O`zbekiston Respublikasi hududida kuzatiladigan tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari - Экология - Презентации

O`zbekiston Respublikasi hududida kuzatiladigan tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1425 KB

O`zbekiston Respublikasi O`zbekiston Respublikasi hududida kuzatiladigan hududida kuzatiladigan tabiiy ofatlar va ularning tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari.oqibatlari.

Suv toshqiniSuv toshqini  Suv toshqini Suv toshqini deb, mavjud suv deb, mavjud suv havzaiaridagi suv sathining ko'tarilishi havzaiaridagi suv sathining ko'tarilishi oqibatida ma'lum maydonlardagi oqibatida ma'lum maydonlardagi yerlarni suv ostida qolishiga aytiladi. yerlarni suv ostida qolishiga aytiladi. Suv toshqiniga qorlarni erishi, kuchli Suv toshqiniga qorlarni erishi, kuchli shamol yuz berishi, kuchli yomg'ir, shamol yuz berishi, kuchli yomg'ir, jala va do'lning yog'ishi, suv to'planib jala va do'lning yog'ishi, suv to'planib qolgan dambalarning buzilishi va qolgan dambalarning buzilishi va hokazolar bunga sabab bo'ladi.hokazolar bunga sabab bo'ladi.

Suv toshqini oqibatlariSuv toshqini oqibatlari  Suv toshqini yuz berishi haqida xabar eshitgan Suv toshqini yuz berishi haqida xabar eshitgan fuqaro zudlik bilan o'ziga kerakli oziq-ovqat, pul, fuqaro zudlik bilan o'ziga kerakli oziq-ovqat, pul, dori-darmon, yegulik hamda issiq kiyimlarni olib, dori-darmon, yegulik hamda issiq kiyimlarni olib, xavfsiz joyga borishi lozim. Suv toshqinidan kishi xavfsiz joyga borishi lozim. Suv toshqinidan kishi o'z hayotini saqlash uchun atrofdagi balandlik va o'z hayotini saqlash uchun atrofdagi balandlik va qirliklarga chiqish kerak. Suv toshqini yuz berib, qirliklarga chiqish kerak. Suv toshqini yuz berib, toshqin ichida qolgan odam sayoz suvlikdan suzib toshqin ichida qolgan odam sayoz suvlikdan suzib borib, o'zini tepalik va qirg'oqqa olishi lozim. Bu borib, o'zini tepalik va qirg'oqqa olishi lozim. Bu paytda eng asosiy narsa kishi hovliqmasdan, paytda eng asosiy narsa kishi hovliqmasdan, qo'rqmasdan sovuqqonlik bilan harakat qilishi, qo'rqmasdan sovuqqonlik bilan harakat qilishi, atrofni sinchkovlik bilan kuzatib, o'zini saqlash atrofni sinchkovlik bilan kuzatib, o'zini saqlash uchun to'g'ri qaror qabul.qila olishi kerak.uchun to'g'ri qaror qabul.qila olishi kerak.

Suv toshqinining talafotlariSuv toshqinining talafotlari  Toshqin yuz berganda toshqin suvidan iste'mol qilish Toshqin yuz berganda toshqin suvidan iste'mol qilish qat'iy taqiqlanadi. Chunki, toshqin paytida suv turli qat'iy taqiqlanadi. Chunki, toshqin paytida suv turli zaharli moddalar saqlanayotgan obyektlami buzgan zaharli moddalar saqlanayotgan obyektlami buzgan bo'lishi mumkin.bo'lishi mumkin.  Suv toshqini qaytgandan so'ng bajariladigan birinchi Suv toshqini qaytgandan so'ng bajariladigan birinchi darajali ishlar:darajali ishlar:  1. Suv bosgan joylarning suvini chiqarib tashlash va 1. Suv bosgan joylarning suvini chiqarib tashlash va quritish.quritish.  Toshqin oqibatida vayron bo'lgan joylarni tiklash.Toshqin oqibatida vayron bo'lgan joylarni tiklash.  Xalq xo'jaligi obyektlarini ishchi holatga keltirish va Xalq xo'jaligi obyektlarini ishchi holatga keltirish va hokazolardan iborat.hokazolardan iborat.  Toshqin oqibatlarini bartaraf etish, albatta, fuqaro Toshqin oqibatlarini bartaraf etish, albatta, fuqaro muhofa-zasi shtabi boshchiligida amalga oshiriladi. Bu muhofa-zasi shtabi boshchiligida amalga oshiriladi. Bu ishda o'quvchi-tala-balar ham yordam ko'rsatishi lozim.ishda o'quvchi-tala-balar ham yordam ko'rsatishi lozim.

