Ахборот хавфсизлигини бузилишига олиб келувчи тахдидларнинг турлари ва уларнинг таснифи - Информатика и ИТ - Презентации

Ахборот хавфсизлигини бузилишига олиб келувчи тахдидларнинг турлари ва уларнинг таснифи

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

421 KB

ЎЗБЕКИСТОН АЛОҚА ВА АХБОРОТЛАШТИРИШ АГЕНТЛИГИ ТОШКЕНТ АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ “МАЪЛУМОТЛАР УЗАТИШ ТАРМОҚЛАРИ ВА ТИЗИМЛАРИ” КАФЕДРАСИ Ахборот хавфсизлигини бузилишига олиб келувчи тахдидларнинг турлари ва уларнинг таснифи www.arxiv.uz

Таъсир этиш мақсади бўйича хавфсизлик хавфи турлари • Ахборот махфийлигининг бузилиш хавфи ; • Ахборот бутунлигининг бузилиш хавфи ; • Тизимнинг ишлаш лаё қ атлигининг бузилиш хавфи (хизмат кўрсатишдаги инкор (рад) этишлар) . • Ахборот махфийлигининг бузилиш хавфи махфий ёки сирли ахборотни хавфни амалга оширишда ахборот унга мурожаат қилиши мумкин бўлмаган шахсларга маълум бўлиб қолади. Компьютер тизимида, бир тизимдан бошқасига узатилаётган ёки компьютер тизимида сақланаётган бирор ёпиқ ахборотга рухсат этилмаган мурожаат қилиш бўлганда ҳар сафар ахборот махфийлигини бузилиши ҳавфи содир бўлади. • Ахборот бутунлигининг бузилиши хавфи унинг сифати ва ишончлиги бузилишига ёки тўлиқ йўқотилишига олиб келадиган халақитларга ёки ахборотнинг ўзгаришига йўналтирилгандир. Ахборотнинг бутунлиги нияти ёмон одам томонидан кўра била туриб ҳамда тизимни ўраб турган муҳит томонидан объетив таъсирлар натижасида бузилиши мумкин. Бу ҳ авф айни қ са , ахборотни узатиш тизимлари , компьютер тармо қ лари ва радиотехника тизимлари учун долзарбдир. • Тизимнинг ишлаш лаёқатлигини бузилиш хавфи (хизмат кўрсатишдаги инкор этишлар) маълум бир олдиндан мўлжалланган таъсирлар ёки тизимнинг ишлаш лаёқатлигини сусайтирадиган ёки унинг баъзи бир ресурсларига мурожаат қилишни блокировкалайдиган холатларни яратишга йўналтирилгандир. Масалан, тизимнинг бир фойдаланувчиси бирор хизматга мурожаат қилишга сўров берса, бошқаси эса бу мурожаат қилишни блокировкалаш бўйича характерларни амалга оширса, унда биринчи фойдаланувчи хизмат кўрсатишга рад жавобини олади. www.arxiv.uz

А хборот хавфсизлигини бузиш бўйича сабаблар Ресурсга мурожаат қилишни блокировкалаш доимий ва вақтинча бўлиши мумкин. А хборот хавфсизлигини бузиш бўйича сабаблар тасодифий ва ёмон ниятли (олдиндан мўлжалланган) бўлиши мумкин. Биринчи ҳолда бузувчи, халақит берувчи ва бошқа жараёнларнинг манбалари бўлиши мумкин: • тасодифий ҳолатлар (ер қимирлаши, ёнгин, довул ва б.); • тизимнинг таркибий элементларини издан чи қ иши (техник бузилишлар) ; • фойдаланувчилар ва хизмат к ў рсатиш ходимларини хато харакатлари ; • д астур таъминотида ги хатоликлар ; • т аш қ и му ҳ ит таъсири натижасида ало қ а й ў лидаги хала қ итлар ва бош қ алар. www.arxiv.uz

