Маҳсулот меҳнат сиғимини таҳлили - Экономика - Презентации

Маҳсулот меҳнат сиғимини таҳлили

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

515 KB

11 00 -мавзу. Маҳсулот меҳнат сиғимини таҳлили-мавзу. Маҳсулот меҳнат сиғимини таҳлили Режа: 1. Маҳсулот меҳнат сиғимини ва унинг меҳнат унумдорлиги кўрсаткичлари билан алоқадорлиги. 2. Маҳсулот меҳнат сиғимининг экстенсив ва интенсив омиллари . 3. Маҳсулот меҳнат сиғими турлари. 4. Маҳсулот меҳнат сиғими кўрсаткичларининг таҳлили . 5. Ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажмига таъсир этувчи омилларнинг миқдорий таъсирини аниқлаш . 6. Маҳсулот меҳнат сиғими ни камайтирувчи омиллар

Меҳнат сиғими - бу маълум истеъмол қиймати ишлаб чиқаришга ёки конкрет технологик жараённи бажаришга кетган иш вақти харажатларини тавсифловчи кўрсаткичдир. МС = Ф к ч : Ик , МС = Фч : Ик , Бу ерда Фч - аниқ маҳсулотни ишлаб чиқариш учун сарфланган иш вақти жамғармаси, Ик – бир тоифадаги маҳсулотнинг натурал кўрсаткичи.1. Маҳсулот меҳнат сиғимини ва унинг меҳнат унумдорлиги кўрсаткичлари билан алоқадорлиги

1 сўм (минг,миллион)лик маҳсулотнинг меҳнат сиғими кўрсаткичи қўйидаги формула билан аниқла нади МС = Фч : ВП Б у ерда ВП – ялпи ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми, сўмда.

маҳсулот ишлаб чиқариш ва меҳнат харажатлари ҳажмининг ўзгаришида қуйидаги нисбатлар бўлиши мумкин: Маҳсулот ишлаб чиқаришга меҳнат сарфлаш қисқаргани ҳолда маҳсулот ишлаб чиқаришнинг кўпайиши содир бўлади Меҳнат сарфига қараганда маҳсулот ҳажми тезроқ ошади Маҳсулот ҳажми меҳнат сарфларига нисбатан секинроқ суръатлар билан пасаяди Меҳнат сарфи ўзгармаган ҳолда маҳсулот ҳажми ортади Меҳнат сарфлари камайгани ҳолда Маҳсулот ҳажми ўзгармай қолади

Амалиётда меҳнат сиғими ва меҳнат унумдорлиги ўртасида тескари пропорционаллик мавжуд  МУхис – ҳисобот йилида меҳнат унумдорлигини нисбий ўсиш с у ръати, %да. -  МС – ҳисобот йилида меҳнат сиғимининг нисбий пасайиш суръати,%да.  МС х 100  МУ х 100  МУхис = --------------; (10.6)  МС = ------------- (10.7) 100 -  МС 100   МУ

2.Маҳсулот меҳнат сиғимининг экстенсив ва интенсив омиллари Маҳсулот меҳнат сиғимининг экстенсив ва интенсив омиллари мавжуд Экстенсив омилларга ишчилар с онининг ўсиши тегишлидир. Интенсив омилларга – касблар ўриндошлигини жорий этиш, хизмат кўрсатиш зонасини кенгайтириш, меҳнат ва ишлаб чиқаришни ташкил этишни такомиллаштириш, техника тараққиётини жорий этиш натижасида меҳнат унумдорлигини ошириш каби тадбирлар киради.

Ишлаб чиқаришда меҳнат сиғимининг ўзгаришига таъсир этувчи омилларни ўрганиш маҳсулот ишлаб чиқаришни оширишга олиб келади, бунинг учун унга таъсир этувчи омилларни кўриб чиқамиз: режага нисбатан ҳақиқитда ишланган вақтнинг ўзгариши; ишчиларнинг меҳнат интенсивлиги кўрсаткичларининг ўзгариши; ишчиларнинг меҳнат унумдорлиги кўрсаткичларининг ўзгариши; иш вақтидан ортиқча вақт ишлаш; иш вақти сарфларининг ноишлаб чиқариш сарфлари; иш вақти йўқотишлари; маҳсулот ишлаб чиқариш таркибини ўзгариши.

