Mahalliy qarshiliklarda yo’qotilgan energiya (napor). Veysbax formulasi - Физика - Презентации

Mahalliy qarshiliklarda yo’qotilgan energiya (napor). Veysbax formulasi

Загружено в:

12.07.2024

Скачано:

0

Размер:

513.34765625 KB

“ TIQXMMI″ MILLIY TATQIQOT UNVERSITETITINING QARSHI IRRIGATSIYA VA AGROTEXNOLOGIYALARI INSTITUTI CHQXM FAKULTETI QXM YO’NALISHI 203-GURUH TALABASI ABDURAIMOV JASURNING GIDRAVLIKA VA GIDRAVLIK TIZIMLAR FANIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOTI

MAHALLIY QARSHILIKLARDA YO’QOTILGAN ENERGIYA (NAPOR). VEYSBAX FORMULASI REJA: • Mahalliy qarshiliklar • Mahalliy qarshiliklarda yo’qotilgan energiya • Veysbax formulasi

Keskin torayishda kesimlar nisbati bir xil bo‘lgan keskin kengayish ga nisbatan kamroq energiya sarf bo‘ladi. Bu holda energiyaning sarf bo‘lishiga tor quvurga kirishdagi ishqalanish kuchi va uyurmalar paydo boMish sababdir. Uyurmalaming paydo bo‘lishi esa oqimning tor quvurga kirish oldidagi burchakni aylanib o‘ta olmay, keng quvur sirtidan ajralishiga va torayishiga, natijada quvur devori va oqim orasida juda sekin harakatlanuvchi uyurmali oqim paydo bo‘lishiga olib keladi. Oqimning torayishi u tor quvurga kirganda ham davom etadi va so‘ngra kengayadi. Bu davrda gidravlik yolqotish keskin kengayishdagi kabi aniqlanadi. Shunday qilib, bosimning to‘liq pasayishi quyidagi ga teng boMadi: 2 g 2 g bu yerda: - tor quvurga kirishdagi ishqalanishni aniqlovchi qarshilik koeffitsiyenti; Vt - toraygandagi tezlik. Keskin torayishning qarshilik koeffitsiyenti torayish darajasi л = — ga a>2 bog‘liq va I.E. Idelshik tomonidan taklif qilingan quyidagi yarim empirik formula bilan aniqlanishi mumkin:

Bizga ma’lumki, suyuqlik oqimiga, uning harakati davomida har xil tashqi kuchlar ta’sir qiladi. Bu kuchlar bajargan ishlar hisobiga suyuqliknig mexanik energiyasi o‘zgarishi mumkin. Masalan, suv oqimi gidravlik turbinaning parraklarini harakatga keltirib, shuning hisobiga suvning mexanik energiyasi kamayadi yoki bosim ostidagi quvur devorlarida ham vibratsiyaning paydo bo‘lishi, suvning mexanik energiyasining kamayishiga olib keladi. Biz energiyaning o‘z ko‘rinishini o‘zgartirishi yoki naporning bunday yo‘qolishlariga e’tibor bermasdan, balki oqimning o‘z harakati davomida ishqalanish kuchlarini yengib o‘tish uchun sarflagan energiyasini (yoki yo‘qolgan naporini) o‘rganish bilan shug‘ullanamiz. Umuman, bizga ma’lumki, energiya yo‘qolmaydi, balki bir turdan ikkinchi turga aylanishi mumkin. Yuqoridagi mavzularda Bernulli tenglamasini o‘rganish jarayonida biz napor yo‘qolishining mana shu shaklini nazarda tutganmiz. Napor yo‘qolishi ikki xil bo‘lishi mumkin: 1) Uzunlik bo‘yicha napor yo‘qolishi. Bu yo‘qolish – oqimning tekis harakatida uzunlik bo‘ylab bir xil taqsimlansa, uning notekis harakatida uzunlik bo‘ylab har xil miqdorda taqsimlanishi mumkin. Oqimning l uzunligidagi napor yo‘qolishini l h harfi bilan belgilaymiz. 2) Mahalliy napor yo‘qolishlari. Bunday ko‘rinishdagi yo‘qolishlar – suyuqlik harakatlanayotgan o‘zanning ayrim qismlarida oqimning keskin turli xildagi deformatsiyaga uchrashi natijasida ro‘y beradi. Masalan, burilish, kengayish, turli boshqaruv qurilmalari (kran, klapan, zadvijka va x.k.) o‘rnatilgan joylarda oqimning shu to‘siqlarni yengish uchun sarflagan naporlari. Mahalliy yo‘qolishlar hм harfi bilan belgilanadi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. A.Arifjanov , X. Fayziyev, A.Toshxo’jaev. Gidravlika, (darslik) Toshkent:“Fan va texnologiya”, 2019y.-368 b. 2. Arifjanov A.M., Raximov Q.T., Xodjiyev A.K., Gidravlika. - Toshkent, TIMI, 2016.-3076. 3. Latipov K.Sh., Arifjanov A.M., Fayziyev X., Gidravlika, Toshkent TAKI, 2015y.- 180 b. 4. Latipov K.Sh., Arifjanov A.M., X.Kadirov X., Toshov B. Gidravlika va gidravlik mashinalar, Navoiy sh., Alisher Navoiy, 2014. -3456. 5. Arifjanov A.M., Gidravlikadan masalalar to’plami - Toshkent, 2004. -167 b. •Bozorov D.R.,Karimov R.M., J.S.Kazbekov J.S., Xidirov S.K., Gidravlika - Toshkent, 2003. - 246 b.

Похожие

Signallarning energiya spektri

Energiya turlari va manbalari

Energiya tanazzulligi va kelajak istiqbollari

Signallarning energiya spektri. Korrelyatsiya fuksiyasi

Muqobil energiya manbalari va ularning turlari