Rog‘un loyihasi – Rog‘un loyihasi – O‘rta Osiyo uchun O‘rta Osiyo uchun sunamidan ham sunamidan ham xavfliroqxavfliroq

Zilzilaning kelib chiqishi Zilzilaning kelib chiqishi sabablari, tarqalishi va sabablari, tarqalishi va halokatli oqibatlarihalokatli oqibatlari .. Zilzila – er ichki harakatlari natijasida uning yuzasida paydo bo’ladigan Zilzila – er ichki harakatlari natijasida uning yuzasida paydo bo’ladigan tebranma harakat. Zilzila tabiiy ofatlar ichida odamlarning halok tebranma harakat. Zilzila tabiiy ofatlar ichida odamlarning halok bo’lishi, etkazilgan zarar, egallagan hududi va himoyalash bo’lishi, etkazilgan zarar, egallagan hududi va himoyalash tadbirlarining qiyinligi bilan ajralib turadi. Vayron qiluvchi kuchga ega tadbirlarining qiyinligi bilan ajralib turadi. Vayron qiluvchi kuchga ega birgina zilzila natijasida bir necha minglab odamlar halok bo’lishi, yuz birgina zilzila natijasida bir necha minglab odamlar halok bo’lishi, yuz mln. dollorlab moddiy zarar etkazishi mumkin. Masalan, 1556 yil 23 mln. dollorlab moddiy zarar etkazishi mumkin. Masalan, 1556 yil 23 yanvarda Xitoy hududida sodir bo’lgan zilzila natijasida 830000 inson yanvarda Xitoy hududida sodir bo’lgan zilzila natijasida 830000 inson nobud bo’lgan bo’lsa, 1755 yil 1noyabr Lissabonda (9 ball)sodir nobud bo’lgan bo’lsa, 1755 yil 1noyabr Lissabonda (9 ball)sodir bo’lgan zilzila 60 ming kishining hayotiga zomin bo’lgan. Oxirgi 50 yil bo’lgan zilzila 60 ming kishining hayotiga zomin bo’lgan. Oxirgi 50 yil ichida bo’lib o’tgan kuchli zilzilalar ichida vayronagarchilik va ichida bo’lib o’tgan kuchli zilzilalar ichida vayronagarchilik va qurbonlar miqyosiga ko’ra Chili, San-Franstisko, Tokio, Ashxabod va qurbonlar miqyosiga ko’ra Chili, San-Franstisko, Tokio, Ashxabod va Spitak, Toshkentdagi va boshqalar ajralib turadi. 1948 yilgi Ashxabod Spitak, Toshkentdagi va boshqalar ajralib turadi. 1948 yilgi Ashxabod (100 ming odam halok bo’lgan, 8—9 ball) zilzilasidan keyingi eng (100 ming odam halok bo’lgan, 8—9 ball) zilzilasidan keyingi eng dahshatli fojia Spitak zilzilasi nomini (unda 50 ming odam halok dahshatli fojia Spitak zilzilasi nomini (unda 50 ming odam halok bo’lgan) oldi. U 1988 yili 7 dekabr kuni sodir bo’ldi. Dastlabki kuchli bo’lgan) oldi. U 1988 yili 7 dekabr kuni sodir bo’ldi. Dastlabki kuchli silkinishning o’zida 16 ming aholisi bo’lgan Spitak shahri va uning silkinishning o’zida 16 ming aholisi bo’lgan Spitak shahri va uning atrofidagi bir necha qishloqlar bugunlay yakson bo’ldi. 200 mingli atrofidagi bir necha qishloqlar bugunlay yakson bo’ldi. 200 mingli Leninakan shahridagi zamonaviy binolarning to’rtdan uch qismi er Leninakan shahridagi zamonaviy binolarning to’rtdan uch qismi er bilan yakson bo’ldi. bilan yakson bo’ldi.

