Davlatning tashkilot sifatida funksiyalari va vazifalari - Юриспруденция - Презентации

Davlatning tashkilot sifatida funksiyalari va vazifalari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1332 KB

Davlatning tashkilot Davlatning tashkilot sifatida funksiyalari sifatida funksiyalari va vazifalariva vazifalari

Davlat tushunchasi Davlat tushunchasi va belgilari. va belgilari. Davlat eng asosiy siyosiy institutdir, Davlat eng asosiy siyosiy institutdir, siyosiy tizim O'z ifodasini faqatgina siyosiy tizim O'z ifodasini faqatgina davlat orqali to'liq namoyon qiladi. Davlat davlat orqali to'liq namoyon qiladi. Davlat bo'lmasa siyosiy munosabatlar ham bo'lmasa siyosiy munosabatlar ham ijtimoiy munosabatlarning mustaqil turi ijtimoiy munosabatlarning mustaqil turi sifatida shakllana olmaydi. Uzoq vaqt sifatida shakllana olmaydi. Uzoq vaqt siyosat deganda faqatgina davlat siyosat deganda faqatgina davlat tushunilar edi. Siyosatshunoslik fani ham tushunilar edi. Siyosatshunoslik fani ham faqatgina davlat bo'lib shug'ullanishi faqatgina davlat bo'lib shug'ullanishi kerak deb ta'kidlanar edi. Buning sababi kerak deb ta'kidlanar edi. Buning sababi nimada edi. Sababi siyosiy hokimiyat nimada edi. Sababi siyosiy hokimiyat faqat davlat orqali yuritilishi mumkin. faqat davlat orqali yuritilishi mumkin. Davlat jamiyatning barcha resurslari Davlat jamiyatning barcha resurslari ustidan nazorat qiladi va jamiyatni ustidan nazorat qiladi va jamiyatni boshqarish uchun eng katta potensialga boshqarish uchun eng katta potensialga ega. Boshqa xech qaysi siyosiy institutlar ega. Boshqa xech qaysi siyosiy institutlar davlatsiz faoliyat yuritolmaydi.davlatsiz faoliyat yuritolmaydi.

Davlatning Davlatning oo 'ziga xos belgilari 'ziga xos belgilari va funksiyalari, ya'ni vazifalari va funksiyalari, ya'ni vazifalari bor. bor. 1. Xududiy. Har qaysi davlat ham o 'z xududiga, ya'ni uning ta'sir doirasi to'liq tarqalgan makonga ega. Bu belgi davlatning eng asosiy belgilaridan bir. 2. Aholi, ya'ni fuqarolar, har bir davlat O'z fuqarolariga ega. Davlat ular ustidan xukm yurg'izadi, boshqaradi va ular tomonidan boshqaruvchi kuch sifatida tan olinadi. 3. Davlat siyosiy hokimiyatninng ma'lum bir tuzilishini ifodalaydi. Davlat apparati bevosita boshqarish bilan band bo'lgan insonlarni (ma'muriy xodimlarni) O'z ichiga oladi ular orqali davlat boshqaruv faoliyatini bajaradi. 4. Suverenitet. (mustaqillik). Davlat ustivor siyosiy tashkilot. 5. Huquqiy belgi. Har bir davlat ma'lum bir qonunlar va huquqiy aktlar orqali O'z faoliyatini yurg'uzadi. 6. Majburiy undiriladigan soliklar va boshqa to'lovlar tizimining mavjudligi. Ular davlatni moliyaviy vositalar bilan ta'minlaydi. Bu belgilarning barchasi davlatning xususiyatini ochib beradi. Davlat deganda ma'lum bir xududdagi ijtimoiy jarayonlarni boshqaruvchi ma'lum bir tuzilishga va siyosiy xokimiyatning tashkilotiga ega bo'lgan siyosiy tuzulma tushuniladi.