3. Маҳсулот меҳнат сиғими турлари Маҳсулот меҳнат сиғими турлари Ишлаб чиқаришдаги меҳнат сиғими Бошқаришдаги меҳнат сиғими Режадаги меҳнат сиғими

Ишлаб чиқаришдаги меҳнат сиғими (МИЧ) Технологик ва хизмат кўрсатишдаги меҳнат сиғимидан жамланган, яъни булар ишлар бирликларини бажаришдаги асосий ва ёрдамчи ишчиларнинг меҳнат сарфларидир: МИЧ = ММ · МХ

Бошқаришдаги меҳнат сиғими(МБ) раҳбарлар, мутахассислар ва бошқа хизматчиларнинг меҳнат сарфларидан таркиб топади . Маҳсулотнинг тўлиқ, меҳнат сиғими МТЛ буюмларнинг ҳар бирини ва уларнинг жамини тайёрлаб чиқаришдаги меҳнат сарфларининг ҳаммасини акс эттирар эди. У куйидаги формула бўйича аниқланади: МТЛ = ММ · МХ  · МБ  · МИЧ

Режадаги меҳнат сиғими меъёрий меҳнат сиғимидан жорий даврда ташкилий- техникавий тадбирларни амалга ошириш ҳисобига режалаштирилаётган меҳнат сарфларини камайтириш ўлчами даражасида фарқ қилади.

жонли меҳнат унумдорлигининг ўсиши қуйидаги формула орқали аниқланади: бу ерда МС – маҳсулот меҳнат сиғимининг камайиши. МС х100 МУ = ------------- ; (10.9.) 100 - МС4. Маҳсулот меҳнат сиғими кўрсаткичларининг таҳлили

Корхонада ишлаб чиқариш самарадорлиги ва меҳнат сифатини оширишни таьминлашнинг мухандислик режаси Тадбирлар Тадб иқ қили ш мудд ати Кутилаётган иқтисодий самара Нор ма с, минг Хақиқатдаги меҳнат самараси М С камайиши МИ ўси ши МУ ўси ши МС камайиши МИ ўсиш и МУ ўсиши Н / с, минг % да % Ишлаб чиқаришнинг техник даражасини ошиши . Шу жумладан: Эски ускуналарни янгиси га алмаштириш 05-15 қисмлар тайёрлашни автоматлаштириш Маҳсулот сифатини ошиши 2 кв. 3 кв. 2 кв. -5325 -520 -72,6  61,1 -3,33 -3,3 -0,6  0,5 х х х х  3,5  3.4  0,6 -0,5 1 кв. 3 кв. 2 кв. 820,5 -777 -93,6 50,1 -6,4 -6,1 -0,7 +0,4 х х х х +6.8 +6,5 +0,7 +0,4 2.Ишлаб чиқариш, меҳнат ва бошқа- ришни такомиллаштириш Шу ж . :Хизмат доирасини кенгайтириш Касбларни бирга олиб бориш ва ўзаро алмашишни таьминлаш Иш вақти йуқотишларини камайтириш 1 кв. 1 кв. -194 -72,4 -121,6 1,62 -0,62 -1,0  1,65  0,6 4  1,0 1 х х х 1 кв. 1 кв. -228 -79,2 -148,8 -1,8 -0,6 -1,2 +1,8 +0,6 +1,2 х х х 3.Ишлаб чиқариш тузилмасини ўзгариши Шу жумладан: Кооперациялашган етказиб беришлар даражасининг ошиши 1 кв. -76,9 -76,9 -0,65 -0,65 х х х х 1 кв. -116,9 -116,9 -0,9 -0,9 х х х х Жами 103,4 -5,5 1,65 3,5 -1165,4 -9,1 +1,8 +6,8

Корхонада ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг ўзгаришига таъсир натижаларини умумлаштириш. Кўрсаткичлар режа хақиқат Четга чиқиш абсолют фоиз Товар маҳсулотини ишлаб чиқариш 76715 77468  753  0,98 Ш.ж. Маҳсулот ишлаб чиқаришнинг ўзгариши қуйидагилар ҳисобига: 1.Ишловчилар сонининг камайиши натижасида режага нисбатан ҳақиқатда ишланган вақтнинг камайиши х х -1662,2 -2,17 2.Маҳсулот тузилмасининг ўзгариши х х  614  0,8 3.Кооперациялашган етказиб беришлар даражасининг ўзгариши х х  240  0,31 4.Иш вақти йўқотишлари х х -620,4 -0,81 5. Иш вақтининг ноишлаб чиқариш сарфлари х х -93 -0,12 6.Иш вақтидан ортиқча ишлаш вақти х х  342,6  0,45 7.Илмий техника тадбирларини татбиқ қилиш ҳисобига иш вақтининг тежалиши х х  1728  2,25 8.Меҳнат интенсивлигининг ошиши. х х  204  0,27

