Ўзбекистон Республикаси фуқаролик ҳуқуқининг манбалари - Юриспруденция - Презентации

Ўзбекистон Республикаси фуқаролик ҳуқуқининг манбалари

Загружено в:

28.05.2024

Скачано:

0

Размер:

365.4140625 KB

1 МАВЗУ: Ўзбекистон республикаси фуқаролик ҳуқуқининг манбалари

05/28/2024 2 1. Фу қаролик ҳуқуқи манбалари тушунчаси ва турлари. 2. Фуқаролик қонунларининг вақт, ҳудуд ва шахслар бўйича амалда бўлиши . 3. Фукаролик хукукида конун аналогияси ва хукук аналогияси 4. Фукаролик-хукукий нормаларни шархлаш ва уларнинг турлари

Фуқаролик ҳуқуқи манбалари Фукаролик - хукукий муносабатларни тартибга соладиган норматив хужжатлар тушунилади.

Ҳуқуқ назариясида ҳуқуқ манбаларига нисбатан бир қанча шартлар қўйиладики, бу шартлар ва талаблар манбанинг айнан ҳуқуққа тегишлилигини ва унинг бошқа соҳа манбаларидан ажратиб турилишига ёрдам беради. Бундай шартлар жумласига қуйидагилар киради : 1. Ҳуқуқ манбаси норматив характерга эга бўлиши керак; 2. Ҳуқуқ манбаси ўзининг номланиши ва таъсир кучи доирасида тегишли ваколатли давлат оргнаи томонидан қабул қилинган ёки чиқарилган бўлиши лозим; 3. Ҳуқуқ манбалари ҳар доим тегишли тартиб ва қоида асосида қабул қилиниши лозим; 4. Ҳуқуқ манбаси тегишли равишда рўйхатга олиниши ва муайян шартлар асосида эълон қилиниши лозим.

05/28/2024 5Манбалар Ҳуқуқий тартибга солиш усулига қараб Императив Диспозитив

Императив нормалар деб маълум бир ҳуқуқий муносабатда қатнашувчиларнинг эрклари билан ўзгартирилиши мумкин бўлмаган, қатъий характерда бўлган, қатъий буйруқ берадиган нормаларга айтилади. Императив норма-ларга мисол қилиб “Фуқароларнинг ҳуқуқ лаёқатидан ёки муомала лаёқатидан тўла ёки қисман воз кечиши ва ҳуқуқ лаёқати ёки муомала лаёқатини чеклашга қаратилган бошқа битимлар ўз-ўзидан ҳақиқий эмасдир” (ФКнинг 23-моддаси, 3-банди) – деб айтилган нормани кўрсатиш мумкин.

Диспозитив нормалар деб тарафларнинг ўз ихтиёрлари билан тўлдирилиши мумкин бўлган ва шартномаларда ҳуқуқий муносабатлар иштирокчи- ларининг ўзаро келишуви бўйича тартибга солиниши мумкинлигини кўрсатадиган нормаларга айтилади. Масалан, ФКнинг 223-моддаси 1-бандида улушли мулкдаги мол-мулк иштирокчилар ўртасида уларнинг келишувига мувофиқ тақсимланиши мумкин деб ёзилган.

05/28/2024Куйидагилар норматив - хукукий хужжатлар хисобланади: 1) Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ; 2) Ўзбекистон Республикасининг қонунлари; 3) Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари; 4) Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари; 5) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари; 6) вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари; 7) маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари.

05/28/2024Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қонунчилик ҳужжатлари бўлиб, улар Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигини ташкил этади. 1) Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси ва қонунлари, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорлари қонун ҳужжатларидир . 2) Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари ва қарорлари, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари, вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг буйруқлари ҳамда қарорлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари қонуности ҳужжатларидир.

