Elektron to‘lov tizimlari - Информатика и ИТ - Презентации

Elektron to‘lov tizimlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

367.5 KB

Elektron to‘lov Elektron to‘lov tizimlaritizimlari

Elektron biznesda to‘lov Elektron biznesda to‘lov vositalari vositalari • Internet tarmog‘i vositasida amalga oshiriladigan elektron biznes ti-Internet tarmog‘i vositasida amalga oshiriladigan elektron biznes ti- • zimi rivojlanish sur’atining sekinligi, elektron pullar va plastik kartoch-zimi rivojlanish sur’atining sekinligi, elektron pullar va plastik kartoch- • kalardan xavfsiz foydalanishning yetarlicha keng tarqalmaganligidadir. kalardan xavfsiz foydalanishning yetarlicha keng tarqalmaganligidadir. • Asosan, tovarni sotib olishda, xaridor sotuvchiga bir qancha kamchilik-Asosan, tovarni sotib olishda, xaridor sotuvchiga bir qancha kamchilik- • arga ega bo‘lgan, plastik kartochkaning nomerini beradi (bu haqda arga ega bo‘lgan, plastik kartochkaning nomerini beradi (bu haqda • quyida batafsil aytib o‘tiladi). Shu bilan birga, sotuvchi bankda kartoch-quyida batafsil aytib o‘tiladi). Shu bilan birga, sotuvchi bankda kartoch- • kalarni qabul qilish uchun maxsus hisob raqam – credit card merchant kalarni qabul qilish uchun maxsus hisob raqam – credit card merchant • account ochish jarayoni oson kechmaydi. Elektron biznes savdosida risk account ochish jarayoni oson kechmaydi. Elektron biznes savdosida risk • darajasining yuqoriligi sababli har qanday bank ham bunday xizmat darajasining yuqoriligi sababli har qanday bank ham bunday xizmat • ko‘rsatish uchun rozi bo‘lavermaydi. Plastik kartochkalar o‘rniga elek-ko‘rsatish uchun rozi bo‘lavermaydi. Plastik kartochkalar o‘rniga elek- • ron pullardan foydalanuvchi to‘lov tizimidan foydalanish, turli mayda ron pullardan foydalanuvchi to‘lov tizimidan foydalanish, turli mayda • savdogarlarning kamxarj va hech qanday rasmiyatchiliklarsiz bozorga savdogarlarning kamxarj va hech qanday rasmiyatchiliklarsiz bozorga • chiqish imkoniyatini beradi. Shu bilan birga, Internetda o‘zini to‘la oqla-chiqish imkoniyatini beradi. Shu bilan birga, Internetda o‘zini to‘la oqla- • mayotgan bu tizim bir qancha xaridorlarni ham diqqatini tortadi. mayotgan bu tizim bir qancha xaridorlarni ham diqqatini tortadi.

Internet tarmog‘iInternet tarmog‘i • Internet tarmog‘ida Internet tarmog‘ida maxsus qo‘llanilish maxsus qo‘llanilish uchun ishlab uchun ishlab chiqilgan milliy va chiqilgan milliy va xorijiy to‘lov xorijiy to‘lov tizimlarida kredit tizimlarida kredit kartalari yoki kartalari yoki elektron pullar elektron pullar yordamida tovar va yordamida tovar va xizmatlar uchun xizmatlar uchun to‘lovlardato‘lovlarda foydalanilmoqda. foydalanilmoqda.

