Ахборот хавфсизлигини таъминлаш - Информатика и ИТ - Презентации

Ахборот хавфсизлигини таъминлаш

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

383 KB

ЎЗБЕКИСТОН АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ “МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ТАРМОҚЛАРИ ВА ТИЗИМЛАРИ” КАФЕДРАСИЎЗБЕКИСТОН АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ “МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ТАРМОҚЛАРИ ВА ТИЗИМЛАРИ” КАФЕДРАСИ Ахборот хавфсизлигини таъминлаш чораларининг таснифиАхборот хавфсизлигини таъминлаш чораларининг таснифи

Компьютер тизимларини ахборот хавфсизлиги хавфини амалга ошириш жуда мураккаб ва хавфли оқибатлар билан боғлангандир. Уларга қуйидагилар тегишлидир: • физик бутунликни бузиш - ахборот сифатини бузишга ёки уни тўлиқ йўқ қилишга йўналтирилган, айниқса ахборотни узатиш тизимларида ва телекоммуникация ва радиотехник тизимларнинг компьютер тармоқларида; • рухсат этилмаган ўзгартириш - у турли хил хужжатларда, хисобларда ва маълумотлар базаларида берилганларни қалбакилашишига ёки халақитларга учрашига олиб келиши мумкин; • рухсат этилмаган олиш - махфий ахборотни бевосита компьютер тизимларидан ва тармоқларидан уларга уланиш йўли билан ўғирлаш ёки ахборот ташувчиларни ва бошқаларни ўғирлаш билан тавсифлидир; • рухсат этилмаган кўпайтириш - дастурларни ва берилганларни нусхалашга йўналтирилган. Компьютер тизимларини ахборот хавфсизлиги хавфини амалга ошириш

Компьютер тизимлари ва тармоқларини хавфсизлиги хавфларини, уларни ташкил этувчиларига таъсир этилганда амалга оширишни асосий йўллари № Таъсир этиш объектлари Ахборот махфийлигини бузилиши Ахборот бутунлигини бузилиши Тизимни ишга лаёқатлигини бузилиши 1 Аппарат воситалари Рухсат этилмаган у ланиш ; ресурсларни ишлатиш; ташувчиларни ўғрилаш Рухсат этилмаган уланиш ; ресурсларни ишлатиш; режимларни ўзгартириш Режимларни рухсат этилмаган ўзгартириш; ишдан чиқариш; бузиш. 2 Дастур таъминоти Рухсат этилмаган нусхалаш; ушлаб олиш Рухсат этилмаган мурожаат этиш; « Троян оти » ва « Чувалчанглар » вирусларни, тадбиқ қилиш Рухсат этилмаган х алақитга учраш; ўчириш; алмаштириш 3 Маълумотлар Рухсат этилмаган нусхалаш; ўғрилаш; ушлаб олиш. Рухсат этилмаган халақитга учраш; ўзгартириш. Рухсат этилмаган халақитга учраш; ўчириш; алмаштириш 4 Ходимлар Сирни очиб қўйиш; ахборотни химоя қилиш тизими тўғрисида маълумотларни узатиш; совуққонлик. шантаж қилиш; ходимни сотиб олиш Иш жойидан кетиш; физик бартараф этиш.

Компьютер тизимлари ва тармоқларининг ахборот хавфсизлигини таъминлаш Амалга ошириш усуллари бўйича компьютер тизимларининг хавфсизлигини таъминлашнинг барча чоралари қуйидагиларга бўлинадилар: • ҳ у қ у қ ий ( қ онунчили к ) ; • ахло қ - этикали ; • физикавий ; • аппарат - дастурли ; • технологик .

Компьютер тизимларининг хавфсизлигини таъминлаш чоралари Хуқуқий. Ахборотни химоя қилишнинг бу жихати ахборотни узатишда ва қайта ишлашдан юридик меёрларга риоя қилишни зарурлиги билан боғлангандир. Ахборотни химоя қилишни хуқуқий меёрларига мамлакатда харакатда бўлган қонунлар, буйруқлар ва бошқа меёрий далолатномалар тегишлидир. Ахлоқ- этика . Химоя қилиш талабларига риоя қилишнинг этика моменти жуда катта ахамиятга эгадир. Компьютер тизимларига мурожаат қиладиган одамлар соғлом ахлоқ - этика муҳитида ишлашлари жуда муҳимдир. Меёрлар қонунчилик томонидан тасдиқланган, лекин мажбурий ҳисобланмайди, лекин уларга риоя қилмаслик одатда инсонни шахслар гурухларини ёки ташкилотларни обрўсини пасайишига олиб келади.

