqtisodiyoti. 4.Makroiqtisodiy ko’rsatkichlari 5.Jahon mamlakatlari bilan aloqasi. 6.O’zbekiston bilan aloqasi.

Malayziya (Persekutuan Tanah Malaysiu) — Jan.-Sharqiy Osiyodagi davlat. X,ududini Jan. Xitoy dengizi ikkiga ajratib turadi; Gʻarbiy M. (Malayya) Malakka ya. o.ning jan.da, Sharkiy M. Kalimantal o.ning shim. qismida joylashgan. Mayd. 332,8 ming km2. Aholisi 22,2 mln. kishi (2001). Poytaxti — Kuala-Lumpur sh. Maʼmuriy jihatdan 13 shtat va 2 federal hududga boʻlinadi.

* Ayni iqtisodiy jarayonlar davlat tomonidan ishlab chiqilgan aniq reja asosida izga solinib turibdi. Vaholanki, Janubi-Sharqiy Osiyodagi 24 mln. kishilik aholiga ega bo`lgan ushbu mamlakat 1957 yilgacha, ya'ni milliy mustaqillikkacha, asosan kauchuk va qalay ishlab chiqarish hamda eksport qilishga ixtisoslashgan qoloq bir mamlakat sanalardi. O`tgan yuz yillikning 60- yillaridanoq, hukumat bir maromdagi o`sish strategiyasini belgilab oldi. Bundan maqsad, iqtisodiyotni diversifikatsiyalash va sanoatlashtirishdan iborat edi. Asosiy e'tibor import o`rnini bosuvchi oddiy iste'mol mahsulotlari ishlab chiqarishga qaratildi. Aholini asosiy oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta'minlash va kichik fermer xo`jaliklarini zamonaviylashtirish qishloq xo`jaligi sohasidagi muhim vazifalardan biri qilib qo`yildi. Sarmoyalarni rag`batlantirish haqidagi akt (1968 yil) qabul qilinganidan keyingina, eksport masalasi kun tartibiga qo`yildi.

Tabiati Malayziya. ekvator mintaqasida joylashgan. Malakka ya. o.ning katta qismini tepaliklar, past va oʻrtacha balandlikdagi togʻlar (bal. 1000—2000 m; eng baland joyi — Taxan togʻi, 2190 m) egallagan. Sohil qismlari (eni 90 km gacha) payettekislik. Kalimantan orolining sohillari ham tekislik, oʻrta qismi tepaliklar va 2000—2400 m balandlikdagi togʻlardir. M.dagi eng baland joy — Kinabalu togʻi (4101 m). Iklimi ekvatorga xos, shimolrogʻida subekvator mussonli iqlim. Oʻrtacha oylik t-ra yil davomida 25°—28°, Yillik yogʻin sohillarda 2000— 5000 mm. Daryolari (Rajang , Paxang , Baram, Kinabatangan va b.) sersuv. Tuproklari podzollashgan laterit, payettekisliklarda allyuvial tuproklar. Yer yuzasining 3/4 qismi doim yashil nam tropik oʻrmon. Palma, bambuk, togʻlarida eman, dafna va b. oʻsadi. Oʻrmon hayvonlari koʻp. Yirik hayvonlardan fil, ikki shoxli karkidon, himolay ayigʻi, yoʻlbars, qoplon, yovvoyi buyvollar, shuningdek, maymun, timsoh, boʻgʻma ilonlar bor. Tropik oʻrmonlarning oʻsimlik va hayvonot dunyosi Taman-Negara, Bako milliy bogʻlarida qoʻriqlanadi. Aholisining 54 % malayyalar, 34 % xitoylar, 10 % hindlar va b, Davlat tili — Malayziya tili, Davlat dini — islom, Shahar aholisi 43 %. Yirik shaharlari: Kuala-Lumpur, Jorjtaun, Ipox, JoxorBaru va b.