San-Franstiskoda 1906 yil 18 apreldagi er qimirlashida 700 aholi halok bo’lgan. Moddiy ziyon 1,5 mlrd. dollarni tashkil qilgan. Ikki kun yong`in mobaynida 500 ga yaqin kvartallar yonib, hech narsa qolmagan, hammasi bo’lib 350 ming kishi halokatga uchragan. Eng kuchli zilzila O’zbekistonda 1902 yilda (8-9 ball) Andijonda, 1946 yilda Namanganda (Chotqol zilzilasi nomi bilan), Toshkentda 1868 va 1966 y. (7-8 ball), Gazlida 8-10 ball, Tojikistonda 1907 y., Hisorda (9-10 ball), 15 ga yaqin qishloqlar xonavayron bo’lgan, 1000 ga yaqin odam nobud bo’lgan. 1911 yilda Pomirda Sarez zilzilasi natijasida tog` o’pirilib, Usoy degan to’g`on hosil qilgan. Murg`ob daryosini to’sib qolib, Sarez degan ko’l paydo bo’lgan. Zilzila qisqa vaqt oralig`ida sodir bo’lsada, o’zining vayronkor kuchi bilan insoniyatga juda katta talofotlar etkazadi. Misol uchun 1906 yilda San- Franstiskoda bo’lib o’tgan zilzila 40 soniya davom etgan bo’lsa, 1964 yil Alyaskada sodir bo’lgan zilzila 3 daqiqa davom etgan. Quyida zilzilaning ko’rinishi tasvirlangan

Zilzilalarning aholi yashaydigan hududlar va inshootlarga ko’rsatadigan kuchlarining ta’siri erning geologik, geomorfologik, gidrogeologik va muhandislik-geologik sharoitlariga borliq, bo’lib, ularni o’rganish, baholash, bashorat qilish bilan muhandislik geologiyasi shug`ullanadi. Quyida O’zbekiston shaharlarining seysmologik faolligiga oid ma’lumotni keltiramiz: O’zbekiston shaharlarining seysmik faolligi (ballarda) 1-jadval . Andijon 9 Jizzax 7 Olmaliq 8 Urganch 7 Angren 8 Kattaqo’rg`on 7 Samarqand 8 Farg`ona 8 Bekobod 7 Kitob 7 Sirdaryo 7 Chirchiq 8 Buxoro 7 Marg`ilon 8 Toshkent 8 Yangiyo’l 7 Gazli 8 Namangan 8 Termiz 7 Qarshi 7 Guliston 7 Nukus 6 Uchqo’rg`on 9 Qo’ng`irot 5