Davlatning vazifalari. Davlatning vazifalari. Davlatning bajaradigan vazifalarini odatda Davlatning bajaradigan vazifalarini odatda tashqi va ichki vazifalariga bo'lishadi. tashqi va ichki vazifalariga bo'lishadi. Ichki vazifalarga quyidagilar kiradi: Ichki vazifalarga quyidagilar kiradi:  1. Mavjud bo'lgan siyosiy tizim, jamiyatninng ijtimoiy- siyosiyo tuzilishi, tartib va qonunlarni inson huquqlarini himoya qilish funksiyasi; 2. Xo'jalik-tashkillashtirish, ijtimoiy-iqtisodiy funksiya (iqtisodiyotni tartiblashtirish, iqtisodiy farovonlikni saqlash); 3. Ijtimoiy funksiya (ijtimoiy dasturlarni amalga oshirish); 4. Madaniy-tarbiyalovchi funksiya. Tashqi funksiyalar - mamlakatni mudofaa qilish, halqaro arenada uning manfaatlarini himoya qilish. Davlat ijtimoiy tuzilma sifatida O'z elementlariga ega. Ular quyidagilar: - oliy qonun chiqaruvchi xokimiyat organlari; - ijro hokimiyat organlari; - sud organlari (shu jumladan prokuratura va politsiya); - ma'muriy apparati(siyosiy ma'muriyat organlari); - majburlash apparati (armiya, politsiya, sud, xavfsizlik xizmatlari).

Davlatlarni turlarga bo'lish harakatlari antik davridayoq Davlatlarni turlarga bo'lish harakatlari antik davridayoq bo'lgan. Bugungi kunda davlatlar bir nechta belgilari bo'lgan. Bugungi kunda davlatlar bir nechta belgilari asosida turlarga bo'lishadi. asosida turlarga bo'lishadi.  Davlatlarni turlarga bo'lish Davlatlarni turlarga bo'lish harakatlari antik davridayoq harakatlari antik davridayoq bo'lgan. Bugungi kunda bo'lgan. Bugungi kunda davlatlar bir nechta belgilari davlatlar bir nechta belgilari asosida turlarga bo'lishadi.asosida turlarga bo'lishadi. Boshqarish shakllari asosida Boshqarish shakllari asosida davlatlarning monarxiya va davlatlarning monarxiya va respublikalarga bo'lishadi. respublikalarga bo'lishadi. Monarxiyada yakka shaxs Monarxiyada yakka shaxs (qirol, shox, knyaz, (qirol, shox, knyaz, imperator) nasldan-naslga, imperator) nasldan-naslga, otadan-farzandga meros otadan-farzandga meros sifatida o'tib keladigan sifatida o'tib keladigan boshqarish huquqi asosida boshqarish huquqi asosida hokimiyatni yurg'izadi. hokimiyatni yurg'izadi. Respublikada ( lotin tilida Respublikada ( lotin tilida ko'pchilik ishi) boshqarish ko'pchilik ishi) boshqarish organlari halq tomonidan organlari halq tomonidan saylanadi. saylanadi.

ДАВЛАТ МЕХАНИЗМИ ВА ДАВЛАТ МЕХАНИЗМИ ВА УНИНГ ТАРКИБИЙ УНИНГ ТАРКИБИЙ ҚИСМЛАРИҚИСМЛАРИ  Ҳар қандай давлат ўз Ҳар қандай давлат ўз олдига қўйган мақсад ва олдига қўйган мақсад ва вазифаларини давлат вазифаларини давлат органлари тизими орқали органлари тизими орқали амалга оширади. Давлат амалга оширади. Давлат ҳокимиятининг ҳокимиятининг институциявий асоси - бу институциявий асоси - бу давлат ҳокимиятини давлат ҳокимиятини амалга оширувчи амалга оширувчи органлар тизими бўлиб, у органлар тизими бўлиб, у мураккаб ички тузилишга мураккаб ички тузилишга эга.эга.  Маълумки, илмий Маълумки, илмий адабиётда давлатга адабиётда давлатга жамиятдаги энг муҳим жамиятдаги энг муҳим оммавий-сиёсий ташкилот оммавий-сиёсий ташкилот сифатида қараш мавжуд.сифатида қараш мавжуд.

