Shaxs erkinlik va demokratiya - Юриспруденция - Презентации

Shaxs erkinlik va demokratiya

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

2002.328125 KB

Shaxs: erkinlik va demokratiya www.arxiv.uz

 Erkinlik – insonning turli muqobilliklarda tanlov imkoniyatini beradigan, uning talablariga chuqur singdirilgan holatidan iboratdir.  Shaxs xillari (tiplari) – insoniyat o‘tmishi turli davrlari shartsharoitlari bilan bog‘liq holda shaxsning farqlanishi.  Demokratiya (yunoncha: xalq hokimiyati) – davlat-siyosiy tuzumi shakli bo‘lib, uning manbasi xalq hisoblanadi. Asosiy tushunchalar www.arxiv.uz

 «Erkinlik» tushunchasida shaxs tarixiy-madaniy ehtiyojlarining ifodalanishi. «Men» va «o‘zga men» muvozanati – erkinlik asosi. Sihat- salomatlik– erkinlikning biologik ifodasi. Berilgan imkoniyatlardan yaxshisini tanlash – erkinlik mezoni. Shaxsning jamiyat va uning siyosiy hokimiyati tashkiliy darajalariga bog‘liqligi.  Huquqiy tizimlar va shaxs dinamizmi. Demokratiya – shaxs qadriyatlarini ta’minlash vositasi. www.arxiv.uz

 Erkinlik butun ijtimoiy tarix davomida insoniyat va inson shaxsi hayotining dolzarb muammolaridan hisoblanadi. Chunki erkinlik ijodiy, yaratuvchi, faol, o‘z oldiga qo‘ygan maqsadi sari harakat qiluvchi insonning ehtiyoji bo‘lib, uning tabiati bilan bog‘liqdir.Shaxs: erkinlik va demokratiya www.arxiv.uz

 Erkinlik nima, degan savolga berilgan javoblar ichida, dastavval, uni voqelik – olam rivojlanishinin g zaruriy jihatlari bilan bog‘lash ko‘zga tashlanadi. www.arxiv.uz

 Zaruriyat deganda uni taqdir taqozosi (diniy qarashlar), voqelik rivojlanishining pirovard natijada qonuniy, zaruriy holda yuz berib, o‘ziga yo‘l topib olishi (materialistik, deterministik qarashlar), ma’naviy rivojlanish ifodasi, (turli ruhshunoslik va subyektiv yo‘nalishdagi qarashlar) kabi tarzlarda talqin etiladi. Bu qarashlarda, albatta, muammoning muayyan jihatlari o‘z ifodasini topgan. www.arxiv.uz

 Shaxs erkinligi individual sezgi, subyektiv erkinlik sifatida tanlov qilishdan boshlansa- da, insonning tabiatan faolligi tufayli yuqoriroq bosqichlarda – maqsadga erishish uchun tanlangan vositalarni ishlatib, muayyan xatti-harakatlar qilishda (obyektiv erkinlikda) nihoyasiga yetadi.www.arxiv.uz

 Shaxs erkinligining ichki tomoni belgilovchi va tuzilishiga ko‘ra ancha murakkab bo‘lib, asosiy unsurlar sifatida maqsad va vositalarni tanlash, amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan vaziyatlarni bilishni, bu bilingan, o‘zlashtirilgan tashqi zaruriyatni ichki e’tiqod bilan muvofiqlashtirib olish va, nihoyat, o‘zligini to‘la namoyon etish kabilarni o‘z ichiga oladi. www.arxiv.uz

 XX asr Yevropa mutafakkirlaridan M.Xaydegger, K.Yaspers va J.P.Sartr inson ichki erkinligi masalasida muhim ta’limotlarni ilgari surganlar. Haqiqiy erkin tanlov – bu individning ichki ehtiyojiga muvofiq qilingan tanlovki, uning ichki e’tiqodi, samimiyligi, sofdilligi bilan bog‘liqdir. www.arxiv.uz

 Tashqi erkinlik – bu, dastavval, mavjud ijtimoiy munosabatlar tizimida shaxs o‘rni va ahamiyatining ifodalanishi, uning ichki erkinligining hissiy- buyumlashgan tarzda namoyon bo‘lishidir. Bunda oxir-oqibatda shaxs bilan sotsium manfaatlarining uyg‘unligi masalasi alohida ahamiyatga ega.www.arxiv.uz

 Demokratiyaning ilk ko‘rinishlari sivilizatsiya tongidayoq qaror topgan bo‘lib, insoniyatning buyuk qadriyati hisoblanadi.  Biroq insoniyat rivojlanishining butun bosqichlarida demokratiya yo sahnadan ancha vaqtda tushib ketib, yo qisqa vaqtda tiklanib, mutafakkirlarning o‘y-fikrlari markazida inson bilan inson, inson bilan jamiyat uyg‘unligini ta’minlaydigan ijtimoiy muhit shakllarini topishga urinish yotadi. Demokratiya www.arxiv.uz

 Sharq uyg‘onish davrida Forobiy va boshqalar antik davrning demokratiyaga doir qarashlarini rivojlantirib, ancha ilgarilab ketgan edilar. Movarounnahrda jamiyatni, kishilar hayotini tashkil etish va boshqarishning o‘z davri uchun tipik jihatlari dastlab Xorazmshohlar, keyinroq Amir Temur davrida rivoj topdi. www.arxiv.uz

 Shaxs erkinliklari, uning davlat oldidagi burch va majburiyatlari demokratiyaviy konstitutsiyalarda qonunlashtirilgan bo‘ladi.  Unda, birinchi navbatda, xalqning xohish-irodasi erkin ifodalanishi, shu xalqning hokimiyat manbasi ekanligi o‘z aksini topadi. Shuning uchun ham xalq davlat uchun emas, davlat xalq uchun xizmat qilishi lozim. www.arxiv.uz

 Shodmonqul Azizov  SHAXS VA JAMIYAT  «Sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati  Toshkent – 2010 Adabiyot www.arxiv.uz

Похожие

Sharqona demokratiya va ana'analar tasdiqlansinmi

Ommaviy axborot vositalari va demokratiya

Demokratiya kelib chiqishi va evolyutsiyasi

O’zbekistonda jamiyat va shaxs munosabatlarining konstitutsiyaviy asosi

Huquq haqida ta’limot