Iqtisodiy geografiya fanining rivojlanish tarixi va ichki tuzilishi - География - Презентации

Iqtisodiy geografiya fanining rivojlanish tarixi va ichki tuzilishi

Загружено в:

25.07.2024

Скачано:

0

Размер:

623.001953125 KB

Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti Geografiya va tabiiy resurslar fakulteti 1b geografiya talabasi Turimbetov Beketjonning Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fanindan tayyorlagan Prezentatsiya

Iqtisodiy geografiya fanining rivojlanish tarixi va ichki tuzilishi Reja: Kirish 1. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fanining rivojlanish tarixi 2. Oʻzbekistonda- iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fani ilmiy yoʻnalishlarining rivojlanishi 3. Iqtisodiy geografiyani ichki tuzilishi Xulosa Foydalangan adabiyotlar

Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya— turli mamlakat va rayonlarda ichida kuchlarining joylashish xususiyatlari hamda hududiy ijtimoiy-iqtisodiy sistemalarning shakllanish qonuniyatlarini oʻrganadigan fan. Uning asosiy vazifalari ishlab chiqarish va aholi hayoti bilan bogʻliq soxalarning joylanishiga taʼsir etuvchi omil va sharoitlarni taxlil qilish, vujudga kelgan iqtisodiy geografik vaziyat — ishlab chiqarishning hududiy tarkibi va strukturasini baholash, ularni bashorat qilish va boshqarishdan iborat.1.Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya faninnig rivojlanish tarixi

Shuningdek, Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya ishlab chiqarishni joylashtirish bilan aloqador tabiatdan foydalanish va geoekologik muammolar, davlatning regional siyosati, xoʻjalik strukturasini tartibga solib borishdek muhim vazifalarni oʻrganadi. Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fanlari tizimiga kiradi va u, avvalo, tabiiy geografiya bilan chambarchas bogʻliq. Uning tabiiy sharoitlarni oʻrganuvchi boshqa tabiiy fanlar bilan aloqasi, ayniqsa, ekologik muammolarning keskinlashuvi jarayonida yanada kuchaydi.

Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya umumiy, sohalar yoki xoʻjalik tarmoklari geografiyasi, jahon xoʻjaligi geografiyasi, aholi geografiyasi, regional Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaga boʻlinadi. Umumiy Iqtisodiy va ijtimoiy-geografiya ishlab chiqarishni yaxlit va uning alohida tarmoklarining joylashish qonuniyatlarini oʻrganadi. Soha Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyada sanoat geografiyasi, qishloq xojaligi geografiyasi, transport geografiyasi keng rivojlanmoqda. Xizmat koʻrsatish sohalari geografiyasi, rekreatsiya geografiyasi tabiiy resurelar geografiyasi, tibbiyot geografiyasi kabilar shakllanmoqda.2.O‘zbekistonda iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fani ilmiy yo‘nalishlarda rivojlanishi

Oʻzbekistonda Iqtisodiy va ijtimoiy-geografiyaning ilmiy-amaliy mohiyati eng avval yangi ijtimoiy-siyosiy munosabatlar va milliy iqtisodiyotdagi ustuvor yoʻnalishlardan kelib chiqadi. Aynan shu maʼnoda uning asosiy tushuncha va qonuniyatlari, ilmiy gʻoyalari hozirgi zamon talabi nuqtai nazaridan talqin qilinadi. Ayniqsa, bozor munosabatlariga oʻtish davrida ijtimoiy geografiya kuchlarini joylashtirishni davlat tomonidan tartibga solib borish va boshqarish, regional ijti-moiy-iqtisodiy dasturlarning ilmiy asoslarini yaratish, regional va milliy iqtisodiyot rivojlanishini jonlantiruvchi va barqarorlashtiruvchi oʻsish qutb va markazlaridir.

Aholi geografiyasi madaniyat, tibbiyot va ijtimoiy geografiya bilan bogʻliq. Uning oʻzi esa aholining joylashishi, aholi manzillarining tiplari va boshqa xususiyatlarini oʻrganadi. Aholi geografiyasining deyarli barcha masalalari Ijtimoiy va iqtisodiy geografiya doirasida oʻrganilishi mumkin. Aholi geografiyasi Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning boshqa tarmoqlari (sanoat geografiyasi, qishloq xoʻjaligi geografiyasi, transport geografiyasi) orasida alohida oʻrin tutadi. Bundan tashqari, siyosiy geogr. masalalari ham Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning doirasiga kiritiladi.3.Iqtisodiy geografiyaning ichki tuzilishi

Iqtisodiy geografik maʼlumotlar antik davr va oʻrta asrdagi geograf va sayyohlarning asarlarida ham uchraydi. Ammo, uning keng rivojlanishi hududiy mehnat taqsimoti, ijtimoiy chiqarishning ixtisoslashuvi hamda savdo va transport taraqqiyotiga bogʻliq. Ijtimoiy va iqtisodiy geografiyaning ahamiyati shoʻrolar imperiyasi parchalangach, mustaqillikka erishgan koʻpgina mamlakatlarning bozor munosabatlariga oʻtish davrida yanada ortdi. Ayni vaqtda Ijtimoiy va iqtisodiy geografiyaning tadqiqotlari aniq iqtisodiy fanlarning tadqiqotlarini takrorlamaydi.

Xulosa Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya fanlari tizimiga kiradi va u, avvalo, tabiiy geografiya bilan chambarchas bogʻliq. Oʻzbekistonda Iqtisodiy va ijtimoiy- geografiyaning ilmiy-amaliy mohiyati eng avval yangi ijtimoiy-siyosiy munosabatlar va milliy iqtisodiyotdagi ustuvor yoʻnalishlardan kelib chiqadi. Aynan shu maʼnoda uning asosiy tushuncha va qonuniyatlari, ilmiy gʻoyalari hozirgi zamon talabi nuqtai nazaridan talqin qilinadi.

Foydalangan adabiyotlar Soliyev A. S, Iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning dolzarb masalalari, T., 1995; Soliyev A. S, Qarshiboyeva L. Q., Iqtisodiy geografiyaning nazariy va amaliy masalalari, T., 1999; Саушкин Ю. Г., Введение в экономическую географию, 2 изд. М., 1970; Soliyev A. S, Mahamadaliyev R., Iqtisodiy geografiya asoslari, T., 1996.

E'tiboringiz uchun katta rahmat

Похожие

Geografiya fanining shakllanish va rivojlanish tarixi

Tabiiy geografiya fanining rivojlanish tarixi

O’zbekistonda tabiiy geografiya fanining rivojlanish tarixi

Geografiya metodikasi ta’limotining shakllanishi va rivojlanishi, boshlang’ich maktab geografiya fanining rivojlanish bosqichlari

Umumiy Yer bilimining rivojlanish tarixi