logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Информатика и ИТ
  4. MathCAD dasturining interfeysi. Funktsiyalar. Grafika

MathCAD dasturining interfeysi. Funktsiyalar. Grafika

Загружено в:

03.05.2025

Скачано:

0

Размер:

1894.712890625 KB
Скачать
MathCAD dasturining interfeysi. Funktsiyalar. Grafika Axborot texnologiyalari va jarayonlarni matematik modellashtirishFan: Reja: 1. MathCAD matematik modellashtirish vizual muhiti. 2. Asosiy imkoniyatlari. 3. Interfeysi. 1. MathCAD matematik modellashtirish vizual muhiti. Mathcad - bu vizual matematik hisoblash muhiti bo`lib, elementar arifmetikadan boshlab sonli usullarning murakkab tatbig`igacha bo`lgan hisob-kitoblarini amalga oshirishga imkon beradi. Mathcad dasturi Massachusets texnologiya instituti (MTI) xodimi Allen Razdov tomonidan yaratilgan. Allen Razdov- MathCAD dasturi asoschisi Mathcad dasturida foydalanish uchun qulay interfeys mavjud. Formulalar va ma&#39;lumotlarni kiritish uchun klaviaturadan ham, maxsus asboblar panelidan ham foydalanish mumkin. 2. Asosiy imkoniyatlari Mathcad turli xil masalalarni yechish uchun zarur bo`lgan ko`plab operator va funktsiyalarni o&#39;z ichiga oladi. Dastur taqribiy va belgili hisoblashlarni amalga oshirish, skalyar kattaliklar, vektor va matritsalar ustida amallar bajarish, bir o`lchamdan boshqasiga avtomatik o`tish amallarini bajarish imkonini beradi. Mathcad dasturi quyidagi imkoniyatlarga ega: -Differentsial tenglamalarni taqribiy usulda echish; -Ikki va uch o&#39;lchovli funktsiyalar grafigini chizish; -Yunon alifbosidan foydalanish; -Belgi rejimida hisob-kitoblarni bajarish; -Vektorlar va matritsalar ustida amallar bajarish; -Tenglamalar tizimini belgili va sonli usullarda yechish; -Egri chiziqlarni approksimatsiyalash; -Qism dasturlardan foydalanib masalalarni yechish; -Ko`phad va va funktsiyalarning ildizlarini topish; -Statistik hisob-kitoblarni amalga oshirish va ehtimollikka oid masalalarni yechish; -Xos sonlar va vektorlarni topish; -O`lchov birliklari ustida amallar bajarish; 3. Interfeys. Dastur oynasi quyidagicha ko&#39;rinishga ega: Mathcadda foydalanuvchi interfeysi boshqa Windows dasturlariga o&#39;xshaydi. Uning tuzilishi quyidagicha: 1. Sarlavha satri; 2. Menyu satri ; 3. Standart, formatlash va boshqarish vositalari; 4. Matematik asboblar paneli; 5. Ish maydoni; 6. Holat qatori ; Sarlavh satrida dastur nomi(MathCad), fayl nomi(Untitled1) va Sistema tugmalari joylashgan bo‘ladi. Menyu satri quyidagi bo`limlarni o&#39;z ichiga oladi: Fayl - fayllarni yaratish, xotiradan cahaqirish, saqlash, elektron pochta orqali yuborish va printerda hujjatlarni bosib chiqarish kabi buyruqlar; Edit - matnni tahrirlash bilan bog&#39;liq buyruqlar (nusxalash, ko`chirish, o&#39;chirish va boshqalar); View - hujjat ko&#39;rinishini boshqaruvchi buyruqlar, shuningdek animatsiya fayllarini yaratadigan buyruqlar; Insert - hujjatlarga turli xil ob&#39;ektlarni o‘rnatish buyruqlari; Format - matn, formulalar va grafikalarni formatlash buyruqlari; Tools - hisoblash jarayonini va qo&#39;shimcha funktsiyalarni boshqarish buyruqlari; Symbolics - belgili hisoblarni bajarish buyruqlari; Window - ekrandagi oynalarning joylashishini boshqarish buyruqlari; Help - yordam buyruqlari va ma&#39;lumotlarini o`z ichiga oladi. Asboblar paneli ko`p ishlatiladigan buyruqlarni tez bajarish uchun qo`llaniladi. Mathcad oynasida menyu satrining pastki qismida to&#39;rtta asosiy asboblar paneli mavjud: Standard - fayllar bilan ishlash, tahrirlash, ob&#39;ektlarni kiritish kabi amallarni bajarish uchun ishlatiladi; Formatlash - matn va formulalarni formatlash uchun; Math - matematik belgilar va operatorlarni kiritish; Resourses - Mathcad manbalarini chaqirish. Math paneli to&#39;qqizta bo`limlardan iborat bo&#39;lib, ular yordamida turli xil matematik amallar bajariladi: Calculator - matematik amallarni bajarish; Graph (График ) – grafik chizish; Matrix (Матрица) - matritsa ustida amallar bajarish; Evaluation (Выражения) - hisob-kitoblarni boshqarish buyruqlarini kiritish; Calculus (Вычисления) - integral, differentsial, yig&#39;indi amallarini bajarish; Boolean(Логический) - mantiqiy amallarni kiritish; Programming (Программирование) - dasturlash amallarini bajarish; Greek(yunoncha belgilar) - yunoncha belgilarni kiritish; Symbolic —belgili amallarni bajarish. Formulalar yordamida oddiy hisoblarni bajarish uchun quyidagilar bajariladi: 1. Hujjatdagi ifoda yozilishi kerak bo&#39;lgan joy aniqlanadi; 2. Ifoda kiritiladi; 3. Teng belgisi kiritiladi: = Mathcadda sonli hisoblashlarning aksariyati funktsiyalar yordamida amalga oshiriladi. Insert Function dialog oynasida maxsus funktsiyalar va hisob-kitoblarda ishlatiladigan sonli usullar mavjud. Ifodani o&#39;zgaruvchilardan foydalanib hisoblash: Foydalanuvchi funktsiyasini aniqlash va uning qiymatini x = 1 da hisoblash: Bu erda f(x) funktsiyasi aniqlangan. Uning grafigi quyida ko&#39;rsatilgan. Grafikni chizish uchun Grafik panelidagi kerakli grafik aniqlanadi va ochilgan grafik darchasining bo&#39;sh kataklariga o‘zgaruvchilar nomlari yoziladi. Bizning holatlarimizda gorizontal o&#39;qda joylashgan katakka x , vertikal o`qdagi katakka f (x) yoziladi. Mathcadning imkoniyatlaridan biri bu masalalarni belgili hisoblashdir. Bu yerda teng belgisi o`rniga belgili hisoblash belgisi(o`ngga strelka) -> ishlatiladi. Bu belgini Evaluation yoki Symbolic panellari yordamida kiritish, Calculus paneli yordamida integral va differensial belgilaridan kiritish mumkin.   Mathcaddagi funktsiyalar matematik shaklda quyidagicha yoziladi: f (x, ...); Bu yerda f - funktsiya nomi; x, ... - o&#39;zgaruvchilar ro&#39;yxati. Mathcadda funktsiyalarni ikki turga bo&#39;lish mumkin: - standart funktsiyalar; - foydalanuvchi funktsiyalari. Foydalanuvchi funktsiyani ishlatishdan oldin uni aniqlash kerak. Q -cos(x+y). MathCadda ushbu funktsiya quyidagi ko`rinishda yoziladi: -cos(x+y) Funktsiyada barobar belgisidan o&#39;ng tomonda joylashgan barcha o&#39;zgaruvchilar funktsiya argumentlari ro&#39;yxatiga ko`rsatilishi kerak yoki oldindan aniqlanishi kerak. Aks holda, xatolik haqidagi ma’lumot ko&#39;rsatiladi va aniqlanmagan o&#39;zgaruvchining nomi qizil rangda ko`rsatiladi: O&#39;zgaruvchilar, operatorlar va funktsiyalar- dan iborat matematik ifodani hisoblashga misol qaraymiz. Funktsiya qiymatini hisoblash. Mathcadda ifoda qiymatini belgili hisoblash mumkin. Belgili hisoblash belgili hisoblash operatori (→) yordamida bajariladi. Masalan, quyidagi matematik ifodani belgili hisoblashni qaraymiz: B • sin (arsin (C • X)) bu erda B, C, X - o&#39;zgaruvchilar. 1) Quyidagi ifoda kiritiladi: B • sin (asin (C • X)). 2) <Ctrl> + <> tugmachalarini bosish yoki Symbolic yoki Evaluation panelidagi → tugmachani bosish orqali belgili hisoblash bajarilib, natija hosil bo`ladi. Hosilani hisoblash operatorlari: Integrallash operatorlari: Limitlarni belgili hisoblash operatorlari: Uzlukli funktsiyalar: Uzlukli funktsiyalar tarmiqlanuvchi hisoblashda ishlatiladi. Bunda shartli o`tish operatori If dan foydalaniladi. Agar cond mantiqiy ifodaning qiymati 1 (rost) bo&#39;lsa, tval ifoda, agar 0 (yolg`on) bo&#39;lsa, fval ifoda hisoblanadi. Matritsani yaratish funktsiyalari: Matritsani yoki vektorni yaratish usullaridan biri Matrix vositalar panelidan foydalanishdir. Bundan tashqari standart funktsiyalardan foydalanib, matritsalarni yaratish usuli ham navjud. Bunda matritsa elementlarini matrix(M,N,f) funktsiyasi orqali aniqlash mumkin. Bunda (i,j) o`rindagi elementi f(i,j) bo&#39;lgan MxN o&#39;lchamli matritsa yaratiladi; M - satrlar soni; N - ustunlar soni; f (i,j)- funksiya. Matritsani yaratish: Mathcadda matritsalar ustida qo&#39;shish, ayirish, ko&#39;paytirish, transponirlash, teskari matritsani hisoblash, matritsaning determinantini hisoblash, xos son va xos vektorlarni topish kabi amallarni bajarish mumrin.

Похожие

Ilmiy grafika, biznes grafikasi, dizayn grafikasi, tasviriy grafika
Mathcad dasturlash elementlari
Kompyuterning tizimli periferiyali interfeysi
CorelDraw dasturining menyu buyruqlari
Power point dasturining asosiy elementlari