Гидрологик тадқиқот ишлари - География - Презентации

Гидрологик тадқиқот ишлари

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

470.5 KB

1ГидрологикГидрологик тадқиқот тадқиқот ишлари ишлари РЕЖА:РЕЖА: 1. Ер усти ва ер ости сувларини1. Ер усти ва ер ости сувларини ўрганиш ўрганиш 2. Гидрологик тадқиқот ишларииинг 2. Гидрологик тадқиқот ишларииинг иккинчи босқичииккинчи босқичи 3. 3. Ер усти ва ер ости сувларидан намуналар олишЕр усти ва ер ости сувларидан намуналар олиш 4. Дарёларнинг4. Дарёларнинг тўйинишига кўра тўйинишига кўра турлари турлари 5. Гидрографик хариталар5. Гидрографик хариталар

2гидрографикгидрографик тармоқларга тармоқларга дарёлар, дарёлар, кўллар. кўллар. сунъий сув хавзалари, сунъий сув хавзалари, боткоқликларгаботкоқликларга умумий умумий тавсифнома берилади. Сув манбаларининг худуд тавсифнома берилади. Сув манбаларининг худуд табиатдаги ролитабиатдаги роли кўрсатиб ўтилади. кўрсатиб ўтилади. Кагта ва кичик дарёлари,Кагта ва кичик дарёлари, қаердан қаердан ва кандай ва кандай бошланади.бошланади. Юқори окимининг характери. Юқори окимининг характери. Окимнинг йўналиши ва жойнинг геологик Окимнинг йўналиши ва жойнинг геологик тузилиши хамда релъефига болиқги, даре тузилиши хамда релъефига болиқги, даре тубининг калинлиги, даре водийларининг холати, тубининг калинлиги, даре водийларининг холати, чукурлиги албата кўриб чиқилиши лозим.чукурлиги албата кўриб чиқилиши лозим.ГидрологикГидрологик тадқиқот тадқиқот ишлари ишлари

3И.И. Бабушкиннинг " комплекс аа полевая практика по физическойИ.И. Бабушкиннинг " комплекс аа полевая практика по физической географии" дегангеографии" деган қўлланмасида қўлланмасида сув бъектларини тавсифлаши сув бъектларини тавсифлаши қуйидаги қуйидаги усупини тавсия етали.усупини тавсия етали. 1. Дарёнинг номи, унинг окимининг1. Дарёнинг номи, унинг окимининг йўналиши, йўналиши, ирмоклари кандай ирмок? ирмоклари кандай ирмок? 2. Агар даре2. Агар даре ўрганилаётган ўрганилаётган худуддан бошланса, манбаи худуддан бошланса, манбаи (булоқми, боткоқми, кўлми)(булоқми, боткоқми, кўлми) 3. Даре кайси йирикрок даре хавзасига карайди?3. Даре кайси йирикрок даре хавзасига карайди? 4. Узаннинг характери: егрилиги, тармокларга4. Узаннинг характери: егрилиги, тармокларга бўлиниши, бўлиниши, ороллари, саёзликлари, пляж ороллари, саёзликлари, пляж борми, улар доимийми ёки алмашиниб турадими?борми, улар доимийми ёки алмашиниб турадими? ўзаннинг ўзаннинг кенглиги, даре туби ва кенглиги, даре туби ва сохилларидаги грунтнинг характери.сохилларидаги грунтнинг характери. 5. Сохилда янги ювилган, сурилган участкалар борми? Улар 5. Сохилда янги ювилган, сурилган участкалар борми? Улар ўзинингўзининг кандай кандай масофасида?масофасида? 6. Дарёнинг сохил ёки6. Дарёнинг сохил ёки ўртасидаги чуқурлиги ўртасидаги чуқурлиги 7. Даре окимининг7. Даре окимининг ўртача ўртача тезлиги ? тезлиги ? 8. Кам сувлик ва8. Кам сувлик ва тўла тўла сувлик даври сувлик даври қачон қачон ? ? 9. Кўп9. Кўп ва кам сувлик даврида даре сувининг ва кам сувлик даврида даре сувининг лойқалиги лойқалиги 10. Даре тўйинадиган манбалар кандай тип устунтшк қилади ?10. Даре тўйинадиган манбалар кандай тип устунтшк қилади ? 11. Дарёларнинг режими, даре сув юзасининг фаслларга кура ўзгариши, музлаб ётиши 11. Дарёларнинг режими, даре сув юзасининг фаслларга кура ўзгариши, музлаб ётиши ва муздан холи даври тўла ва кам сувлик даври.ва муздан холи даври тўла ва кам сувлик даври. 12. Дарёлардан кемачиликда, ёоч оқизишда, електенергия олишда , тегирмон, 12. Дарёлардан кемачиликда, ёоч оқизишда, електенергия олишда , тегирмон, сув омбори сифатида, сув спорта васув омбори сифатида, сув спорта ва бошқа хўжалик ехтисжларидан фойдаланиш.бошқа хўжалик ехтисжларидан фойдаланиш. Бу юкоридаги усуллардан 1.2.3.4 пунктларга талабалар атласдаги ва ботика Бу юкоридаги усуллардан 1.2.3.4 пунктларга талабалар атласдаги ва ботика картографик асарлардан қайси ўзи ўлчаш йўли билан маълумот топишикартографик асарлардан қайси ўзи ўлчаш йўли билан маълумот топиши мумкин. мумкин.