 Кенг маънода, давлат бу - муайян Кенг маънода, давлат бу - муайян давлатнинг бутун аҳолисини қамраб оладиган иерархик - давлатнинг бутун аҳолисини қамраб оладиган иерархик - поғонавий ташкилот бўлиб, бунда аҳоли давлатнинг поғонавий ташкилот бўлиб, бунда аҳоли давлатнинг субстанционал унсурини ташкил этади.субстанционал унсурини ташкил этади.  Шу жойда фақат бир ҳолатни таъкидлаш лозим, бу ҳам бўлса Шу жойда фақат бир ҳолатни таъкидлаш лозим, бу ҳам бўлса юқорида айтилган аппаратнинг ўзи ҳам бир ташкилот, юқорида айтилган аппаратнинг ўзи ҳам бир ташкилот, ташкилий шакл сифатида намоён бўлади. Бундан хулоса ташкилий шакл сифатида намоён бўлади. Бундан хулоса шуки, давлатнинг институциявий унсури, бу - давлат шуки, давлатнинг институциявий унсури, бу - давлат ҳокимиятини амалга оширадиган поғонавий ташкилот ёки тор ҳокимиятини амалга оширадиган поғонавий ташкилот ёки тор маънодаги ҳокимият ташкилотидир. Мана шу тор маънода маънодаги ҳокимият ташкилотидир. Мана шу тор маънода тушуниладиган, яъни давлат ҳокимиятини амалга тушуниладиган, яъни давлат ҳокимиятини амалга оширадиган ташкилот “давлат ҳокимияти аппарати”, оширадиган ташкилот “давлат ҳокимияти аппарати”, “давлат аппарати” ёки давлат ҳокимияти механизми”, “давлат аппарати” ёки давлат ҳокимияти механизми”, “давлат механизми” каби тушунчалар орқали ифодаланади.“давлат механизми” каби тушунчалар орқали ифодаланади.

Давлат ҳокимиятини Давлат ҳокимиятини амалга ошириш механизми амалга ошириш механизми яхлит бир тизим бўлиб, у яхлит бир тизим бўлиб, у қатор характерли қатор характерли белгиларга эгадир:белгиларга эгадир:  1. Давлат механизми бу давлат органлари ва муассасаларининг 1. Давлат механизми бу давлат органлари ва муассасаларининг яхлит иерархик (поғонавий) тизимидир. Давлат механизмининг яхлит иерархик (поғонавий) тизимидир. Давлат механизмининг яхлитлиги уни ташкил этиш ва фаолиятининг принциплари, яхлитлиги уни ташкил этиш ва фаолиятининг принциплари, фаолиятининг мақсади, вазифалари муштараклиги, умумийлиги фаолиятининг мақсади, вазифалари муштараклиги, умумийлиги орқали таъминланади;орқали таъминланади;  2. Давлат механизмининг бирламчи таркибий элементлари бўлиб, 2. Давлат механизмининг бирламчи таркибий элементлари бўлиб, давлат органлари ва давлат муассасалари ҳисобланади ва давлат органлари ва давлат муассасалари ҳисобланади ва уларда махсус маълумотга эга бўлган хизматчилар - давлат уларда махсус маълумотга эга бўлган хизматчилар - давлат хизматчилари ишлашади. Давлат органлари ўзаро бўйсуниш хизматчилари ишлашади. Давлат органлари ўзаро бўйсуниш муносабатлари билан боғлангандир;муносабатлари билан боғлангандир;  3. Давлат механизми ўз олдига қўйган вазифаларни бажариш 3. Давлат механизми ўз олдига қўйган вазифаларни бажариш учун керакли бўлган воситалар - қуролли отрядлар, турма учун керакли бўлган воситалар - қуролли отрядлар, турма ва бошқа куч ишлатувчи тузилмалар билан таъминланган, чунки ва бошқа куч ишлатувчи тузилмалар билан таъминланган, чунки уларсиз ҳеч бир давлат нормал фаолият юргиза олмайди;уларсиз ҳеч бир давлат нормал фаолият юргиза олмайди;  4. Давлат механизми орқали бевосита давлат ҳокимияти амалга 4. Давлат механизми орқали бевосита давлат ҳокимияти амалга оширилади, давлатнинг вазифа ва функцияларининг оширилади, давлатнинг вазифа ва функцияларининг бажарилиши таъминланади.бажарилиши таъминланади.

Айни пайтда, давлат Айни пайтда, давлат аппарати билан давлат аппарати билан давлат муассасаларини бир-биридан муассасаларини бир-биридан фарқлаш зарур. Давлат фарқлаш зарур. Давлат муассасалари, жумладан, муассасалари, жумладан, ҳўжалик бирликлари, ҳўжалик бирликлари, коммуникациялар тизими, коммуникациялар тизими, оммавий ахборот воситалари, оммавий ахборот воситалари, транспорт, илмий, маърифий, транспорт, илмий, маърифий, тиббий ва бошқа ижтимоий-тиббий ва бошқа ижтимоий- маданий муассасалар маданий муассасалар бевосита давлат ҳокимиятини бевосита давлат ҳокимиятини амалга оширишда иштирок амалга оширишда иштирок этишмайди, бироқ, этишмайди, бироқ, давлатнинг вазифалари давлатнинг вазифалари бажарилишига ҳар томонлама бажарилишига ҳар томонлама ёрдам кўрсатади.ёрдам кўрсатади.

