Vorislik huquqi 2 - Юриспруденция - Презентации

Vorislik huquqi 2

Загружено в:

14.05.2024

Скачано:

0

Размер:

1650.9091796875 KB

MAVZU: VORISLIK HUQUQI MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI

MAVZUNING REJASI: 1. Sivil vorisligi 2. Universal va singulyar meros (vorislik) 3. Pretor huquqiga binoan merosxо‘rlik 4. Vasiyatnoma 5. Zaruriy merosxо‘rlik 6. Merosni qabul qilish

MAVZUNING MAQSAD VA VAZIFASI Vorislik huquqi qadimgi davrda ham boshqa davrlarda ham dolzarb hisoblangan. Shuning uchun ham men bu mavzuni o’rgandim. Tarixiy shaxslarning fikrlarini o’rganib, aniq tarzda talabalarga yetkazishni va umumiy xulosa berishni o’z oldimga maqsad qilib oldim.

36-modda. Har bir shaxs mulkdor bo’lishga haqli. Bankka qo’yilgan omonatlar sir tutilishi va meros huquqi qonun bilan kafolatlanadi.

Qadimgi Rim quldorchilik davlatida vorislik deb, vafot etgan shaxs (marhum shaxs), (meros qoldiruvchi) o’ziga tegishli bo’lgan mulkning fuqarolik qonunlariga, yoki odat normalariga asoslangan holda bir yoki bir nechta shaxalarga merosxo’rlarga o’tkazilishiga aytilgan. Har bir shaxsning о‘zining vafoti munosabati bilan mol-mulkini tasarruf etish bо‘yicha bergan bir tomonlama, fuqaroviy huquqqa asoslangan rasmiy farmoyishi “vasiyatnoma” deyilgan. Qadimgi Rim quldorchilik davlatida meros deganda olamda o’tmoqchi bo’lgan shaxs o’z mol – mulkini bir yoki bir necha shaxslarga bo’lib berish uchun farmoyish berishiga aytilganASOSIY TUSHUNCHALAR

XII JADVAL QONUNLARI BO’YICHA VORISLIK TURLARI

QONUN BO’YICHA VORISLIK (SUCCESSIO LEGITIMA) VASIYAT BO’YICHA VORISLIK (SUCCESSIO TESTAMENTARIA)VORISLIK TURLARI

XII jadval qonunlarida quyidagi ikki holat kо‘rsatilgan: 1) vorislar marhumnin g barcha qarzlarini ham zimmalarig a oladilar; 2) marhumga nisbatan paydo bо‘lgan barcha talablarni ham vorislar (merosxо‘rlar) barobar о‘zaro taqsim qiladilar.

VORISLIK TURLARI 1) universal vorislik – bunda merosxо‘r (merosxо‘rlar) vasiyatnomaga binoan hamma narsani – mavjud mol-mulkni ham, qarzni ham zimmasiga olgan 2) singulyar vorislik – yolg‘iz (yakka) vorislik bо‘lib, unda faqat vasiyatnomada kо‘rsatilgan narsalargina qabul qilib olingan.

Vasiyatda guvohlik Imperator huquqiga binoan, vasiyatnoma yetti kishining guvohligida tuzilishi lozim bо‘lgan, meros qoldiruvchidan keyin guvohlarning hammasi yoki ular nomidan bittasi imzo chekkan. Ayol kishi guvohlikka о‘ta olmagan. Sо‘ngra bu hujjatga muhr bosilgan. Hujjatga merosxо‘rning nomini meros qoldiruvchining о‘zi yozishi talab qilingan. О‘z-о‘zidan ma’lumki, ruhiy bemorlar, balog‘atga yetmaganlar, kо‘r, kar va soqovlar guvohlikka о‘tolmaganlar.

Agar imzo chekkan guvohlarning birortasi keyinchalik qullikka tushib qolsa ham, uning imzosi о‘z kuchini yо‘qotmaydi. Publius Aelius Hadrianus Publiy Eliy Adrian (11 avgust 117 — 10 iyul 138) Imperator Adrian

Pretor huquqiga binoan quyidagilar meros huquqini olishlari mumkin bо‘lgan : 1) marhumning bolalari, shu jumladan emansipatsiya qilinganlari (asrab olinganlari) ham. Ammo ular о‘z mulklarini umumiy mulkka qо‘shish sharti bilan olganlar; 2) marhumning eng yaqin merosxо‘ri (qandaydir sabab bilan uzoqlashib yurgan bо‘lsa ham); 3) marhumning boshqa barcha qarindoshlari (olti avlodgacha); 4) marhumning bevasi.