Корхонада маҳсулотнинг меҳнат сиғими Кўрсаткичлар Режа Ҳақиқатда Ўзгариши Иш вақти жамғармаси минг киши соат. 12781,4 12458 Маҳсулот ишлаб чиқариш млн. сўм 76715 77468  + 753 Меҳнат сиғими млн. сўм 0,1666 0,1608 -0,00585.Ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажмига таъсир этувчи омилларнинг миқдорий таъсирини аниқлаш

Корхонада меҳнат сарфининг ўзгаришига омилларнинг таъсири Омиллар Ҳисоблаш Четга чиқишлар Абсолют Фоиз НТП ни татбиқ қилиш натижасида иш вақти сарфининг режадан ташқари камайиши. 288:77468 -0,00372 64,14 Меҳнат интенсивлигининг ошиши 34:77468 -0,00044 7,58 ...даражасининг ошиши 40:77468 -0,00052 8,47 Чиқарилган маҳсулот тузилмасининг ўзгариши 614:6002 = 102 102:77468 -0,00132 22,76 Иш вақтининг ноишлаб чиқариш сарфлари 15,5:77468  0,0002  3,45 Жами 0,1608-0,1666 -0,0058 100

амалдаги меҳнат сиғими қуйидаги формула орқали ҳисобланади: МС 1 =(Ч 1  - Ч нз  - ЭЧ фтт ):(ВП 1  - В пас  - ВП кп ), Бу ерда: Ч нз - иш вақтининг ноишлаб чиқариш сарфлари; ЭЧ фтт - илмий-техника ютуқларининг киритилиши натижасида режадан ташқари иш вақтининг тежалиши ( режанинг бажарилмаслиги); ВП пас - чиқарилган маҳсулот ассортименти ўзгаришининг уни баҳолашнинг қиймат ўзгаришига таьсири; ВП кп ( Пк) - ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажмининг, қиймат ўлчамига бутловчи маҳсулотлар ва ярим тайёр маҳсулотлар ўзгаришининг таъсири.

6. Маҳсулот меҳнат сиғими миқдорига таьсир этувчи омиллар ишлаб чиқаришнинг ошишини таъминловчи омиллар : Хақиқатда ишланган вақтнинг режага нисбатан ўзгариши Ишловчиларнинг меҳнат интенсивлиги кўрсаткичларининг ўзгариши Ишловчиларнинг меҳнат унумдорлиги кўрсаткичларининг ўзгариши Иш вақтидан ташқари ишланган вақт Беҳуда сарфланган иш вақти Йўқотилган иш вақти Кооперациялашган таъминотнинг ўзгариши Ишлаб чиқарилаётган маҳсулот тузилмаларининг ўзгариши, шу жумладан, маҳсулот сифатини ошириш

Ишловчилар сонининг ўзгариши маҳсулот ишлаб чиқаришда меҳнат сиғимига таъсир кўрсатмайди. У маҳсулот ишлаб чиқаришда сарфланган вақтга таъсир кўрсатади. Меҳнат унумдорлигининг ошиши натижасида маҳсулот ишлаб чиқаришни кўпаяди. Бунда маҳсулот бирлигини ишлаб чиқариш учун сарфланган вақтни қисқартириш орқали ва унинг айни вақтда меҳнат унумдорлиги ва интенсивлигининг маҳсулот ҳажмига таъсирини алоҳида ўрганиш талаб қилади.

11 11 -- мавзумавзу . . МеҳнатгаМеҳнатга ҳақҳақ тўлаштўлаш жамжам ғғ армасиниармасини таҳлилтаҳлил этишэтиш Режа: 1. Меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармасини таҳлил этиш мақсади, йўналишлари ва вазифалари 2. Меҳнатга ҳақ тўлаш маблағлари ва ижтимоий характердаги туловларнинг шаклланишини таҳлили. 3. Меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармаси маблағлари ва ижтимоий характердаги тўловларидан фойдаланишни таҳлили . 4. Меҳнатга ҳақ тўлаш жамғармаси маблағлари ва ижтимоий характердаги тўловларидан фойдаланиш самарадорлигини таҳлили . 5. Меҳнат унумдорлигининг ўсиш суръатлари билан меҳнатга ҳақ тўлаш даражаси ўртасидаги нисбатни ўрганиш.

Похожие

Меҳнат сарфларини нормалаш ва меҳнат натижаларини таҳлили

Корхонада меҳнат унумдорлиги кўрсаткичларини таҳлили

Меҳнат унумдорлигини ошириш омиллари ва манбаларини таҳлили

Кредитга лаёқатлилик таҳлили

Пул оқимлари таҳлили