05/28/2 024 10Фуқаролик қонунларининг амалда бўлиши Вақт бўйича Шахслар бўйичаҲудуд бўйича

05/28/2024 11Вақт бўйича: мазкур қонуний ҳужжатнинг кучга кириши пайтидан то ҳуқуқий кучини йўқотиш пайтига қадар бўлган давр назарда тутилади. Ўзбекистон Республикасининг Норматив- ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисидаги 2000 йил 14 декабрда қабул қилинган Ўзбекистон Республикасининг қонунлари ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг қарорлари, шунингдек, маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг қарорлари, агар ҳужжатларнинг ўзида бошқа муддат кўрсатилган бўлмаса, расман эълон қилинганидан сўнг ўн кундан кейин кучга киради

05/28/2024 12Ҳудуд бўйича Фуқаролик қонунлари муайян ҳудудга тааллуқлидир. Ўзбекистон Республикаси- нинг норматив ҳужжатлари Ўзбекистон ҳудудида амалда бўлади. Ўзбекистон қонун ҳужжатларида ва бошқа норматив ҳужжатларда муайян қоида- ларнинг маълум вилоят, шаҳар ёки туман ҳудуди- дагина тадбиқ қилиниши тўғрисида кўрсатмалар бўлиши мумкин.

13 05/28/2024 Шахслар бўйича барча шахслар, чунончи, фуқаролар (Ўзбекистон Респуб- ликаси фуқаролари, бошқа давлатларнинг фуқаролари, фуқаролиги бўлмаган шахс- лар)ва юридик шахслар (маҳаллий, хори- жий, қўшма юридик шахслар)га нисбатан бир хилда қўлланиши тушунилади. Қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.

05/28/2024 14Фуқаролик ҳуқуқидаКонун аналогияси Хукук аналогияси

05/28/2 024 15биринчиси – қонун бўйича қиёслаш, иккинчиси – ҳуқуқ бўйича қиёслаш. Ўхшаш муносабатларни тартибга соладиган қонунни тадбиқ этишга қонун аналогияси дейилса, низоли муносабатни қонунларнинг умумий асослари ва маъносига таяниб ҳал қилишга ҳуқуқ аналогияси деб аталади.

И ш м у о м а л а с и о д а т л а р и . М а ҳ а л л и й у р ф - о д а т в а а н ъ а н а л а рТадбиркорлик фаолиятининг бирон-бир соҳасида вужудга келган ва кенг қўлланиладиган, қонун ҳужжатларида назарда тутилмаган хулқ-атвор қоидаси, бирон-бир ҳужжатда ёзилганлиги ёки ёзилмаганлигидан қатъи назар, иш муомаласи одати деб ҳисобланади. Фуқаролик қонун ҳужжатларида тегишли нормалар бўлмаган тақдирда, бу муносабатларни тартибга солишда маҳаллий одат ва анъаналар қўлланилади. Тегишли муносабат иштирокчилари учун мажбурий бўлган қонун ҳужжатлари нормаларига ёки шартномага зид бўлган иш муомаласи одатлари, маҳаллий одат ва анъаналар қўлланилмайди.

Фуқаролик қонун ҳужжатлари ва халқаро шартномалар ҳамда битимлар Агар халқаро шартномада ёки битимда фуқаролик қонун ҳужжатларидагига қараганда бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома ёки битим қоидалари қўлланилади.

05/28/2024 18Фукаролик хукукий нормарини шарxлаш турлари: Тарихий шарҳТизимли шарҳ Мантиқий шарҳИмловий шарҳ Норасмий шарҳРасмий шарҳ

05/28/2024 19Асосий адабиётлар: 1 . Зокиров И.Б. Фукаролик хукуки. Дарслик. T.: ТДЮИ, 2009. 2. Зокиров И., Оклюлов О., Баратов М. ва бошкалар. «Мулк хукуки». Дарслик. T.,ТДЮИ, 2006. Ко’шимча адабиётлар: 3. Абдусаломов ва бошкалар. О’збекистон Республикасининг фукаролик хукуки. T., ТДЮИ, 1999. 4. Раxманкулов X.Р. "Evolyuciya prava sobstvennosti" T. Адолат 1995. 5. Белов В.А. Гражданское право. М., «Центр Юр-Инфор» 2002. Ме’ёрий хужжатлар: 9. О’збекистон Республикасининг Конститутсияси. T.: «О’збекистон», 2003. 10. О’збекистон Республикасининг Фукаролик кодекси. - T.: «О’збекистон», 2003. 11. О’збекистон Республикаси Нотариат то’г’рисидаги конуни. 1997. 12. Биржалар ва биржа фаолияти то’г’рисидаги О’збекистон Республикаси конуни. 1992.

Похожие

Ўзбекистон республикаси фуқаролик хуқуқи

Рим ҳуқуқининг манбалари

Фуқаролик ҳуқуқининг умумий тушунчалари

Ўзбекистон Республикаси конституцияси

Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди