Yo`sin toifa o`simliklar sinfi - Ботаника - Презентации

Yo`sin toifa o`simliklar sinfi

Загружено в:

23.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1757.818359375 KB

Yo`sin toifa o`simliklar sinfi Company name

Bu bo`lim 20 mingdan ortiq turni o`z ichiga oladi. Ular er sharining deyarli barcha qit`alarida keng tarqalgan. Bularning yashashi uchun asosan namlik ya`ni suv muhitini bo`lishi muhim hisoblanadi. Shuning uchun ham ular zax joylarda, tog`larda, ariq bo`ylarida, ba`zan cho`llarda (tortula, funariya, richiya) uchraydi.ANTOSERATSIMONLAR- ANTHOCTROTOPSIDA Bu bo`lim o`simliklari boshqa yuksak o`simliklar bo`limidan farq qilib, uning asosiy belgisi–hayot jarayonida gametofit naslning ustunligidir. Ammo bularda ham har ikkala nasl ya`ni gametofit va sporofit bir-biriga bog`lik holda rivojlanadi.

Yo`sinsimonlar eng qadimgi o`simliklar bo`lib, ular paleozoy erasining silur, devon davrlaridan boshlab rivojlanib, hozirda ham Shimoliy Yarim sharni o`rmon, tundra zonalarida o`simlik qoplamida muhim o`rin tutadi. Ular kelib chiqishi bo`yicha suv o`tlaridan kelib chiqqan deb qaraladi. Yo`sin toifalilar bo`limi 3 ta sinfga bo`linadi: 1. Jigarsimon yo`sinlar sinfi - Marchantiopsida 2. Antotserotsimonlar sinfi – Anthocerotopsida 3. Sfagnumsimonlar yoki Poya-bargli yo`sinlar sinfi– Sphagmiopsida

JIGARSIMON MOXLAR- MORCHANTIOPPSIDA Bu sinf 6000 turdan iborat. Bu o`simliklarning asosiy belgilari shundan iboratki, gametofiti dorzoventral tuzilishiga ega, ya`ni ustki va ostki tomoni bir– biridan farq qiladi. Tallomlarining shakli bargsimon tuzilishiga ega. Jinssiz nasli sporangiy, band va ko`sakchadan tashkil topgan. Bu sinf 2 ta sinfchaga bo`linadi: 1 . Marshantsiyakabilar sinfchasi-Marchantiidae 2. Yungermaniyakabilar sinfchasi-Jungermanidae

BARG-POYALI MOXLAR- BRYOPSIDA Bu sinfga 700 turkum 15000 dan ziyodroq tur kiradi. Uning vakillari quruqlikda juda keng tarqalgan. Ularni Arktika va Tundrada o`simliklarga yopishgan xolda botqoqliklarida, chuchuk suvlarda, voxalarda, ayrim vakillarini esa Urta Osiyoning qumloq cho`llarida uchratish mumkin. Jigarsimon yusinlarda gametofit dorzoventral tuzilishga ega bo`lgan bo`lsa, poyabargli yusinlarda esa radial tuzilishga ega. Bu sinf vakillarida poya, barg, ayrim vakillarida esa novdalar xam bor. Poyasining asosidan yoki yotib o`suvchi turlarida poya bo`ylab, ko`p xujayrali ipsimon, shoxlangan rizoidlar taraqqiy etgan.

MARSHANSIA QABILASI- MORCHANTIDAE Marshansiyalar turkumiga mansub bu tur Yer sharining turli regionlarida tarqalgan. U ko`prok zax yerlarda, urmonlarda o`sadi. Yaproqsimon tallomining uzunligi 10 sm gacha yetadi. Dixotomik shoxlangan, tuk-yashil rangli. Tallomining ostki qismida oddiy va tilsimon rizoidlari va yaxshi taraqqiy etmagan barglari- amfigastriya joylashgan. Marshansiya vegetativ, jinsiy va jinssiz yo`llar bilan ko`payadi. Vegetativ ko`payishi plastinkasining ustki tomonida xosil bo`ladigan savatchalarning ichidagi ajraluvchi ko`rtaklar yordamida boradi. Ajraluvchi ko`rtaklar shamol yoki yomgir ta`sirida savatchadan ajralib yerga tushadi va undan yangi marshansiya o`sadi.

YUNGERMANIA QABILASI- JUNGERMANNIIDAE Sinfcha (ajdodcha) - Jungermanniidae. Bu sinfchaga 250 turkum va 5 mingdan ziyodroq tur kirib, ularning ko`pchiligi tropik va subtropik zonada tarqalgan. Ayrim vakillari esa epifit va epifil holda uchraydi. Elatera ipchasi sporani atrofga tarqalishiga xizmat etadi. Sporalar yetilganidan keyin atrofga tarqaladi. Tuproqka tushgan sporadan dastlab (kichkina tanacha) protonema, undan esa yangi gemetofit taraqqiy etadi.

SFERAKARPNAMOLAR- Bu bo`limga 25 mingga yaqin tur kiradi. Ya`ni tur soni jihatdan yuksak o`simliklar orasida gulli o`simliklardan keyin 2 chi o`rinda turadi. Ular sodda to`zilishga ega ut o`simliklar bo`lib suv o`tlariga ancha yaqin turadi. Sababi vegetativ tanasi tallom (kattana) shaklida, ildizi yuk, rizoidlari ildiz vazifasini bajaradi. Yusinlar xilma-xil ekologik muxitlarda tarqalgan. Ular tropik va subtropik zonadan sovuk tundra zonasigacha bo`lgan xududlarda uchraydi. Yusintoifalarining taraqqiyot siklidagi xarakterli belgilaridan yana biri yetilgan sporadan protonemaning o`sishidir.

Bu sinfchaga bittadan kabila (Sphagniales) bitta oila (Sphagnaceae) turkum (Sphagnum) va 300 dan ziyodroq tur kiradi. Keng tarqalgan turlariga: S.cuspidatum S.acutifolium, S. sguarrosum larni kiritish mumkin. Sfagnumlar ko`p yillik o`t o`simliklar bo`lib, sporadan o`sib chiqqan bir yillik poyasining asosida rizoidlar bo`ladi. SFAGNUMKABILAR-SPHAGNIDAC Sfagnumlarning vegetativ ko`payishi, novdalarining ajralishi tufayli, ba`zan esa poyasi yordamida amalga oshadi. Sfagnumlar bir yoki ikki uyli o`simlik, Bir uyli vakillarida arxegoniy va anteridiylar turli shoxchalarda joylashgan.

Adabiyotlar: 1. Salobiddinov S. S. Gulli o`simliklar sistematikasi. T. «O`qituvchi» 1966 2. Hamdamov I va boshqalar. Botanika asoslari. T. «Mehnat». 1990 3. Xrjanovskiy V. Ch. Kurs obshey. Botanika. M. Vo`sshaya shkola. 1982 4. Kursanov L. I. va boshqalar. Botanika (O`simliklar sistematikasi). Toshkent. «O`rta va Oliy maktab» 1963 5. Mustafoev S. M. Botanika. Toshkent. «O`zbekiston» 2002

Похожие

Yo`sintoifa o`simliklar

O`simliklar dunyosi

O`zbekistonning adir mintaqasida tarqalgan o`simliklar oilalari

Cho’llarning O’zbekistondagi o`simliklar olamida ta`siri

Zamburug’lar. Xitridiyalar sinfi