Iqtisodiyoti Malayziya. — industrial-agrar mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda i.ch. sanoatining ulushi — 28,7 %, konchilik sanoatining ulushi — 9,3 %, q. x.ning ulushi — 17,3 %. Q. h.ning asosiy ekini — sholi boʻlsa ham, mamlakat ehtiyojini qondirmaydi. Mamlakat iqtisodiyotining eng muhim tarmogʻi kauchuk i. ch.dir. Bundan tashkari, kokos palmasi, ananas, kakao, choy, murch, sabzavot, mevalar yetishtiriladi. Chorvachilik suyet rivojlangan; koramol, choʻchqa boqiladi. Dengiz qirgʻogʻi yaqinida va darelarda baliq ovlanadi. Eksport uchun yogʻoch tayyorlanadi. I. ch. sanoatining asosiy tarmoqdari: elektrotexnika, neftni qayta ishlash, kimyo, metallurgiya, avtomobil, toʻqimachilik, oziq-ovqat sanoati; konchilikning asosiy tarmoqlari: neft, tabiiy gaz, qalay, temir va mis rudalari, boksit qazib chiqarish. M. integral sxema, konditsioner, radio va teleapparaturalar i. ch. boʻyicha dunyodagi yetakchi mamlakatlardan biri. Yiliga 24,8 mlrd. kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi. Kauchuk, palma yogʻi, qalay eksport qilishda dunyoda oldingi oʻrinlardan birida turadi. Hunarmandchilik (ganchkorlik, zargarlik, kashtachilik va b.) rivojlangan. Temir yoʻllari uz. 2,2 ming, avtomobil yoʻllari uz. 52,5 ming km. Dengiz savdo flotining tonnaji — 2,9 mln. t. dedveyt. D yengiz portlari: Kelang , Jorjtaun, Kuantan, Kuala- Lumpur. Jorjtaun, Kota-Kinabaluda aeroportlar bor. M. chetga neft, elektron va elektrotexnika buyumlari, q. x. mahsulotlari, transport vositalari (jumladan, avtomobil), rezina texnika, toʻqimachilik mahsulotlari, poyabzal, kiyim-kechak sotadi; chetdan mashina uskuna, sanoat va optika jihozlari, transport vositalari, stanoklar, oziqovqat oladi.

Dunyodagi o’rni Kompaniya Sanoati Daromadi (mlrd $) Foydasi (mlrd $) Aktivlari (mlrd $) Bozor qiymati (mlrd $) 332 Maybank Banking 9.1 1.9 161.4 24.3 467 CIMB Group Holdings Banking 6.3 1.4 110.2 16.8 516 Tenaga Nasion al Utilitlar 11.5 1.3 28.3 12.6 542 Sime Darby Conglomerates 15 1.3 14.9 17.3 594 Public Bank Banking 4.2 1.3 89.8 18 725 Genting Hotels, Restaurants & Leisure 5.6 1.4 21.5 11.6 807 Axiata Group Telecommunica tions Services 5.8 0. 8 14 17.2 941 Petronas Chemical Oil & Gas Operations 5.4 1.2 8.3 16.3 973 RHB Capital Banking 2.0 0.6 61.8 6.8 1125 AMMB Holdings Banking 2.1 0.5 36.4 6.1 1260 Maxis Telecommunica tions Services 2.9 0.6 5.8 15.6 1261 YTL Utilities 6.4 0. 4 16.3 5.6 1302 Hong Leong Financial Group Banking 2.3 0.4 53.6 4.8 1317 IOI Group Food, Drink & Tobacco 4.9 0.6 7.2 9.6 1450 Petronas Gas Oil & Gas Operations 1.2 0.5 4.4 11.8 1696 Petronas Dagangan Oil & Gas Operations 9.6 0.3 3.2 7.4 1823 DRB Hicom Automotive 2.2 0.4 12.9 1.5 1842 MISC Berhad Transportation 3.1 0.2 12.2 7.4 1961 Telekom Malaysia Telecommunica tions 3.2 0.4 7.3 6.1Yirik kompaniyalari ko’rsatkichlari