VORISLIK HUQUQIY MUNOSABATLARI O’Z XARAKTERLI XUSUSIYATLARIGA QARAB BO’LINISHI SIVIL (FUQAROLIK) VORISLIK PRETOR HUQUQLARI BO’YICHA VORISLIK

NAPOLEON BONAPART (15 avgust 1769 – 5 may 1821) Vasiyatnoma qoldirish ayollarning birdan-bir imtiyozlari sifatida belgilanadi.

Imperator Yustinian I (518 – 527)Ota roziligisiz turmush qurish, otasining hayotiga suiqasd qilish kabi harakatlar merosdan mahrum qilishga asos bо‘la oladi. Ona tomon qarindoshlar uchun esa bu haqda vasiyatnomada indamay qо‘yishning о‘zi merosdan mahrum qilish uchun kifoya qiladi.

Imperator Fedosiy-II 450 yilda meros ochilguncha vafot etib qolgan merosxо‘rning ulushini keyingi merosxо‘rlar (uning о‘g‘li, nabirasi)ga qoldirish (vasiyat qilish) huquqini bergan. Imperator Fedosiy-II (1 may 408 — 28 iyul 450)

Legatlar va Fideikomisslar Legat. Meros qoldirilgan mulkning bir qismini boshqa shaxslarga berish nazarda tutilgan vasiyatga “legat” deyilgan. Ushbu holda singulyar merosxо‘rlik vujudga kelgan. Uni faqat tiriklar orasidagina bо‘ladigan hadyadan farqlash kerak. Legatda umumiy meros mulkining bir qismi ajratiladi. Legat haqida XII jadvalda ham sо‘z yuritilgan. Meros beruvchi xotini va merosga haqi bо‘lmagan boshqa farzandlari och qolmasligi uchun ularga legat yо‘li bilan mulkning bir qismini bergan. Legatlar qadimgi Rim rivojlanib borgan sari kengroq qо‘llanilgan. Legatlarda yo aniq ashyo kо‘rsatilgan, yo tanlab olish huquqi berilgan. Keyinchalik domnatsion legatlar alohida о‘rin egallagan. Bunda vorisdan uchinchi shaxsga ashyo topshirish yoki uning foydasiga biror harakat sodir etish talab qilingan. Legatlar meros mulkning kо‘p qismini egallab olgan va natijada merosxо‘rlar merosdan ayrilib qolgan hollar ham yuz berib turgan. Bunga qarshi chiqarilgan Falsidiyev choragi degan qonun meros-xо‘rlar manfaatini himoya qilib, legatlarning huquqini cheklagan, ya’ni ularning ulushi mulkning 3/4 qismidan oshmasligi belgilab qо‘yilgan. Fideikomisslar. Bu sо‘z boshqalar insofiga havola ma’nosini bildiradi. Bu rasmiy bо‘lmagan, ya’ni vasiyatnomada kо‘rsatilmagan legat bо‘lib, u meros qoldiruvchining merosxо‘rlar doirasiga kirmaydigan shaxsga mulkdan biror ulushni ajratib berish yoki ularga biror xizmat kо‘rsatish haqidagi iltimosidan iborat bо‘lgan.

Imperator Avgust (m.a.27-yil,16 yanvar — 14-yil 19 avgust) Meros qoldiruvchining merosxо‘rlar doirasiga kirmaydigan shaxsga mulkdan biror ulushni ajratib berish yoki ularga biror xizmat kо‘rsatish haqidagi iltimosi Imperator Avgust vaqtidagina rasmiy yuridik tusga ega bo’lgan. Ammo uni himoya qilib sudga da’vo bilan emas, ma’muriy shaxslar, konsul yoki fideikomiss pretoriga talab bilan murojaat etish mumkin bо‘lgan.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

Похожие

Vorislik huquqi

Mulk huquqi 2

Jinoyat huquqi asoslari 2

Qadimgi Xitoy davlati va huquqi 2

Xalqaro huquqda tan olish va huquqiy vorislik