Xotira va uning turlari - Информатика и ИТ - Презентации

Xotira va uning turlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

383.0341796875 KB

Xotira va uning turlari www.arxiv.uz

 Komputer yuzga kelishi  Komputer rivojlanish bosqichlari  Qattiq disk xaqida  Flesh-xotira turlariReja www.arxiv.uz

 Komp’yuter - inglizcha so`z bo`lib, u hisoblovchi demakdir. Garchand u hozirda faqat hisoblovchi bo`lmasdan, matnlar, tovush, video va boshqa ma`lumotlar ustida ham amallar bajaradi. Shunga qaramasdan hozirda uning eski nomi – komp’yuter saqlangan. Uning asosiy vazifasi turli ma`lumotlarni qayta ishlashdan iborat. Avallo shuni aytish lozimki, ko`pchilikning tushunchasida go`yoki biz kundalikda foydalanadigan faqat shaxsiy komp’yuter bor xolos. Bunga albatta sabablar ko`p. Shulardan biri hozirgi zamon shaxsiy komp’yuterlar ilgari universal deb hisoblangan komp’yuterlardan tezligi va xotira hajmi jihatidan ancha oshib ketganligida bo`lsa, ikkinchi tomondan ko`p masalalarni echish uchun bu komp’yuterlar foydalanuvchilarni qanoatlantirishidadir. Hozirda komp’yuter termini ko`p uchrasada, shu bilan birga EHM (elektron hisoblash mashinalari), HM (hisoblash mashinalari) terminlari ham hayotda ko`p ishlatib turiladi.Komputer www.arxiv.uz

 Informatika fanini rivojlanishiga XX asrda yaratilgan EHMlar, komp’yuterlar sezilarli darajada ta`sir o’tkazdi. EHM – informatsiya bilan ishlash uchun universal texnik vosita. Uning hayotimizga kirib kelishi axborotlarni saqlash, ishlov berish va uzatish sohasida tub burilish yasadi. Bu burilish moddiy ishlab chiqarish soxasidagina emas, balki hayotning intellektual, ma`naviy sohasini ham qamrab oldi. www.arxiv.uz

 EHM yaratilishi va elementli asoslaridan foydalanish bosqichlari bo’yicha shartli ravishda quyidagi avlodlarga bulinadi: 1950 yillar. Elektron vakuum lampalarda ishlovchi EHMlar. 1960 yillar. Diskret yarim o’tkazgichli asboblar, ya`ni tranzistorlarda ishlovchi EHMlar 1970 yillar. Kichik va o’ta yuqori darajada integratsiyasi bo’lgan yarim utkazgichli integral sxemalarda ishlovchi EHMlar. 1980 yillar. Katta va o’ta katta integral sxemalar-mikroprotsessorlarda ishlovchi EHMlar 1990 yillar. Bilimlarni qayta ishlashning samarali tizimlarini ko’rishga imkon beruvchi, bir qancha o’nlab parallel ishlovchi mikroprotsessorlari bo’lgan EHMlar undan keyingi avlodlar. Ommaviy parallelizm va neyron tuzilmali - neyronli biologik tizimlar tuzilishini modellashtiruvchi, uncha murakkab bo’lmagan mikroprotsessorlar ko’p sonli taqsimlash tarmog’i bo’lgan optoelektronli EHMlar. www.arxiv.uz

 Tashqi xotira qurilmasi yoki boshqachasiga aytganda, tashqi eslab qolish qurilmasi (TEQQ) juda xilma-xildir. Ularni bir qator belgilar bo`yicha tasniflash mumkin: tashuvchi ko`rinishi bo`yicha, konstrukciya tipi bo`yicha, ma`lumotlarni yozish va o`qish tamoyili bo`yicha, murojaat qilish usuli bo`yicha va h.k www.arxiv.uz

magnit kallakni kerakli yo`lkaga siljish vaqti (seek time); kallakni o`rnatish va uning tebranishini so`ndirish vaqti (setting time); aylanishni kutish vaqti (rotatoin latemy) - diskning aylanishi natijasida kerakli sektor kallak ostiga tug`ri kelish momentini kutish.Diskdagi ma`lumotga murojaat qilish vaqti (access time), ya`ni diskovod qiymatlarni o`qishni boshlagunga qadar sarf qiladigan vaqti bir necha tashkil etuvchilardan iboratdir: www.arxiv.uz

 BIOS tizimida 3 o`lchamlik cilindr (yo`lka), magnit kallagi (disk tomoni), sektor nomeri. DOS tizimida tashqi 0-cilindrdan (yo`lqadam), 0-kallak, 1-sektordan boshlab sektorlarni satrlab ketma-ket nomerlash.  Har bir disketada 2 ta soxani: tizimli va qiymatlar soholarini ajratish mumkin.  Tizimli soxada (0-yo`lqadam, 0-tomondan, 1-sektordan boshlanadi) 3 ta zona joylashgan, ular o`z ichiga quyidagilarni oladi:  1. Yuklovchi yozuv (boot record) - DOS ni tizimli diskdan AX ga boshlang`ich yuklovchi dasturni (1 ta sektorni eslaydi);  2. Fayllarni joylashtirish jadvali (file allocation table - FAT) - format kodini va sektorlarni fayllarga tegishlilik to`liq haritasini o`z ichiga oladi. FAT klasterlar ro`yxati ko`rinishida tashkil etilgan (ular 2 dan NQ1 gacha nomerlanadi, bu erda N - EMD dagi klasterlarning to`liq soni), har bir klaster uchun jadvalda uning belgisini o`n oltilik kodi ko`rsatiladi: FF7 - nuqsonli klaster, 002-FFO - fayllar bilan ishlatiladigan klasterlar, FFF - klaster faylning oxirgi qismini o`z ichiga oladi, 000 - bo`sh klaster, FF8-FFE - yo fayl oxiri (kam holda), yoki bo`sh. Disketada bor bo`lgan har bir fayl uchun katalogda (tizimli soxaning 3-zonasi) uning boshlang`ich klasterining nomeri ko`rsatiladi, bu boshlang`ich va keyingi klasterlarda FAT da mos ravishda faylning keyingi klasterlari va shu tartibda oxirisigacha ko`rsatilib, bunda FFF kodi (kamroq FF8-FFE kodi) ko`rsatiladi. www.arxiv.uz

 Fayllarni joylashtirish jadvali juda muhimdir, negaki uningsiz diskda faylni ketma-ket o`qish mumkin bo`lmay qoladi (ayniqsa, agar fayl klasterlari satrlab emas, balki boshqa fayllar bilan band bo`lgan oraliqlarga yozilgan bo`lsa). SHu sababli ishonchlilik uchun FAT takror yozib quyiladi.  Fayl diskdan o`chirilgan paytda uning hamma klasterlari bo`sh kabi belgilab chiqiladi, lekin faylning o`zini qiymatlari o`chirilmaydi (faqat ularning o`rniga boshqa qiymatlar yozilganda o`chirib tashlanadi), ya`ni o`chirilgan fayllarni tiklash mumkin (DOS ning UNDELETEҒUNERASE buyruqlari, NC ning UNERASE utilita); www.arxiv.uz

 Disketning o`zakli katalogi - fayllarning yoki qims kataloglarning uning parametrlari bilan ro`yxati.  Kiymatlar soxasida qismkataloglar va qiymatlarning o`zlari joylashgan.  Xuddi shunday tarzda qattiq disklar ham strukturlashtirilgan, bunda tizimli soha har bir mantiqiy diskda yaratiladi. www.arxiv.uz

 Vinchester atamasi sig`imi 16 Mbayt ( IBM, 1973 yil ) bo`lgan qattiq disk birinchi modelining jargonli nomidan kelib chiqqan bo`lib, u har biri 30 ta sektordan iborat 30 ta yo`lkaga egadir, bu malum bo`lgan «Vinchester» ov miltig`ini «30Ғ30» kalibri bilan aynan mos keladi.  Bu yig`uvchilarda bitga yoki bir nechta qattiq disklar bo`lib, ular alyuminiy yoki keramika qotishmasidan tayyorlangan va ferrilok bilan qoplangan, germetik yopik korpusga o`qish-yozish magnit kallagi bloki joylashtirilgandir. Bu yig`uvchilarning sirini olinmaydigan konstrukciya hisobiga erishiladigan o`ta yuqori yozish zichligi tufayli bir necha ming megabaytgacha etadi; ular tezkorliligi ham EMDY ga nisbatan jiddiy darajada juda yuqoridir. www.arxiv.uz

 QMDY juda rang-barangdir. Disk diametri ko`pincha 3,5" (89 mm) , lekin boshqalari ham bordir, xususan 5,25" (133 mm) va 1,8" (45 mm) ham bor. Diskovodning eng ko`p tarqalgan korpusining balandligi stol usti SHK larda-25 mm, mashina- serverlarda-41 mm, ixcham SHK larda-12 mm va b.  Zamonaviy vinchesterlarda zonali yozish usuli ishlatila boshlandi. Bu holatda diskning butun yuzasi bir nechta zonalarga bo`linadi, shu bilan birga sektorlarning tashqi zonalariga ichkisiga nisbatan ko`proq qiymatlar joylashadi. Bu, xususan, qattiq disklarning sig`imini taxminan 30 % oshirish imkonini beradi. www.arxiv.uz

1. Diskli plastinkalar paketi Ma`lumotlar qatti? diskning alyuminiy yoki shishadan ishlangan diski yoki bir nechta diska yoziladi. Plastinkalar diametri qattiq diskning kattaligiga bog`liq: 5,25; 3,5; 2,5; 1,8; 1,0 dyuym. Plastinkaning yuzasi yaxshilab silliqlanadi, uning ustiga magnitli ishchi qatlam yuritiladi. 2. Shpindel Plastinkalar to`plami qattiq disk motoridagi shpindelga qotiriladi. Bu shpindel juda kata tezlik bilan aylanish uchun yordam beradi (zamonaviy vinchesterda 5400 dan 15000 aylҒmin.), shuning uchun ularni o`rnatishda juda katta e`tiborlik talab etiladi. Qattiq diskning shovqinini pasaytirish uchuí shpindelning ulanish joyida gidrodinamik podshipniklar o`rnatiladi. 3. O`qish va yozish golovkalari Ma`lumotlarni o`qish va yozish qattiq diskning miniatyurali golovkalari yordamida amalga oshiriladi. Ishlash jarayonida golovkalar plastinka qatlamlariga tegmaydi. O`qish va yozish golovkalari har xil bo`lib, ularning soni plastinkalar ishchi yuza soxasiga qarab sanaladi. 4. Golovka sudragichlari O`qish va yozish golovkalari egiluvchan metall sudragichlarga mahkamlangan, aerodinamik shakli shakli samolyotning qanotlarini eslatadi va u plastinka ustida golovka parlanishini ta`minlaydi. 5. Golovka bloki richaglari Golovkalar bilan sudragichlar chetlari bilan qattiq richagga mahkamlanadi, bu qattiq richag plastinkalar ustida golovkaning radius bo`ylab harakatlanishiga yordam beradi. 6. Golovka o`qi o`tkazgichlari. Golovka bloki o`qqa mahkamlangan, u o`q golovka blokiga mayatnik singari harakatlanishiga yordam beradi. 7. Golovka o`tkazgichi Golovka blokining harakatlanishi aloxida simga beriladi. Undan golovka bilan richaglarning plastinkalar ustida pozitsiyasini tez va aniq o`zgartirish talab qilininadi. Avval golovka bloki o`tkazgichlarida kvarts soatlarda ishlatiladigan qadamli elektrmatorlar ishdatilgan. 8. Elektronika platasi, interfeys xajmlari va manba Qattiq diskning hamma elektronika qismi atigi bitta plataga qotirilgan, u qattiq diskning korpus jamlagichiga qotirilgan. Xajmlar, asosan qattiq diskning elektr manbaga ulanishiga mo`ljallangan.  Seagate qattiq diskini qismlarga ajrat www.arxiv.uz

Похожие

Kompyuter va uning turlari

Printer va uning turlari haqida

Ilova tushunchasi va uning turlari

Linux OT va uning turlari

Elektron xotira