 1 ball1 ball – Sezilarsiz. Faqatgina seysmik asboblargina qayd qiladi. – Sezilarsiz. Faqatgina seysmik asboblargina qayd qiladi.  2 ball2 ball - Juda kuchsiz. Uy ichida o’tirgan ba’zi odamlar sezishi mumkin (deraza oynalari titraydi). - Juda kuchsiz. Uy ichida o’tirgan ba’zi odamlar sezishi mumkin (deraza oynalari titraydi).  3 ball3 ball – Kuchsiz. Ko’pchilik odamlar sezmaydi, ochiq havodatinch turgan odam sezishi mumkin. Osilgan jismlar asta-sekin tebranadi. – Kuchsiz. Ko’pchilik odamlar sezmaydi, ochiq havodatinch turgan odam sezishi mumkin. Osilgan jismlar asta-sekin tebranadi.  4 ball4 ball - O’rtacha sezilarli. Ochiq havoda turgan odamlar va bino ichidagi kishilar sezadi. Uy devorlari qirsillaydi. Ro’zg`or anjomlari titraydi, - O’rtacha sezilarli. Ochiq havoda turgan odamlar va bino ichidagi kishilar sezadi. Uy devorlari qirsillaydi. Ro’zg`or anjomlari titraydi, osilgan jismlar tebranadi. osilgan jismlar tebranadi.  5 bal5 bal l - Ancha kuchli. Hamma sezadi, uyqudagi odam uyg`onadi. Ba’zi odamlar hovliga yugurib chiqadi. Suyuqlik chayqalib to’kiladi, l - Ancha kuchli. Hamma sezadi, uyqudagi odam uyg`onadi. Ba’zi odamlar hovliga yugurib chiqadi. Suyuqlik chayqalib to’kiladi, osilgan uy jihozlari qattiq tebranadi.osilgan uy jihozlari qattiq tebranadi.  6 ball6 ball - Kuchli. Hamma sezadi, uyqudagi odam uyg`onadi. Ko’pchilik odamlar hovliga yugurib chiqadi, uy hayvonlari betoqat bo’ladi. - Kuchli. Hamma sezadi, uyqudagi odam uyg`onadi. Ko’pchilik odamlar hovliga yugurib chiqadi, uy hayvonlari betoqat bo’ladi. Ba’zi hollarda kitob javonidan kitoblar, javonlardagi idishlar ag`darilib tushadi.Ba’zi hollarda kitob javonidan kitoblar, javonlardagi idishlar ag`darilib tushadi.  7 ball7 ball - Juda kuchli. Ko’pchilik odamlarni qo’rquv bosadi, ko’chaga yugurib chiqadi, avtomobil haydovchilari tomonidan harakat vaqtida - Juda kuchli. Ko’pchilik odamlarni qo’rquv bosadi, ko’chaga yugurib chiqadi, avtomobil haydovchilari tomonidan harakat vaqtida ham seziladi, uy devorlarida katga-katga yoriqlar paydo bo’ladi, hovzalardagi suvlar chayqaladi, loyqalanadi.ham seziladi, uy devorlarida katga-katga yoriqlar paydo bo’ladi, hovzalardagi suvlar chayqaladi, loyqalanadi.  8 ball8 ball - Emiruvchi. Xom g`ishtdan qurilgan imoratlar butunlay vayron bo’ladi, ancha pishiq qilib qurilgan imoratlarda ham yoriqlar paydo - Emiruvchi. Xom g`ishtdan qurilgan imoratlar butunlay vayron bo’ladi, ancha pishiq qilib qurilgan imoratlarda ham yoriqlar paydo bo’ladi, uy tepasidagi mo’rilar yiqiladi, ba’zi daraxtlar butun tanasi bilan yiqilib tushadi, sinadi, tog`lik joylarda qulash, surilish hodisalari bo’ladi, uy tepasidagi mo’rilar yiqiladi, ba’zi daraxtlar butun tanasi bilan yiqilib tushadi, sinadi, tog`lik joylarda qulash, surilish hodisalari yuz beradi.yuz beradi.  9 ball9 ball - Vayron qiluvchi. Er qimirlashga bardosh beradigan qilib qurilgan imorat va inshootlar ham qattiq shikastlanadi, poydevorlaridan - Vayron qiluvchi. Er qimirlashga bardosh beradigan qilib qurilgan imorat va inshootlar ham qattiq shikastlanadi, poydevorlaridan siljib, qiyshayib qolishi mumkin. Oddiy imoratlar butunlay vayron bo’ladi, er yuzasida yoriqlar paydo bo’ladi, er osti suvlari sizib chiqishi siljib, qiyshayib qolishi mumkin. Oddiy imoratlar butunlay vayron bo’ladi, er yuzasida yoriqlar paydo bo’ladi, er osti suvlari sizib chiqishi mumkin.mumkin.  10 ball10 ball - Yakson qiluvchi. Hamma imoratlar katta shikast ko’radi. Temir yo’l relslari to’lqinsimon shaklga kirib, bir tomonga qarab egilib - Yakson qiluvchi. Hamma imoratlar katta shikast ko’radi. Temir yo’l relslari to’lqinsimon shaklga kirib, bir tomonga qarab egilib qoladi, er osti kommunal quvurlari uzilib ketadi, cho’kish hodisalari yuz beradi, suv havzalari to’lqinlanib qirg`oqqa uriladi, qoyali yon qoladi, er osti kommunal quvurlari uzilib ketadi, cho’kish hodisalari yuz beradi, suv havzalari to’lqinlanib qirg`oqqa uriladi, qoyali yon bag`irlarda katta-katga surilish hodisalari sodir bo’ladi. bag`irlarda katta-katga surilish hodisalari sodir bo’ladi.  11 ball11 ball - Fojiali. Hamma imoratlar deyarlik vayron bo’ladi, to’g`on va dambalar yorilib ketadi, temir yo’llar butunlay ishdan chiqadi, erning - Fojiali. Hamma imoratlar deyarlik vayron bo’ladi, to’g`on va dambalar yorilib ketadi, temir yo’llar butunlay ishdan chiqadi, erning ustki qismida katta-katta yoriqlar paydo bo’ladi, er ostidan loyqa balchiqlar ko’tarilib chiqadi, surilish, qulash hodisalari nihoyasiga etadi.ustki qismida katta-katta yoriqlar paydo bo’ladi, er ostidan loyqa balchiqlar ko’tarilib chiqadi, surilish, qulash hodisalari nihoyasiga etadi.  12 ball12 ball - Kuchli fojiali. Erning ustki qismida katta o’zgarishlar yuz beradi. Inson barpo etgan hamma imoratlar butunlay vayron bo’ladi, - Kuchli fojiali. Erning ustki qismida katta o’zgarishlar yuz beradi. Inson barpo etgan hamma imoratlar butunlay vayron bo’ladi, daryolarning o’zani o’zgarib sharsharalar paydo bo’ladi, tabiiy to’g`onlar vujudga keladi.daryolarning o’zani o’zgarib sharsharalar paydo bo’ladi, tabiiy to’g`onlar vujudga keladi.

