Suyuqliklarning fizik xossalari. Fizik kattaliklarning o’lchov birliklari - Физика - Презентации

Suyuqliklarning fizik xossalari. Fizik kattaliklarning o’lchov birliklari

Загружено в:

12.07.2024

Скачано:

0

Размер:

83.99609375 KB

Suyuqliklarning fizik xossalari. Fizik kattaliklarning o’lchov birliklari REJA: ◦ Suyuqlikning fizik xossalari ◦ Suyuqlikka ta’sir etadigan kuchlar ◦ Fizik kattaliklar

Gidravlika fanning maqsadi — talabalarga gidravlikaning asoslarini, suyuqlikning muvozanatdagi, harakatdagi qonuniyatlarini va jarayonlarini, hamda suv xo’jaligi inshootlarning gidravlik hisobini o’rgatish, amaliyotda tadbiq etish ko’nikmasini hosil qilishdan iborat. Gidravlika fani maqsadga yerishish uchun fan talabalarni nazariy bilimlar, amaliy ko’nikmalar, gidravlik jarayonlani baholashda uslubiy yondashuv hamda ilmiy dunyo qarashni shakllantirish vazifalarini bajaradi. GIDRAVLIKA fani ona tabiatimizning eng oliy ne‘matlaridan biri - suyuqlik deb ataluvchi fizik jism haqida, uning hozirgacha ma‘lum qonuniyatlari haqida ma‘lumot beradi. Cidravlika fani o’z navbatida suyuqliklar statikasi - «Gidrostatika» va suyuqliklar dinamikasi- «Gidrodinamika» bo’limlarga bo’linib, ikkinchi bo’lim – Suyuqliklar kinematikasi ni ham o’z ichiga oladi.

Zichlik. Suyuqlikning hajm birligiga to'g'ri kelgan tinch holatdagi massasi uning zichligi deb ataladi. P=M/V Solishtirma og'irlik. Suyuqlikning xajm birligiga teng miqdorining og'irligi uning solishtirma og'irligi deb ataladi va grekcha γ harfi bilan belgilanadi. Solishtirma og'irlik Y=G/W Siqiluvchanlik – suyuqliklarning tashqi kuchlari ta'sirida hajmining kamayishidir. Suyuqliklarning yopishqoqligi deb, suyuqlik qatlamlarining bir-biriga nisbatan harakatlanishiga qarshilik ko’rsatuvchi xususiyatiga aytiladi.Suyuqliklarning yopishqoqligi ikkita koeffisent orqali ifodalanadi:

Suyuqlikka ta’sir etadigan kuchlar ichki kuchlar - suyuqlik zarraсhalarining o`zaro ta'siri natijasida vujudga keladi tashqi kuchlar - suyuqlikka boshqa jismlarning ta'sirini ifodalaydi (masalan, suyuqlik solingan idish devorlarining ta'siri, oсhiq yuzaga ta'sir qilayotgan havo bosimi va h.k.).

Qovushoqlik hodisasi suyuqliklaming harakati vaqtida yuzaga keladi va harakatlanayotgan zarracha harakatiga qarshilik sifatida namoyon boiadi. Bu qarshilikni yengish uchun ma’lum miqdorda kuch sarflash kerak bo'lib, qovushoqlik qancha kuchli bo'lsa, sarflash kerak bo‘lgan kuch ham shuncha ko‘p bo‘ladi. Qovushoqlik darajasini qovushoqlik koeffitsiyenti deb ataluvchi kattalik bilan ifodalanadi va u ikki xil koeffitsiyent orqali aniqlanadi hamda aniqlanish usuliga qarab dinamik va kinematik qovushoqlik koeffitsiyentlariga bo‘linadi. Dinamik qovushoqlik (yopishqoqlik) koeffitsiyent Suyuqlikni katta yuzaga ega bo‘lgan idishga solib, uning yuziga biror plastinka qo‘ysak va bu plastinkani ma’lum bir kuch bilan torta boshlasak, suyuqlik zarrachalari plastinka sirtiga yopishishi natijasida harakatga keladi (m). Agar plastinkaning qo'yilgan F kjjch ta’sirida olgan tezligi и bo'lsa, u bilan yonma-yon turgan zarrachalar ham и tezlikka ega bo‘ladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ◦ K.SH.Latipov, A.Arifjanov, X.Kadirov, B.Toshov «Gidravlika va gidravlik mashinalar», Navoiy sh., Alisher Navoiy, 2014 y. ◦ K.SH.Latipov «Gidravlika va gidravlik mashinalar», Toshkent. O‘qituvchi, 2011y. ◦ A.M.Arifjanov «Gidravlikadan masalalar to‘plami» - Toshkent, 2004 y. ◦ http://www.google.uz. ◦ http://www.cms.udel.edu/ ◦ http://www.geog.le.ac.uk/cti/hydr.html

Похожие

Fizik jarayon va fizik modellashtirish

Fizik va matematik mayatniklar

Fizik maydonlar va ularning xillari

Gidrostatik bosimni aniqlash. Bosim o’lchov birliklari. Bosim o’lchash asboblari

O`zbekistonda fizik tadqiqotlar fizika ta`limining rivoji va shakllanishi