Qiyin o’zlashtiriladigan tuproqlar. Ularning unumdorligini oshirish tadbirlari - Геология - Презентации

Qiyin o’zlashtiriladigan tuproqlar. Ularning unumdorligini oshirish tadbirlari

Загружено в:

20.05.2022

Скачано:

0

Размер:

1722 KB

Qiyin o’zlashtiriladigan tuproqlar. Ularning unumdorligini oshirish tadbirlari Reja: 1. Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlar tarqalishi 2. Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlarning xossalari 3. Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlar unumdorligini oshirish chora- tabdirlari

Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlarga suv — fizik xossalari yomon bo ’ lgan zich, gipsli, « sho ’ x » qatlamli, taqirli, qatqaloq yoki sho ’ rtob qatlamli tuproqlar kiradi. Bunday tuproqlarda suv shimilishi qiyin bo ’ lganligi sababli sho ’ r yuvilganda zaharli tuzlar ildiz tarqalgan qatlamdan kam yuviladi, o ’ simliklarning oziqlanishi va o ’ sib rivojlanishi qiyinlashadi.

Qiyin o’zlashtiriladigan tuproqlar Sho’x Gipsli Та qirli Т oshloq Botqoq Sho’rxokSho’rtob01 0607 0D11

« Baliq skeleti sxemasi - Qiyin o’zlashtiriladigan tuproqlarҚийин ўзлаш тирила диган тупроқлар шўхGipsli тошлоқ ботқоқ шўрхок шўртоб Тупроқ қатламида Са SO4, 2H2O турли миқдорда бўлиши Тупроқ қатламида СаСО3 ва М gCO3 тузларини қотишмасид ан ҳосил бўлган тошсимон моддалар Тупроқ қатламида турли катталикларда тошларни учраши Тупроқ қатламида сизот сувларини чуқурлиги 0,5-1,0 м Тупроқни юза қатламидан пастига томон сувда эрувчан тузларни 2 % дан ортиши Тупроқ сингдириш комплексидаг и Na миқдорини 20 % дан ортиши Оғир механик таркибли, физик лойни миқдорини 60 : дан юқори тақир

Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlarga quyidagilar kiradi - Mirzacho ’ lning janubiy-sharqiy qismida tarqalgan, ildiz tarqalgan qatlamda gipsli, har xil mexanik tarkibli, kuchli sho ’ rlangan o ’ tloqi bo ’ z tuproqlar; - Markaziy Farg ’ onada tarqalgan, har xil mexanik tarkibli, zich, karbonat tuzlar ko ’ p («sho ’ x»), kuchli sho ’ rlangan va sho ’ rxok o ’ tloqi turpoqlar; - Buxoro cho ’ lida, А mudaryoning quyi oqimida tarqalgan kuchli sho ’ rlangan taqir, taqirsimon-o ’ tloqi tuproqlar; - Jizzax cho ’ lida tarqalgan sho ’ rtob tuproqlar.

Kuchli sho ’ rlangan va sho ’ rxok tuproqlar tuzlarining tuproq qatlamida joylashishiga qarab quyidagilarga bo ’ linadi: - tuproqning ustki qatlami sho ’ rlangan — 0-30 sm chuqurlikda; - sho ’ rxok — 30—60 sm chuqurlikda; - ildiz tarqalgan qatlam sho ’ rxok — 60—100 sm chuqurlikda; - tuproqning pastki qatlami sho ’ rxok — 100—200 sm chuqurlikda; - tuproqning ostki qatlami sho ’ rlangan — 200 sm dan ortiq chuqurlikda.

Ildiz tarqalgan qatlamdagi gips (CaSO4+ 2H2O) ning miqdoriga qarab, qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlar quyidagilarga bo ’ linadi: Kam gipslashgan tuproqlar — 10 - 25% O’rtacha gipslashgan tuproqlar — 25 - 50% Kuchli gipslashgan tuproqlar — 50% dan ortiq

Tarkibida karbonat tuzlari ko ’ p bo ’ lgan («sho ’ x») zich tuproqlar quyidagilarga bo ’ linadi: Sho’xlar — 30—60%; 3% dan kam ; Kuchli sho’x — 60% dan ko’p ; 3% dan kam ; Magniyli sho’x — 25% dan kam ; 3%—6%; Kuchki magniyli sho’x - 25% dan kam ; 6% dan ko’p . CaCO3 MgCO3 5B 07 12 07 09 07 1C5C5A 0D 07 09

Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlar tabiiy unumdorligi juda past, tarkibida organik moddalar, ozuqa elementlar kam. Bunday tuproqlar tarqalgan hududlarda qadimdan sug ’ oriladigan tuproqlarda amalga oshiriladigan agrotexnik va agromeliorativ tadbirlar kutilgan natijani bermaydi. Buning asosiy sabablarini quyidagicha izohlash mumkin: - qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlarning suv-fizik xossalari yomon bo ’ lganligi sababli sug ’ orish yoki sho ’ r yuvishda dalaga berilayotgan suv tuproqqa juda sekin, nisbatan kam shimiladi. Natijada tuproq tarkibidagi tuzlarning yuvilish darajasi nihoyatda past, ildiz tarqalgan qatlamdagi o ’ simlik uchun zararli tuzlar miqdorini maqbul darajaga kamaytirish uchun nisbatan ko ’ p suv sarflanadi, sho ’ r yuvish uzoq vaqt davom etadi. Dalaga berilayotgan suvdan unumli foydalanish darajasi qadimdan sug ’ oriladigan tuproqlarga nisbatan 3—4 marotaba past bo ’ ladi;

o ’ simlik ildizi tarqalgan qatlamda tuproqning zich bo ’ lishi, gips, karbonatli tuzlarning ko ’ pligi, sho ’ rtobli bo ’ lishi ildizning rivojlanishiga halaqit beradi. Tuproqning havo, issiqlik, ozuqa va suv rejimi maqbul bo ’ lmaganligi sababli yetishtirilayotgan o ’ simlik yaxshi rivojlanmaydi, asosiy o ’ sish davrlarining o ’ tishi o ’ zgaradi, hosildorlik past bo ’ ladi.

TUPROQNING SHO’RLANISHI IKKI KO’RINISHDA BO’LADI Dastlabki sho ’ rlanish — tabiiy sharoitda sho ’ rlangan yer osti suvlarining umumiy bug ’ lanishga sarflanishi, shamol, biologik jarayonlar yoki vulkanlar otilishi natijasida tuproqda va hosil qiluvchi ma ’ danlar tarkibida tuz hosil bo ’ ladi yoki yig ’ iladi . Qayta sho ’ rlanish – tuproqning suv rejimi sun ’ iy sug ’ orish natijasida o ’ zgarishi sababli hosil bo ’ ladi. 5B 52 30 07 0E09 0B 07 0E09 1A1110 07 09 21 0D 07 0F0A 0D 07 09 07 02 1F 01 07 0E 0E 07 02 07 06 06 07 08100A 07 09 34

Tuproqqa organik va tabiiy kimyoviy birikmalar solish Tuproq chuqur yumshatilgandan so ’ ng dalaga go ’ ng (30 tonna/ga), lignin (40 tonna/ga) yoki maydalangan o ’ simlik qoldiqlari solinadi va haydaladi. Bu moddalar tuproq tarkibidagi organik modda — gumus (go ’ ng, maydalangan o ’ simlik qoldiqlari) miqdorini ko ’ paytiradi, tuproq eritmasining muhitini yaxshilaydi, ildiz tarqalgan qatlamdagi zaharli tuzlarning eruvchanligini oshiradi va yuvilish jarayonini jadallashtiradi. Zovurlar qazish Sho ’ r yuvishdan oldin mavjud chuqur tik yoki yotiq zovurlarga qo ’ shimcha vaqtincha ishlaydigan chuqur bo ’ lmagan (80—100 sm chuqurlikda) zovurlar qaziladi Qiyin o ’ zlashtiriladigan yerlarda sho ’ r yuvish ishlarini amalga oshirish Sho ’ r yuvish vaqti, beriladigan suv me ’ yori tuproqning sho ’ rlanish darajasini, mexanik tarkibi va boshqa xossalarini nazarda tutgan holda tabaqalashtiriladi va amalga oshiriladi. Maxsus moslama va mexanizmlar yordamida tuproq qatlami 60—80 sm chuqurlikka yumshatiladi. Natijada zich qattiq qatlamlarda g ’ ovaklik nisbatan ko ’ payadi. Dalaga berilayotgan suvning shimilishi, tuproqning suv sig ’ imi va suv o ’ tkazuvchanligi oshadi.Tuproqqa meliorativ ishlov berish

Qiyin o ’ zlashtiriladigan tuproqlar tarqalgan yerlarda yetishtirilayotgan ekinlarga agrotexnik va agromeliorativ tadbirlarni amalga oshirishda sarflanadigan mehnat va xomashyo, texnik sarf- xarajatlarining nisbatan ko ’ p bo ’ lishi hisobiga olinayotgan tannarxi yuqori bo ’ ladi. Qiyin o ’ lashtiriladigan tuproqlar unumdorligini oshirish uchun avvalo ularning meliorativ holatini yaxshilash zarur. Bunga erishish uchun quyidagi agromeliorativ tadbirlar amalga oshiriladi.

Похожие

Iqlim o'zgarishi sharoitiga dehqonchilikning adaptatsiya qilish muammolari va tuproq xossalari yaxshilash unumdorligini qayta tiklash va oshirishda innovatsion texnologiyalar

Daryo tuproqlari

O’zbekiston respublikasi hududi tuproqlarining hozirgi ifloslanish holatini tahlil qilishni

Yotqiziqlar va ularning turlari

Iqlim o’zgarishining tuproq eroziyasiga ta’siri