Zilzila vaqtida aholi Zilzila vaqtida aholi harakati. harakati.  Zilzilagacha: (sumka yoki ryukzaklar bilan) Zilzilagacha: (sumka yoki ryukzaklar bilan)  shaxsingizni tasdiqlovchi hujjat;shaxsingizni tasdiqlovchi hujjat;  xonadoningizda batareyali radiopriyomnik, xonadoningizda batareyali radiopriyomnik,  cho’ntak elektr fonari va dori-darmonlar cho’ntak elektr fonari va dori-darmonlar  saqlanadigan quticha, zarur hujjatlar tayyorsaqlanadigan quticha, zarur hujjatlar tayyor  holda turishi;holda turishi;  birinchi tibbiy yordam ko’rsatish qoidalarini birinchi tibbiy yordam ko’rsatish qoidalarini  bilishingiz;bilishingiz;  asosiy elektr o’chirgich va gaz kranlarini joyini aniq bilib olishingiz;asosiy elektr o’chirgich va gaz kranlarini joyini aniq bilib olishingiz;  shkaflarda og`ir buyumlarni qo’ymaslik, og`ir shkaflarni devorga shkaflarda og`ir buyumlarni qo’ymaslik, og`ir shkaflarni devorga mahkamlab qo’yish;mahkamlab qo’yish;  zilzila sodir bo’lgan vaqtda oila a’zolari bilan qaerda uchrashishni zilzila sodir bo’lgan vaqtda oila a’zolari bilan qaerda uchrashishni kelishib olish;kelishib olish;  tashkilotlar, muassasalarda o’tkaziladigan tadbirlarda ishtirok tashkilotlar, muassasalarda o’tkaziladigan tadbirlarda ishtirok etish zarur.etish zarur.

Zilzila vaqtidaZilzila vaqtida : :  agar binoning birinchi qavatida bo’lsangiz darhol agar binoning birinchi qavatida bo’lsangiz darhol tashqariga chiqing, binodan tashqarida bo’lsangiz, tashqariga chiqing, binodan tashqarida bo’lsangiz, o’sha erda qoling;o’sha erda qoling;  xona ichida bo’lsangiz, tayanch devorlar va eshik xona ichida bo’lsangiz, tayanch devorlar va eshik ostonasi xavfsiz joylar hisoblanadi;ostonasi xavfsiz joylar hisoblanadi;  ko’chada bo’lsangiz qulab tushishi mumkin bo’lgan ko’chada bo’lsangiz qulab tushishi mumkin bo’lgan bino, baland devor, elektr tarmoqlaridan yiroqroq bino, baland devor, elektr tarmoqlaridan yiroqroq bo’lishga harakat qiling;bo’lishga harakat qiling;  zilzila vaqtida lift yoki zinalardan foydalanmang.zilzila vaqtida lift yoki zinalardan foydalanmang.  Zilziladan so’ng:Zilziladan so’ng:  sarosimaga tushmay xotirjamlik bilan vaziyatni sarosimaga tushmay xotirjamlik bilan vaziyatni baholang, jabrlanganlarga va bolalarga yordam baholang, jabrlanganlarga va bolalarga yordam berishga kirishing;berishga kirishing;