Internetdagi oddiy savdo Internetdagi oddiy savdo turituri • Internetdagi oddiy savdo turi – bu turli ma’lumotlar (matnlar, gra-Internetdagi oddiy savdo turi – bu turli ma’lumotlar (matnlar, gra- • fika va boshqalar), dasturiy ta’minot va xizmatlar (masalan, xususan In-fika va boshqalar), dasturiy ta’minot va xizmatlar (masalan, xususan In- • ternetga kirish) bilan shug‘ullanishdir. An’anaviy tarzda bunday maqsad-ternetga kirish) bilan shug‘ullanishdir. An’anaviy tarzda bunday maqsad- • lar uchun kredit kartochkalaridan foydalaniladi. Ammo Internetda 99,9 lar uchun kredit kartochkalaridan foydalaniladi. Ammo Internetda 99,9 • foiz qilinayotgan bu turdagi kichik xaridlar uchun ushbu turdagi to‘lov foiz qilinayotgan bu turdagi kichik xaridlar uchun ushbu turdagi to‘lov • tizimini qulay va xavfsiz deb bo‘lmaydi. Ayni vaqtda, (qoidaga ko‘ra tizimini qulay va xavfsiz deb bo‘lmaydi. Ayni vaqtda, (qoidaga ko‘ra • o‘zi umuman bilmagan va ishonishga yetarli asosi bo‘lmagan) sotuvchi-o‘zi umuman bilmagan va ishonishga yetarli asosi bo‘lmagan) sotuvchi- • ga kartochkasi va o‘zi haqida, barcha raqam va amal qilish muddati, is-ga kartochkasi va o‘zi haqida, barcha raqam va amal qilish muddati, is- • mi va manzilgohi ko‘rsatilgan holda ma’lumotlarni taqdim qilishi kerak. mi va manzilgohi ko‘rsatilgan holda ma’lumotlarni taqdim qilishi kerak. • Bunda xaridor o‘z kartochkasidan 1$ emas, balki undan bir necha baro-Bunda xaridor o‘z kartochkasidan 1$ emas, balki undan bir necha baro- • bar ortiq summani yo‘qotishiga tavakkal qiladi, chunki kartochka hisob bar ortiq summani yo‘qotishiga tavakkal qiladi, chunki kartochka hisob • raqamida, odatda, bir necha ming dollar bo‘ladi. Bunda xaridor to‘g‘ri-raqamida, odatda, bir necha ming dollar bo‘ladi. Bunda xaridor to‘g‘ri- • sidagi ma’lumotlar istalgan odamga tarqalishi mumkin. Haqiqiy sotuv-sidagi ma’lumotlar istalgan odamga tarqalishi mumkin. Haqiqiy sotuv- • chi uchun ham bu holat noqulay bo‘lishi tabiiy hol, albatta. chi uchun ham bu holat noqulay bo‘lishi tabiiy hol, albatta.

ELEKTRON PULLARELEKTRON PULLAR • Shu tariqa, aytish mumkinki, Shu tariqa, aytish mumkinki, Internet to‘lov tizimining hali Internet to‘lov tizimining hali hech kim o‘ylamagan va hech kim o‘ylamagan va yuqorida sanab o‘tilgan yuqorida sanab o‘tilgan kamchiliklardan holi bir kamchiliklardan holi bir tizim mavjud. Bunday tizim mavjud. Bunday sxemalar elektron imzolarni sxemalar elektron imzolarni nominallarni saqlovchi – nominallarni saqlovchi – ma’lumotlar dahasini ma’lumotlar dahasini qalbakilashtirish (nusxa qalbakilashtirish (nusxa ko‘chirish) dan shifrlash va ko‘chirish) dan shifrlash va himoyalash bilan birga himoyalash bilan birga virtual banklarda virtual banklarda himoyalangan kirish yo‘liga himoyalangan kirish yo‘liga ega bo‘lgan hisoblarni ega bo‘lgan hisoblarni yuritish elektron pullar yuritish elektron pullar yordamidayordamida amalga oshiriladi. amalga oshiriladi.