 Monarxiyalar bugungi kunda Monarxiyalar bugungi kunda dunyoning qariyb 30 dunyoning qariyb 30 mamlakatida saqlanib qolgan. mamlakatida saqlanib qolgan. Lekin bu monarxiyalarda Lekin bu monarxiyalarda boshqarish mohiyati turlicha, boshqarish mohiyati turlicha, ayrimlarida monarxlar cheksiz ayrimlarida monarxlar cheksiz hokimiyatga ega, ularni hokimiyatga ega, ularni absolyut yoki cheksiz absolyut yoki cheksiz monarxiyalar deb atashadi. Bu monarxiyalar deb atashadi. Bu monarxiyalar asosan Osiyoda monarxiyalar asosan Osiyoda (Saudiya Arabistoni, Bruney, (Saudiya Arabistoni, Bruney, Ummon, Ummon, QQ atar) joylashgan. atar) joylashgan. Ularning saqlanib qolish Ularning saqlanib qolish sabablari ijtimoiy sabablari ijtimoiy munosabatlarning munosabatlarning rivojlanmaganligi va bu rivojlanmaganligi va bu mamlakatlarning tabiiy mamlakatlarning tabiiy resurslarga, asosan neftga boy resurslarga, asosan neftga boy ekanligi. ekanligi.

 Давлат органлари ва давлат муассасалари янги Давлат органлари ва давлат муассасалари янги пайдо бўлган функцияларга мослашиши тақозо пайдо бўлган функцияларга мослашиши тақозо этилади. Масалан, Ўзбекистон мустақил бўлгач, этилади. Масалан, Ўзбекистон мустақил бўлгач, аввал унда бўлмаган қатор функцияларнинг аввал унда бўлмаган қатор функцияларнинг вужудга келиши, тегишлича давлат органлари вужудга келиши, тегишлича давлат органлари ташкил этишни талаб этди: солиқ, божхона, ташкил этишни талаб этди: солиқ, божхона, чегара, хусусийлаштиришга масъул давлат чегара, хусусийлаштиришга масъул давлат органлар тизими ташкил этилди ва ҳоказо.органлар тизими ташкил этилди ва ҳоказо.

 Respublikalarni ham Respublikalarni ham oo 'z 'z navbatida ikki toifaga: navbatida ikki toifaga: parlamentar va prezidentlik parlamentar va prezidentlik respublikalariga bo'lishadi. respublikalariga bo'lishadi. Parlamentar respublikada halq Parlamentar respublikada halq saylovlarda parlamentni saylovlarda parlamentni saylaydi, parlament esa O'z saylaydi, parlament esa O'z navbatida eng ko'p ovoz olgan navbatida eng ko'p ovoz olgan partiya vakillaridan bosh vazirni partiya vakillaridan bosh vazirni va ijro etuvchi hokimiyatni va ijro etuvchi hokimiyatni tayinlaydi. Bosh vazir tayinlaydi. Bosh vazir parlamentga bo'ysunadi va parlamentga bo'ysunadi va parlament tomonidan parlament tomonidan vakolatidan olinishi mumkin. vakolatidan olinishi mumkin. Prezidentlik respublikasida Prezidentlik respublikasida davlatning rahbari-prezident davlatning rahbari-prezident umum- xalq saylovlarida umum- xalq saylovlarida parlament saylovlaridan parlament saylovlaridan mustaqil ravishda saylanadi va mustaqil ravishda saylanadi va parlamentga bo'ysunmaydi. parlamentga bo'ysunmaydi.

