Mehnat huquqi asoslari - Юриспруденция - Презентации

Mehnat huquqi asoslari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1602.7119140625 KB

Mehnat huquqi asoslari

MEHNAT HUQUQI ASOSLARI Mehnat huquqi mehnat shartnomasi asosida vujudga keladigan hamda xodimlar va ish beruvchilar o’rtasidagi munosabatlarni, shuningdek, mehnatdan foydalanish sohasi bilan chambarchas bog’liq boshqa munosabatlarni tartibga soladigan keng qamrovli va murakkab huquq sohasidir. Mehnat munosabatlari deb xodim o’z mehnat qobiliyatiga ko’ra bajaradigan, ish beruvchi esa uning mehnatidan foydalanib, unga haq to’laydigan hamda mehnatning xavfsiz sharoitlarini ta’minlaydigan munosabatlarga aytiladi. .01

Qoidalarni yodlash hamda 158-mashqni bajarish Mehnat kodeksi, jamoa shartnomalari va kelishuvlari xodimlar bilan ish beruvchilarning mehnat munosabatlarini shartnoma asosida tartibga soluvchi va ularning ijtimoiy- iqtisodiy manfaatlarini muvofiqlashtirishga yordam berishga, xodimlarga haq to’lash, ularning kafolatli kompensatsiya to’lovlari, boshqa imtiyoz, ijtimoiy va mehnat huquqlariga oid normalarni o’z ichiga oluvchi normativ hujjat hisoblanadi.

MEHNAT HUQUQINING MANBALARI Mehnat huquqining manbalarini mehnat va u bilan bevosita bog’liq munosabatlarni tartibga soluvchi xilma-xil shakldagi normativ-huquqiy hujjatlar (qonunlar, farmonlar, qarorlar va hokazo) tashkil etadi. Mehnat huquqining asosiy manbalari quyidagilardan iborat: - O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi (u mehnat huquqining bosh manbai bulib, unda, jumladan 37-madaada mehnatni huquqiy tartibga solshpning eng asosim printsiplari belgilangan);

ISh BILAN TA’MINLASh VA IShGA JOYLAShTIRISh  Qontg fuqaroning mehnat qnlish huqquqini kafolatlaydi. Jumladan. O’zbekiston Resiublikasi "Aholshsh ish bilan ta’minlash to’g’risida"gi qonunintshg 6-moddasiga binoan, davlat qo`yidagnlarni kafolatlaydi:  - ish bnlan ga’nnnlash turini, shu jumladan turln mehnat rejimidagi ishni tanlash erkinligini;  - ishga habul qnlishni qonunga xilof ravishda rad eggishdan va mehnat shartnomasini bekor qilishdan himoyalanshini;  - naqbul keladigan ishni tanlash va ishga joylashishga bepul yordam berish-ni;

Mehnat huquqi – huquq sоhаlаri оrаsidа yеtаkchi o`rin tutаdi.

 Mehnat huquqi mehnat bоzоri fаоliyati nаtijаsidа yuzаgа kеluvchi, yollаnmа mehnatni qo`llаsh vа undаn fоydаlаnishni tаshkil etish о`ibаtidа pаydо bo`lаdigаn ijtimоiy munоsаbаtlаrni tаrtibgа sоlаdi.

Mehnat huquqining manbalari .  Аgаr mehnat huquqining prеdmеti dеgаndа, ushbu sоhаdа nimаlаr tаrtibgа sоlinishi аnglаnsа, uslubi dеgаndа, bu munоsаbаtlаr qаndаy qilib tаrtibgа sоlinishi tushunilаdi.

09/23/2019 9 Меҳнат шартномаси тузиш ва ишга қабул қилиш чоғида вояга етмаганлар учун қўшимча кафолатлар назарда тутилган. Жумладан, уларнинг саломатлиги ва маънавий ахлоқий тарбияси муҳофаза этилиши учун моддий жавобгарлик билан боғлиқ ишларга, ўриндошлик асосида 18 ёшга тўлмаган шахсларни ишга қабул қилинишлари таъқиқланади. Шунингдек, қонун хужжатларида 18 ёшга тўлмаган шахслар мехнатидан фойдаланишга йўл қўйилмайдиган касблар, иш лар назарда тутилган.

Меҳнат шартномаси қуйидаги сабабларга кўра бекор қилиниши мумкин: 1) тарафларнинг келишувига кўра. Ушбу асосга биноан меҳнат шартнома сининг барча турлари исталган вақтда бекор қилиниши мумкин; 2) тарафлардан бирининг ташаббуси билан; 3) муддатнинг тугаши билан; 4) тарафлар ихтиёрига боғлиқ бўлмаган ҳолатларга кўра; 5) меҳнат шартномасида назарда тутилган асосларга кўра; 6) янги муддатга сайланмаганлиги (танлов бўйича ўтмаганлиги) ёхуд сайланишда (танловда) қатнашишни рад этганлиги муносабати билан.

Меҳнат ҳуқуқида меҳнат муҳофазаси атамаси кенг ва тор маъноларда ишлатилади. Кенг маънода бу атама меҳнатини қўллашга оид барча масалалар мажмуини ўз ичига оладиган ва меҳнат ҳуқуқининг турли бўлимлари (меҳнат шартномаси, иш ва дам олиш вақти ва бошқалар)га тааллуқли ҳуқуқ нормалари йиғиндиси тушунилади. Булар жумласига ишга қабул қилишдан асоссиз бош тортишни тақиқловчи, ходимларни ишдан бўшатиш ва бошқа ишга ўтказишни чекловчи, иш вақти чегараларини белгиловчи ҳамда бошқа кўплаб қулай меҳнат шароитлари яратилишига қаратилган йўналишлар киради.

Похожие

Mehnat huquqi

Mehnat huquqi

Oila huquqi asoslari

Fuqarolik huquqi asoslari

Ekologiya huquqi asoslari