 suv, gaz, elektr tarmoqlari holatini tekshiring, suv, gaz, elektr tarmoqlari holatini tekshiring, ishdan chiqqan bo’lsa foydalanmang;ishdan chiqqan bo’lsa foydalanmang;  shikastlangan binolarga kirishda ehtiyot bo’lib shikastlangan binolarga kirishda ehtiyot bo’lib harakat qiling;harakat qiling;  telefon tarmoqlarini ortiqcha band qilmang;telefon tarmoqlarini ortiqcha band qilmang;  zilzila qaytishiga tayyor turing, berilayotgan zilzila qaytishiga tayyor turing, berilayotgan axborotlarni kuzatib boring. axborotlarni kuzatib boring.  Demak, zilzila vayronkor kuchga ega ekanligi bilan Demak, zilzila vayronkor kuchga ega ekanligi bilan tabiiy ofatlar ichida ajralib turadi. Shuning uchun tabiiy ofatlar ichida ajralib turadi. Shuning uchun zilzilagacha, zilzila vaqtida va zilziladan so’nggi zilzilagacha, zilzila vaqtida va zilziladan so’nggi harakatlarni etarli darajada o’zlashtirib oling.harakatlarni etarli darajada o’zlashtirib oling.

Ammo zilzilani bilish juda ham murakkab masala Ammo zilzilani bilish juda ham murakkab masala ekani yaxshi ma'lum.ekani yaxshi ma'lum. Shunga qaramasdan, ma'lum natijalarni qo‘lga Shunga qaramasdan, ma'lum natijalarni qo‘lga kiritishga umid bor. Endilikda hayvonlarning kiritishga umid bor. Endilikda hayvonlarning o‘zini tutishi, radioaktiv gazlarning ajralib o‘zini tutishi, radioaktiv gazlarning ajralib chiqishi, yer osti suv oqimlari kabi bir qator chiqishi, yer osti suv oqimlari kabi bir qator tabiat xavf-xataridan ogohlantiruvchi belgilar tabiat xavf-xataridan ogohlantiruvchi belgilar sirasiga elektromagnit radiatsiya ham sirasiga elektromagnit radiatsiya ham kiritiladigan bo‘ldi. Ba'zi zilzilalardan oldin, kiritiladigan bo‘ldi. Ba'zi zilzilalardan oldin, olimlar Yerdan elektromagnit impulslar ajralib olimlar Yerdan elektromagnit impulslar ajralib chiqishini, ionosferada elektromagnit chiqishini, ionosferada elektromagnit to‘lqinlanishlar paydo bo‘lishini va sayyoraning to‘lqinlanishlar paydo bo‘lishini va sayyoraning to‘yingan gazlaridan iborat nozik qobig‘i 80 dan to‘yingan gazlaridan iborat nozik qobig‘i 80 dan 1000 kilometrgacha kengayishini kuzatishgan. 1000 kilometrgacha kengayishini kuzatishgan.

«Zilzila sodir bo‘lishidan oldin, tegishli «Zilzila sodir bo‘lishidan oldin, tegishli hududlarda qandaydir elektromagnit hodisalar hududlarda qandaydir elektromagnit hodisalar yuz beradi», deydi Isroildagi Tel-Aviv yuz beradi», deydi Isroildagi Tel-Aviv Universitetining geofizigi Kolin Prays.Universitetining geofizigi Kolin Prays. Bir qator mutaxassis-olimlarning fikricha, yer Bir qator mutaxassis-olimlarning fikricha, yer osti stressi kuchayishi bilan magnit zarrali osti stressi kuchayishi bilan magnit zarrali qoyalar parchalana boshlaydi va 1 Gtsga ham qoyalar parchalana boshlaydi va 1 Gtsga ham yetmaydigan o‘ta past chastotali yetmaydigan o‘ta past chastotali radioto‘lqinlar tarqaladi. Tadqiqotchilar ana radioto‘lqinlar tarqaladi. Tadqiqotchilar ana shunday radio to‘lqinlarni aniqlash natijasida shunday radio to‘lqinlarni aniqlash natijasida zilzilalardan ogohlantirish tizimiga ega zilzilalardan ogohlantirish tizimiga ega bo‘lishimiz mumkin ekaniga umid qilmoqdalar.bo‘lishimiz mumkin ekaniga umid qilmoqdalar.

Похожие

Texnogen va tabiiy ofatlar 2

O`zbekiston tabiatini muhofaza qilish

Chiqindilar muammosi

Atmosfera havosining ekologik funksiyasi

Atmosfera havosini ifloslantiruvchi manbalar