Iqtisodiy tizimlar tavsifi va ularning modellarini turlari - Экономика - Презентации

Iqtisodiy tizimlar tavsifi va ularning modellarini turlari

Загружено в:

19.10.2024

Скачано:

0

Размер:

783.4658203125 KB

Iqtisodiy tizimlar tavsifi va ularning modellarini turlari

Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar, ijtimoiy va iqtisodiy faoliyatni tartibga soluvchi va birlashtiruvchi tizimlardir. Bu tizimlar, resmiy va informallashtirish tashkilotlarining faoliyati, iqtisodiyotning tashkiliy vazifalarini bajarish, iqtisodiy moliya mablag'larining taksimoti va boshqarilishi, iqtisodiy faoliyat natijalarining monitoringi va boshqarilishi kabi muhim vazifalarni o'zida o'zlashtiradi.

Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar bir necha turdagi bo'lishi mumkin. Ularning asosiy turlari quyidagilardir: 1. Markaziy-iqtisodiy tizim (keskin iqtisodiy tizim): Bu tizimda iqtisodiy faoliyatning barcha muammolarini markaziy hokimiyat yechimlari orqali hal qiladi. Bunday tizimlarda iqtisodiy resurslar, moliya mablag'larining taksimoti va iqtisodiy qarorlar davlat tomonidan belgilanadi. Kommunistik tizimlar, misol uchun Sovet Ittifoqi davri Rossiyada amal qilingan tizimlar, buna misoldir.

1. Bozor iqtisodi (boshqa nomlari: kapitalistik tizim, erkin bozor iqtisodi): Bu tizimda iqtisodiy faoliyatning tartibi asosan bozor kuch va talab-supply munosabatlari orqali belgilanadi. Bozor iqtisodi tizimida, iqtisodiy subjektlar (korxonalarga kirish, xususiylikdagi shaxslar, xorijiy mamlakatlar kabi) o'zlarining o'zaro munosabatlari asosida moliya mablag'larini tartibga solishadi. Bozor iqtisodi tizimlari, ko'p mamlakatli kapitalistik tizimlar uchun xususiydir. Misol uchun, AQSH, Britaniya, Germaniya kabi mamlakatlarda amal qiluvchi tizimlar buna misoldir.

2.Hibrid-iqtisodiy tizimlar: Bu tizimlar, markaziy-iqtisodiy tizimning va bozor iqtisodining kombinatsiyasidan iboratdir. Bunday tizimlarda davalarning bir qismi markaziy hokimiyat tomonidan belgilanadi, boshqalar esa bozor kuch va talab-supply asosida o'zlarining o'zaro munosabatlari orqali tartibga solinadi. Ko'pgina mamlakatlarda amal qiluvchi iqtisodiy tizimlar hibrid tizimlardir

Bozor iqtisodiyotiga qarama-qarshi tizim ma’muriy-buyruqbozlik iqtisodiyoti hisoblanadi. Bu tizim amalda barcha moddiy resurslarga ijtimoiy aniqrog`i davlat mulkchiligining hukmronligi va ma’muriy organlar tomonidan iqtisodiy qarorlarning markazlashgan tartibda qabul qilinishi bilan xarakterlanadi. Foydalanadigan resurslarning hajmi, mahsulotning tarkibi va taqsimlanishi, ishlab chiqarishni tashkil qilish kabilarga tegishli barcha muhim qarorlar markaziy boshqarish organlari tomonidan qabul qilinadi.

1. Erkin raqobatga asoslangan bozor iqtisodiyoti resurslarg a xususiy mulkchilik, iqtisodiy faoliyatda va tadbirkorlikda erkinlik, iqtisodiy jarayonlarni tartiblashda va uyg`unlashtirishda bozor mexanizmidan foydalanish bilan tavsiflanadi.

1. Hozirgi zamon bozor iqtisodiyoti. Hozirgi davrda real hayotda bozor iqtisodiyoti sof bozor mexanizmi va rejali iqtisodiyot unsurlarini mujassamlashtiradi. Mulkchilikning har xil shakllari, tadbirkorlikning turli yo’nalishlari mavjud bo’ladi, unda rejalashtirish, prognozlash , aholini sostial himoyalash kuchayadi.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Iqtisodiy tizimlar va ularning modellari

Iqtisodiy tizimlar va ularning turli modellari 2

Ijtimoiy-iqtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari 2

Ehtiyoj va ularning turlari

Banklar va ularning turlari