Компьютер тизимларининг хавфсизлигини таъминлаш чоралари Маъмурий. Барча тоифали маъмуриятлар хуқуқий меёрларини ва ижтимоий жиҳатларни ҳисобга олган ҳолда ахборотни ҳимоя қилишни маъмурий чораларини аниклайдилар. Улар қуйидагиларни назорат қиладилар: • КТ ва Т ларининг ишлаш жараёни; • т изимнинг барча ресурсларини ишлати ли ши ; • ходимларнинг фа о лияти; • фойдаланувчиларнинг тизим билан ўзаро таъсирлашиш тартибини (бунда хавфсизлик хавфларини амалга ошириш имкониятини юқори даражада қийинлаштириш ёки инкор қилиш кўзда тутилади). Маъмурий чоралар қуйидагиларни ўз ичига оладилар: • КТ ва Т ларида ахборотни қайта ишлаш қоидаларини қайта ишлаб чиқишни; • жиҳозларни, компьютер тизимлари ва тармоқларини, воситаларни лойихалашда ва монтаж қилишдаги ҳаракатлар тўплами (ёнғинларни, ер қимирлашларни, биноларни қўриқлашни ва ҳакозо таъсирларини инобатга олиш); • мутахассис ва ходимларни танлаш ва тайёрлашдаги ҳаракатлар тўплами (янги ходимларни текшириш, уларни махфий ахборот билан ишлаш тартиби билан таништириш, уни қайта ишлаш қоидаларини бузганлиги учун жавобгарлик чоралари билан таништириш, ходимларни ўз мансабларидан фойдаланишдан фойда бўлмаган шароитларни яратиш ва х.к.); • и шончли ў тиш режимини ташкил этиш ; • х ужжатларни ва махфий ахбор о тларни ташувчиларни ҳ исобга олишни , са қ лашни , ишлатишни ва й ўқ отишни ташкил этиш; • м урожаат қ илиш чекланишларни , реквизитлар и ни та қ симл аш (паролларни , калитларни, ваколатларни ва хок.); • тизимдан фойдаланувчи ва ходимларнинг ишлашини устидан ёпиқ (билдирмасдан) назорат қилишни ташкил килиш.

Физик чора - ашаддий бузғунчиларни тизимнинг ташкил этувчиларига ва химоя килинаётган ахборотга кириб олишнинг мумкин бўлган йўлларида физик тўсиқларни яратиш учун махсус мўлжалланган турли кўринишдаги механик электрик ва электрон қўлланмалар ва иншоотлар тегишлидир. Аппарат - дастурли воситалар . Уларга мустақил ёки бошқа воситалар билан биргаликда тизимларнинг ахборот хавфсизлигини таъминлайдиган қуйидаги усулларни амалга оширадиган турли хил электрон қурилмалар ва махсус дастурлар кирадилар: • тизим субъектларини идентификац и ялаш (англаш) ва аутентификациялаш ; • КТ ва Т ларини ресурсларига мурожаат қ илишни чеклаш ; • а хборот бутунлигини назорат қ илиш ; • а хборот махфийлигини таъминлаш ; • т изимларда б ў ла ё тган ходисаларни қ айд этиш ва тахлил қ илиш ; • КТ ва Т ресурсларини ва ташкил этувчиларни за ҳ иралаш. Х имоя қилишнинг технологик чораси , бу берилганларни қайта ишлашнинг технологик жараёнларига органик созланадиган тадбирлар тўпламидир. Уларга қ уйидагилар киради: • ахборот ташувчилар и ни архив нусхалар и ни яратиш ; • т изимнинг таш қ и хотираларида қ айта ишлана ё тган файлларни дастаки ё ки автоматик са қ лаш ; • КТ ва Т лари фойдаланувчиларни махсус журналларда қ айд этиш ; • ф ойдаланувчиларни у ё ки бу ресурсларга мурожаат қ илишни автоматик қ айд килиш ; • б арча технологик жара ё нларни ва жараён ларини бажариш бўйича махсус й ў ри қ номаларни ишлаб чи қ иш. Компьютер тизимларининг хавфсизлигини таъминлаш чоралари

““ Маълумотлар узатиш тармоқлари Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедрасива тизимлари” кафедраси Эътиборингиз учун раҳмат!

Похожие

Ахборот хавфсизлигини таъминлаш барқарор тараққиёт омили

Ахборот хавфсизлигини бузилишига олиб келувчи тахдидларнинг турлари ва уларнинг таснифи

Ахборот хавфсизлиги

Оммавий ахборот воситалари ва ахборот қарама-қаршилиги

Таълимда ахборот технологиялари