Raqamli pullarRaqamli pullar va va Internet muhitiInternet muhiti • Raqamli pullarni Internet Raqamli pullarni Internet muhitidagi to‘lov tizimining asosi muhitidagi to‘lov tizimining asosi sifatida, ularga amal qilishini sifatida, ularga amal qilishini tashkillashtirish, xavfsizlik darajasi tashkillashtirish, xavfsizlik darajasi va hisob-kitob usuliga ko‘ra va hisob-kitob usuliga ko‘ra tasniflash mumkin. tasniflash mumkin. • Foydalanish turiga ko‘ra raqamli Foydalanish turiga ko‘ra raqamli pullar quyidagicha guruhlanadi: pullar quyidagicha guruhlanadi: • • • zaruriy ma’lumotlar bilan ochiq zaruriy ma’lumotlar bilan ochiq tarzda almashinuv; tarzda almashinuv; • • • ma’lumotlar almashinuv ma’lumotlar almashinuv bosqichida shifrlangan ma’lumotlar bosqichida shifrlangan ma’lumotlar tizimi; tizimi; • • • guvohnomalardan foydalanishni guvohnomalardan foydalanishni ko‘zda tutadigan tizimlar; ko‘zda tutadigan tizimlar; • • • Internet tarmog‘ida kliring Internet tarmog‘ida kliring tizimlari; tizimlari; • • • raqamli naqd pullar (ShK raqamli naqd pullar (ShK ko‘rinishidagi); ko‘rinishidagi); • • • raqamli naqd pullar (Smart card raqamli naqd pullar (Smart card ko‘rinishidagi). ko‘rinishidagi).

To‘lov tizimiTo‘lov tizimi • To‘lov tizimi – bu to‘lov To‘lov tizimi – bu to‘lov vositasi sifatida (standartda vositasi sifatida (standartda ko‘rsatilgan bankko‘rsatilgan bank plastik plastik kartalari yoki elektron naqd kartalari yoki elektron naqd pullar) pulni pullar) pulni saqlovchilardan (disklar,saqlovchilardan (disklar, smart-kartalar) smart-kartalar) foydalanishni ta’minlovchi foydalanishni ta’minlovchi zaruriy dasturiy vositalar zaruriy dasturiy vositalar yig‘indisidir. To‘lov yig‘indisidir. To‘lov tizimlari elektron biznes tizimlari elektron biznes tizimi infrastrukturasining tizimi infrastrukturasining asosiy elementlaridan asosiy elementlaridan biridir. Elektron biznes biridir. Elektron biznes tizimida savdonitizimida savdoni takomillashtirishni amalda takomillashtirishni amalda qo‘llash ancha ishonchli, qo‘llash ancha ishonchli, istiqbolli va iqtisodiy istiqbolli va iqtisodiy samarador samarador to‘lov to‘lov tizimlarini qo‘llash tizimlarini qo‘llash zaruriyati bilan juda zaruriyati bilan juda ahamiyatlidir. ahamiyatlidir.

Har qanday to‘lov tizimi Har qanday to‘lov tizimi optimalligining asosiy optimalligining asosiy mezonlari quyidagilar mezonlari quyidagilar hisoblanadi: hisoblanadi: • 1. Transaksiyani amalga 1. Transaksiyani amalga oshirish bahosi. oshirish bahosi. • 2. Tizim qatnashchilarining 2. Tizim qatnashchilarining javobgarlik (majburiyatlari) javobgarlik (majburiyatlari) darajasi darajasi • (masshtabi). (masshtabi). • 3. Xavfsizlik darajasi 3. Xavfsizlik darajasi (ishonchlilik, tizimga (ishonchlilik, tizimga kirishga qarshi tura kirishga qarshi tura • olish, maxfiylik). olish, maxfiylik). • 4. Salohiyatli mijozlarni 4. Salohiyatli mijozlarni jalb qilish darajasi. jalb qilish darajasi. • 5. Interfeysning qulayligi. 5. Interfeysning qulayligi. • Hozirga qadar yuzdan ortiq Hozirga qadar yuzdan ortiq to‘lov tizimlari ishlab to‘lov tizimlari ishlab chiqilgan. Ularning soni chiqilgan. Ularning soni doim ortib boradi. doim ortib boradi.

Похожие

Elektron xotira

Qidiruv tizimlari

Operatsion tizimlari

Muloqot tizimlari

Elektron hukumat 2