Hozirgi xalqaro shartnomalar huquqi - Юриспруденция - Презентации

Hozirgi xalqaro shartnomalar huquqi

Загружено в:

14.03.2024

Скачано:

0

Размер:

73.9384765625 KB

HOZIRGI XALQARO SHARTNOMALAR HUQUQI MAVZUSIDA TAYYORLANGAN TAQDIMOT

REJA: 1.Xalqaro shartnomalar huquqini vujudga kelishi. 2.Xalqaro shartnomalar huquqi tushunchasi va predmeti. 3.Xalqaro shartnomalar huquqi subyektlari. 4.Xalqaro shartnomalami tasniflanishi va tarkibi. 5.Xalqaro shartnomani tuzish. 6.Xalqaro shartnomaning majburiyligiga rozilik bildirish. 7. Xalqaro shartnomalarga qo‘shimcha va o ‘zgartirishlar kiritish. 8.Xalqaro shartnomalarning vaqt va hudud bo'yicha amal qilishi. 9.Xalqaro shartnomalami tatbiq qilish. 10. Xalqaro shartnomani haqiqiy emas deb topish, amal qilishini tugatish va to‘xtatib turish .

Xalqaro shartnomalar huquqini vujudga kelishi Shartnomalar huquqi doirasidagi kodifikatsiyalashning ilk urinishlari olimlar tomonidan amalga oshirilgan. Bunday kodifikatsiyalar (tizimga kiritish) doktrinali deb ataladi. Kodifikatsiyalashga Y.Blyunchli (kodeks ko‘rinishida bayon etilgan zamonaviy Xalqaro huquq 1868-yil), D.Fild (Xalqaro Kodeks asoslarining loyihasi, 1872-yil) kabilar ko‘proq e ’tibor qaratishgan. 0 ‘z davrining nafaqat tajribasi, balki doktrinasidan ham oldinlab ketgan Y.Blyunchlining loyihasi alohida ahamiyatga ega. Boshqa bir qator mualliflar asosiy protsessual jarayonlardagi kodifikatsiya va shartnomalarning tuzilish tartibi bilan cheklangan boMsalar, Y.Blyunchli esa shartnomalarning xalqaro huquq me’yorlari masalasiga ham murojaat qilgan.

Shartnomlarga tegishli normalaming rasman kodifikatsiyalanishi XIX asming boshlariga kelib dolzarblashdi. Vaziyat murakkab edi. Xalqaro shartnomalar to‘g‘risidagi Garvard konvensiyasi loyihasining izohida shunday deyiladi: "... Xalqaro sharmomalarning aniq va faVshan huquqlari mavjud emas ... shartnomalar huquqi sohasi o ‘zida xavotirlar avj olib borayotgan va hozirgi kunda yaxlit kelishuv va umumiy standartlar juda ham kam o ‘matilgan doirani aks ettirgan” . Shunga o ‘xshash fikr 1926-yil Millatlar Ligasining Xalqaro huquqni kodifikatsiyalash bo‘yicha ekspertlar qo‘mitasi tomonidan ham bildirilgan. Rasmiy kodifikatsiyaning birinchi akti 1928-yil Amerika davlatiarining konferensiyasida qabul qilingan xalqaro shartnomlar Konvensiyasi hisoblanadi. Tarkibi jihatidan Konvensiya juda ham chegaralangan edi, shunga qaramay u baribir kuchga kirmadi .

XALQARO SHARTNOMALAR HUQUQI TUSHUNCHASI VA PREDMETI Xalqaro shartnomalar huquqi - prinsip va normalarning xulosalar tartibi. xalqaro shartnomalaming amal qilinishi. ularning to‘xtatilishini belgilab beruvchi xalqaro huquqning alohida tarmog'idir. Shartnomalaming rivojlangan huquqi mavjudligi - zamonaviy xalqaro huquqning o ‘ziga xos xarakterli xususiyati. Bu tarmoq xalqaro huquq tizimida mustahkam, o ‘zgarmas jo y egallagan. U xalqaro huquqning barcha soha, tarmoq va institutlari bilan bog‘liq. Unga bag‘ishlangan konvensiyalar ham shunday ataladi. “Shartnoma” nomi ularning Xalqaro huquq tomonidan boshqariluvchi (tartibga soluvchi), ularning nomlanishi, tuzilishi va ishtirokchilar tarkibidan qat’i nazar, xalqaro kelishuvlarning barcha tur va ko‘rinishlarini qamrab oluvchi tushunchani anglatish uchun qabul qilingan.

“ Shartnomlar” atamasiga Vena konvensiyasi ham alohida ma’no bergan. 1969-yildagi konvensiya mazkur atama asnosida faqatgina davlatlararo yozma tarzda tuzilgan kelishuvlar tushunilishini e ’tirof etgan bo’Isa. 1986-yildagi konvensiyada bu atama asnosida xalqaro tashkilotlar ishtirokidagi kelishuviarni ham tushunilishini ta ’kidlaydi. Shuningdek. bu atamaning bunday ma’noda talqin qilinishi faqat mazkur Konvensiyagagina xos (2-modda). Ayni paytda bu holat xalqaro kelishuvlarning yuridik kuchiga va shartnomalar huquqi normalari bilan boshqarilishi yoki tartibga solinishiga ta ’sir etmaydi (3-modda). Shartnomalar huquqi xalqaro huquqiy kelishuvlarning barcha ko‘rinishlariga tegishlidir .

XALQARO SHARTNOMALAR HUQUQI SUBYEKTLARI Xalqaro shartnoma tomonlari xalqaro huquq. subyektlari hisoblanadi. Xalqaro huquqning asosiy subyektlari asosan davlatlar hisoblanadi. Faqat davlatlar o 4zining suverenitetiga amal qilgan holda bu huquqqa, ya’ni xalqaro huquqqa majburiy yuridik xususiyat bera oladi. Shuning uchun ham ular xalqaro huquqning asosiy subyekti hisoblanadi. Xalqaro hamjamiyat ehtiyojini hisobga olgan holda, davlatlar xalqaro tashkilotlarga huquqiy subyektivlikni berishdi. Shunga asoslangan holda davlatlar va tashkilotlar bilan birga boshqa turdagi subyektlar ham shartnomalarda ishtirok etishi mumkin.

XALQARO SHARTNOMALAMI TASNIFLANISHI VA TARKIBI Xalqaro shartnoma - tomonlarning kelishuvi natijasi va ularning siyosiy maqsadlari muvaffaqiyati uchun xizmat qiladi. Tomonlar shartnomaviy-huquqiy munosabatlaming muhim elementi hisoblanadi. Tomonlarning xarakteri (xususiyati) va tarkibi shartnoma tarkibi (tuzilishi)ni, uning yuridik va siyosiy ahamiyatini aniqlab beradi. Bu holat azaldan mutaxassislar tomonidan belgilab kelingan. U yoki bu shartnomaning baholanishida asosiy e ’tibor qanday davlatlar ilk tashabbuskor sifatida chiqqanligiga, unda qaysilari ishtirok etayotganiga, qaysilari chetlatilganligi va qaysilari qarshi fikr bildirilganligiga qaratiladi

XALQARO SHARTNOMANI TUZISH Shartnomani tuzish tushunchasini ikki xil tushunish mumkin. Birinchisi keng ma’noda - shartnomani tayyorlanishi, qabul qilinishi va kuchga kirish jarayonini o lz ichiga oladi. Tor ma’noda esa faqat yuridik ahamiyatga ega bo’lgan bosqichni, ya’ni qabul qilinish va kuchga kirish jarayonini o‘z ichiga oladi. Shartnomalami tuzishda davlatlar nomidan ishtirok etuvchi organlar. Shartnomalarning tuzishda davlat nomidan uning tegishli organlari tomonidan amalga oshiriladi. Xalqaro munosabatlarda davlatning vakili hisoblangan organlaming mavjud boMmasligi davlat nomidan xalqaro majburiyatlarni olish, ulami bajarish. xalqaro-huquqiy subyektivlikni tashkil etishning imkoni yo‘qligini ko‘rsatadi. Ma’lumki, xalqaro huquqning subyekti sifatida hokimiyatga ega boMish davlatning o ‘ziga xos xususiyatlaridan biridir.

1969-YILDAGI VENA KONVENSIYASI TEGISHLI VAKOLAT TAQDIM ETISHIDAN QAT’I NAZAR, FUNKSIYALARI KUCHIDAN KELIB CHIQQAN HOLDA DAVLAT NOMIDAN ISHTIROK ETA OLADIGAN SHAXSLAR DOIRASINI ANIQLADI: a) barcha shartnomalami tuzishga oid bo'lgan aktlami amalga oshirish maqsadida - davlat boshlig'i, hukumat boshlig‘i va tashqi ishlar vaziri; . b) akkreditatsiya qiluvchi davlat va akkreditatsiyani amalga oshirib bo'lgan davlat o'rtasida shartnoma matnini qabul qilish maqsadida diplomatik delegatsiya boshliqlari; d) davlat tomonidan xalqaro konferensiya yoki xalqaro tashkilot yoki uning organlaridan birida xuddi shunday konferensiya yoki xalqaro tashkilot yoki organlarda shartnoma matnlarini tuzishda davlatni namoyish etishi, davlat nomidan qatnashishi (7-modda. Vakolat).

XALQARO TASHKILOT VAKILLARINING VAKOLATLARI Xalqaro tashkilot vakillarining vakolatlari 1969-yildagi Vena konvensiyasi “ har bir davlat shartnoma tuzish huquqiga ega” deb belgilaydi. Xalqaro tashkilotlar bilan esa boshqacharoq vaziyat. Xalqaro tashkilotlarning hammasi ham bunday huquqqa ega b o ‘lavermaydi. Bundan tashqari, davlatdan farqli o ‘lai*oq ularning bu huquqi individual hisoblanadi. Bir tashkilot aynan bir munosabatlarda boshqasidan sezilarli darajada farq qilishi mumkin Matnni qabul qilish Matnni qabul qilish shartnoma mazmuniga rozilik bildirilganligining yakuniy bosqichi hisoblanadi. Lekin matnni qabul qilish uchun ovoz berishda davlat hech qanday darajada uning qoidalariga o 4zini bog’lamaydi.

Matnning autentligi Matnning autentligi (haqiqiyligini, ishonchligini tekshirish) matnning ishonchliligi, to‘g :riligini aniqlash jarayoni matn to‘g ‘ri, yakuniy holatdaligi va o'zgartirilmaganligi e ’tirof etish yordamida amalga oshiriladi. Bu jarayon matnning to ‘g ‘ri ekanligini tasdiqlovchi ma’lum bir harakatlarni o ‘z ichiga oladi. Autentifikatsiya jarayoni masalasi muzokara ishrokchilarining kelishuvi bilan hal etiladi. Agar ishtirokchilar o'zlari bu masalani hal etishmasa, bu holat uchun Vena konvensiyasi mos keluvchi qoidani o‘matgan. Vena konvensiyasida asosan shartnoma matni to 'g 'ri va yakuniy hisoblanadi, agar:

a) matnda ko‘zda tutilgan jarayonining qabul qilinishi natijasida yoki ishtirokchilarning o ‘zaro kelishuvi bilan tuzilgan bo‘isa; b) agar bunday jarayon mavjud bo‘lmasa, u holda imzolash yo ‘li bilan, ad referendum imzolash yoki shartnoma matni ishtirokchilari vakillarining rasmiy ko‘zdan kechirib chiqishi bilan ushbu matnni o ‘z ichiga olgan konferensiyaning yakuniy akti bilan o ‘zaro keshilsa. P a ra firla sh (initialing - ingliz tilidan olingan bo ‘lib. initsial, ilk, boshlang‘ich degan ma’nolarni anglatadi) - oldindan xomaki imzolash, uning yordamida shartnoma matnning to ‘g‘ri, ishonchliligi aniqlanadi. Bu jarayon vakillari tomonidan matnning har bir betiga o ‘z ismining bosh harflarini yoki belgilarini qo'yish bilan amalga oshiriladi. Matn so ;ngida imzo bo‘lishi kerak bo ‘Igan joy ga belgi qo‘yilmaydi. Bunday tartib to ‘liq imzolash emasligiga shubhalar qolmasligi uchun qo‘llaniladi.

Ad referendum imzolash (ma’qullanguncha) - oldindan imzolash turi bo ‘lib, vakillaming shartnoma matni borasida yakuniy roziligini, biroq ularga vakolat bergan hukumat yoki davlat organi tomonidan keyinchalik ma’qullash zaruratini nazarda tutgan holda kelishishlarini o ‘zida aks ettiradi. Konferensiyaning yakuniy aktini imzolash. Xalqaro konferensiya tugagandan so ;ng aksariyat holatlarda qabul qilingan shartnoma yoki shartnomalaming matni hamda boshqa aktlar, bayonnomalar, ariza va boshqalami o ‘zida mujassamlovchi yakuniy (xulosaviy) akt qabul qilinadi. Shu jumladan, shartnoma huquqi haqidagi ikkala Vena konvensiyalari ham yakuniy aktlar tuzish bilan tugatilgan. Akt konferensiyasi ishtirokchilarining barchasi tomonidan imzolanadi. Aktning imzolanishi shartnoma mamining autentifikatsiyalanganligini bildiradi, u shartnomani imzolash kabi ko‘rib chiqilmaydi.

To‘liq imzolash - matnning autentifikatsiyasidan tortib shartnoma shartlariga rozilikni aks ettirishgacha bo‘lgan turli ma’nolarga ega. Bu holat BMTning Xalqaro sudi tomonidan ham belgilangan. Genotsid haqidagi konvensiya shartlari haqidagi konsultativ xulosada Sud: “alohida holatlarda turlicha bo ‘lgan Xalqaro konvensiya inizolanishining yuridik mohiyati haqidagi masalaga murojaat etmay, Sud imzoni konvensiyada ishtirok etishga ilk qadam deb hisoblaydi” deb bayonot bergan .

XALQARO SHARTNOMANING MAJBURIYLIGIGA ROZILIK BILDIRISH Xalqaro hamjamiyat tajribasini hisobga olgan holda Vena konvensiyalari davlatlar uchun shartnoma majburiyatlariga rozilik bildirishining quyidagi usullarini belgiladi: imzolash, hujjatlar almashish (shartnomani tashkil etgan hujjatlarni almashish), ratifikatsiya qilish, tasdiqlash, qo'shilish yoki kelishib olingan boshqa har qanday usul (11-modda). Kelishuv bo‘yicha u yoki bu usulni aniqlash kelishib olayotgan tomonlaming huquqi deb aytilgan va faqat tipik (xarakterli, bir turdagi) usullar belgiiangan .

Davlat yoki xalqaro tashkilotlaming, shartnomaning ular uchun majburiyatlariga o ‘zaro hujjat almashish usuli bilan bildirayotgan roziliklari bu almashish orqali amalga oshiriladi, agarda: a) ushbu hujjatlarda ularning almashishlishi shunday kuchga ega ekanligi ko‘zda tutilgan bo;lsa; b) bu davlat yoki tashkilotlaming kelishuvi boshqacha o’rnatilgan bo’lsa, vaziyatdan kelib chiqib, hujjatlar almashishi o ‘sha o‘matilgan usul kabi kuchga ega bo‘lishi lozim.

E’tiboringiz uchun rahmat!

Похожие

Xalqaro shartnomalar huquqi

Hozirgi zamon Xalqaro huquqi sub'yektlari

Xalqaro shartnomalar huquqining manbalari

Xalqaro xavfsizlik huquqi

Hozirda xalqaro tashkilotlar huquqi