4Агар тадқиқот қилинаётган худудда кўллар бўлса, кўлнииг енг асосий Агар тадқиқот қилинаётган худудда кўллар бўлса, кўлнииг енг асосий табиий хусусиятини характерлаш кифоя, яъни кўлнинг кенглиги, узунлиги, табиий хусусиятини характерлаш кифоя, яъни кўлнинг кенглиги, узунлиги, сув юзасининг енг баланд ва енг паст бўлган вактдаги холати, ўртача сув юзасининг енг баланд ва енг паст бўлган вактдаги холати, ўртача чукурлиги, енг чукур жойи, сувнииг шўрлиги, тиниқлиги, ёз ва қиш чукурлиги, енг чукур жойи, сувнииг шўрлиги, тиниқлиги, ёз ва қиш ойларидаги ҳарорат, хайвонот дунёси, кўлнинг хўжаликдаги ўрни. ойларидаги ҳарорат, хайвонот дунёси, кўлнинг хўжаликдаги ўрни. Ботқоқликларнинг майдони (агар ботқоқлик бўлса) типи, ўсимликлари ва Ботқоқликларнинг майдони (агар ботқоқлик бўлса) типи, ўсимликлари ва улардан фойдаланишни баён етиш етарли бўлади.улардан фойдаланишни баён етиш етарли бўлади. Ер ости табиий жараёнларда иштирок етиб сурилма, карст, суффозия Ер ости табиий жараёнларда иштирок етиб сурилма, карст, суффозия жараёнларига сабабчи бўлади. Шу билан бирга дарёлар ва кўлларнинг жараёнларига сабабчи бўлади. Шу билан бирга дарёлар ва кўлларнинг тўйинишида .асосий манбалардан хисобланади. Аҳоли ва хўжалик тўйинишида .асосий манбалардан хисобланади. Аҳоли ва хўжалик ехтиёжларини сув билан таъминлайди, тупроқ ва ўсимлик қопламининг ехтиёжларини сув билан таъминлайди, тупроқ ва ўсимлик қопламининг хаётида катта аҳамиятга era.хаётида катта аҳамиятга era.

5 ТУРИСТСКО - РЕКРЕАЦИОННАЯ ЗОНА:ТУРИСТСКО - РЕКРЕАЦИОННАЯ ЗОНА: • Сўнг сувли катламлар ва уларнииг холати, катламларни ташкил етувчи Сўнг сувли катламлар ва уларнииг холати, катламларни ташкил етувчи то жинсларининг литологик таркиби, сув ости қатлами па сув ўтказувчи то жинсларининг литологик таркиби, сув ости қатлами па сув ўтказувчи катламнинг ёши, сув айиричлар ва улар ёнбаирларнинг нишаблиги, сув катламнинг ёши, сув айиричлар ва улар ёнбаирларнинг нишаблиги, сув йиувчи горизонтлар, дарёлар, жарликар, балкалар шахобчалари билан йиувчи горизонтлар, дарёлар, жарликар, балкалар шахобчалари билан дренаж қилинганми, бу сувли қатламларни дарё, кўл ва ботқоқликларни дренаж қилинганми, бу сувли қатламларни дарё, кўл ва ботқоқликларни сув билап таъминлашда иштироки қандай каби масалаларга эрозияини сув билап таъминлашда иштироки қандай каби масалаларга эрозияини қаратиши лозим бўлади.қаратиши лозим бўлади. • Жой гидрогеологик хусусиятларидан бири релъеф елементлари, яъни Жой гидрогеологик хусусиятларидан бири релъеф елементлари, яъни каерларда босим остида ва қаерларда сузиб чиқишини, турли каерларда босим остида ва қаерларда сузиб чиқишини, турли горизонтлардаги сувнинг сифати мукаммал ёритишни талаб қилинади. 1 горизонтлардаги сувнинг сифати мукаммал ёритишни талаб қилинади. 1 адқиқ қилинаётган ўлканинг қаеридан қандай чуқурликда удуқ ва адқиқ қилинаётган ўлканинг қаеридан қандай чуқурликда удуқ ва артезан кудуқлари қаАзилган, уларнинг ўртача сув сарфи ва йил артезан кудуқлари қаАзилган, уларнинг ўртача сув сарфи ва йил фасллари бўйича узгаришини тадқиқ қилиш, ер ости сувидан халк фасллари бўйича узгаришини тадқиқ қилиш, ер ости сувидан халк хўжалигида тежамли в а унумли фойдаланиляптими йўқми кўрсатиш хўжалигида тежамли в а унумли фойдаланиляптими йўқми кўрсатиш лозим бўлади.лозим бўлади.