 Prezident katta vakolatlarga ega Prezident katta vakolatlarga ega va xattoki parlamentni tarqatib va xattoki parlamentni tarqatib yuborishi mumkin. yuborishi mumkin. Bundan tashqari yarim Bundan tashqari yarim prezidentlik respublikalari ham prezidentlik respublikalari ham mavjud. Boshqarishning mavjud. Boshqarishning bunday shaklida prezident bunday shaklida prezident parlamentar respublikadagi parlamentar respublikadagi bosh vazirdan ko'ra ko'proq, bosh vazirdan ko'ra ko'proq, lekin sof prezidentlik lekin sof prezidentlik respublikasidagi prezidentdan respublikasidagi prezidentdan kamroq vakolatlarga ega. kamroq vakolatlarga ega. (Fransiya). Davlatlarni turlarga (Fransiya). Davlatlarni turlarga bo'lishning keyingi mezoni - bo'lishning keyingi mezoni - ularning milliy-xududiy ularning milliy-xududiy tashkiloti bu mezon bo'yicha tashkiloti bu mezon bo'yicha davlatlarni unitar, federativ va davlatlarni unitar, federativ va konfederativ davlatlarga konfederativ davlatlarga bo'lishadi.bo'lishadi.

 Federatsiyalar - bu Federatsiyalar - bu oo 'z 'z tarkibida davlat tashkilotlariga tarkibida davlat tashkilotlariga (respublikalar, shtatlar, (respublikalar, shtatlar, provinsiyalar, kantonlar, provinsiyalar, kantonlar, yerlar) ega bo'lgan davlatlardir. yerlar) ega bo'lgan davlatlardir. Federatsiyalardagi federal Federatsiyalardagi federal sub'ektlar O'z maxalliy sub'ektlar O'z maxalliy hokimiyati, qonunlari, hokimiyati, qonunlari, ma'muriy-xududiy bo'linishi va ma'muriy-xududiy bo'linishi va ma'lum ma'noda mustaqilikka ma'lum ma'noda mustaqilikka ega. Federatsiyada ega. Federatsiyada xokimiyatning oliy federal va xokimiyatning oliy federal va federal sub'ektlar darajasida federal sub'ektlar darajasida hokimiyat organlari mavjud. hokimiyat organlari mavjud. Shu tufayli sudlov, huquqiy, Shu tufayli sudlov, huquqiy, fuqarolik va boshqa fuqarolik va boshqa tizimlarning ikkita ekanligi. tizimlarning ikkita ekanligi. Lekin shu bilan birgalikda Lekin shu bilan birgalikda federatsiya xududida yagona federatsiya xududida yagona hokimiyat, yagona qonunlar va hokimiyat, yagona qonunlar va yagona fuqarolik mavjudligi yagona fuqarolik mavjudligi uning asosiy belgisidir. uning asosiy belgisidir.

Konfederatsiyalar - Konfederatsiyalar - davlatlarning muayyan davlatlarning muayyan bo'lmagan uyushmalardir.bo'lmagan uyushmalardir.  Davlatlar ma'lum bir maqsadlar uchun Davlatlar ma'lum bir maqsadlar uchun birlashishadi va bu maqsadlarga birlashishadi va bu maqsadlarga erishilgandan so'ng konfederatsiyalar yoki erishilgandan so'ng konfederatsiyalar yoki tarqalib ketadi yoki federatsiyalarga aylanadi tarqalib ketadi yoki federatsiyalarga aylanadi (AQSH, Shveysariya, Germaniya). Davlatlarni (AQSH, Shveysariya, Germaniya). Davlatlarni boshqa me'zonlarga asosan ќam turlarga boshqa me'zonlarga asosan ќam turlarga bo'lishadi. Bu me'zonlar diniy (diniy yoki bo'lishadi. Bu me'zonlar diniy (diniy yoki dunyoviy davlat), xuquqiy (xuquqiy davlat), dunyoviy davlat), xuquqiy (xuquqiy davlat), ijtimoiy (ijtimoiy davlat), va boshqalar. Bu ijtimoiy (ijtimoiy davlat), va boshqalar. Bu mezonlarni belgilashda davlat siyosati nimaga mezonlarni belgilashda davlat siyosati nimaga yo'naltirilganligi asos qilib olinadi. Bundan yo'naltirilganligi asos qilib olinadi. Bundan tashqari davlatlarni iqtisodiy taraqqiyot tashqari davlatlarni iqtisodiy taraqqiyot darajasidan kelib chiqib ham turlashadi darajasidan kelib chiqib ham turlashadi (Rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar). (Rivojlangan va rivojlanayotgan davlatlar).

Похожие

Davlatning siyosiy rejim shakli

Konstitutsiyaning yuridik funksiyalari, konstitutsiyaning klassifikatsiyasi va turlari

Ekologiya huquqi fani maqsadi va vazifalari

Hozirgi xalqaro shartnomalar huquqi

Davlat funksiyasi