М олия – банк компьютер тармоқлари га олдиндан мўлжалланган хавфлар турлари • банк хизматчилари сонига тегишли бўлмаган бегона шахсларнинг рухсат этилмаган мурожаат қилиши ва сақланаётган махфий ахборот билан танишиши; • банк хизматчиларининг улар мурожаат қилиши мумкин бўлмаган ахборот билан танишиб чиқиши; • д астурларни ва берилганларни рухсатсиз нусхалаш ; • м ахфий ахборотни ў з ичига олган магнит ташувчиларни ўғ ирлаш ; • ч оп қ илинган банк хужжатларини ўғ ирлаш ; • а хборотни атайлаб й ўқ отиш ; • банк ходимлари томонидан молиявий ҳужжатларни, ҳисобот ва маълумот базасини рухсатсиз ўзгариш; • алоқа каналлари бўйича узатилаётган маълумотларни қалбакилаштириш; • алоқа каналлари бўйича узатилаётган маълумотлар муаллифларини рад этиш; • м аълумотлар (ахборотни) олиш далилини рад этиш ; • о лдин узатилган маълумотларни т ў хтатиб қў йиш ; • в ирусли ҳ аракатлар келтириб чи қ арган ахборотнинг бузилиши ; • м агнит ташувчиларда са қ лана ё тган архивдаги банк ахбор о тларини бузилиши ; • т изим ташкил этувчилари ва тугунларини ўғ ирланиши.www.arxiv.uz

• Техник воситаларда ахборотларни сақланиши ёки рухсатсиз киришдаги қайта ишлашлар; • Телекоммуникация каналлари орқали узатилаётган ахборотларни техник воситалар ёрдамида тутиб олиш; • Қайта ишланган ахборотларни электромагнит нурланиши орқали чиқиб кетиши (тарқалиши); • Техник воситалар электрон қурилмалари ёрдамида ахборотларни тутиб олиш ва объектларни жорий этиш; • Телекоммуникация қурилмалари ишида ишдаш чиқиш ёки ахборотларни бузилиши, чақирувчи бузилишлар, махсус дастурий техник таъсирлар. Ахборот хавфсизлигигининг асосий тахдид турлари: www.arxiv.uz

Х авфсизлик хавфи турлари Кириш турлари: - сирли маълумотларни айтиш; - ахборотни ўғирланиши; - рухсат этилмаган мурожаат қилиш Химоя йўналиши: -хуқуқий; -ташкилий; - мухандис-техник. Химоя воситалари: - физик; - аппаратли; - дастурли; - криптографик. АХБОРОТ Химоя усуллари: -олдини олиш; -кесиб ўтиш (чегаралаш); - қарши ҳаракат. Ахборот манбалари: -одамлар; -хужжатлар; - нашриётлар; -техник ташувчилар; -техник воситалар; -чиқинди (мусор) Мақсад: -танишув; -модификация; - йўқотиш. Хавф-хатар манбаълари: -рақобатчилар; -жиноятчилар; - коррупционерлар; -ташкилий қўмиталар. Хавф-хатар: -бутунлиги; -махфийлиги; - тўлиқлиги; - мурожаат қилиш. Хавф-хатар объектлари: - иш олиб борилиши, холати ва таркиби хақида маълумот www.arxiv.uz

ХАВФСИЗЛИКГА ТАХДИД Хавфсизликга тахдид Махфийликни бузилишиТахдидни йўналтириш мақсади Бутунликни бузилиши Мурожаат қилишни бузилиши Кириш имконидан фойдаланиш Махфий каналлардан фойдаланиш Таъсир тамойили Махфийликни бузилиши Махфийликни бузилишиТаъсир тамойили Химоя тизимларини бошқариш хатоси Аниқ тизимлардаги хавфсизлик сиёсатини нотўғрилиги Химоя тизимларини лойихалаш хатоси Кодлаштириш хатоси Химоялашда юзага келувчи хатолар сабаби Хужум объектига бевосита таъсирОбъектга таъсир кўрсатувчи хужумларнинг турлари Рухсат этиш тизимига таъсир таъсир Тизимга тўлалигичаХужум қилинадиган объектлар Тизимдаги объектларга Тизимдаги субъектларга (шахсларга) Маълумот узатиш каналларигаИнтерактив режим Пакетли режимТаъсир турлари Штатли дастурий таъминотдан фойдаланган ҳолда Ишлаб чиқилган дастурий таъминотдан фойдаланган ҳолдаИшлатиладиган хужум воситалари Объект сақланаётгандаХужум объекти холати Объект узатилаётганда Объект қайта ишланаётгандаwww.arxiv.uz

““ Маълумотлар узатиш тармоқлари ва Маълумотлар узатиш тармоқлари ва тизимлари” кафедраситизимлари” кафедраси Эътиборингиз учун раҳмат! www.arxiv.uz

Похожие

Ахборот хавфсизлигини таъминлаш

Компьютер ва уларнинг турлари

Директивалар ва уларнинг турлари

Ахборот хавфсизлигини таъминлаш барқарор тараққиёт омили

Ахборот хавфсизлигига бўладиган таҳдидлар, ҳужумлар ва заифликлар