6Гидрологик тадкиқотлар икки босқичдан иборат бўлади. Гидрологик тадкиқотлар икки босқичдан иборат бўлади. Биринчисида Биринчисида даре, ирмок,даре, ирмок, кўл, кўл, булокдарнинг морфологик тузилиши атрофлича тадкик булокдарнинг морфологик тузилиши атрофлича тадкик килинади. Иккинчикилинади. Иккинчи босқичда босқичда еса гидрометрик ишларни бажариши лозим. еса гидрометрик ишларни бажариши лозим. Гидропостларда сув сарфи, сувГидропостларда сув сарфи, сув оқими оқими тезлиги, сув сними каби тезлиги, сув сними каби ўлчов ўлчов ишларини олиб бориши керакишларини олиб бориши керак бўлади. бўлади. Бундай тадкикотларни олиб бориш учун гидрологик асбоб ва Бундай тадкикотларни олиб бориш учун гидрологик асбоб ва ускуналар керак, яъни масалан гидрологик вертушка. Тиникликни ускуналар керак, яъни масалан гидрологик вертушка. Тиникликни аниклайдиган диск сувини локайлигини аниклайдиган шкала ва аниклайдиган диск сувини локайлигини аниклайдиган шкала ва бошқалар.бошқалар. Гидрологик тадқиқот ишларидан яна бири бу сув манбаларидан Гидрологик тадқиқот ишларидан яна бири бу сув манбаларидан намуналар олиш ва лаборатория шароитида уларни текширишдир. намуналар олиш ва лаборатория шароитида уларни текширишдир. Булардан ташкари сувнинг физик ва кимёвий хусусиятларини Булардан ташкари сувнинг физик ва кимёвий хусусиятларини аниқлаш ишларини олиб бориши керак.аниқлаш ишларини олиб бориши керак.

7Гидрологик тадқиқотда дарёларнинг тўйинишига кўра Гидрологик тадқиқотда дарёларнинг тўйинишига кўра турларига хам катта еътибор берилиб ўрганилаётан дарёлартурларига хам катта еътибор берилиб ўрганилаётан дарёлар тўйинишига кўра классификастия килинади. тўйинишига кўра классификастия килинади. Яъни даре қор — музлик — кор, кор, ёмйр, ёмшр —Яъни даре қор — музлик — кор, кор, ёмйр, ёмшр — қор, ер ости—ёмир ёки аралаш ва бошқа қор, ер ости—ёмир ёки аралаш ва бошқа манба сувларидан тўйинадиган дарёларга ажратилади.манба сувларидан тўйинадиган дарёларга ажратилади. Тадқиқотлар жараёнида кекса кишилардан сув тошқинлари, музлаш холати, Тадқиқотлар жараёнида кекса кишилардан сув тошқинлари, музлаш холати, музнинг ериши пайти, кам сувли йиллар хақиидаги маълумотлар олинса музнинг ериши пайти, кам сувли йиллар хақиидаги маълумотлар олинса фойдадан холи бўлмайди,фойдадан холи бўлмайди, Албатга хариталарАлбатга хариталар бошқа бошқа мавзули хариталардан шартли белгилари мавзули хариталардан шартли белгилари биланбилан фарқ қилади. фарқ қилади. Гидрологик шартли Гидрологик шартли амалий машгулотларда албаттаамалий машгулотларда албатта кўргансиз. кўргансиз. Гидрологик хариталарнинг Гидрологик хариталарнинг шартли белгилари асосан ранглар бериш, окимшартли белгилари асосан ранглар бериш, оким йўналишлари кўрсаткичлари йўналишлари кўрсаткичлари билан сув сарфи, сув тезлиги, сувнинг чукурлигини гидро ншоотларнинг билан сув сарфи, сув тезлиги, сувнинг чукурлигини гидро ншоотларнинг кенглиги, кемаларкенглиги, кемалар қатнайдиган қисми қатнайдиган қисми ва ва бошқалар бошқалар мукаммалликдамукаммалликда кўрсатилади.кўрсатилади.

8БуларданБулардан ташқари булоқлар, қудуқлар, ташқари булоқлар, қудуқлар, сув сув кечувларкечувлар (брод) ва (брод) ва бошқалар бошқалар хам хам айниқса айниқса топографик хариталарда доимо топографик хариталарда доимо қўлланиладиганқўлланиладиган умуман гидрологик умуман гидрологик хариталарнинг мазмуни барча сувликлархариталарнинг мазмуни барча сувликлар хақида хақида мукаммал маълумот беради. Шунинг учун мукаммал маълумот беради. Шунинг учун ахамиятиахамияти халқ хўжалигида халқ хўжалигида мухим рол мухим рол ўйнайди. ўйнайди.

9ЭЪТИБОРИНГИЗ ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТУЧУН РАХМАТ

Похожие

Геоморфологик тадкикот ишлари

“MapInfo” дастурида векторли карталар билан ишлаш

Дарё оқимининг хосил бўлиши, унга таъсир этувчи омиллар, ҳавза рельефи ва унинг оқим ҳосил бўлишига таъсири

Ер ости сувлари ва улардан оқилона фойдаланиш

Осиё ички сувлари