Pul birligi Ringgit Xalqaro Savdo tashkilotlari APEC , ASEAN , IOR-ARC , WTO YaIM $492.4 mlrd (paritet bo’yicha,201 3 est.) $307.2 mlrd (nominal 201 3 est.) YaIM o’sish 4.5% (201 3 est.) Kishi boshiga YaIM $16,922 (PPP, 201 3 est.) $10,304 (nominal, 201 3 est.) Xo’jalik tarmoqlari Qishloq xo’j: 11.9% sanoat : 41.2% servis: 46.8% (201 3 est.) Inflation ( CPI ) 1.9% (201 3 est.) Qashshoq xalqi 1.7% (201 3 est.) Jini koefisiyenti 43.1 (20 13 est.) Mehnatda bandlar 12.92 million (201 3 est.) Tarmoqlar bo’yicha bandlik Qishloq xo’j: (13%), sanoat : (36%), xizmatlar : (51%) (201 3 est.) Ishsizlik 3.2% (201 3 est.)MAKROIQTISODIY KO’RSATKICHLARI

Asosiy tarmoqlari asfalt va neft, chiroq lar, pharmaceuticals , medical technology , electronics , temir qzib olish va qayta ishlash Biznes uchun qulaylik dunyo bo’yicha 6 o’rin Federal zaxira $77.4 billion (31 December 2010 est.) Yalpi tashqi qarzlari $72.6 billion (31 December 2010 est.) Davlat moliyasi Davlat qarzi YaiMdan 53% of GDP (2012 est.) [5] Daromadi $59.22 billion (2012 est.) Xarajatlari $75.31 billion (2012 est.) Iqtisodiy yordam $31.6 million (2005 est.) Tashqi qarzlari US$139.651 mlrd (May 2013) [

MALAYZIYANING DUNYO BOZORLARIDAGI O’RNI 100 % egallangan bozor (AQSH sharqiy qismi) 10 % egallangan bozor (Osiyo sharqiy qismi va Yevropa garbiy qismi) 1 % egallangan bozor

Eksport $239.8 mlrd (201 3 est.) [1] Asosiy eksport hamkorlari Imports $197.2 mlrd (201 3 est.) Asosiy import hamkorlari EKSPORT VA IMPORT

EKSPORT TARKIBI IMPORT TARKIBIElektronika mahsulotlar i Palma yogi Yog’och mahsulotlar i Mashina Optika Metal va uni qayta ishlash Kemalar kimyo Neft mahsulotlar i Kimyo mahsulotlar i Mashinalar Organik kimyo Petrolum va olastikar Yuk mashinalari Po’lat va temir mahsulotlar i Elektronika mahsulotlar i

Petronas binosi Balandligi-451.9 m (88 qavat ) Qurilish vaqti : 1992-1998 yillar Maydoni : 213 750 m kv Egallagan joyi : 40 ga Sarmoyasi-800 mln $Bu yerda konferens zallar, ofislar, sanat galereyalari joylashgan. Qiziq ma’lumotlar: Bino to’la Malayziyadagi materiallardan qurilgan , undagi beton yagona Malayziyadagi egiluvchan betonda qurilgan. 16000 oynani yuvishga 1 oy sarflanadi. Binoda 10000 odam faoliyat olib boradi.

