Ишлатиб бўлинган ванадийли катализаторлардан ванадийни ажратиб олиш ва қайта ишлатиш технологияларини яратиш - Физика - Презентации

Ишлатиб бўлинган ванадийли катализаторлардан ванадийни ажратиб олиш ва қайта ишлатиш технологияларини яратиш

Загружено в:

29.01.2024

Скачано:

0

Размер:

868.9140625 KB

Ишлатиб бўлинган ванадийли катализаторлардан ванадийни ажратиб олиш ва қайта ишлатиш технологияларини яратиш

Сульфат кислотаси ишлаб чиқаришда қаттиқ чиқиндили ванадийли катализатори ҳосил бўлади.Меёри бўйича ҳар тонна 0,1-0,25кг.гача катализатор сарф бўлади. Республикада H 2 SO 4 и/ч корхоналар: “ОКМК” АЖ., “НКМК” АЖ., “Максам – Чирчиқ” АЖ., “Аммофос – Максам” Қилинган ҳисоб китобларга кўра 2030- йилгача бўлган ривожланиш дастурига биноан Республикада 3млн тоннадан ортиқ сульфат кислотаси ишлаб чиқариш режалаштирилган. Шунда хар йили ўртача 400тоннага яқин чиқинди катализаторлар ҳосил бўлади. Ишлатиб бўлингач чиқинди пайдо бўлади. Ҳозирда республика бўйича 1000 тоннадан ортиқ йиғилиб қолган. 1-синф ҳавфлилик даражаси.

Ишнинг мақсади: Ишлатилган ванадийли катализаторлардан ванадий ажратиб олиш ва қайта ишлаш.  Сульфат кислотаси ишлаб чиқаришда ҳосил бўлган ва бўлаётган ванадийли катализаторларни қайта ишлаш. Ванадий элементини ванадий беш оксиди кўринишида ажратиб олишнинг технологик кўрсатмаларини аниқлаш.  Жараённинг комплекс технологиясини тадқиқ қилиш, яъни қаттиқ ва суюқ чиқиндиларни ишлатиш.

Ишнинг долзарблиги:  Ўзбекистонда ванадий металининг табиий заҳиралари мавжуд эмаслиги сабабли ванадийли маҳсулотлар: феррованадий, ванадийли катализаторларни ишлаб чиқариш йўлга қўйилмаган. Лекин таркибида ванадий беш оксиди тутган саноат чиқиндилари мавжуд. Бу чиқиндилар, асосан, сульфат кислотаси ишлаб чиқаришда ҳосил бўлиб иккиламчи хомашё сифатида қаралади.  Ишлатилган ванадийли катализатор 1 – класс хавфлилик даражасидаги саноат чиқиндиси.  Ҳозирда республика кимё корхоналарида ҳосил бўлган ишлатилган ванадийли катализаторлар (ИВК) корхоналарнинг ўзида вақтинчалик сақланмоқда.

Тадқиқот услуби. Гидрометаллургик усул.  Ванадийни сульфат кислотаси ёрдамида эритмага ўтказиш ва эритмадан метаванадат сульфат шаклида ажратиб олиб термик ишлов бериб, V 2 O 5 ҳосил қилиш. Жараённинг кимевий схемаси:  V 2 O 4 + 2H 2 SO 4 =2VOSO 4 +2H 2 O  2VOSO 4 +6NH 4 OH+ H 2 O 2 =2NH 4 VO 3 +2(NH 4 ) 2 SO 4 +4H 2 O  2NH 2 VO 3→ V 2 O 5 +2NH 2 +H 2 O

Ҳ омашё металлургия газлари Сос тав металлургических газов SO 3 % SO 2 % Hg мг/м 3 Cl мг/м 3 As мг/м 3 Fe мг /м 3 Пыль мг/м 3 0,002 – 0,003 9,2 – 9,4 0,9 – 1,0 1,8 – 1,65 4 – 8 19,12 – 20,19 0,76 – 1,65

ИВК ларнинг таркиби спектрал усулда аниқланди, %: Ишлатилган катализаторнинг таркиби спектрал усул билан ТКТИ нинг “Силекатлар технологияси” лабораториясида ўрганилди. V 2 O 5 SiO 2 K 2 O Al 2 O 3 S 4,31 – 4,54 % 29-30 % 9,3-9,9 % 1,05-1,1 % 9,92-10,5 %

Ванадийни эритмага ўтишини H 2 SO 4 концентрациясига, ҳароратга, вақтга боғлиқлиги ўрганилди.  Эришилган натижа:  Кислота концентрацияси – 2 м  Вақт – 2 соат  Температура – 70 – 90 ᵒС.  Эритмага ўтиш даражаси – 90 %

Ванадийни ажратиб олинган қолдиқ асосида ванадийли катализатор тайёрланди ва унинг фаоллиги лаборатория қурилмасида яратилди (расм). Натижалар: SO 2 нинг оксидланиш даражаси – 82 – 86 %, t = 485ᵒС, w = 4000 ч -1 . Мустаҳкамлиги 0,5 – 0,6 МПа.

Мустаҳкамлигини MgO билан модификациялаб 1,2 – 1,4 МПа кўтарилди. SO 2 оксидланиш даражаси 73 – 81 % ни ташкил этди . Концентрация S Перед катализатором,% 8,4 10,9 7,5 Прочность МПа Концентрация S % 74 81,7 73 1,2 1,4 8,4 10,9 7,5 Прочность МПа 74 81,7 73

Хулоса  1.Саноатда (“ОКМК” АЖ) ишлатган ванадийли чиқинди катализаторларнинг таркиби ўрганилиб, ундаги қолдиқ лар миқдорлари аниқланди. %  2.Ишлатилган ванадийли катализаторлардан ванадийни гидрометаллургия усули билан ажратиб олиш технологик параметрлари ўрнатилди.  -2M; t-70-90; pH=5-5,5.  3.Қаттиқ чиқиндини 200 да қуритиб таркиби ўрганилди, %:  Si -47,6; V-0,642; Al-0,866,  Қаттиқ чиқинди таркиби жиҳатдан табиий диатомит минералига яқин бқлиб афзаллиги нинг кам миқдорлиги.  4.Қаттиқ чиқинди асосида ванадийли катализатор тайёрланиб унинг каталитик хоссалари аниқланди. Қатализаторларнингфаолиги импртдан келтирилган СВД катализаторларники каби.  5.Қаттиқ чиқинди чиқинди асосида тайёрланган катализаторни магний оксиди билан модификация қилинганида мустаҳкамлиги 1,4-1,6 МПа гача ўсиши кўрсатилди.  6.Олинган натижалар асосида “ОКМК” АЖ да тажриба саноат курилмаси яратиш учун Фармойиш кабул қилинди.

Похожие

Муқобил энергия манбалари – Қуёш энергиясидан ишлайдиган мева қуритгичларни такомиллаштириш

Нанотехнологиялар

Фотометрик ва Спектрафотометрик анализ методлари

Ўзгармас ток машиналари

Конуссимон ғилдиракли тишли узатмалар ва уларни ҳисоблаш