Elektrostatik maydonda zaryadni ko‘chirishda bajarilgan ish. Zaryadlar tizimining potensial energiyasi - Физика - Презентации

Elektrostatik maydonda zaryadni ko‘chirishda bajarilgan ish. Zaryadlar tizimining potensial energiyasi

Загружено в:

26.11.2024

Скачано:

0

Размер:

244.849609375 KB

Elektrostatik maydonda zaryadni ko‘chirishda bajarilgan ish. Zaryadlar tizimining potensial energiyasi. Potensial maydon. Elektr zaryadi maydonining potensial energiyasi.

Elektrostatik maydonda zaryadni ko‘chirishd a bajarilgan ish Ҳар қандай майдон ва шу майдондаги кучнинг табиати бажарилга н ишнинг кўриниши билан аниқланади. Жумладан, бажарилган иш й ўлнинг траекториясига боғлиқ бўлиши ёки бўлмаслиги, куч ва майдо н табиатининг мезони бўлиб хизмат қилади. Мисол учун, қўзғалмас нуқтавий заряд q 0 вакуумда

Электр майдонини ҳосил қилган, деб ҳисоблаймиз. Шу майдонда б ошқа нуқтавий q заряд ҳаракат қилаётган ва 1 - нуқтадан 2 - нуқтага кў чган бўлсин Қўзғалмас нуқтавий q o заряд майдонида q синовчи заряднинг ҳаракат траекторияси

Электр майдони кучи таъсирида бажарилган иш қуйидаги интеграл билан ифодаланади Бу ифодадан кўринадики, бир хил ишорали q ва q 0 зарядларнинг ўзаро итариш кучи таъсирида, зарядлар узоқлашишида мусбат иш бажарилади. Аксинча, ҳар хил ишорали зарядларнинг тортишиш кучи таъсирида q ва q 0 зарядлар яқинлашиб, манфий иш бажаришади.

Шундай қилиб, электростатик майдон кучининг бажарган иши йўлни нг траекториясига боғлиқ бўлмагани учун электростатик майдон кучи ко нсерватив куч ҳисобланади. Агарда n - та нуқтавий зарядлар (q 1 , q 2 ,…., q n ) ҳосил қилган майдонда q - нуқтавий заряд ҳаракат қилса, унга F=F 1 +F 2 +...+F n кучлар таъсир қила ди. Бу натижаловчи F кучнинг бажарган иши А ҳар бир куч мустақил ба жарган ишларнинг Консерватив куч таъсирида заряднинг кўчиши

алгебраик йиғиндисига тенг бўлади: Ёпиқ контур бўйича q - зарядни кўчиришда бажарилган иш қуйидагича ифодаланади Ёпиқ контурда, майдоннинг бошланғич ва охирги нуқталари устма-уст тушгани учун бажарилган иш нолга тенг бўлади.

Шунинг учун Майдон кучланганлиги векторининг ёпиқ контур бўйича циркуляцияси нолга тенг бўлган майдон потенциал майдон деб аталади.

Майдон потенциали. Заряднинг потенциал энергияси Агар қўзғалмас нуқтавий q 0 - заряднинг майдонида q – заряд 1(r 1 ) - нуқтадан 2(r 2 ) - нуқтага кўчирилса, унинг энергияси ўзгариб боради. Бу иш электростатик потенциал майдонда бажарилгани учун q - заряд нинг потенциал энергияси ўзгаради: Ўзаро таъсир тортишиш ва итариш кучларининг зарядлар орасидаги масофага боғлиқлиги

Зарядларнинг ишорасига қараб, улар орасидаги ўзаро таъсир кучи тортишиш ва итариш кучларидан иборат бўлади. Аммо зарядлар орасидаги – радиус-вектор орти ши билан, ўзаро таъсир кучи кўринишига қарамасдан, потенциал энергия камайиб боради Демак, потенциал майдонда бажарилган иш q - заряднинг потенциал энергиясининг камайиши ҳисобига бажарилади: Электростатик майдоннинг бирор нуқтасидаги заряднинг потенциал энергиясини умумий ҳолда қуйидаги кўринишда ёзиш мумкин:

Бу ифодадан электростатик майдондаги q заряднинг потенциал эне ргияси майдонни ҳосил қилган қўзғалмас q 0 зарядга ҳам боғлиқ бўлга ни учун зарядларнинг ўзаро потенциал энергияси ҳам дейилади. Электростатик майдон бирор нуқтасининг потенциали деб, майдо ннинг шу нуқтасига киритилган бир бирлик мусбат синовчи зарядга м ос келган потенциал энергияга миқдор жиҳатдан тенг бўлган физик ка тталикка айтилади: Шундай қилиб, нуқтавий заряд ҳосил қилган электростатик майдоннинг бирор нуқтасидаги потенциали заряд миқдорига тўғри ва масофага тескари пропорционалдир.

Электростатик майдон потенциали, унинг энергетик тавсифи бўлга ни учун электростатик майдон кучининг зарядни кўчиришда бажарган иши, майдон потенциаллари айирмаси билан ўзаро боғланишга эга бў лиши керак: Майдоннинг икки нуқтаси орасидаги потенциаллар айирмаси қуйидагига тенгдир: Электростатик майдоннинг икки нуқтаси орасидаги потенциаллар фарқи деб, бир бирлик мусбат зарядни 1 - нуқтадан 2 – нуқтага кўчиришда бажарилган ишга миқдор жиҳатдан тенг бўлган физик катталикка айтилади.

Агар бажарилган иш қуйидагича бўлса электр майдон кучланганлиги потенциал билан қуйидагича ифодаланади: Шундай қилиб, электростатик майдоннинг кучланганлиги деб куч чизиғининг узунлик бирлигига мос келган потенциал айирмасига миқдор жиҳатдан тенг бўлган физик катталикка айтилади.

Электростатик майдоннинг кучланганлигини бошқача кўринишда ё зиш мумкин: ёки Потенциаллари бир хил бўлган нуқталарнинг геометрик ўрнига эквипотенциал сиртлар дейилади Эквипотенциал сирт учун:

Похожие

Mexanik ish. Quvvat. Mexanik tizimning kinetik energiyasi. Potensial energiya

Elektr maydonning kuchlanganligi

Elektr maydoni. Elektr zaryadlar

Vakuumda elektrostatik maydon. Maydon kuchlanganligi. Elektr maydon potensiali

Elektromagnit maydon energiyasining saqlanish qonuni