O’ZBEKISTON BILAN ALOQALARI Iqtisodiy munosabatlarni rivojlantirish uchun avvalo huquqiy negiz yaratildi. 1992 y. iyunida OʻzR Prezidenti I. A. Karimovning M.ga tashrifi vaqtida „Madaniy va ilmiy hamkorlik“, „Iktisodiy va texnikaviy hamkorlik“ toʻgʻrisida bitimlar imzolandi. 1993 y. mart—apr. oylarida M. bosh vazirining Oʻzbekistonga tashrifi yakunida ham bir qancha hujjatlar qabul etildi. Natijada ikkala mamlakat oʻrtasida tovar ayirboshlashga kirishildi. 1999 y.da tovar aylanmasi 4,9 mln. AKSH dollarini tashkil etdi. OʻzR da malayziyalik sarmoyadorlar ishtirokida tuzilgan 10 ta qoʻshma korxona mavjud. „Otel Oʻzbekiston“, „OʻzMalOyl“ (neft konlarini ishlatish), „OʻzMakom“ (telefon xizmati), „Oʻzbeklizing Interneyshnl“ (kichik va oʻrta biznesni moliyaviy qoʻllabquvvatlash) ularning eng yiriklaridir. Mamlakatlarimiz o’rtasida nafaqat ikki tomonlama, balki ko’p tomonlama aloqalar ham kengayib bormoqda. Zamonaviy bosqichda har ikki davlat xalqaro maydonda bir-birini siyosiy jihatdan o’zaro qo’llab-quvvatlagani holda nufuzli xalqaro tashkilotlar doirasidagi ko’p tomonlama hamkorlikni ham kengaytirmoqda. Masalan, mamlakatimiz BMT tuzilmalaridagi a'zolik borasida bir necha marotaba Malayziyaning nomzodini yoqlagan: 1997 yili - EKOSOSga, 1998 yili - Xavfsizlik kengashining doimiy bo’lmagan a'zoligiga, 2004 yili - Ayollarga nisbatan kamsitishlarning barcha ko’rinishlarini tugatish qo’mitasiga.

Davlat investitsiya dasturi doirasida jalb qilingan Malayziya sarmoyalarining hajmi 2006 yildan buyon 225,95 million AQSh dollariga yetdi. Bugun respublikamizda faoliyat ko’rsatayotgan Malayziya sarmoyalari ishtirokidagi 20 ta korxona (ularning uchtasi 100 foiz miqdordagi Malayziya kapitali bilan) iqtisodiyotning neft-gaz sohasi, to’qimachilik mahsulotlari, mebel, elektr texnikasi mahsulotlarini ishlab chiqarish, moliyaviy xizmatlar ko’rsatish va boshqa jabhalarni qamrab olgan. 2005 yil tashkil etilgan O’zbekiston-Malayziya qo’shma savdo qo’mitasi iqtisodiy munosabatlarning rivojlanishiga salmoqli hissa qo’shmoqda. Iqtisodiy hamkorlik haqida to’xtalganda Malayziyaning “Petronas” kompaniyasi O’zbekistonda faoliyatni ko’rsatayotganini ta'kidlash zarurdir. Xususan, “O’zbekneftgaz” Milliy xolding kompaniyasining “Sasol” va “Petronas” kompaniyalari bilan sherikligida mamlakatimizda Sho’rtan gaz-kimyo majmuasi tomonidan ishlab chiqarilgan metandan sintetik suyuq yoqilg’i (GTL) ishlab chiqarish zavodining qurilishi bo’yicha qo’shma loyihasi amalga oshirilmoqda. Orol dengizi hududida, Ustyurt platosi va Surxondaryoda geologik tadqiqotlar olib borilgani holda yangi konlar ochilmoqda, metandan sintetik suyultirilgan yoqilg’i ishlab chiqaradigan zavod qurilishi bo’yicha loyihaning texnik-iqtisodiy asoslari ishlab chiqilmoqda.

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR !!!

Похожие

Turkiya respublikasining iqtisodiyoti. Jahon mamlakatlari bilan olib borayotgan iqtisodiy munosabatlari

Kanada mamlakati iqtisodiyoti jahon mamlakatlar bilan olib borayotgan iqtisodiy munosabatlari

AQSH iqtisodiyoti jahon mamlakatlari bilan olib borilayotgan iqtisodiy munasabatlari

Avstraliya iqtisodiyoti jahon mamalakatlari bilan olib borayotgan hamkorligi

Iqtisodiyot fan va iqtisodiyot sifatida